Öğret e Adayları ı Profili: Ko aeli Ü iversitesi’ de Ya sı alar*
Asiye TOKER GÖKÇE1
Özet
Öğret e adayları ı profili i ya sıt ayı a açlaya u çalış a, - öğreti yılı güz dö e i de Kocaeli Ü i ersitesi eğiti fakültesi, sı ıf öğret e liği e ate atik gü düz e ge e gru u da okuya iri i sı ıf öğre ileri arası da yapıl ıştır. Aday öğret e leri profili i ya sıta u çalış ada öğre ileri de ografik ezu olu a okul, ölü e giriş pua ı, a e i eğiti duru u gi i ve sosyo-kültürel duru ları kitap oku a, si e a tiyatro git e gi i elirle eye çalışıl ıştır. Ayrı a öğre ileri hayata akışı da u çalış a ile elirle eye çalışıl ıştır. Bu a açla öğre ilere elirli ifadeler Türkiye, orta doğu, lider, kadı , politika gi i verilerek, bu ifadelerin kendilerine eyi çağrıştırdığı sorul uştur. Çalış a içi gereke eri, araştır a ı tarafı da hazırla a a ketin, bir ders süresi de, yi e araştır a ı tarafı da uygula ası ile elde edil iştir.
Öğre ileri de ografik e sosyo-kültürel duru ları a ait eri, ta ı layı ı istatistik ile öğre ileri hayata akışı a ait eri de itel a aliz yö te leri a aliz edile ektir. Türkiye de Cu huriyeti kuruluşu da gü ü üze kadar öğret e yetiştir e e öğret e i iteliği her za a gü elliği i koruya ir soru ol uştur. Bu ağla da u çalış a ı öğret e adayları ı profili i e hayata akışları ı ortaya koy ası akı ı da ala yazı a katkı yapa ağı düşü ül ektedir.
A ahtar Söz ükler: Öğret e adayı, öğret e iteliği, profil, ü i ersite öğre isi, yükseköğre i . Profile of Prospective Teacher: Reflections of Kocaeli University
Abstract
This study aiming to reflect the tea her a didates profile, was performed among the students studying at the first year class and math teaching first and second education at Kocaeli University Faculty of education in 2011- 2012 fall semester. This study refle ti g the tea her a didates profile investigates stude ts de ographi conditions su h as graduate s hool, a epta e s ore, others edu atio , a d so io-cultural conditions such as reading book, habit of going cinema or theater. In addition, the study aimed to identify the stude ts views of life. Therefore the students were asked to write their ideas related to expressions such as Turkey, Middle Eeast, leader, woman, policy. The data was gathered during a course time by the questionnaire developed by the researcher. The data related to stude ts de ographi a d so io-cultural conditions will be analyzed by descriptive statistics, while the other related to stude ts ie s of life ill e analyzed by qualitative methods.
Teacher training and quality of teachers have been addressed as an important issue since the foundation of Republic in Turkey. Thus this study is supposed to contribute the literature by reflecting teacher candidates profile and view of life.
Key words: Prospective teachers, teacher quality, profile, university student, higher education.
* I. Uluslararası Eğiti Sosyolojisi Se pozyu u nda (10- Mayıs ) sözlü ildiri olarak su ul uş e ildiriler kita ı da yayı la ıştır.
1 Yard.Doç.Dr., Ko aeli Ü i ersitesi Eğiti Fakültesi, Eğiti Bili leri Bölü ü EYTPE ABD. Umuttepe Yerleşkesi, 41060, Kocaeli. asi.gokce@kocaeli.edu.tr, tel:+90-262-3032431.
Assist.Prof.Dr., Kocaeli University, Faculty of Education, The Department of Educational Sciences., Umuttepe Campus, Kocaeli / Turkey.
Giriş
Eğiti siste i i e ö e li öğesi öğret e dir. Eğiti i kalitesi i artır ak, ö elikle itelikli öğret e ile sağla a ilir ki bu da nitelikli ir eğiti i gerektirir. Öğret e lik esleği e hazırlık; özel ala ilgisi, öğret e lik eslek ilgisi e ge el kültürü kapsar. Ayrı a sayılı Milli Eğiti Te el Kanununda; Öğret e lik, de leti eğiti , öğreti e u u la ilgili yö eti göre leri i üzeri e ala özel ir ihtisas esleğidir. Öğret e ler u göre leri i Türk Milli Eğiti i i a açları a e te el ilkeleri e uygu olarak ifa et ekle yükü lüdürler ifadesi yer alır. Söz ko usu ka u da da deği ildiği gi i, öğret e adayları da ekle e , sade e elirli ir ala da uz a lık ilgisi e değil, ge el kültüre de sahip ol alarıdır.
Öğret e i , öğret e göre i i yeri e getire il esi içi , ko u ala ına hâki ol ası; öğret e lik meslek bilgisine ve becerisine sahip ol ası; son olarak da ge el kültürü ü ol ası gerekir.
Öğret e i , dü yayı e toplu u a la a; öğre ileri i de anlamaları a yardı ı ol a gi i göre leri de ardır. Bu göre ler o u e telektüel ol ası ı gerekir. Bir öğret e i ge el kültüre sahip ol ası, onun içi de yaşadığı toplu u e dü yayı a laya il esini, eğiti ile toplu sal güç ilişkileri arası daki ağı algılaya il esini, toplu sal soru ları göre il esi i e u lar içi çözü yolları ürete il esi i gerektirir (Demirel, 1999; Erden, 1999; Ü al, 2003). Bu ağla da, öğret e adayı ı seçi i e yetiştiril esi ö e kaza ır. MEB da ge el kültürü, öğret e lik esleği i uygula ası da, ala ilgisi e eğit e öğret e e erisi e ek olarak, olaylara e soru ları çözü ü e katkıda ulu a diğer disipli ler arası ilgi e e eriler olarak kabul eder. Ayrı a öğret e i sahip ol ası gereke ge el kültür ilgisini ala a ilişki olay ve olguları açıkla ası da disipli ler arası ilişkileri kurul ası da, ko u u öğreti i de ütü lük, so utluk–soyutluk, yakı lık-uzaklık, a laşılırlık, gü ellik gi i öğreti ilkeleri i yaşa a aktarıl ası da eğiti öğreti yeterlikleri i ayrıl az ir boyutu içi i de ta ı lar. Bu ta ı doğrultusu da ge el kültüre ilişkin bilgi ve beceriler; tarih, oğrafya, yurttaşlık, Türkçe, ate atik, ili felsefesi, psikoloji, sosyoloji, eko o i, sa at, te el sağlık ilgisi, ili e tek oloji, doğal e kültürel arlıkları koru a, si il sa u a . ko uları ı kapsar. Ge el kültür ilgi e e erileri, öğreti süre i de (MEB, 2002);
a. Olay e olguları, farklı disipli leri ka ra ları ı kulla arak açıklaya il e, b. Farklı disipli lere ilişki ilgileri ko u ala ı ile ağı ı kur a,
c. Öğreti süre i de öğre iyi derse hazırla a, güdüle e,
d. Öğreti süre i de ör ekle e, e zet e-ayırt et e, a aliz e se tez yap ada diğer disipli leri bilgilerinden yararlanma ve
e. Öğre ileri ge el kültür yaşa tıları ı geliştir eye öze dir e içi i de kulla ılır.
Öğret e yetiştir e ka ra ı; öğret e adayları ı seçi i i, hiz et ö esi eğiti i, uygula a e izle e çalış aları ı, hiz et içi eğiti i gi i ko uları içi e aldığı da çok oyutlu e kapsa lıdır.
Öğret e yetiştir e ko usunda, Cu huriyeti kuruluşu da gü ü üze sürekli ça a har a ıştır.
Eğiti fakülteleri e yö elik yılı da aşlanan ikinci çalış ada öğret e yetiştir e progra ları gü elleştiril iştir ve öğret e eğiti i de, progra ları ı zayıf kala ge el kültür oyutu ze gi leştiril iştir. Böyle e eğiti fakülteleri de yer ala progra larda es ek ir düze le eye gidil iş; ala e ala eğiti i dersleri % 50- , öğret e lik eslek bilgisi dersleri % 25-30 ve genel kültür dersleri % - ora ları da ola ak içi de ye ide düze le iştir. Öğret e adayları ı e telektüel e erileri i artır ak içi , yeni programlarda, ge el kültür dersleri i ora ları arttırıl ıştır. Bu değişiklik kapsa ı da progra lara, ili tarihi, ili sel araştır a yö te leri, etkili iletişi e erileri, Türk eğiti tarihi e felsefeye giriş gi i dersler ko ul uştur. Progra ı es ekliği
çerçe esi de, fakültelerin, farklı ge el kültür dersleri de okutabilecekleri e u dersleri za a içi de değiştirile ile ekleri düşü ül üştür. Ayrı a genel kültür dersleri kapsa ı da, topluma hizmet uygula aları adlı ders, progra lara ekle iştir. Tü progra lar içi zoru lu ola u ders ile öğre ilerin, toplumun gü el soru ları ı i ele eye e çözü üret eye yö eltilmesi a açla ıştır (Kavcar, 2002; YÖK, 2007).
Türkiye de öğret e yetiştir ede kaliteyi artır ak içi , eğiti progra ları da yapıla değişiklikleri ya ı sıra, öğret e istihda ı da da seç e yolu a gidil iştir. yılı dan itibaren, öğret e ler ka u perso eli seç e sı a ı KPSS so uçları a göre istihdam edilmeye aşla ıştır. KPSS de genel yete ek, ge el kültür e eğiti ili leri soruları yer al aktadır. Bu soruları içerisi de ge el kültür testi e ilişki soru ulu akta ve bu ölü ü genel puan hesapla ası daki ağırlığı % dur (YÖK, 2007). Yüksek Öğreti Kurulu u e MEB i öğret e yetiştirmede ve istihda ı da, öğret e lik esleği i ta a layı ı ir parçası olarak ge el kültüre erdiği ö e açıkça görül ektedir. Bu ağla da, öğret e lik esleği i seçe orta öğreti öğre ileri in ge el kültürü de ö e kaza aktadır. Çü kü öğre i i era eri de getirdiği akademik bilgi, beceri ve genel kültür, her eslek eğiti i de olduğu gi i, öğret e lik esleği içi de ö e li ir eğiti girdisidir.
Öğret e adayları ı seçi i de ge el kültür ilgisi, yüksek öğreti e giriş sı a ları ile ölçül ektedir.
Söz ko usu sı a tü ü i ersite öğre i adayları içi düze le ektedir.
Türkiye de üniversite öğre ileri e yö elik akade ik çalış alara akıldığı da, - yılları arası da adet çalış a ı yapıldığı görül ektedir http://tez2.yok.gov.tr/. Bu çalış aları ir kıs ı öğre ileri gü lük siyasi e sosyal olaylara yö elik akışları ı, algıları ı i ele iştir. Beşirli ü i ersite öğre ileri i siyasi tutu ları ı e u tutu ları ı etkileye sosyo -ekonomik ve kültürel süreçleri i ele iştir. Köseoğlu , Sakarya Ü i ersitesi öğre ileri i siyasal değer e tutu ları ı i elediği çalış ası da öğre ileri yarıya yakı ı ı siyasal ya a ılaş a içi de olduğu u; öğre ileri siyasal toplu sallaş aları da kitle iletişi araçları ı üyük etkisi olurke , okulu etkisi i hiç ol adığı ı e öğre ileri illi se ollere üyük ö e erdiği i ortaya koy uştur. Aras , A kara Ü i ersitesi Eğiti Bili leri Fakültesi öğre ileri i siyasal, eko o ik, toplu sal e kültürel ilgi ala ları ı i ele iştir. Bu araştır ada, öğre ileri , siyasi ala da ABD i Irak işgali e olası Ira üdahaleleri; sa aş e silahla a; küreselleş e e e peryaliz , Türkiye i dış siyaseti, terör, laiklik, siyasette kirlilik ada kayır a, yolsuzluklar , Er e i soykırı ı iddiası e sosyal gü e lik yasası ko uları ı ö e li gördükleri i ortaya koy uştur. Ayrı a öğre ileri eko o ik ala da işsizlik, yoksulluk, açlık, eşitsiz gelir dağılı ı, altı e dolar fiyatları daki istikrarsızlık ko uları ı ö e li gördükleri; ez er i eğiti a layışı, eşit e parasız eğiti ola akları ı sağla a a ası, kitap oku a alışka lığı a sahip kültürlü ireyler yetiştirile e esi, ezu oldukları da yaşaya akları ata a e sözleş eli öğret e lik soru u ko uları ı ö e li gördükleri i elirle iştir. Diğer ya da , u çalış a, iri i sı ıf öğre ileri i e çok siyasal ko ulara daha so ra da eko o ik ko ulara ilgi gösterdiği i ortaya çıkar ıştır. Çalış aya göre, iri i sı ıf öğre ileri i üçü ü e dördü ü dere ede ilgi gösterdikleri ko ular, toplu sal e eğiti sel ko ular olurke , e az ilgilendikleri ko ular kültürel ko ular olarak ortaya çık ıştır. Araştır ada ayrı a öğre ileri e fazla siyasi ko ularla ilgile esi ede iyle gü ü üz ü i ersite öğre ileri i apolitik olduğu yö ü deki sa ları çürütür itelikte olduğu iddia edil ektedir. Ayrı a öğre ileri e az siyaset ala ı da çalışa topluluklara katıldıkları e e az siyasetle ilgile eleri gerektiği i düşü dükleri de u çalış a ı ulguları arası dadır. Aras u duru u öğre ileri düşü dükleri gi i yaşa adıkları, siyaseti eyle e dök ekte çeki dikleri ya da siyaset de ildiği de zihi leri de farklı e olu suz çağrışı lar elirdiği
ile açıkla aktadır. Eğiti fakülteleri de göre yapa öğreti ele a ları a yö elik yapıla diğer bir araştır a, öğreti ele a ları ı çoğu un öğret e adayı öğre ileri AB ye uyu yapa ile ek düzeyde ol adıkları ı düşü düklerini ortaya koymuştur. Öğreti ele a ları u görüşleri i nedenleri olarak; öğre ileri AB ye karşı ö yargılı; kültürel farklılıklara karşı taha ül sı ırları ı düşük e ke tli değerleri içselleştire e iş oldukları ı elirt işlerdir (YÖK, . Diğer ya da , Çi e , Sakarya Ü i ersitesi öğre ileri i küreselleş e olgusu a akış açıları ı i elerke ; Özde ü i ersite öğre ileri i popüler kültür e popüler üzikle ilgili görüşleri i araştır ıştır. Bolat , Gazi Ü i ersitesi Meslek Yüksek Okulu öğre ileri i sosyal değerlere akışları ı i ele iş e öğre ileri e fazla di i değerler oyutu a ö e i erirke siyasi değerler oyutu a e az ö e erdikleri i ortaya koy uştur.
Ü i ersite öğre ileri e yö elik yapıla akade ik çalış alara akıldığı da, u öğre ileri genel kültürleri e yö elik çok da araştır a ol adığı ı ortaya koy aktadır. Nitelikli öğret e yetiştir ede, esleği seçe öğre ileri ge el kültür düzeyleri ö e li ir öğe olduğu da , bu çalış a öğret e lik esleği i seçe öğre ileri ge el kültürü e yö elik kıs i profili i ortaya ser eyi a açla aktadır.
Bu çerçe ede ö elikle öğret e lik esleği i seçe öğre ileri sosyo-kültürel duru ları a akıl ış ve dü yaya e toplu a akışları sorgula ıştır. Öğret e adayları ı sosyo-kültürel duru ları ı ve dü yaya akışı ı ortaya koymaya çalış ası akı ı da , u çalış a ı ala yazı a katkı yapa ağı düşü ül ektedir.
Araştır a ı Sı ırlılıkları
Araştır a, 2011- öğreti yılı güz dö e i de Ko aeli Ü i ersitesi eğiti fakültesi, sı ıf öğret e liği e ate atik, iri i e iki i öğreti de okuya iri i sı ıf öğre ileri i görüşleri ile sı ırlıdır.
Yö te
Bu çalış ada, katılı ılardan eyi fırtı ası yap aları; kendilerine verilen ifadeler hakkı da akılları a gelen ilk üç düşü eyi birer söz ük ile yaz aları istenmiştir. Bu ağla da u çalış a betimsel bir araştır adır.
Evre ve Ör ekle
2011–2012 öğreti yılı istatistikleri e göre Ko aeli Ü i ersitesi eğiti fakültesinde; 1500 ü I.
öğreti de ve 867 si II. öğreti de ol ak üzere, toplam 2367 öğre i öğre i gör ektedir. I.
öğreti de okuya erkek öğre i sayısı 408 ve II. öğreti de okuya erkek öğre i sayısı tir. I.
öğreti de okuya kız öğre i sayısı 1092 ve II. öğreti de okuyan kız öğre i sayısı 652 dir. Araştır a, öğret e lik esleği i seçe öğre ileri profili i ya sıt ayı a açladığı da , araştır a ı çalış a evrenine eğiti fakültesi de I. e II. öğreti de öğre i gör ekte olan 540 birinci sı ıf öğre isi alı ıştır. Bu öğre ilerden, I. ve II. öğreti de yer alan, sı ıf öğret e liği e ate atik ölü ünde öğre i gör ekte ola iri i sı ıf öğre isi, araştır a ı ör ekle i i oluştur aktadır.
Veri Topla a Ara ı
Araştır a içi eri araştır a ı tarafı da hazırla a ir anket formu ile elde edil iştir. Anket formu iki ölü de oluş aktadır. Anketin biri i ölü ü de öğre ileri de ografik özellikleri i ve sosyo- kültürel duru ları ı elirle eye yö elik sorular ulu aktadır. A keti iki i ölü ü de ise öğre ilere, topluma ve Türkiye ile dü ya ilişkileri e yö elik, ası da yer ala ko ulara ilişki ifadeler veril iştir. Öğre ilere u ifadeleri ke dileri e eyi çağrıştırdığı sorul aktadır. Bu ölü de
öğre ilere Türk üyüğü, Türkiye, ABD, orta doğu, lider, öğret e , öğret e lik esleği, ü i ersite, kadı , erkek, politika, AB e gele ek ifadeleri erilerek; her ir ifade i ke dileri e çağrıştırdığı ilk üç ifadeyi yaz aları iste iştir. Araştır a a keti, ir ders süresi de, yi e araştır a ı tarafı da uygulan ıştır. Öğre ileri de ografik e sosyo-kültürel duru ları a ait eri ta ı layı ı istatistik ile SPSS paket progra ı kulla ılarak; öğre ileri hayata akışı a ait eri de itel a aliz yö te leri ile Microsoft Excel progra ı da yararla ılarak a aliz edil iştir.
Bulgular ve Yorum
Katılı ıları çoğunu %76 (n=199) kız ve dörtte iri i %24 (n=64) erkek öğre iler oluştur aktadır.
Katılı ıları sı I.öğreti de; si II. öğreti de oku aktadır. I. öğreti de okuya erkek öğre i sayısı e II. öğreti de okuya erkek öğre i sayısı tir. I. öğreti de okuya kız öğre i sayısı 1092 ve II. öğreti de okuya kız öğre i sayısı dir. Araştır aya katıla erkek öğre ileri sayıları ı azlığı, bu oranlarda kay akla aktadır. Tablo 1 de görüldüğü gi i, öğre ilerin %72 si 1-
yaş aralığı da e %27 si, 20- yaş aralığı dadır. Ayrı a 2 si e yaşları dadır. Mezun olunan lise türü e akıldığı da; öğre ileri % i A adolu lisesi, % i fe lisesi, % ü meslek lisesi ve % sı düz lise mezunudur. Öğre ileri % ı okuduğu ölü ü ilk eş ter ihi içi de; % si 6 ile 10. tercihi içi de; %9 u 11 ile 15. ter ihi içi de; % ü 16 ile 2 . ter ihi içi de e % i e üstü de tercih et iştir.
Tablo 1. Öğre ileri yaşı, ezu olduğu lise türü e fakülteyi ter ih sırası
Cinsiyet Lise türü Ter ih sırası
N % N % N %
Kız 199 76 Anadolu 159 61 1-5 156 60
Erkek 64 24 Fen 2 1 6-10 56 22
Yaş Meslek 7 3 11-15 23 9
1-19 188 72 Düz lise 94 36 16-20 11 4
20-23 71 27 e üstü 14 5
Tablo 2 de görüldüğü gi i, öğrencilerin %41 i urs aldığı ı elirtirke , % u urs al adığı ı; % ü ke disi içi ayrıla gelirle geçi e ildiği i elirtirke , % i sıkı tı çektiği i elirt iştir. Diğer ya da , öğre ileri %5 i ek gelir içi çalıştığı ı elirtirke , % i çalış adığı ı elirt iştir.
Tablo 2. Öğre ileri eko o ik duru ları
Burs alıyoru Geçi e iliyoru Ek gelir içi çalışıyoru
N % N % N %
Evet 107 41 Evet 168 64 Evet 12 5
Hayır 156 59 Hayır 82 31 Hayır 250 95
Öğre ileri aileleri i aylık ortala a gelirleri e akıldığı da (Tablo 3); öğre ileri % i i aylık geliri i asgari ü reti altı da; % ü ü aylık geliri i - TL arası da; % i i aylık geliri i 1001- TL arası da e % si i aylık geliri i e üzeri TL geliri olduğu elirle iştir.
Tablo 3. Öğre ileri aylık geliri Aylık gelir TL
N %
-750 27 11
750-1000 58 23
1001-1500 72 28
e üzeri 83 32
Öğre ileri aileleri i duru u hakkı da ilgi edi ek içi a e e a aları ı oku a yaz a düzeyleri, meslekleri, aile i ortala a aylık geliri sorgula ıştır. Öğre ileri a eleri i oku a yaz a duru u a akıldığı da; % u u oku a yaz a il ediği, % i i ilköğreti ; %22 sinin lise;
%5i i ö lisans- lisa s e üzeri ezu u olduğu ortaya çık ıştır. Öğre ileri a aları ı okur-yazar olma duru u a akıldığı da; %4 i i ilköğreti ; %33 ü ü lise; %9 unun ö lisans ve % si i lisa s e üzeri ezu u olduğu ortaya çık ıştır (Tablo 4).
Tablo 4. Öğre ileri aileleri i eğiti duru u Eğiti duru u
Anne Baba
N % N %
Bilmiyor 22 9 1 4
İlköğreti 168 65 116 45
Lise 57 22 86 33
Ö lisa s 4 2 24 9
Lisa s üzeri 8 3 32 12
Toplam 259 259
Öğre ileri a eleri i esleki duru ları a akıldığı da; çoğu luğu (%89) annesi i e ha ı ı olduğu u elirtirken; % ü ü memur; % ü ser est çalışa olduğu u elirt iştir. Öğre ileri a aları ı esleki duru ları a akıldığı da ise %22 sinin memur ve % sı ı ser est çalışa olduğu ortaya çık aktadır. Öğre ileri a aları ı % u u ise işsiz olduğu belirtil iştir (Tablo 5).
Tablo 5. Öğre ileri aileleri in mesleki durumu Meslek
Anne Baba
N % N %
Memur 7 3 58 22
Serbest 9 4 67 26
İşsiz 3 1 50 19
E ha ı ı 233 89
Diğer 8 3 86 33
Toplam 260 100 261 100
Öğre ilere öğre i gördükleri sırada erede kaldıkları sorulduğu da; öğre ileri % i i ailesinin ya ı da; % si i devlet yurdunda; % si i özel yurtta kaldığı; % ü ü ise kirada olduğu elirle iştir. Öğre ileri % i i tek ço uk olduğu; % u u iki kardeş olduğu; % si i üç kardeş; % sinin dört kardeş, % si i eş kardeş olduğu e % u u 6- kardeş arası da olduğu
elirle iştir Ta lo 6).
Tablo 6. Öğre ilere yö elik de ografik ilgiler
Nerede kalıyorsu uz? Kaç kardeşsi iz?
N % N %
Aile 66 25 1 3 1
Devlet yurdu 53 20 2 100 39
Özel yurt 70 27 3 83 32
Kira 61 23 4 30 12
Diğer 12 5 5 18 7
6-10 23 9
Öğre ileri %78 i gazete okuduğu, % si ise gazete oku adığı ı elirt iştir. Gazete okuya ları yarısı gü de ir, diğer yarısı da haftada ir gazete okuduğu u ifade et iştir. Öğre ileri % u u si e aya gittiği, %10 unun ise si e aya git ediği; % i i tiyatroya gittiği, % ü ü ise tiyatroya git ediği ortaya çık ıştır. Öğre ileri % ı ı ayda ir, % ü ü haftada ir si e aya gittiği;
% ü ü ise hiç si e aya git ediği ortaya çık aktadır. Diğer ya da , % ü ü ayda ir, % ü ü haftada ir tiyatroya gittiği; % ı ı ise hiç tiyatroya git ediği ortaya çık aktadır. Öğre ileri % i süreli yayı ı takip ettiğini, %65 i ise süreli yayı ı takip et ediği i elirt iştir. Öğre ilere öde olarak erile ler dışı da e sıklıkta kitap okuduğu sorulduğu da, % ı ı ayda ir, %19 unun haftada bir,
% ü ü gü de bir kitap okuduğu; % sı ı ise hiç kitap oku adığı ortaya çık aktadır. (Tablo 7).
Tablo 7. Öğre ileri kültürel duru ları Gazete okuyor musunuz?
N %
Evet 203 78
Hayır 57 22
Ne sıklıkta sinemaya gidiyorsunuz?
N %
Ayda bir 155 60
Haftada bir 34 13
Hiç 11 4
Ne sıklıkta tiyatroya gidiyorsunuz?
N %
Ayda bir 60 23
Haftada bir 7 3
Hiç 103 40
Süreli yayın takip ediyor musunuz?
Evet 91 35
Hayır 170 65
Ne sıklıkta kitap okuyorsunuz?
Ayda bir 103 40
Haftada bir 50 19
Gü de ir 63 24
Hiç 16 6
Tablo 8de görüldüğü gi i, Aklı ıza gele ilk üç Türk üyüğü ü sıralayı ız maddesine; % ü Mustafa Kemal Atatürk, % sı Fatih Sultan Mehmet, % i i İs et İ ö ü, % sı Mehmet Akif Ersoy ve Kanuni Sultan Süley a ve % ü Yavuz Sultan Selim yaz ıştır. Kalan % si ise diğer (Tayyip Erdoğa , Ziya Gökalp, İ -İ Sina, Na ık Ke al, Turgut Özal, Alpasla , Nazı Hik et, Os a Gazi, Atilla, Büle t E e it, E er Paşa, Fe zi Çak ak, Mete Ha , Yu us E re, Celal Bayar, Me la a, A dullah Gül, Halide Edip Adı ar, . A dülha it, Rauf Orbay, Kenan Evren, Mehmet Emin Yurdakul Refet Bele, Ahmet Necdet Sezer, Cahit Arif, Ali Fuat Paşa, Ali Kuşçu, Ce al Süreyya, Da utoğlu, De iz Gez iş, Çağrı Bey, E liya Çele i, Fara i, Faruk Nafiz Ça lı el, Hazerfa Ah et Çele i, İ rahi Tatlıses, Meh et Öz, Orha Gazi, Sa ahatti Ali, Said Nursi, Süley a Hil i Tu aha , Şi asi, Ti ur, Uğur Mumcu, Vahdetti , Barış Ma ço, Ce al Meriç, Ertuğrul Gazi, Kara Fat a, Fuat Köprülü, Meh et ‘auf, Oka Bayülge , Seyit O aşı, Türka Sayla , Oktay Si a oğlu, Piri ‘eis, Sakıp Sa a ı, Seze Aksu, To yukuk, Ce giz Ha , Çerkez Ethe , Bilge Kaa , Arif Nihat Asya, Afet İ a , Atilla İlha , Bu i Kaa ) isimleri sırala ıştır.
Tablo 8. Aklı ıza Gele İlk Üç Türk Büyüğü
N %
Mustafa Ke al Atatürk 238 33
Fatih Sultan Mehmet 113 16
İs et İ ö ü 59 8
Mehmet Akif Ersoy 45 6
Ka u i Sulta Süley a 43 6
Yavuz Sultan Selim 18 3
Kazı Kara ekir 14 2
Adnan Menderes 14 2
Mimar Sinan 10 1
Ne ip Fazıl 10 1
Diğer 22
Öğre ilerin Türkiye deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız maddesinde yazdıkları ifadeler Ta lo 9da yer al aktadır. Tablo 9 da da görüldüğü gibi, öğre ileri % i e leket, ata ; % u ay yıldızlı bayrak, % si laiklik, adaletsizlik gibi ifadelerin akılları a geldiği i elirt iştir. % i ise diğer ifadeleri ağı sızlık, istiklal arşı, aş aka , yoksulluk, a a a a ya ı, geri kal ış - hazır ı halk, AB uyu yasaları, askeri güç, asker, geliş ekte ola , Os a lı, yaşa , yolsuzluk, rüş et, eğiti , gele ek, A adolu, A kara, utluluk, de let, geliş iş, geliş eye çalışa , gurur, Müslü a ola ülke, di istis arı, at akta ola , dola dırı ılık, e trika sırala ıştır.
Tablo 9. Türkiye deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Memleket / vatan / toprak ülke 96 15
Ay yıldızlı ayrak / ay yıldız 55 9
Ce et/doğal güzellik/e güzel ülke /Coğrafi güzellik/de izle çe rili / de iz 39 6 Terör / et ik çatış alar / ka / Kürt soru u/ iç sa aş / şehitler sa aş 33 5
Ka aşa / karışıklık / soru / kaos / elirsizlikler 26 4
İsta ul 21 3
Atatürk 20 3
İşsizlik geçi sıkı tısı / gele ek kaygısı 20 3
Millet / ulus 18 3
Bağlılık / irlik illi era erlik / arış 18 3
Cumhuriyet 17 3
Türk / Türklük Türkiye u huriyeti 16 2
Laik/laiklik 14 2
Şa lı tarih / köklü geç iş / tarih 14 2
Siyaset /siyasi çekiş eler/ siyasi oyu lar 13 2
Asya e A rupa arası köprü / jeopolitik ko u stratejik ö e 12 2
Adaletsizlik haksızlık eşitsizlik 12 2
Diğer 31
Öğre ilerin ABD deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız maddesi de yazdıkları ifadeler Ta lo 10da yer al aktadır. Tablo10 da görüldüğü gi i, öğre ileri %22 si süper güç; %11 i sö ürge i;
% sı sa aş ve para yazarken, % ü diğer ifadeleri a ı asız, ze gi lik, silah, eyaz saray, Bush, ze i, zor alık, asket ol, otorite, rahatlık, yö eti i, AB, A erika fil leri, Ne York, ölü , petrol, Türkiye,
eğle e, de okrasi, gizli ser is, ikiz kuleler, İsrail, katil, terör, eğiti , politika, o a ola, haksızlık, okya us, ırkçılı, İ giliz e, Wilso ilkeleri, işgal, Las Vegas sırala ıştır.
Tablo 10. ABD deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Süper güç, eko o ik güç, askeri güç, güçlü ülke, söz sahi i, üstü ,
dü ya ı haki i, iktidar, lider, haki iyet, üyük güç 138 22
Sö ürge i 72 11
Sa aş 39 6
Para/dolar 38 6
Çıkar ı / gü e il ez, hai , iki yüzlü, kur az, yala ı 29 5
Obama 27 4
Emperyalizm 24 4
Baskı ı ülke / ez ek kirli oyu lar 19 3
Geliş işlik / gelişi 17 3
Dö e i kralı / haki i 16 3
Tek oloji aşarı 15 2
Irak 14 2
Özgürlük 12 2
Kapitalizm 12 2
Eko o i / eko o ik güç 11 2
Diğer 23
Öğre ileri Orta doğu deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız maddesinde yazdıkları ifadeler Tablo 11de yer al aktadır. Ta lo 11 de de görüldüğü gi i, öğre ileri %20 si petrol; %17 si sa aş, silah çatış a ifadeleri i yaz ıştır. %11 si ise diğer ifadeleri Irak, Filisti , işgal, soru , çekik göz, Japo ya, o arşi, ölü , İsla iyet, Balka , Çi , güç, kaos, tek oloji, tarih, askı ı yö eti , A kara, Sadda , ti aret, Türk e ista , ü i ersite, Os a lı, Li ya, kutsal topraklar sırala ıştır.
Tablo 11. Orta doğu deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Petrol 120 20
Sa aş, silah, çatış a 104 17
Sö ürge de let, sö ürüle ülke 49 8
Kargaşa, karışıklık 36 6
A ı, açlık, gözyaşı, yoksulluk 35 6
Baskı, ezil e, kısıtla a, ezile halk 24 4
Zenginlik, bolluk 19 3
Türkiye, Türkler 16 3
Akılsız, ilgisiz, ili çsiz, ahil 15 2
Geliş e işlik, geri kal ışlık 14 2
ABD 13 2
İsrail 13 2
Para 13 2
Arap, Arap aharı, Arap ülkeleri 11 2
İra 11 2
Kan 11 2
Suriye 11 2
Di , di i yö eti 10 2
Maden, hammadde, kaynaklar 10 2
Diğer 11
Öğre ileri lider deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Ta lo 12 de yer al aktadır. Ta lo 2 de görüldüğü gi i, öğre ileri % si Atatürk derken, %32 si diğer ifadeleri ( aşarı, ilgili, kararlı, adil, iktidar, Hitler, öğret e , ABD, Fatih, Muha ed, özgü e ,
siyaset, yol göstere , etkileyi i, kurtarı ı, O a a, askı, e , a a, ege e , gü e ilir, kahra a , Alex, aş aka , diktatör, do a ı lı, güçlü kişilik, istikrar, kariz atik, te sil i, yetkili, çalışka , disipli , girişi i, Ka u i, para, ze gi , azi , dürüst, hita eti güçlü, Kaddafi, peyga er, prestij, de okratik, İs et İ ö ü sırala ıştır.
Tablo 12. Lider deyin e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Atatürk 117 20
Yö ete , yö eti i 44 8
Güç, güçlü 39 7
İleri görüşlü 33 6
Ö ü, ö der 33 6
Baş, aşka 28 5
Ö der 21 4
‘e ep Tayyip Erdoğa 13 2
Zeki 13 2
Cesur, cesaret 12 2
Otorite, otoriter 12 2
Büyük 11 2
Akıllı, akıl ı 10 2
Diğer 32
Öğre ileri Öğret e deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Tablo 13te yer al aktadır. Ta lo 3 te görüldüğü gi i, öğre ileri %14 ü ilgili, öğrete ; %10 u eğiti i derken, %19 u diğer ifadeleri defter, kale , kitap, te eşir, ata a, ata a a a, ilkokul, lider, idealist, kutsal, sı a , Atatürk, ot, dürüst, e ekçi, güzel ko uşa , kültürlü, ter iye, adil, disipli , güler yüzlü, lise, ate atik, e ur, akı lı, eşitsizlik, erha etli, özgü e , zorluk sırala ıştır.
Tablo 13. Öğret e deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Bilgili, ilgile dire , öğrete 83 14
Eğiti i-eğiti i 56 10
Öğre i 41 7
Okul 35 6
Sevgi, sevecen 26 4
Ör ek insan 22 4
Saygılı, saygı 22 4
Rehber, yol gösteri i 21 4
Fedakâr, fedakârlık, öz erili 20 3
Sa ır, sa ırlı 19 3
Gelecek, gele ek esli yetiştire 17 3
Kutsal değeri ili eye , ideal eslek 16 3
Ço uk 14 2
Sı ıf 14 2
Ders 13 2
A layışlı, hoşgörü 13 2
Anne-baba, aileden hemen sonra gelen 12 2
Ben 10 2
KPSS 10 2
Az aaş, geçi sıkı tısı 10 2
Diğer 19
Öğre ileri Öğret e lik esleği deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Tablo 14 te yer al aktadır. Ta lo 4 te de görüldüğü gi i, öğre ileri %11 i kutsal meslek
derken; %13ü ise diğer ifadeleri soru luluk, hayat, para, güzel eslek, se gi, sı a , e ur, ör ek olmak, bayan esleği, düşük statü, kolay oku a , oku ak, karşılığı ı ala aya sırala ıştır.
Tablo 14. Öğret e lik esleği deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Kutsal meslek 54 11
Öğre i 46 9
Okul 34 7
KPSS 31 6
Sa ırlı olma 31 6
Fedakârlık, öz eri 25 5
Zorluk, yorucu 22 4
Atama, atanma, atanamama 21 4
Öğret e keyfi 21 4
Sevgi 20 4
Eğiti 19 4
Maaş, az aaş, geçi sıkı tısı 17 3
Bilgi, bilim 14 3
Ço uklar 14 3
Değerli, ö e li, saygı 14 3
Emek 14 3
Gelecek 12 2
Öğret ek 11 2
‘ahatlık 11 2
Tatil, 3 ay tatil 10 2
Diğer 13
Öğre ileri Ü i ersite deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Tablo 15 te yer al aktadır. Tablo 15 te de görüldüğü gi i, öğre ileri %9 u özgürlük ve %8 i meslek ifadelerini yazarken; %24ü diğer ifadeleri farklılık, ge çlik, kıl-saç a ho alar, hayaller, kültür, gezmek, aşarı, fakülte, Ko aeli, ot, hukuku fakültesi, ka püs, kariyer, özgü e , para, irey ol a, ça a, gelişi , olgu laş a, aile özle i, soru luluk sosyal akti ite, de okrasi, kıyafet ser estliği, çağdaş, siyaset, akade ik eğiti , aydı lık, ekle ti i karşıla aya sırala ıştır.
Tablo 15. Ü i ersite deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Özgürlük 52 9
Meslek 46 8
Vize-fi al, sı a lar 42 7
Eğiti 41 7
Hayat, hayatı öğre e 38 6
Ders, ders çalış ak 35 6
Sosyal, özgür orta 20 3
Kendini geliştir e 20 3
Bilgi, bilim, ilim 19 3
Eğle e 18 3
Arkadaş 16 3
Gelecek 15 2
Son, so aşa a 15 2
‘ahatlık 14 2
Okul 11 2
Öğre i 11 2
Özgür düşü e 11 2
Sosyalleş e 11 2
Zorluk, zorunluluk 11 2
Araştır a 10 2
Diğer 24
Öğre ileri Kadı deyince aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Ta lo 16 da yer al aktadır. Ta lo 6 da da görüldüğü gi i, öğre ileri % si anne derken; %34 ü diğer ifadeleri (uzu saç, e ek ere , ço uk, hassas, i sa , akıllı, erha etli, zeki e , alış eriş, aşk, çalışka , dedikodu, özgür ol aya , eş, eşitlik, hırs, narin, arka pla da ola , e işi e yatkı , saygılı, sorumlu, dayan yiyen, e i düze i i sağlaya , i siyet, değerli arlık, eslek, olgu , sa ırlı, ye ek yapan, yuva, aile, cinsellik, te izlik, aşarı, e ek, kutsal, se gili, tehlike, azi e, düşü eli) sırala ıştır.
Tablo 16. Kadı deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Anne 106 20
Güzellik 49 9
Duygusallık, duygusal 36 7
Ev ha ı ı, e de otura 26 5
Erkek, çıldır ış erkek, ezası ı ula aya erkek 16 3
Fedakar, fedakarlık 16 3
Ezilen, ezil iş 14 3
Şefkat 13 2
Giyim kuşa , kıyafeti oda 11 2
Kibarlık , azik 11 2
Süsle e, makyaj, parfüm 11 2
Bakı , akı lı 10 2
Şiddet, şiddet göre 10 2
Zarif, zerafet 10 2
Güç lü 10 2
Diğer 34
Öğre ileri Erkek deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Ta lo 17de yer al aktadır. Tablo 17 de de görüldüğü gi i, öğre ileri %17 si baba ve %13 ü güç derke ;
%43ü diğer ifadeleri yakışıklı, duygusuz, ke di i ö e li sa a , koruyu u, sertlik, e i reisi, odu , otoriter, yala ı, zeki, a layışsız, askı ı, gereksiz, i sa , özgür, aptal, haki iyet, rahat, sahiple e , sakal- ıyık, soru luluk, ara a, arkadaş, ço uksu, eş, eze , gururlu, haki iyet, düşü esiz, e ek ere , geri zekalı, ka ga, aço, a tıksız, soru suzluk, uzu oy, ukala, dayak, daya ıklı) sırala ıştır.
Tablo 17. Erkek deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Baba 82 17
Güç, güçlü 64 13
Cinsiyet, karşı i s 17 3
Çalışa , çalışka 17 3
Kadı 17 3
Para (kazanan) 15 3
Lider 14 3
Futbol 12 2
Kaba 12 2
Bencil(lik) 11 2
Ale reisi 10 2
Karşı cins 10 2
Özgür lük 10 2
Diğer 43
Öğre ileri politika deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız maddesinde yazdıkları ifadeler Ta lo 18de yer al aktadır. Ta lo 8 de de görüldüğü gi i, öğre ileri % si siyaset derken; %23 ü diğer ifadeleri (AKP, iktidar, uhalefet, strateji, yö te , CHP, eko o i, gü de , hile, saç alık, ABD, oş vaatler, di , eğiti , güç, Atatürk, de okrasi, hukuk, Ke al Kılıçdaroğlu, koltuk, yarış, zekâ) sırala ıştır.
Tablo 18. Politika deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Siyaset 96 20
Yalan ılık 46 9
Çıkar ilişkisi 35 7
Meclis, tbmm 31 6
(siyasi) partiler 30 6
çıkar çatış ası, gergi lik, karışıklık, kar aşa 25 5
Tartış a 24 5
Düşü e, görüş, ideoloji 19 4
Devlet 16 3
İzle e yol, gidilen yol 15 3
Oyun, ka dır a a, sahtekarlık 15 3
Milletvekili 12 2
Seçi 12 2
Baş aka 11 2
Diğer 23
Öğre ileri AB deyin e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Ta lo 19da yer al aktadır. Ta lo 9 da görüldüğü gi i, öğre ileri %13 ü Türkiye i gir e ça aları;
%10 u gereksiz derken; %26sı ise diğer ifadeleri çıkar topluluğu, gire e ek, oyala(n)mak, para, üyük kuruluş, Euro, Hıristiya irliği, saç alık, süreç, gir eye ça aladığı ız, İ giltere, Sarkozy, adaletsizlik, Yu a ista , zorluk, dü ya, Erdoğa , gir ek iste iyoru , kokoreç, rahatlık sırala ıştır.
Tablo 19. AB deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Türkiye i gir e ça aları 50 13
Boş iş, uğraş, gereksiz 40 10
gire ediği iz, siyasi . Birlik 35 9
Avrupa ülkeleri 25 7
Birlik, topluluk 25 7
Güç lü 25 7
Fransa 24 6
ABD 12 3
Ekonomi 12 3
Sö ürü, sö ürge 12 3
Almanya 10 3
Geliş iş(lik) 10 3
Diğer 26
Öğre ileri gele ek deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız addesi de yazdıkları ifadeler Ta lo 20de yer al aktadır. Ta lo 20 de de görüldüğü gi i, öğre ileri %9 u umut; % siöğret e lik e meslek ifadelerini yazarken; %19 u diğer ifadeleri KPSS, sıkı tı, u utsuz, e dişe, hedefler, kariyer, erak öğre iler i , özgürlük, sağlık, zorluk, yaşlılık, geç iş, rahatlık, sa aş, ekle ti, geçi derdi, düze , eğiti sırala ıştır.
Tablo 20. Gelecek deyi e aklı ıza gele ilk üç ifadeyi yazı ız
N %
Umut, ü it 45 9
Öğret e (lik) 36 7
Meslek 34 7
güzel, uzu hayat 33 6
Aile 30 6
Evlilik 29 6
Mutluluk 26 5
Para 25 5
Hayaller 22 4
Güzel gü ler 20 4
Kaygı, korku 18 4
Ço uk 16 3
Huzur 14 3
Ölü 14 3
İş 13 3
Belirsizlik 11 2
Başarı 10 2
Kara lık, kara sarlık 10 2
Diğer 19
So uç, Tartış a ve Ö eriler
Öğre ileri çoğu u yaş altı da olduğu ve Anadolu Lisesi ezu u olduğu görül ektedir.
Öğre ileri çoğu u yaşı ı altı da ve Anadolu Lisesi ezu u ol ası, akade ik aşarıları ı yüksek olduğu e ilk deneyi leri de ü i ersiteye girdikleri i göster ektedir. Ayrı a öğre ileri yarıda fazlası ı okuduğu ölü ü ilk eş ter ihi içi de olduğu u elirt esi de o ları öğret e lik
esleği i isteyerek eğiti fakültesi e geldikleri i göster ektedir.
Öğre ileri yarıda çoğu urs alırke , yaklaşık yarısı burs alamadığı ı elirt iştir. Öğre ileri yarıda çoğu ke disi içi ayrıla gelirle geçi e ildiği i elirtirke , eşte iri sıkı tı çektiğini elirt iştir. Bu u la irlikte öğre ileri çok azı ek gelir içi çalıştığı ı elirtirke , he e he e hepsi çalış adığı ı elirt iştir. Öğre ileri eşte iri e üzeri TL geliri olduğunu belirt işke ; a ak o da iri asgari ü reti altı da geliri olduğu u ifade et iştir. Bu da öğre ilerin genel olarak eko o ik sıkı tı çek edikleri i göster ektedir.
Öğre ileri aileleri i duru u a akıldığı da; yarıda fazla öğre i i a esi i ilköğreti ezu u olduğu; yaklaşık onda birinin annesinin ise oku a yaz a il ediği görül ektedir. Bu a karşı dörtte ir öğre i a ası ı lise ezu u olduğu u elirtirke , yarıya yakı ı ilköğreti ezu u olduğu u;
eşte iri i ise a ası ı ö lisa s, lisa s e üzeri ezu u olduğu u elirt iştir. Bu duru a göre öğrencileri a eleri i eğiti duru ları ı a aları ı eğiti duru ları da daha düşük olduğu ortaya çık aktadır. Be zer içi de, eşte ir öğre i a ası ı e ur olduğu u elirtirke , dörtte iri a ası ı ser est çalıştığı ı elirt iştir. Buna karşı eşte ir öğre i a ası ı işsiz olduğu u elirt iştir. Yi e öğre ileri çoğu a esi i e kadı ı olduğu u elirt iştir. Öğre ileri anne ve a aları ı eslek duru ları a akıldığı da o ları orta gelirli ailelerden geldikleri söylenebilir.
Diğer ya da öğrencilerin dörtte iri ailesi ile kaldığı ı elirtirke , yarıya yakı ı devlet eya özel yurtta kaldığı ı elirt iştir. Yi e eşte iri i kirada olduğunu belirtmesi, kala ak yer akı ı da sıkı tı çek edikleri i göster ektedir. Öğre ileri üyük çoğu luğu iki eya üç kardeş olduğu u belirt işlerdir.
Öğre ileri kültürel alışka lıkları sorgula dığı da; çoğu u gazete okuduğu; u öğre ileri de yarıya yakı ı ın gü lük gazete okurken, diğer yarısı ı haftalık gazete okuduğu ortaya çıkmaktadır.
Diğer ya da öğre ileri eşte iri i gazete oku adığı ortaya çık aktadır. Öğre ileri üyük çoğu luğu sinemaya giderken, çok azı si e aya git ediği i elirt iştir. Bu öğre ileri yarıda çoğu ayda bir sinemaya giderken; o da iri haftada ir si e aya gittiği i elirt iştir. Bu a karşı yarıya yakı ı tiyatroya gittiği elirtirke yarıda çoğu tiyatroya git ediği i elirt iştir. Bu öğre ileri çoğu da ayda ir tiyatroya gittiği elirt iştir. Öğre ileri üçte iri süreli yayı takip ettiğini belirtirken;
yarıda çoğu herha gi ir süreli yayı ı takip et ediği i elirt iştir. Öğre ileri yarıya yakı ı, öde olarak erile ler dışı da ayda ir kitap okuduğu u elirtirke ; dörtte iri gü de ir kitap okuduğunu
elirt iştir. % lık ir öğre i ora ı ı hiç kitap oku adığı ı elirt esi ise a idardır.
Öğre ilerin çe releri e, toplu a e Türkiye ile dü ya ilişkileri e yö elik ası da yer ala ko ulara ilişki algıları sorgula dığı da aşağıdaki so uçlar ortaya çık aktadır:
Öğre ilere, akılları a gele ilk üç Türk üyüğü sorulduğu da; öğre ileri üçte iri Mustafa Kemal Atatürk yaz ıştır. Diğer ya da İ -İ Si a, Fara i, Timur gi i ü lülerin Türk üyüğü olarak bu listeye girmesi a la lıdır. Türkiye denildiği de öğre ilerin aklı a ö elikle e leketi, ata , ay yıldızlı bayrak gelmektedir. Bununla birlikte adaletsizlik, geliş e, utluluk, dola dırı ılık gi i irbiri e zıt ifadeleri de çağrıştırdığı görül ektedir. ABD ifadesi öğre ileri çoğu a süper güç, iktidar, para, sö ürge ilik ifadeleri i çağrıştırırke ; eğle e, rahatlık, haksızlık, işgal gi i ir iri ile uyumlu olmayan ifadeler de akılları a gel iştir. ABD ile ilgili ifadelere akıldığı da; öğre ileri akılları a, genelde olumsuz ifadelerin geldiği görül ektedir. Orta doğu ifadesi öğre ileri çoğu a petrol, sa aş, silah ifadeleri i çağrıştır aktadır. Orta doğu ile ilgili ifadelere akıldığı da; öğre ileri akılları a, zenginlik, bolluk gibi olumlu ifadeler gelirke , ka , sa aş, ahillik gi i olu suz ifadeleri geldiği de görül ektedir. Ayrı a Orta doğu ile ilgili olarak öğre ileri akılları a çekik göz, Japo ya, Çi , Balkan, Türk e ista gi i ifadeleri gel esi a la lıdır. Lider ifadesi öğre ileri akılları a ö elikle Mustafa Ke al Atatürk ü getirmektedir. Öğre ileri aklı a liderliğe ilişki genelde olumlu ifadeler gelirken, olumsuz ifade olarak sade e askı e olu lu eya olu suzluğu tartışıla ak otoriter ifadeleri gelmektedir. Öğre ileri akılları a u olumlu ifadelerle birlikte Hitler in de geliyor ol ası ilgi çtir. Öğret e de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle eğite , öğrete gel ekle irlikte;
zorluk, eşitsizlik, gi i ifadeler de gel ektedir. Başöğret e ola Atatürk ü az da olsa, öğret e olarak öğre ileri akılları a geldiği görül ektedir. Öğret e lik esleği de ildiği de de öğrencilerin akılları a çoğu lukla kutsal eslek olduğu; sa ır, se gi, fedakârlık gibi ifadeler gelirken; kadı esleği ol ası, düşük statü ve kolay okunan ölü ol ası ı akla gel esi a la lıdır. Ü i ersite de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle özgürlük, meslek, sı a lar, der çalış ak ili , eğle e gelirken saç a hocalar, aile özle i, ekle tiyi karşıla a a gibi olumsuz ifadeler de geldiği görül ektedir. Kadı de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle a e, güzellik, giyi kuşa , e ha ı lığı, zarafet gibi ifadeler gelmektedir. Kadı a yö elik olarak öğre ileri akılları a genelde edilgen ve ev hayatı a yö elik ifadelerin gelmesi a la lıdır. Diğer ya da , erkek de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle baba, güç, çalışka , para, aile reisi gibi ifadelerin geldiği görül ektedir. Bu so uç öğre ileri kadı ı e erkeği toplumu eşit güçleri değil, toplu sal i siyet a layışı a göre algıladıkları ı göster ektedir. Politika de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle siyaset, yalan, partiler, seçi , hile gibi ifadeler gelmekte. Bu ifadenin öğre ileri akılları a olu suz ifadeleri de getirdiği görül ektedir. A rupa Birliği de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle Türkiye i u
irliğe gir e ça aları e gereksiz olduğu gelirke ; u irliğin çıkar topluluğu e adaletsiz olduğu gi i ifadeler de akla gelmektedir. Gelecek de ildiği de öğre ileri akılları a ö elikle umut, aile, evlilik, para, öğret e lik gi i olumlu ifadeler gelirken; u utsuz, zorluk, yaşlılık gi i olu suz ifadeler de gelmektedir. Bu ifadeye yö elik öğre ileri erdikleri ce aplara akıldığı da öğre ileri yarıda çoğu u un gele eğe yö elik olu lu düşü elere sahip olduğu söyle e ilir.
Ü i ersite öğre ileri e yö elik akade ik çalış alar i ele diği de, özellikle yö te bakı ı da , bu araştır a ı benzerine rastla ıl adığı da , araştır a ı ulguları ı aşka araştır aları ulguları ile karşılaştırıl ası ü kü ola a ıştır. Araştır a ı , yal ız a ir eğiti fakültesi i belirli ölü leri de okuya öğre ileri i görüşleri de oluş ası, u çalış a ı sı ırlılığı ı oluştur aktadır. Bununla birlikte, bu araştır a ı so uçları ı , öğret e lik esleği i seçe adayları sosyo-kültürel duru ları a ışık tut ası akı ı da , öğret e lik esleği i iteliği i artır a ça aları a katkı yapa ağı düşü ül ektedir.
Kay akça
Aras, H.Ö. . A kara Ü i ersitesi Eğiti Bili leri Fakültesi Öğre ileri in Siyasal, Ekonomik, Toplumsal ve Kültürel İlgi Ala ları. A kara Ü i ersitesi Eğiti Bili leri E stitüsü.
Yayı la a ış Yüksek Lisa s Tezi.
Beşirli, H. (2003). Ü i ersite öğre ileri i siyasi tutu ları e u tutu ları ı etkileye sosyo - eko o ik e kültürel süreçler. Ha ettepe Ü i ersitesi, Sosyal Bili ler E stitüsü, Yayı la a ış Doktora Tezi.
Bolat, Y. (2011). Gazi Ü i ersitesi Meslek Yüksek Okulu Öğre ileri i Sosyal Değerlere Bakışları. Gazi Ü i ersitesi, Eğiti Bili leri E stitüsü, Yayı la a ış Yüksek Lisa s Tezi.
Çi e , S. (2009). Sakarya Ü i ersitesi öğre ileri i küreselleş e olgusu a akış açıları. Sakarya Ü i ersitesi, Sosyal Bili ler E stitüsü, Yayı la a ış Yüksek Lisa s Tezi.
De irel, Ö. . Pla la ada Değerle dir eye Öğret e Sa atı, Ankara: Pegem Akade i Yayı ları Erden, M. (1999). Öğret e lik Mesleği e Giriş, A kara: Alkı Yayı ları, s. .
Kavcar, C. (2002). Cu huriyet Dö e i de Dal Öğret e Yetiştir e. A kara Ü i ersitesi Eğiti Bili leri Fakültesi Dergisi. Cilt: , Sayı -2.
Köseoğlu, Y. (2005). Sakarya Ü i ersitesi öğre ileri i siyasal değer e tutu ları. Sakarya Ü i ersitesi. Sosyal Bili ler E stitüsü. Yayı la a ış Yüksek Lisa s Tezi.
Özde , Ö. (2010). Ü i ersite öğre ileri i popüler kültür e popüler üzikle ilgili görüşleri. Selçuk Ü i ersitesi, Sosyal Bili ler E stitüsü, Yayı la a ış Doktora Tezi.
Ü al, I. Öğret e Yetiştir e e İstihda ı Se pozyumu, Eğiti Se Yayı ları.
MEB (2002). Öğret e yeterlilikleri. A kara: MEB Öğret e Yetiştir e e Eğiti i Ge el Müdürlüğü.
YÖK (2007). Öğret e Yetiştir e e Eğiti Fakülteleri -2007). A kara: Yükseköğreti Kurulu Yayı ı. ISBN: 978 - 975 - 7912 - 36 - 1
http://tez2.yok.gov.tr/
