DİYARBAKIR İLİ TARIMSAL YATIRIM REHBERİ ŞUBAT 2015

(1)

DİYARBAKIR İLİ

TARIMSAL YATIRIM REHBERİ

ŞUBAT 2015 STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI

TARIMSAL YATIRIMCI DANIŞMA OFİSİ

(2)

İÇİNDEKİLER

TARIMSAL YAPI ... 3

GENEL BİLGİLER ... 4

TARIM ALANLARININ DAĞILIMI VE ÜRETİM MİKTARI ... 4

BİTKİSEL ÜRETİM ... 5

HAYVAN VARLIĞI ... 7

TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİ ... 8

TARIMSAL YATIRIM POTANSİYELİ ... 9

DİYARBAKIR’DA TARIMA YATIRIM YAPMAK İÇİN 10 NEDEN ... 10

DİYARBAKIR’DA TARIMSAL YATIRIM İÇİN UYGUN SEKTÖRLER VE ALANLAR .... 12

TEŞVİK VE DESTEKLER ... 15

KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARINI DESTEKLEME PROGRAMI ... 16

IPARD KAPSAMINDA VERİLEN AB HİBE DESTEKLERİ ... 20

TARIMSAL KREDİLER ... 22

YATIRIM TEŞVİKLERİ ... 25

KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN DESTEKLENEN ALANLAR ... 33

KOSGEB HİZMET VE DESTEKLERİ ... 35

DİĞER TARIMSAL YATIRIM DSTEKLERİ ... 37

İletişim Bilgileri ... 39

(3)

TARIMSAL

YAPI

(4)

GENEL BİLGİLER

İl Nüfusu* : 1,6 Milyon Kişi

Toplam yüzölçümü : 1,5 Milyon ha Toplam tarım alanı (2013)* : 601 Bin ha ÇKS’ye kayıtlı Çiftçi Sayısı (2013) : 42 Bin Kişi ÇKS’ye kayıtlı Arazi Varlığı (2013) : 499 Bin ha

TARIM ALANLARININ DAĞILIMI VE ÜRETİM MİKTARI Alan (da)* 2013 üretim (ton)*

Tarla bitkileri üretimi 5.470.389 2.041.000

Sebze üretimi 254.999 149.000

Meyve üretimi 169.481 462.000

Kaynak: *TÜİK, **TRGM

(5)

BİTKİSEL ÜRETİM

TARLA ÜRÜNLERİ VERİLERİ

Ürün Adı (ilk 5 ürün) 2002 üretim (ton) 2013 üretim(ton)

1 Buğday 692 Bin 1,3 Milyon

2 Pamuk 222 Bin 198 Bin

3 Arpa 351 Bin 182 Bin

4 Mercimek 136 Bin 83 Bin

5 Mısır 314 208 Bin

(6)

MEYVECİLİK VERİLERİ

Meyve Türü (ilk 5 ürün) 2002 üretim (ton) 2013 üretim(ton)

1 Üzüm 106 Bin 123 Bin

2 Dut 1.300 10 Bin

3 Badem 1.350 3.370

4 Armut 2 Bin 2.140

5 Ceviz 1.500 1.810

SEBZE ÜRETİM VERİLERİ

Ürün Adı (ilk 5 ürün) 2002 Üretim (ton) 2013 Üretim (ton)

1 Karpuz 257 Bin 196 Bin

2 Domates 78 Bin 106 Bin

3 Kavun 98 Bin 68 Bin

4 Hıyar 20 Bin 31 Bin

5 Biber 16 Bin 25 Bin

Kaynak: TÜİK

(7)

HAYVAN VARLIĞI BÜYÜKBAŞ HAYVAN SAYILARI

Büyükbaş Sayısı 2002 (Baş) 2013 (Baş)

Sığır (Kültür) 13.497 79.646

Sığır (Melez) 42.756 112.229

Sığır (Yerli) 193.760 143.001

Sığır Toplam 250.013 334.876

Manda 3.502 9.950

Toplam 253.515 344.826

KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYILARI

Küçükbaş Sayısı 2002 (Baş) 2013 (Baş)

Koyun (Merinos) 183 0

Koyun (Yerli) 689.427 741.312

Keçi (Kıl) 249.663 231.415

Keçi (Tiftik) 0 0

Toplam 939.273 972.727

Kaynak: TÜİK

(8)

TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİ

KONU SAYI KONU SAYI

Süt ve Süt Ürünleri 7 Ekmek ve ekmek çeşitleri üretimi 95

Et ve Et Ürünleri 2-4 Makarna ve İrmik Üretimi -

Su Ürünleri İşleme - Yumurta Paketleme 7-1

Meyve-Sebze işleme- paketleme 4 Dondurulmuş Gıda -

Hububat ve Bakliyat Üretimi 3 Hazır Yemek, Tabldot Yemek 39 Katı ve Sıvı Bitkisel Yağ 3 Hazır çorba ve bulyon, puding, toz

karışımlar, mayonez, sos vb 5 Şeker Üretimi (paketleme hariç) 7 Kuruyemiş ve Çerezler 8

Zeytinyağı - Baharat İşleme 2

Konserve ve Salça - Alkolsüz İçecekler 1

Fermente ve salamura ürün üretimi 2 Alkollü İçecekler -

Pastacılık Ürünleri Üretimi 52 Bal, polen, arı sütü ve temel petek

üretimi ve ambalajlama -

Nişasta ve Nişasta mamulleri - Gıda Katkı ve Aroma Maddeleri - Bisküvi, Çikolata, Kakaolu ve

Benzeri Ürünler 2 Gıda ile Temas Eden Maddeler 5

Un üretimi 17 Yem( üretim ve satış) 95

Unlu mamuller üretimi 257 Diğer -

Kaynak: İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013

(9)

TARIMSAL

YATIRIM POTANSİYELİ

(10)

DİYARBAKIR’DA TARIMA YATIRIM YAPMAK İÇİN 10 NEDEN

1- Hava, kara ve demiryolu ulaşımı ile Ortadoğu ülkelerine yakın olması, dış pazarlara erişim imkânlarının güçlü olması, eski ticaret yolları üzerinde bulunması, hayvansal ürünlerin ihracatının yapılması açısından uygun konumda bulunması.

2- GAP Projesinin tamamen uygulamaya geçmesinden sonra sulanabilir tarım alanları

%75 civarlarına çıkacak olması, İldeki iklimin ılıman ve subtropik olmasından dolayı sulanan sahalarda ikinci ürün yetiştirme potansiyelinin mevcut olması,

3- Eğitimli genç nüfus oranının yüksek ve işçiliğin ucuz olmasının tarımsal konularda yatırım yapacaklar için önemli bir avantaj sağlaması,

4- Tarım potansiyelinin yüksek olması, verimli ve geniş tarım arazilerinin bulunması, sulanabilir arazilerin artması, tarımsal üretimde ürün çeşitliliği potansiyelinin ve organik tarım potansiyelinin yüksek olması ayrıca Diyarbakır ilinin Ekolojik özellikler bakımından domates, biber gibi sebzelerin yetiştiriciliğinde hem kalite hem de üretim potansiyeli açısından oldukça önemli bir yere sahip olması.

5- İlin bölgenin merkezi konumunda olması, tüketici potansiyelinin yüksek olması, tarımsal hammadde miktarının fazla olması fakat buna karşılık tarımsal sanayinin gelişmemiş olması,

(11)

6- İlin son açıklanan teşvik yasasında yatırımlar için öncelik verilen 5. Bölge içerisinde yer alması ve kalkınmada öncelikli iller kapsamında olması. Bölge olarak Tarım ve Hayvancılığın geliştirilmesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hibe ve desteklemelerin yapıldığı bir yerde olması.

7- İlde son yıllarda seracılığın gelişmesi ve tarımsal kooperatif sayısında artış olması, tarımsal sanayiye hammadde olan birçok tarım ürününün (pamuk, çeltik, mercimek, buğday, mısır) üretilmesi,

8- İlde organize hayvancılık besi bölgesinin yapımına başlanması, İklim açısından hayvancılık yapılmaya elverişli olması. Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapılması için çok sayıda mera alanlarının bulunması. Bulunduğu yer dolayısıyla hayvancılığın gelişmesi için zengin bitki faunasına sahip olması, yem maddelerini üretebileceği verimli topraklara sahip olması nedeniyle hayvan yetiştiriciliği masraflarının düşük olması.

9- İpekböcekçiliğinin yeniden canlanması ve dağlık kuzey ilçelerde arıcılığın yaygın olması,

10- İle özgü Diyarbakır Örgü Peyniri, Karacadağ çeltiği üretilmektedir. Kulp İlçesinin Ülkemizde İpek böcekçiliği üretiminde % 40 paya sahip olması.

(12)

DİYARBAKIR’DA TARIMSAL YATIRIM İÇİN UYGUN SEKTÖRLER VE ALANLAR

SEKTÖR ADI AÇIKLAMA

Hayvancılık

İlimizin nüfusu arttığından dolayı kümes hayvanları ihtiyacı çevre illerden karşılanmaktadır.Bu nedenle bölgemiz tavuk ve hindi yetiştiriciliği için uygun konumdadır.Manda yetiştiriciliği için ilimiz hayvansal ürünlerin tüketimi için uygun şartları taşımaktadır.İlimizin kuzey bölgelerinde doğal şartlardan dolayı keçi yetiştiriciliğine uygun konumdadır.Ayrıca ilimizde organik üretim alanlarının artacağı göz önüne alınırsa hayvansal orjinli gübrenin depolanması ve paketlenmesi ile ilgili yatırıma ihtiyaç duyulmaktadır.

Meyvecilik

İl de 2013 yılı verilerine göre toplam 252.030 dekarlık alanda meyvelik alan bulunup bunun içerisinde dut,armut,badem ve diğer meyve çeşitleri bulunmaktadır. Son yıllarda ilimizde kapama meyve bahçesinin kurulmasında artışlar olmuştur.Bu nedenle soğuk hava deposuna ihtiyaç duyulmaktadır.İlimizin kuzey ve kuzeybatısında bağ alanlarımızın bir çoğu ekonomik ömrünü tamamlayanların yerine sofralık ve Pazar talebi olan çeşitlerin ekiminin artmasının sağlanması eski bağ alanlarınında gençleştirme çalışmalarının yapılması ve bu ürünlerin pazara yönelik depolama işleme ve ambalajlamaya yönelik yatırımları uygundur.

Sebzecilik

Örtü altı sebze alanı yaklaşık 100 dekar olup sera alanı 500 dekarın üzerindedir.Kurutmalık sebzeler,salça,turşu vb.kurulacak tesislere yönelik hammadde açısından potansiyele sahiptir.İlimizde son yıllarda kurulan seralar ile ilimizde domates ve hıyar diğer bölgelere gönderilmektedir.İlimizin güneyinde sera bölgesi ilan edilip,bu alanların alternatif enerji sistemleri ile desteklenmesi iyi bir yatırım alanıdır.

(13)

Organik Tarım-İyi Tarım

İl sınırları Eğil, Kulp, Lice, Hazro ve Dicle gibi ilçelerinde izole kalmış organik tarım alanları için son derece uygun alanlar mevcuttur. Dicle, Eğil, Lice, Kocaköy, Bismil, Çınar, Silvan, Sur, Bağlar, Hazro, Kulp olmak üzere 11 ülkede 375 üreticide 41.766 dekar alanda sertifikalı üretim yapılmaktadır. Ayrıca GAP BKİ ile ortaklaşa şekilde Organik Pamuk Yetiştiriciliği demonstrasyonları da devam etmektedir(50 dekar).

Geçiş 1 statüsünde 19.464 dekar, geçiş 2 statüsünde 13.300 dekar, geçiş 3 statüsünde 188 dekar, organik ürün 3864 dekar, toplam 37064 dekardır. Diyarbakır Valiliği Projesi kapsamında Eğil,Dicle,Kocaköy ve Lice ilçelerinde 21 köyde 200 grup çiftçi organik tarıma geçmiştir. Eğil ilçesi Igın Köyündeki sertifikalı organik 39 üreticinin 2251 dekarlık alanına destek sunulmuştur. Gıda güvenliği göz önüne alınarak iyi tarım uygulamalarının yaygın hale getirilmesi için yayım çalışmalarının arttırılması gerekmektedir.Organik havza ilan edilen Eğil ve Dicle arası bölgenin genişletilip,organik tarıma kazandırılması gerekmektedir.

Yağlı Tohumlar

İlimizde pamuk en önemli endüstri bitkisidir. Pazar ve fiyat konusundaki yetersizlikler nedeniyle soya, ayçiçeği gibi yağlı tohumlu bitkiler geniş ekim alanlarına ulaşamamaktadır. Ülkesel yağ ve lif açığının büyüklüğü düşünüldüğünde İlimizin bu açığı kapatma noktasında ne kadar önemli bir potansiyeli olduğu anlaşılacaktır. Ayrıca soya ekiminin arttırılması yönünde 2013 yılında eğitim ve yayım çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

(14)

Su Ürünleri

2013 yılı sonu itibariyle ilimizde 2.400 ton kurulu kapasiteye sahip 13 adet üretim tesisinde alabalık üretimi(kafes balıkçılığı) yapılmıştır. Kültür olarak Gökkuşağı Alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Kral Kızı Barajı, Batman Barajı, Göksu Barajı ve Atatürk Barajı olmak üzere toplam 4 barajda kültür balıkçılığı yapılmaktadır. İklim koşulları nedeniyle yılda bir kez ürün alınabilmektedir. Ayrıca il de sazan balığı yetiştirilmesi için uygun birçok göl ve gölet mevcuttur. İlimizde bulunan baraj göllerinin avlak sahalarına bölünme ve stok tespit çalışmaları tamamlanmış olup söz konusu alanlar ticari avcılık tahsisine uygun hale gelmiştir. Ayrıca 30 milyon ve 10 milyon yavru üretim kapasiteli 2 adet kuluçkahane projesi 56 ton/ yıl kapasiteli 1 adet su kurbağası üretim tesisi , 490 ton/yıl kapasiteli 2 adet üretim tesisi projesi ön izin aşamasındadır.

Süt ve Süt Ürünleri

İl deki büyükbaş hayvanlardan elde edilen yıllık süt miktarı 186.725 ton olup bunun 9.352,197 tonu işlenerek (yoğurt, ayran, tereyağı vb.) piyasaya

sürülmektedir.

(15)

TEŞVİK VE

DESTEKLER

(16)

KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARINI DESTEKLEME PROGRAMI

UYGULAYICI KURUM: GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 1- EKONOMİK YATIRIMLAR

DESTEK KAPSAMI : Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik yeni yatırımlar ile mevcut faal olan veya olmayan tesislerin kapasite artırımı ve teknoloji

yenilenmesine yönelik yatırımlar ya da kısmen yapılmış yatırımların tamamlanmasına yönelik yatırımlar

KİMLER BAŞVURABİLİR: Gerçek ve tüzel kişiler

YATIRIM KONULARI YATIRIM

TUTARI

DESTEK VERİLEN

İLLER*

DESTEK ORANI Bitkisel ürün

işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması

Yaş meyve sebze tasnif,

paketleme ve depolama 3.000.000 39 İL

% 50 Tohum işleme, paketleme ve

depolama 3.000.000 81 İL

Diğer 1.000.000 81 İL

Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve

depolanması 3.000.000 39 İL

Su ürünleri işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması 3.000.000 39 İL Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve

depolanması 2.000.000 81 İL

(17)

*39 il: Adana, Adıyaman, Antalya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Muğla, Niğde, Rize, Sakarya, Siirt, Sinop, Tekirdağ, Tunceli, Zonguldak, Bayburt, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye ve Düzce

NOT:Detaylı bilgi 2014/43 no’lu tebliğe dayalı yayımlanan “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 9.Etap Uygulama Rehberi” nde yer almaktadır.

YATIRIM KONULARI YATIRIM

TUTARI

DESTEK VERİLEN

İLLER*

DESTEK ORANI Alternatif enerji kaynakları kullanan yeni seraların

yapımı 3.000.000 81 İL

% 50

Soğuk hava deposu yapımı 1.000.000 81 İL

Çelik silo yapımı 1.000.000 81 İL

Tarımsal üretime yönelik Modern Sabit Yatırımlar

Küçükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiriciliği, Mantar

yetiştiriciliği, kültür balıkçılığı

1.000.000

39 İL Büyükbaş hayvan

yetiştiriciliği 1.500.000

Alternatif enerji kaynakları üretim tesisleri* 3.000.000 81 İL

(18)

2- BİREYSEL SULAMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ DESTEK KAPSAMI

Kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeye katkı sağlamak için, belirlenmiş bireysel sulama makine ve ekipmanları alımlarını ve yerinde montajını desteklemek amacıyla yapılması gerekenlere ilişkin hususları kapsar.

KİMLER

BAŞVURABİLİR Gerçek ve Tüzel Kişiler

YATIRIM KONULARI

 Tarla içi damla sulama sistemi kurulması

 Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması

 Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması

 Lineer sistem yağmurlama sulama makinesi alınması

 Center pivot sistem yağmurlama sulama makinesi alınması

 Tamburlu sistem yağmurlama sulama makinesi alınması

 Güneş enerjili sulama sistemleri kurulması

YATIRIM TUTARI VE DESTEK ORANI

 Gerçek kişiler için : 100.000 TL

 Tüzel kişiler için : 200.000 TL

 Hibe Desteği Oranı : %50

NOT: Uygulamaya ilişkin detaylar 14.05.2014 tarih ve 29000 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Bireysel Sulama Makine-Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de (Tebliğ no:

2014/13)” yer almaktadır.

(19)

3- MAKİNE VE EKİPMAN ALIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI

DESTEK KAPSAMI Bu Tebliğ, kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeye katkı sağlamak için çiftçilerin makine ve ekipman alımlarını ve yerinde montajını desteklemek amacıyla yapılması gereken usul ve esasları kapsar.

KİMLER

BAŞVURABİLİR Gerçek ve Tüzel Kişiler

DESTEKLENEN MAKİNE- EKİPMANLAR

 Anıza doğrudan ekim makinesi

 Arıcılık makine ve ekipmanı

 Balıkçı gemilerinde soğuk depo

 Balya makinesi

 Bahçe traktörü

 Biçerbağlar

 Biçerdöver ürün hasasında kullanılan verim ölçer kiti

 Canlı balık nakil tankı

 Çayır biçme makinesi

 Çeltik fide dikim makinesi

 Çiftlik gübresi dağıtma makinesi

 Dal parçalama makinesi

 Diskli tırmık

 Dip kazan

 El traktörü

 Fındık toplama makinesi

 Fındık, mısır, çeltik, ayçiçeği, k. Çekirdeği kurutma makineleri

 File sisteminin kurulması

 Güneş kolektörü

 Kimyevi gübre dağıtma makinesi

 Mibzer

 Mini yükleyici

 Motorlu tırpan

 Pamuk toplama makinesi

 Pancar söküm makinesi

 Patates söküm makinesi

 Pülverizatör

 Sap parçalama makinesi

 Sap toplamalı saman makinesi

 Silaj makinesi

 Sıra arası çapa makinesi

 Su ürünlerinde buzlama makinesi

 Su ürünleri için kuluçka dolabı

 Süt sağım ünitesi ve soğutma tankı

 Süt analiz cihazı

 Tambur filtre

 Taş toplama makinesi

 Tarım römorkları

 Toprak frezesi

 Yem hazırlama makinesi

 Zeytin hasat makinesi

YATIRIM TUTARI VE DESTEK ORANI

 Hibeye Esas Yatırım Miktarı;

 Gerçek Kişilerde : 50.000 TL

 Tüzel kişilerde : 100.000 TL

 Hibe Desteği Oranı : %50

NOT: Uygulamaya ilişkin detaylar 10.05.2014 tarih ve 28996 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Makine ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de (Tebliğ No: 2014/10)” yer almaktadır.

(20)

IPARD KAPSAMINDA VERİLEN AB HİBE DESTEKLERİ

UYGULAYICI KURUM: TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK)

TEDBİR ADI

DESTEĞE ESAS HARCAMA LİMİTLERİ (EN AZ-EN FAZLA)

(AVRO)

DESTEK ORANI

(%) 101-1 Süt üreten tarımsal işletmelere yatırım 15.000 - 1.000.000 50-65 101-2 Et üreten tarımsal işletmelere yatırım

 Bütçe Kalemi-1 (Kırmızı et) 20.000 - 1.000.000 50-65

 Bütçe Kalemi-2 (Kanatlı eti) 15.000 - 500.000 50-65

103-1 Süt ve süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması

 Bütçe Kalemi-1 (Süt işleme tesisleri) 50.000 - 3.000.000 50

 Bütçe Kalemi-2 (Süt toplayan üretici örgütleri) 25.000 - 1.000.000 50 103-2 Et ve et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması

 Bütçe Kalemi-1 (Kırmızı et işleme ve pazarlama) 30.000 - 3.000.000 50

(21)

TEDBİR ADI

DESTEĞE ESAS HARCAMA LİMİTLERİ (EN AZ-EN FAZLA)

(AVRO)

DESTEK ORANI

(%)

 Bütçe Kalemi-2 (Kanatlı eti işleme ve pazarlama) 30.000 - 3.000.000 50 103-3 Meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması 50.000 - 1.250.000 50 103-4 Su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması 50.000 - 1.500.000 50 302-1 Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve

geliştirilmesi

5.000 - 250.000 50 302-2 Yerel ürünlerin ve mikro işletmelerin geliştirilmesi 10.000 - 400.000 50

302-3 Kırsal turizm 15.000 - 500.000 50

302-4 Kültür balıkçılığının geliştirilmesi 15.000 - 400.000 50

(22)

TARIMSAL KREDİLER

UYGULAYICI KURUM: ZİRAAT BANKASI, TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ

2015 YILI DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM ve İŞLETME KREDİSİ UYGULAMALARI KREDİ KONULARI

İNDİRİM ORANI (%)

Kredi Üst Limiti(TL) Yatırım

Dönemi

İşletme Dönemi /Kredisi HAYVANSAL ÜRETİM KONULARI

Damızlık süt sığırı yetiştiriciliği

750.000 TL'ye kadar 100 50

12.500.000

750.001-5.000.000 TL 75 50

5.000.001-12.500.000 TL 50 25

Yaygın hayvansal üretim

200.000 TL'ye kadar 75 50

500.000

200.001-500.000 TL 50 25

Damızlık

Etçi ve kombine sığır

yetiştiriciliği 100 75 7.500.000

Düve yetiştiriciliği 100 75 ^7.500.000

Büyükbaş Hayvan Yetiştiriciliği 50 25 3.000.000

Besiciliği 50 50 5.000.000

Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği 100 75 ^5.000.000

Besiciliği 100 50 1.500.000

Arıcılık 50 50 1.500.000

Kanatlı sektörü 50 25 3.000.000

Kanatlı sektörü damızlık yetiştiriciliği 100 100 7.500.000

Hindi Besiciliği 50 75 1.000.000

Su Ürünleri Su ürünleri yetiştiriciliği 100 50 5.000.000

Su ürünleri avcılığı 50 50 2.000.000

(23)

2015 YILI DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM ve İŞLETME KREDİSİ UYGULAMALARI

KREDİ KONULARI

Kredi Üst Limiti (TL) Yatırım

Dönemi

İşletme Dönemi /Kredisi BİTKİSEL ÜRETİM KONULARI

Kontrollü örtüaltı tarımı

750.000 TL'ye kadar 75 ⁵⁰

10.000.000

750.001 -5.000.000 TL 50 25

5.000.001 -10.000.000 TL 25 25

Yaygın bitkisel

üretim 50.000 TL'ye kadar 50 50

500.000

50.001 - 500.000 TL 25 25

Çok yıllık yem bitkisi üretimi 100 75 2.500.000

Yurt içi sertifikalı tohum, fide, fidan üretimi 100 100 10.000.000 Yurt içi sertifikalı tohum, fide kullanımı 50 50 1.000.000

Yurt içi sertifikalı fidan kullanımı 50 50 5.000.000

Süs bitkisi üretimi 50 50 2.500.000

Stratejik bitkisel üretim 50 50 2.000.000

(24)

2015 YILI DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM ve İŞLETME KREDİSİ UYGULAMALARI

KREDİ KONULARI

Kredi Üst Limiti (TL) Yatırım

Dönemi

İşletme Dönemi /Kredisi MUHTELİF KONULAR

İyi tarım/Organik tarım uygulamaları 50 50 5.000.000

Tarımsal Mekanizasyon 50 50 1.500.000

Modern basınçlı sulama 100 75 1.500.000

Arazi alımı 25 25 500.000

Lisanslı Depoculuk Yatırımları 50 25 5.000.000

TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLERİN ÜRETİM KONULARI

Damızlık Süt Sığırı Yetiştiriciliği 100 50 7.500.000

Büyükbaş Hayvan Besiciliği 75 50 5.000.000

Küçükbaş Hayvan Besiciliği 100 50 5.000.000

Kontrollü Örtü Altı Tarımı 75 50 7.500.000

Su Ürünleri Avcılığı 50 50 3.000.000

Tarımsal Ürün İşleme, Paketleme, Depolama

Tesisi 75 50 5.000.000

(25)

YATIRIM TEŞVİKLERİ

UYGULAYICI KURUM: EKONOMİ BAKANLIĞI, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

GENEL AÇIKLAMALAR İlgili Mevzuat

 19.06.2012 tarih ve 28328 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”

 20.06.2012 tarih ve 28329 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2012/1)”

Sabit yatırım tutarı ve asgari kapasite

 Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde birmilyon Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ayrıca, yatırımların asgari kapasite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir.

 Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için asgari ikiyüzbin Türk Lirası olması gerekir.

 Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde ellisini aşamaz.

(26)

Müracaat

 Teşvik belgesi müracaatları, Ekonomi Bakanlığına yapılır. Ancak, genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan ve sabit yatırım tutarı onmilyon Türk Lirasını aşmayan, tebliğle belirlenecek yatırımlar için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir.

Teşvik belgesi

 Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için, projenin uygun görülmesi ve teşvik belgesi düzenlenmesi gerekir.

Diğer desteklerden yararlanma

Bu kapsamdaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Ancak, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sadece sübvansiyonlu kredi desteğinden yararlanan yatırımlar, bu Karar kapsamında faiz desteği dışındaki diğer destek unsurlarından yararlandırılabilirler.”

Tarım sektörüne ilişkin değerlendirme

 Tarım Sektörüne yönelik yatırımlar, “Genel Teşvik Sistemi” ve “Bölgesel Teşvikler”den yararlanabilir.

(27)

GENEL TEŞVİK SİSTEMİ

 Bölge ayrımı yapılmaksızın, belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartı ile diğer Tebliğ şartlarını sağlayan Tarımsal yatırımlar, Genel Teşvik Sistemi kapsamında;

 Gümrük Vergisi Muafiyeti

 KDV İstinası desteğinden faydalanılabilir.

 Ayrıca, Bölgesel Teşvik Sistemi kapsamında teşvik belgesi düzenlenebilecek olan yatırımlar için talep edilmesi halinde Genel Teşvik Uygulamaları çerçevesinde belge düzenlenebilir.

 Genel teşvik sistemi kapsamında teşvik edilemeyecek yatırımlar:

o Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları ve mısır irmiği yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), mısır nişastası ve nişasta bazlı şeker.”

o Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek).

o Küp şeker.

o 5 dekarın altındaki seracılık yatırımları.

o Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç).

o Bölgesel uygulamalar kapsamında teşvik edilecek entegre hayvancılık yatırımları ve şartlı desteklenecek hayvancılık yatırımları dışındaki hayvancılık yatırımları.

o 5 ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları.

 Teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konuları:

o Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş, o Et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari150 büyükbaş,

o Damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari150 büyükbaş/dönem, o Kanatlı entegre yatırımlarında 100.000 adet/dönem,

o Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dahil) 1.000 küçükbaş dönem şartı aranır.

(28)

BÖLGESEL TEŞVİKLER

Diyarbakır ilinde Bölgesel Teşvikler Kapsamında Desteklenen Tarımsal Sektörler BÖLGESEL TEŞVİKLERDEN

YARARLANACAK SEKTÖRLER

ASGARİ YATIRIM TUTARLARI VEYA KAPASİTELERİ

Entegre hayvancılık yatırımları (entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil)*

500 Bin TL

Gıda ürünleri ve içecek imalatı 500 Bin TL

Su ürünleri yetiştiriciliği (Balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil)

500 Bin TL

Soğuk hava deposu hizmetleri 500 metrekare

Lisanslı depoculuk 500 Bin TL

Seracılık 5 Dekar

*Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari150 büyükbaş, damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari150 büyükbaş/dönem, kanatlı entegre yatırımlarında 100. 000 adet/dönem, Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dahil) 1.000 küçükbaş dönem şartı aranır.

(29)

Diyarbakır ilinde Bölgesel Teşvik Kalemleri

DESTEK UNSURLARI

31.12.2014 tarihine kadar başlanılan yatırımlar

01.01.2015 tarihinden itibaren başlanılan

yatırımlar GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ TÜM SEKTÖRLERDEKİ TEŞVİK BELGELİ

YATIRIMLAR

KDV İSTİSNASI TÜM SEKTÖRLERDEKİ TEŞVİK BELGELİ

YATIRIMLAR

VERGİ İNDİRİMİ

Yatırıma Katkı Oranı (%) 50 35

Vergi İndirim Oranı (%) 90 90

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ

Desteğin Uygulama Süresi 10 yıl 7 yıl

Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) -

YATIRIM YERİ TAHSİSİ TÜM SEKTÖRLERDEKİ TEŞVİK BELGELİ

YATIRIMLAR

FAİZ DESTEĞİ

TL Kredisi 7 puan

Dövize Endeksli Kredi/Döviz Kredisi 2 puan

SİGORTA PİRİMİ DESTEĞİ 10 yıl GELİR VERGİSİ STOPAJI DESTTEĞİ 10 yıl

(30)

BÖLGESEL TEŞVİK KALEMLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

KDV İstisnası: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Vergi İndirimi: gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre Bakanlıkça karşılanmasıdır.

Yatırım Yeri Tahsisi: Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir.

Faiz Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlığımızca karşılanmaktadır.

Sigorta Primi Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle Bakanlıkça karşılanmasıdır.

Gelir Vergisi Stopajı Desteği:. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle terkin edilmesidir.

(31)

İLAVE DESTEK UYGULAMASI

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıdaki şartlarından en az birini sağlaması durumunda sigorta primi işveren hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmek, vergi indirimi desteği ise bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanır.

Sağlanması gerekli şartlar

 Yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirilmesi,

 Yatırımın aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösteren alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması.

(32)