OYAK YATIRIM MENKUL DEĞERLER ANONİM ŞİRKETİ VE BAĞLI ORTAKLIKLARI
31 ARALIK 2018 TARİHİ İTİBARIYLA SONA EREN YILA AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
30 Ocak 2019
Bu rapor, 4 sayfa bağımsız denetçi raporu ve 51
sayfa finansal tablolar ve tamamlayıcı
dipnotlarından oluşmaktadır.
Oyak Yatırım Menkul Değerler Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları
İçindekiler Sayfa
Konsolide finansal durum tablosu 1
Konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu 2
Konsolide özkaynak değişim tablosu 3
Konsolide nakit akış tablosu 4
Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar 5 – 51
1
İlişikte sunulan açıklayıcı dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Dönen varlıklar 670.704.283 512.425.082
Nakit ve nakit benzerleri 4 89.481.353 45.001.189
Finansal yatırımlar 5 168.667.169 228.672.261
Ticari alacaklar 6 410.533.157 237.474.294
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar 23 100.837.028 12.824.051
- İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 309.696.129 224.650.243
Diğer alacaklar 7 952.490 464.134
Peşin ödenmiş giderler 8 1.014.180 783.687
Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 21 - 8.162
Diğer dönen varlıklar 9 55.934 21.355
Duran varlıklar 16.957.069 9.006.374
Finansal yatırımlar 5 1.517.254 1.341.572
Diğer alacaklar 7 6.819.749 4.340.453
Maddi duran varlıklar 10 1.861.303 1.988.449
Maddi olmayan duran varlıklar 11 2.024.207 618.475
Ertelenmiş vergi varlığı 21 4.734.556 717.425
Toplam varlıklar 687.661.352 521.431.456
Kaynaklar
Kısa vadeli yükümlülükler 541.253.651 407.126.360
Kısa Vadeli Borçlanmalar 22 190.574.100 232.414.915
Ticari borçlar 6 319.930.512 169.007.385
- İlişkili taraflara ticari borçlar 23 918.461 414.327
- İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 319.012.051 168.593.058
Diğer borçlar 7 8.067.109 3.954.615
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar 12 910.067 615.288
Dönem karı vergi yükümlülüğü 21 1.813.921 657.038
Kısa vadeli karşılıklar 19.957.942 477.119
Uzun vadeli yükümlülükler 3.729.247 3.517.370
Uzun vadeli karşılıklar 3.729.247 3.517.370
- Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 15 3.724.308 3.512.431
- Diğer uzun vadeli karşılıklar 4.939 4.939
Özkaynaklar 142.678.454 110.787.726
Ana ortaklığa ait özkaynaklar 129.691.320 99.175.407
Ödenmiş sermaye 16 88.330.000 88.330.000
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler
- Yeniden değerleme ve sınıflandırma kazanç/kayıpları 16 1.226.353 -
- Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç ve kayıpları 16 (1.854.659) (2.117.583) Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler
- Yeniden değerleme ve sınıflandırma kazanç/kayıpları 16 - 1.060.632
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler 6.222.662 6.222.662
Geçmiş yıllar karları/zararları 5.679.597 (15.386.934)
Net dönem karı/zararı 30.087.367 21.066.630
Kontrol gücü olmayan paylar 16 12.987.134 11.612.319
Toplam kaynaklar 687.661.352 521.431.456
Bağımsız denetimden geçmiş
Bağımsız denetimden geçmiş
Kar veya zarar kısmı Notlar
1 Ocak -
31 Aralık 2018 1 Ocak -
31 Aralık 2017
Hasılat 17 11.594.526.266 2.810.226.048
Satışların maliyeti (-) 17 (11.459.151.451) (2.723.727.230)
Brüt kar 135.374.815 86.498.818
Genel yönetim giderleri (-) 18 (68.835.530) (35.361.785)
Pazarlama giderleri (-) 18 (7.768.637) (4.773.518)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler 19 29.783.177 3.912.851
Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 19 (25.279.055) (2.712.936)
Esas faaliyet karı 63.274.770 47.563.430
Yatırım Faaliyetlerinden gelirler 151.540 60.357
Yatırım Faaliyetlerinden giderler (-) (6.031) (2.350)
Finansman gideri öncesi faaliyet karı 63.420.279 47.621.437
Finansman gelirleri 20 13.663.345 6.529.284
Finansman giderleri (-) 20 (37.623.344) (30.086.316)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 39.460.280 24.064.405
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri/ (gideri)
Dönem vergi gideri 21 (11.897.722) (1.876.491)
Ertelenmiş vergi geliri/(gideri) 21 4.082.862 (36.601)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı 31.645.420 22.151.313
Dönem kar/(zararının) dağılımı
Ana ortaklık payları 30.087.367 21.066.630
Kontrol gücü olmayan paylar 1.558.053 1.084.683
Adi ve sulandırılmış pay başına kar 26 0,340 0,353
Diğer kapsamlı gelirler
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar Bağlı ortaklık sahiplik oranındaki değişimden
kaynaklanan düzeltme farkı (9.961) 74
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak
diğer kapsamlı gelire ilişkin vergiler - -
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar
Tanımlamış fayda planları yeniden ölçüm
kazançları/kayıpları 328.655 (194.793)
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar yeniden değerleme
ve/veya sınıflandırma kazançları/kayıpları 175.682 -
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak
diğer kapsamlı gelire ilişkin vergiler (65.731) 38.959
Diğer kapsamlı gelir 428.645 (155.760)
Toplam kapsamlı gelir 32.074.065 21.995.553
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı
Ana ortaklık payları 30.516.012 20.910.870
Kontrol gücü olmayan paylar 1.558.053 1.084.683
3
Birikmiş karlar sınıflandırılmayacak birikmiş diğer
kapsamlı gelirler ve giderler
kapsamlı gelirler ve giderler
Ödenmiş sermaye
Yeniden değerleme ve sınıflandırma kazanç/kayıpları
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç ve kayıpları
Yeniden değerleme ve sınıflandırma
kazanç/kayıpları Geçmiş yıllar kar/
(zararları) Net dönem karı/ (zararı)
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Ana ortaklığa ait özkaynaklar
Kontrol gücü olmayan paylar
Özkaynaklar toplamı Dip-
notlar Sermaye
avansı
1 Ocak 2017 tarihi itibarıyla bakiyeler 58.330.000 29.800.000 - (1.961.749) 1.060.558 (15.494.967) 108.033 6.222.662 78.064.537 10.527.137 88.591.674
Transferler - - - - - 108.033 (108.033) - - - -
Sermaye avanslarında sermaye artırımı 29.800.000 (29.800.000) - - - - - - - - -
Sermaye artırımı 200.000 - - - - - - - 200.000 - 200.000
Bağlı ortaklık sahiplik oranındaki değişimden
kaynaklanan düzeltme farkı - - - - - - - - - 499 499
Net dönem karı/zararı - - - - - - 21.066.630 - 21.066.630 1.084.683 22.151.313
Diğer kapsamlı gelir - - - (155.834) 74 - - - (155.760) - (155.760)
Toplam kapsamlı gelir - - - (155.834) 74 - 21.066.630 - 20.910.870 1.084.683 21.995.553
31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla bakiyeler 16 88.330.000 - - (2.117.583) 1.060.632 (15.386.934) 21.066.630 6.222.662 99.175.407 11.612.319 110.787.726
1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla bakiyeler 88.330.000 - - (2.117.583) 1.060.632 (15.386.934) 21.066.630 6.222.662 99.175.407 11.612.319 110.787.726
TMS 8 uyarınca yapılan düzeltmeler
Muhasebe politikasında yapılan değişikliklerin etkisi 2.3.1 - - 1.060.632 - (1.060.632) - - - - - -
Transferler - - - - - 21.066.630 (21.066.630) - - - -
Bağlı ortaklık sahiplik oranındaki değişimden
kaynaklanan düzeltme farkı - - - - - (99) - - (99) 1.323 1.224
Ödenen Temettü 16 - - - - - - - - - (184.561) (184.561)
Net dönem karı/zararı - - - - - - 30.087.367 - 30.087.367 1.558.053 31.645.420
Diğer kapsamlı gelir - - 165.721 262.924 - - - - 428.645 - 428.645
Toplam kapsamlı gelir - - 165.721 262.924 - - 30.087.367 - 30.516.012 1.558.053 32.074.065
31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla bakiyeler 16 88.330.000 - 1.226.353 (1.854.659) - 5.679.597 30.087.367 6.222.662 129.691.320 12.987.134 142.678.454
İlişikte sunulan açıklayıcı dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Bağımsız
denetimden geçmiş Bağımsız denetimden geçmiş Notlar
1 Ocak- 31 Aralık 2018
1 Ocak- 31 Aralık 2017 A. İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışları
Dönem karı 31.645.420 22.151.313
Net dönem karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler
Amortisman ve itfa giderleri ile ilgili düzeltmeler 18 1.160.980 927.016
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar ile ilgili düzeltmeler 998.095 503.960
Faiz gelirleri ve giderleri ile ilgili düzeltmeler 23.959.999 23.697.851
Gerçeğe uygun değer kayıp/kazançları ile ilgili düzeltmeler 282.482 3.658.988
Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar ile
ilgili düzeltmeler (597) (60.356)
İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı 58.046.379 50.878.772
Ticari alacaklardaki değişim 6 (173.058.863) (99.773.291)
Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki değişim 32.953.945 (45.641.988)
Ticari borçlardaki değişim 6 150.923.127 60.337.946
Faaliyetlerle ilgili diğer borçlardaki değişim 28.055.390 3.427.814
Faaliyetlerden kaynaklanan net nakit akışları
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar kapsamında yapılan
ödemeler 15 (457.563) (664.774)
Vergi ödemeleri (10.740.839) (1.227.615)
İşletme faaliyetlerinde (kullanılan)/ elde edilen net nakit 85.721.576 (32.663.136) B. Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları
Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımından kaynaklanan nakit
çıkışları 10,11 (2.443.367) (1.336.143)
Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışından kaynaklanan nakit
girişleri 10 4.400 66.486
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit (2.438.967) (1.269.657)
C. Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları
Borçlanmadan kaynaklanan nakit çıkışları (232.414.915) (138.044.710)
Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri 188.213.447 227.897.701
Sermaye artırımı - 200.000
Ödenen faiz (35.262.692) (25.569.103)
Alınan faiz 13.627.436 6.361.530
Ödenen Temettü 16 (184.561) -
Finansman faaliyetlerinde(kullanılan) / sağlanan net nakit (66.021.285) 70.845.418 Yabancı para çevrim farklarının etkisinden önce nakit ve nakit
benzerlerindeki net artış 27.182.931 36.912.625
Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net artış (A+B+C) 17.261.324 36.912.625
D. Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 4 44.974.254 8.061.629
Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri (A+B+C+D) 4 89.418.509 44.974.254
5
Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere 1982 tarihinde Türkiye’de kurulmuştur.
Kanun uyarınca, Şirket, alım satım aracılığı, portföy yönetimi, halka arza aracılık, menkul kıymetlerin geri alma veya satma taahhüdü ile alım satımı, yatırım danışmanlığı yetki belgeleri ve kredili menkul kıymet, açığa satış ve menkul kıymetlerin ödünç alma ve verme işlemleri izin belgesi ile söz konusu alanlarda faaliyet göstermektedir. Şirket, 6 Ocak 2005 tarih ve 1 sayılı Sermaye Piyasası Kurulu toplantısı kararı ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında işlem yapmak üzere 14 Ocak 2005 tarihinde Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Yetki Belgesini almıştır. Şirket 20 Eylül 2012 tarihinde Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Yetki Belgesi (Piyasa Yapıcısı)’ni almıştır. Sermaye Piyasası Kurulu’nun III-37.1 sayılı Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği ve III-39.1 sayılı Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliği uyarınca Şirket, yetki belgelerinin yenilenmesine ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kuruluna başvuru yapmış olup, Sermaye Piyasası Kurulu’nun 30.12.2014 tarihli toplantısında almış olduğu karar doğrultusunda 1 Ocak 2015 tarihi itibarıyla 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca faaliyet izinlerinin yenilenmesi kapsamında “Geniş Yetkili Aracı Kurum” olarak yetkilendirilmiştir. Bu kapsamda Şirket, 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren; (a) İşlem Aracılığı, (b) Portföy Aracılığı, (c) Bireysel Portföy Yöneticiliği, (d) Yatırım Danışmanlığı, (e) Halk Arza Aracılık Faaliyeti (Aracılık Yüklenimi ve En İyi Gayret Aracılığı) ve (f) Sınırlı Saklama faaliyetlerinde bulunmasına izin verilmiştir.
31 Aralık 2018 Grup’un çalışan sayısı 151’dir (31 Aralık 2017: 132).
Konsolide Finansal tabloların onaylanması:
Konsolide finansal tablolar, 30 Ocak 2019 tarihinde Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul’un finansal tabloları yayımladıktan sonra değiştirme yetkisi bulunmaktadır.
31 Aralık 2018 ve 31 Aralık 2017 tarihleri itibarıyla ödenmiş sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Ortaklar Pay oranı (%) 31 Aralık 2018 Pay oranı (%) 31 Aralık 2017 OYAK Ordu Yardımlaşma
Kurumu %99,63 88.001.524 %99,63 88.001.524
Diğer %0,37 328.476 %0,37 328.476
Toplam %100 88.330.000 %100 88.330.000
2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar 2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar
2.1.1. Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (“TFRS”lere) uygunluk beyanı
İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na (“TFRS”lere) uygun olarak hazırlanmıştır. TFRS, KGK tarafından Türkiye Muhasebe Standartları (“TMS”), Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TMS Yorumları ve TFRS Yorumları adlarıyla yayımlanan Standart ve Yorumları içermektedir.
Konsolide Finansal tablolar, SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi’nde belirlenmiş olan formatlar ile KGK tarafından yayımlanan TMS Taksonomisi’ne uygun olarak sunulmuştur.
2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar (devamı)
2.1.2 Konsolidasyona ilişkin esaslar
Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket’in bağlı ortaklıkların finansal tablolarını kapsar.
Konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklıkların faaliyet alanları ve iştirak yüzdeleri aşağıda gösterilmiştir:
Bağlı ortaklığın ünvanı
Kuruluş ve faaliyet yeri
Esas faaliyet konusu
31 Aralık 2018 sermayedeki pay oranı (%)
31 Aralık 2017 sermayedeki pay oranı (%) Oyak Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi İstanbul Yatırım Ortaklığı 47,26 47,27 Oyak Portföy Yönetimi Anonim Şirketi İstanbul Portföy Yönetimi 100,00 100,00 Oyak Grup Sigorta Reasürans Brokerliği A.Ş. İstanbul Sigorta Brokerlık 100,00 100,00 Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Oyak Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin Yönetim Kurulu’nun çoğunluğunu değiştirme ve atama yetkisini kullanarak Grup’un kontrolünü elinde bulundurmaktadır. Oyak Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin sermayesindeki pay oranı hesaplanırken, Şirket’in sahip olduğu A Grubu hisselerin yanı sıra, finansal yatırım portföyünde yer alan bağlı ortaklık hisseleri de dikkate alınmıştır. Bu nedenle 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla, Oyak Yatırım Ortaklığı A.Ş.‘nin finansal tabloları tam konsolide edilmiş olup, özkaynakları ve net kar/zararındaki üçüncü şahıslara ait paylar konsolide finansal tablolarda azınlık payı olarak gösterilmiştir. 31 Aralık 2018 tarihi itibarı ile çalışan personel sayısı 3’tür.
Oyak Portföy Yönetimi A.Ş.’nin fiili faaliyet konusu portföy yöneticiliği olup, 31 Aralık 2018 tarihi itibarı ile çalışan personel sayısı 8’dir. Şirket’in ana ortağı Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., nihai ortağı ise Ordu Yardımlaşma Kurumu’dur. 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla hazırlanmış konsolide finansal tablolarda, Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ve Oyak Portföy Yönetimi A.Ş.’nin bu rapor kapsamında konsolide edilen bağlı ortaklığındaki hisseleri karşılıklı sermaye iştirak eliminasyonu sırasında elimine edilmiştir.
Oyak Grup Sigorta Reasürans Brokerliği A.Ş.’nin fiili faaliyet konusu sigorta brokerliği olup, 31 Aralık 2018 tarihi itibarı ile çalışan personel sayısı 38'dir. Şirket’in ana ortağı Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., nihai ortağı ise Ordu Yardımlaşma Kurumu’dur. 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla hazırlanmış konsolide finansal tablolarda, Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ve Oyak Grup Sigorta Reasürans Brokerliği A.Ş.’nin konsolide edilen bağlı ortaklığındaki hisseleri karşılıklı sermaye iştirak eliminasyonu sırasında elimine edilmiştir.
2.1.3 İşlevsel (fonksiyonel) para birimi
Şirket’in fonksiyonel para birimi Türk Lirası’dır (TL) ve muhasebe kayıtlarını TL olarak tutmaktadır.
Şirket’in finansal tabloları, faaliyette bulunduğu temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur.
2.1.4 Netleştirme/mahsup
Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin birbirini takip ettiği durumlarda net olarak gösterilirler.
2.1.5 İşletmenin sürekliliği
Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
2.1.6 Operasyonların sezona göre değişimi
Grup'un operasyonları, sezona göre önemli bir değişim göstermemektedir.
2.1.7 Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların yeniden düzenlenmesi Finansal durum ve performans değişimlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket’in finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem finansal tabloların
7
dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Şirket’in cari yıl içerisinde önemli muhasebe tahmin varsayım değişikliği olmamıştır.
2.3 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler 2.3.1 Finansal Araçlar
2.3.1.1 TFRS 9 finansal araçlar’ın 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla ilk defa uygulanması
TFRS 9, finansal varlıkların, finansal yükümlülüklerin muhasebeleştirilmesine ve ölçümüne ilişkin hükümleri düzenlemektedir. Bu standart 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren TMS 39 Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçme standardının yerini almıştır.
Grup 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren TFRS 9’u uygulamakta olup, TFRS 9 kapsamındaki finansal araçların karşılaştırmalı bilgileri yeniden düzenlenmemiş ve standardın ilk uygulamasına ilişkin toplam etki, önemsiz seviyede olduğu için cari dönem kar veya zarar tablosunda da kaydetmemiştir.
Finansal varlıkların ve finansal yükümlülüklerin sınıflandırması ve ölçümü
TFRS 9, finansal yükümlülüklerin sınıflandırılması ve ölçümü için TMS 39'daki mevcut hükümleri büyük oranda korumaktadır. Ancak, vadeye kadar elde tutulacak finansal varlık, kredi ve alacaklar ile satılmaya hazır finansal varlıklar için önceki TMS 39 sınıflama kategorileri kaldırılmıştır.
TFRS 9’a göre, bir finansal varlık ilk defa finansal tablolara alınması sırasında; itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen; gerçeğe uygun değer (“GUD”) farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen – borçlanma araçları; GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen – özkaynak araçları veya GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılır. TFRS 9 kapsamındaki finansal varlıkların sınıflandırılması, genellikle, finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli ve finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerine dayanmaktadır.
Bir finansal varlık, aşağıdaki her iki şartın birden sağlanması ve GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılmaması durumunda itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür:
•Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması ve
• Finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.
Bir borçlanma aracı, aşağıdaki her iki şartın birden sağlanması ve GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflanmaması durumunda GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür:
• Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini ve finansal varlıkların satılmasını amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması ve
• Finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.
Ticari amaçla elde tutulmayan özkaynak araçlarına yapılan yatırımların ilk defa finansal tablolara alınmasında, gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir. Bu tercihin seçimi her bir yatırım bazında yapılabilir.
2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.3 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler (devamı)
2.3.1 Finansal Araçlar (devamı)
2.3.1.1 TFRS 9 finansal araçlar’ın 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla ilk defa uygulanması (devamı) Finansal varlıkların ve finansal yükümlülüklerin sınıflandırması ve ölçümü (devamı)
Yukarıda belirtilen itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmeyen tüm finansal varlıklar, GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülür. Bunlar, tüm türev finansal varlıkları da içermektedir. Finansal varlıkların ilk defa finansal tablolara alınması sırasında, finansal varlıkların farklı şekilde ölçümünden ve bunlara ilişkin kazanç veya kayıpların farklı şekilde finansal tablolara alınmasından kaynaklanacak bir muhasebe uyumsuzluğunu ortadan kaldırması veya önemli ölçüde azaltması şartıyla bir finansal varlığın geri dönülemez bir şekilde gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak tanımlanabilir.
GUD farkı kar/zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlıklar
Bu varlıklar sonraki ölçümlerinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Herhangi bir faiz veya temettü geliri dahil olmak üzere, bunlarla ilgili net kazançlar ve kayıplar kar veya zararda muhasebeleştirilir.
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen
finansal varlıklar Bu varlıklar sonraki ölçümlerinde etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetinden ölçülür.
İtfa edilmiş maliyetleri varsa değer düşüklüğü zararları tutarı kadar azaltılır.
Faiz gelirleri, yabancı para kazanç ve kayıpları ve değer düşüklükleri kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bunların finansal durum tablosu dışı bırakılmasından kaynaklanan kazanç veya kayıplar kar veya zararda muhasebeleştirilir.
GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak
ölçülen borçlanma araçları Bu varlıklar sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan faiz geliri, yabancı para kazanç ve kayıpları ve değer düşüklükleri kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Diğer kazanç ve kayıplar ise diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir. Finansal varlıklar finansal durum tablosu dışı bırakıldığında daha önceden diğer kapsamlı gelire yansıtılan toplam kazanç veya kayıplar kar veya zararda yeniden sınıflandırılır.
GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan
özkaynak araçları Bu varlıklar sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Temettüler, açıkça yatırımın maliyetinin bir kısmının geri kazanılması niteliğinde olmadıkça kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Diğer net kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve kar veya zararda yeniden sınıflandırılmazlar.
9
2.3.1.1 TFRS 9 finansal araçlar’ın 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla ilk defa uygulanması (devamı) TFRS 9 Finansal Araçlar Standardının ilk uygulamasına ilişkin 1 Ocak 2018 tarihli sınıflandırma ve yeniden ölçüm kayıtlarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir:
Finansal Varlıklar 31 Aralık
2017
Yeniden Sınıflandırmalar
Yeniden Ölçümler
1 Ocak 2018 Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire
yansıtılan finansal varlıklar - 1.341.572 - 1.341.572
Satılmaya hazır finansal varlıklar 1.341.572 (1.341.572) - -
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler
- Yeniden değerleme ve sınıflandırma
kazanç/kayıpları 1.060.632 (1.060.632) - -
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler
- Yeniden değerleme ve sınıflandırma
kazanç/kayıpları - 1.060.632 - 1.060.632
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
TFRS 9’un uygulanmasıyla birlikte, “Beklenen Kredi Zararı” (“BKZ”) modeli TMS 39'daki “Gerçekleşmiş Zarar” modelinin yerini almıştır. Yeni değer düşüklüğü modeli, itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklar, sözleşme varlıkları ve GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen borçlanma araçları için geçerli olmakla birlikte, özkaynak araçlarına yapılan yatırımlar için uygulanmamaktadır.
İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıklar ticari alacaklar, nakit ve nakit benzerleri ve özel sektör borçlanma araçlarından oluşmaktadır.
TFRS 9 kapsamında, zarar karşılıkları aşağıdaki esasların herhangi biri ile ölçülür:
• 12 aylık BKZ’ler: raporlama tarihinden sonraki 12 ay içinde finansal araca ilişkin gerçekleşmesi muhtemel temerrüt durumlarından kaynaklanan beklenen kredi zararlarını temsil eden kısmıdır ve
• Ömür boyu BKZ’ler: finansal aracın beklenen ömrü boyunca gerçekleşmesi muhtemel tüm temerrüt durumlarından kaynaklanan beklenen kredi zararlardır.
Grup aşağıdaki 12 aylık BKZ olarak ölçülenler hariç olmak üzere, zarar karşılığını ömür boyu BKZ’lere eşit olan tutar üzerinde ölçer:
• Raporlama tarihinde düşük kredi riskine sahip olduğu belirlenen borçlanma araçları ve
• Diğer borçlanma araçları ve ilk muhasebeleştirmeden itibaren kredi riskinin (yani, finansal aracın beklenen ömrü boyunca ortaya çıkan temerrüt riski) önemli ölçüde artmadığı banka bakiyeleri.
Grup, ticari alacaklar ve sözleşme varlıklarına ilişkin değer düşüklüğünün hesaplanmasında 12 aylık BKZ’leri seçmiştir.
BKZ’lerin ölçümü
BKZ’ler finansal aracın beklenen ömrü boyunca kredi zararlarının olasılıklarına göre ağırlıklandırılmış bir tahminidir. Diğer bir ifadeyle tüm nakit açıklarının bugünkü değeri üzerinden ölçülen kredi zararlarıdır (örneğin, sözleşmeye istinaden işletmeye yapılan nakit girişleri ile işletmenin hak etmeyi beklediği nakit akışları arasındaki farktır).
Nakit açığı, sözleşmeye göre işletmeye yapılması gereken nakit akışları ile işletmenin almayı beklediği nakit akışları arasındaki farktır. Beklenen kredi zararlarında ödemelerin tutarı ve zamanlaması dikkate alındığından, işletmenin ödemenin tamamını, sözleşmede belirlenen vadeden geç almayı beklemesi durumunda dahi bir kredi zararı oluşur.
BKZ’ler finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilir.
2 Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.3 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler (devamı) 2.3.1 Finansal Araçlar (devamı)
2.3.1.1 TFRS 9 finansal araçlar’ın 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla ilk defa uygulanması (devamı) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü (devamı)
Kredi değer düşüklüğüne uğramış finansal varlıklar
Her raporlama dönemi sonunda, Grup itfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların ve GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan borçlanma varlıkların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığını değerlendirir. Bir finansal varlığın gelecekteki tahmini nakit akışlarını olumsuz şekilde etkileyen bir veya birden fazla olay gerçekleştiğinde söz konusu finansal varlık değer düşüklüğüne uğramıştır.
Ticari alacaklar ve sözleşme varlıkları
Aşağıdaki analiz, TFRS 9’un uygulanmaya başlamasıyla ticari alacaklar ve sözleşme varlıklarına ilişkin BKZ’lerinin hesaplanması ile ilgili daha ayrıntılı bilgi vermektedir. Grup, kullandığı modeli ve bu BKZ’lerin hesaplanmasında kullanılan varsayımların bir kısmını tahmin belirsizliğinin temel kaynakları olarak ele almaktadır.
2.3.1.2 1 Ocak 2018 öncesinde uygulanan muhasebe politikaları Finansal varlıklar
(i) Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar
"Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar" olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, alım satım amaçlı finansal varlıklar olup piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kar sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden bağımsız olarak, kısa dönemde kar sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan finansal varlıklardır.
"Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ilk olarak kayda alınmalarında gerçeğe uygun değerleri kullanılmakta ve kayda alınmalarını izleyen dönemlerde gerçeğe uygun değerleri ile değerlenmektedir. Yapılan değerleme sonucu oluşan kazanç ve kayıplar kar/zarar hesaplarına dahil edilmektedir. Alım satım amaçlı finansal varlıkların alım satımında elde edilen kar veya zarar gelir tablosunda "Finansal varlık alım satım kar/zararı"na dahil edilir. Alım satım amaçlı finansal varlıklarda elde edilen faiz ve kupon gelirleri ve gerçeğe uygun değerinde meydana gelen gerçekleşmemiş değer artış ve azalışları sonucu ortaya çıkan tutarlar gelir tablosunda "Finansal varlık alım satım kar/zararı"na dahil edilmiştir. Sözkonusu finansal varlıklar ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi ile takip edilmektedir.
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılan hisse senetleri çıkış fiyatını yansıttığı için Borsa istanbul A.Ş. ("BİST") bilanço tarihi itibariyle oluşan "bekleyen en iyi alış fiyatı"
üzerinden değerlenmiştir.
"Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar işlem tarihi esasına göre kayda alınmakta ve kayıtlardan çıkarılmaktadır.
Vadesi bir yıldan uzun olduğu halde bir yıl içinde elden çıkarılması düşünülen finansal varlıklar dönen varlıklar içinde finansal yatırım olarak sınıflandırılmıştır. Finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmemiş olan türev ürünleri teşkil eden bahse konu finansal varlıklar da gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu kategoride yer alan varlıklar, dönen varlıklar olarak sınıflandırılırlar.
11
2.3.1.2 1 Ocak 2018 öncesinde uygulanan muhasebe politikaları (devamı) Etkin faiz yöntemi
Etkin faiz yöntemi, finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince tahsil edilecek tahmini nakit toplamının, ilgili finansal varlığın tam olarak net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışında sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır.
(ii) Vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklar
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve kredi ve alacaklar dışında kalan, ilk muhasebeleştirme sırasında alım satım olarak sınıflandırılmayan, kayıtlarda satılmaya hazır olarak gösterilmeyen ve türev olmayan finansal varlıklardır. Söz konusu varlıklar, ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmaktadır. Bu varlıkların elde etme maliyetleri o andaki gerçeğe uygun değerlerini temsil etmektedir. Edinilen vadeye kadar elde tutulacak varlıkların gerçeğe uygun değeri, bunların edinilmesine esas işlem fiyatı veya benzeri finansal araçların piyasa fiyatları esas alınarak belirlenir. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, kayda alınmayı müteakiben "etkin faiz oranı yöntemi" kullanılarak" "Iskonto edilmiş bedeli" ile değerlenmektedir. Vadeye kadar elde tutulacak varlıklarla ilgili faiz gelirleri gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Grup'un önceden vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar arasında sınıflandırdığı ancak sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulamayacak finansal varlıkları bulunmamaktadır.
(iii) Satılmaya hazır finansal varlıklar
Satılmaya hazır finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulacak finansal varlık olmayan, gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olmayan veya kredi ve alacak olmayan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar kayıtlara alındıktan sonra güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmektedir. Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen ve aktif bir piyasası olmayan menkul kıymetler maliyet değeriyle gösterilmektedir. Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen ve aktif bir piyasası olmadığı konsolide finansal tablolarda maliyet değeri ile taşınan finansal yatırımlar Not 5'de açıklanmıştır.
(iv) Satım ve geri alım anlaşmaları
Geri almak kaydıyla satılan menkul kıymetler ("repo") konsolide finansal tablolara yansıtılır ve karşı tarafa olan yükümlülük müşterilere borçlar hesabına kaydedilir. Geri satmak kaydıyla alınan menkul kıymetler ("ters repo"), satış ve geri alış fiyatı arasındaki farkın etkin faiz yöntemine göre döneme isabet eden kısmının ters repoların maliyetine eklenmesi suretiyle nakit ve nakit benzerleri hesabına ters repo işlemlerinden alacaklar olarak kaydedilir.
(v) Krediler ve alacaklar
Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değer düşüklüğü düşülerek gösterilir.
Grup, müşterilerine hisse senedi alımı için kredi kullandırmaktadır.
2 Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.3 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler (devamı) 2.3.1 Finansal Araçlar (devamı)
2.3.1.2 1 Ocak 2018 öncesinde uygulanan muhasebe politikaları (devamı) (vi) Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzeri kalemleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren orijinal vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
(vii) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde değer düşüklüğüne uğradıklarına ilişkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi, söz konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun gelecekte tahmin edilebilen nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisinden dolayı ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır.
Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda söz konusu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Satılmaya hazır özkaynağa dayalı araçlar haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasebeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde gelir tablosunda iptal edilir.
(viii) Finansal varlıkların bilanço dışı bırakılması
Grup, finansal varlığa ait nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan haklarının süresinin dolması veya ilgili finansal varlığı ve bu varlığın mülkiyetinden doğan tüm riskleri ve kazanımları başka bir tarafa devretmesi durumunda söz konusu varlığı bilanço dışı bırakır. Varlığın mülkiyetinden doğan tüm risklerin ve kazanımların başka bir tarafa devredilmediği ve varlığın kontrolünün Grup tarafından elde bulundurulduğu durumlarda, Grup, varlıkta kalan payını ve bu varlıktan kaynaklanan ve ödenmesi gereken yükümlülükleri muhasebeleştirmeye devam eder. Grup'un devredilen bir varlığın mülkiyetinden doğan tüm riskleri ve kazanımları elde tutması durumunda, finansal varlığın muhasebeleştirilmesine devam edilir ve elde edilen gelirler için transfer edilen finansal varlıklar karşısında teminata bağlanan bir borç tutarı da muhasebeleştirilir.
13
2.3.1.2 1 Ocak 2018 öncesinde uygulanan muhasebe politikaları (devamı) Finansal yükümlülükler
Grup'un finansal yükümlülükleri ve özkaynak araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere, finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup'un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındakl hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır.
Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir.
Finansal yükümlülükler gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler veya diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır.
Diğer finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir.
Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
2.3.2 Hasılat
1 Ocak 2018 sonrasında uygulanan muhasebe politikaları
TFRS 15 Müşteri sözleşmelerinden hasılat’ın ilk defa uygulanması
TFRS 15 “Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat” standardı, hasılatın ne zaman ve hangi tutarda muhasebeleştirileceğini belirlemek için kapsamlı bir çerçeve oluşturmuştur. TMS 18 Hasılat, TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri ve ilgili yorumların yerini almıştır. Grup, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren TFRS 15’i uygulamaktadır ve TFRS 15’in, gelirlerinin muhasebeleştirilmesi üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır.
Hasılat içerisinde yer alan başlıca gelir kalemleri;
Hasılat
-Menkul kıymet alım satım karları: Menkul kıymet alım satım karları/zararları ilgili alım/satım emrinin verildiği tarihte kar veya zarar tablosuna yansıtılır.
-Ters repo anlaşmaları çerçevesinde kullandırılan fonlar: Ters repo anlaşmaları çerçevesinde kullandırılan fonlar, kısa vadeli olup önceden belirlenmiş bir tarihte geri satım taahhüdü ile edinilen kamu kesimi bonoları ve tahvillerini içermektedir. Alış ve geri satım fiyatı arasında oluşan farkın cari döneme isabet eden kısmı, faiz geliri olarak tahakkuk ettirilmektedir.
2 Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.3 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler (devamı) 2.3.2 Hasılat (devamı)
1 Ocak 2018 sonrasında uygulanan muhasebe politikaları (devamı)
TFRS 15 Müşteri sözleşmelerinden hasılat’ın ilk defa uygulanması (devamı)
-Sermaye piyasaları aracılık hizmetleri: Müşterilere sermaye piyasalarında alım satım işlemleri için verilen aracılık hizmet ücretleri alım/satım işleminin yapıldığı tarihte kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. İşlemler nedeniyle ortaya çıkan gelirler yönetimin tahmini ve yorumu doğrultusunda tahsilatın şüpheli hale geldiği duruma kadar, tahakkuk esasına göre günlük olarak kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilir.
-Komisyon (kurtaj) gelirleri: Komisyon gelirleri, finansal hizmetlerden alınan komisyonlardan kaynaklanmakta ve hizmetin verildiği tarihte muhasebeleştirilmektedir.
-Danışmanlık hizmet gelirleri: Grup, sözleşmelere istinaden halka arzlarda kurumsal firmalara yatırım danışmanlığı hizmeti vermektedir. Proje sonuçları güvenilir bir şekilde tahmin edilemediği ve katlanılan maliyetlerin kazanılması muhtemel olmadığı için, Grup hasılatı ancak kesinleştiğinde ve para tahsil edildiğinde kayıtlarına almaktadır.
1 Ocak 2018 öncesinde uygulanan muhasebe politikaları Hasılat
-Menkul kıymet alım satım karları: Menkul kıymet alım satım karları/zararları ilgili alım/satım emrinin verildiği tarihte kar veya zarar tablosuna yansıtılır.
-Ters repo anlaşmaları çerçevesinde kullandırılan fonlar: Ters repo anlaşmaları çerçevesinde kullandırılan fonlar, kısa vadeli olup önceden belirlenmiş bir tarihte geri satım taahhüdü ile edinilen kamu kesimi bonoları ve tahvillerini içermektedir. Alış ve geri satım fiyatı arasında oluşan farkın cari döneme isabet eden kısmı, faiz geliri olarak tahakkuk ettirilmektedir.
-Sermaye piyasaları aracılık hizmetleri: Müşterilere sermaye piyasalarında alım satım işlemleri için verilen aracılık hizmet ücretleri alım/satım işleminin yapıldığı tarihte kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. İşlemler nedeniyle ortaya çıkan gelirler yönetimin tahmini ve yorumu doğrultusunda tahsilatın şüpheli hale geldiği duruma kadar, tahakkuk esasına göre günlük olarak kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilir.
-Komisyon (kurtaj) gelirleri: Komisyon gelirleri, finansal hizmetlerden alınan komisyonlardan kaynaklanmakta ve hizmetin verildiği tarihte muhasebeleştirilmektedir.
-Danışmanlık hizmet gelirleri: Grup, sözleşmelere istinaden halka arzlarda kurumsal firmalara yatırım danışmanlığı hizmeti vermektedir. Proje sonuçları güvenilir bir şekilde tahmin edilemediği ve katlanılan maliyetlerin kazanılması muhtemel olmadığı için, Grup hasılatı ancak kesinleştiğinde ve para tahsil edildiğinde kayıtlarına almaktadır.
15
Yayımlanmış ancak yürürlüğe girmemiş ve erken uygulanmaya başlanmamış değişiklikler
Raporlama dönemi sonu itibarıyla yayımlanmış fakat henüz yürürlüğe girmemiş ve erken uygulanmasına izin verilmekle birlikte Grup tarafından erken uygulanmayan bazı yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir.
TFRS 16 Kiralamalar
KGK tarafından TFRS 16 “Kiralamalar” Standardı 16 Nisan 2018 tarihinde yayınlanmıştır. Bu Standart kiralama işlemlerinin muhasebeleştirmesinin düzenlendiği mevcut TMS 17 “Kiralama İşlemleri”
Standardının, TFRS Yorum 4 “Bir Anlaşmanın Kiralama İşlemi İçerip İçermediğinin Belirlenmesi” ve TMS Yorum 15 “Faaliyet Kiralamaları – Teşvikler” yorumlarının yerini almakta ve TMS 40 “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” Standardında da değişiklikler yapılmasına neden olmuştur. TFRS 16, kiracılar açısından mevcut uygulama olan finansal kiralama işlemlerinin bilançoda ve faaliyet kiralamasına ilişkin yükümlülüklerin bilanço dışında izlenmesi şeklindeki ikili muhasebe modelini ortadan kaldırmaktadır. Bunun yerine, tüm kiralamalar için mevcut finansal kiralama muhasebesine benzer olarak bilanço bazlı tekil bir muhasebe modeli ortaya koyulmaktadır. Kiraya verenler için muhasebeleştirme mevcut uygulamalara benzer şekilde devam etmektedir. TFRS 16, 1 Ocak 2019 tarihinde ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olmakla birlikte, erken uygulamaya izin verilmektedir.
TFRS 16’nın uygulanmasının, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir.
TFRS Yorum 23 Gelir Vergisi Uygulamalarına İlişkin Belirsizlikler
KGK tarafından 24 Mayıs 2018'de gelir vergilerinin hesaplanmasına ilişkin belirsizliklerin finansal tablolara nasıl yansıtılacağını belirlemek üzere TFRS Yorum 23 “Gelir Vergisi Uygulamalarına İlişkin Belirsizlikler”
Yorumu yayımlanmıştır. Belirli bir işlem veya duruma vergi düzenlemelerinin nasıl uygulanacağına veya vergi otoritesinin bir şirketin vergi işlemlerini kabul edip etmeyeceğine yönelik belirsizlikler bulunabilir. TMS 12 “Gelir Vergileri”, cari ve ertelenmiş verginin nasıl hesaplanacağına açıklık getirmekle birlikte, ancak bunlara ilişkin belirsizliklerin etkilerinin finansal tablolara nasıl yansıtılacağına yönelik rehberlik sağlamamaktadır. TFRS Yorum 23, gelir vergilerinin muhasebeleştirmesinde gelir vergilerine ilişkin belirsizliğin etkilerinin finansal tablolara nasıl yansıtılacağını açıklığa kavuşturmak suretiyle TMS 12'de yer alan hükümlere ilave gereklilikler getirmektedir. Bu Yorumun yürürlük tarihi 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan raporlama dönemleri olmakla birlikte, erken uygulanmasına izin verilmektedir.
TFRS Yorum 23’ün uygulanmasının konsolide finansal tablolar üzerinde önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir.
2 Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.4 Önemli Muhasebe politikalarının özeti (devamı)
31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla yayımlanmış ama henüz yürürlüğe girmemiş ve erken uygulanmayan standartlar (devamı)
Yayımlanmış ancak yürürlüğe girmemiş ve erken uygulanmaya başlanmamış değişiklikler (devamı) TFRS 9’daki değişiklikler- Negatif Tazminata Yol Açan Erken Ödemeler
KGK tarafından Aralık 2017’de finansal araçların muhasebeleştirilmesine yönelik açıklık kazandırmak üzere TFRS 9'un gerekliliklerini değiştirmiştir. Erken ödendiğinde negatif tazminata neden olan finansal varlıklar, TFRS 9'un diğer ilgili gerekliliklerini karşılaması durumunda itfa edilmiş maliyeti üzerinden veya gerçeğe uygun değer farkları diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülebilir. TFRS 9 uyarınca, sözleşmesi erken sona erdirildiğinde, henüz ödenmemiş anapara ve faiz tutarını büyük ölçüde yansıtan 'makul bir ilave bedel' ödenmesini gerektiren erken ödeme opsiyonu içeren finansal varlıklar bu kriteri karşılamaktadır.
Bu değişiklik, 1 Ocak 2019 tarihinde ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olup, erken uygulanmasına izin verilmektedir.
TFRS 9’da yapılan bu değişikliğin uygulanmasının, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir.
TMS 28’deki değişiklikler- İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Uzun Dönemli Yatırımlar
KGK tarafından Aralık 2017’de iştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlardan özkaynak yönteminin uygulanmadığı diğer finansal araçların ölçümünde de TFRS 9’un uygulanması gerektiğine açıklık getirmek üzere TMS 28’de değişiklik yapılmıştır. Bu yatırımlar, esasında, işletmenin iştiraklerdeki veya iş ortaklıklarındaki net yatırımının bir parçasını oluşturan uzun dönemli elde tutulan paylarıdır. Bir işletme, TMS 28'in ilgili paragraflarını uygulamadan önce, bu tür uzun dönemli yatırımların ölçümünde TFRS 9'u uygular. TFRS 9 uygulandığında, uzun vadeli yatırımların defter değerinde TMS 28'in uygulanmasından kaynaklanan herhangi bir düzeltme yapılmaz. Bu değişiklik, 1 Ocak 2019 tarihinde ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olup, erken uygulanmasına izin verilmektedir.
TMS 28’de yapılan bu değişikliğin uygulanmasının, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir.
17 standartlar (devamı)
Yayımlanmış ancak yürürlüğe girmemiş ve erken uygulanmaya başlanmamış değişiklikler (devamı) Kavramsal Çerçeve (güncellenmiş)
Güncellenen Kavramsal Çerçeve KGK tarafından 27 Ekim 2018 tarihinde yayımlanmıştır. Kavramsal Çerçeve; KGK’ya yeni TFRS’leri geliştirirken finansal raporlamalarına rehberlik sağlayacak olan temel çerçeveyi ortaya koymaktadır. Kavramsal Çerçeve; standartların kavramsal olarak tutarlı olmasını ve benzer işlemlerin aynı şekilde ele alınmasını sağlamaya yardımcı olmakta ve böylece yatırımcılar, borç verenler ve kredi veren diğer taraflar için faydalı bilgiler sağlamaktadır. Kavramsal Çerçeve, şirketlere, belirli bir işlem için herhangi bir TFRS’nin uygulanabilir olmadığı durumlarda muhasebe politikaları geliştirmelerine ve daha geniş bir biçimde, paydaşların bu standartları anlamalarına ve yorumlamalarına yardımcı olmaktadır. Güncellenen Kavramsal Çerçeve ise önceki versiyonundan daha kapsamlı olup, KGK ’ya standartların oluşturulmasında gerekli olan tüm araçların sağlanmasını amaçlamaktadır. Güncellenen Kavramsal Çerçeve finansal raporlamanın amacından başlayarak sunum ve açıklamalara kadar standart oluşturulmasının tüm yönlerini kapsamaktadır. Güncellenen Kavramsal Çerçeve, belirli bir işlem için herhangi bir TFRS’nin uygulanabilir olmadığı durumlarda muhasebe politikalarını geliştirmek için Kavramsal Çerçeve'yi kullanan şirketler için, erken uygulamaya izin verilmekle birlikte, 1 Ocak 2020 tarihinde ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinden itibaren geçerli olacaktır.
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) tarafından yayımlanmış fakat KGK tarafından henüz yayımlanmamış yeni ve güncellenmiş standartlar ve yorumlar
Aşağıda listelenen yeni standartlar, yorumlar ve mevcut Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (“UFRS”) değişiklikler Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayınlanmış fakat bu yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler henüz KGK tarafından TFRS’ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır ve bu sebeple TFRS’nin bir parçasını oluşturmazlar. Buna bağlı olarak UMSK tarafından yayımlanan fakat halihazırda KGK tarafından yayımlanmayan standartlara UFRS veya UMS şeklinde atıfta bulunulmaktadır.
Grup, finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu standart ve yorumlar TFRS’ de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır.
2 Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.4 Önemli Muhasebe politikalarının özeti (devamı)
31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla yayımlanmış ama henüz yürürlüğe girmemiş ve erken uygulanmayan standartlar (devamı)
Yıllık iyileştirmeler - 2015–2017 Dönemi UFRS’ deki iyileştirmeler
Halihazırda yürürlükte olan standartlar için yayınlanan “UFRS’ de Yıllık İyileştirmeler / 2015-2017 Dönemi”
aşağıda sunulmuştur. Bu değişiklikler 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren geçerli olup erken uygulamaya izin verilmektedir.
UFRS’lerdeki bu değişikliklerin uygulanmasının, Grup’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir.
UFRS 3 Işletme Birleşmeleri ve UFRS 11 Müşterek Anlaşmalar
UFRS 3 ve UFRS 11, işletme tanımını karşılayan müşterek bir operasyonda sahip olunan paylardaki artışını nasıl muhasebeleştireceğine açıklık getirmek üzere değiştirilmiştir. Müşterek taraflardan biri kontrol gücünü elde ettiğinde, bu işlem aşamalı olarak gerçekleşen işletme birleşmesi olarak dikkate alınarak satın alan tarafın önceden sahip olduğu payı gerçeğe uygun değeriyle yeniden ölçmesi gerekecektir. Taraflardan birinin müşterek kontrolü devam ettiğinde (ya da müşterek kontrolü elde ettiğinde) daha önce sahip olunan payın yeniden ölçülmesi gerekmemektedir.
UMS 12 Gelir Vergileri
UMS 12 temettülerden kaynaklanan gelir vergilerinin (özkaynak olarak sınıflandırılan finansal araçlara yapılan ödemeler de dahil olmak üzere) işletmenin dağıtılabilir kar tutarını oluşturan işlemlerle tutarlı olarak (örneğin; kar veya zararda, diğer kapsamlı gelir unsurları içerisinde veya özkaynaklarda), muhasebeleştirilmesini açıklığa kavuşturmak üzere değiştirilmiştir.
UMS 23 Borçlanma Maliyetleri
UMS 23, finansman faaliyetlerinin tek bir merkezden yürütüldüğü durumlarda aktifleştirilebilir borçlanma maliyetlerinin hesaplanmasında kullanılan genel amaçlı borçlanma havuzuna, halihazırda geliştirme aşamasında olan veya inşaatı devam eden özellikli varlıkların finansmanı için doğrudan borçlanılan tutarların dahil edilmemesi gerektiğine açıklık kazandırmak üzere değiştirilmiştir. Kullanıma veya satışa hazır olan özellikli varlıkların – veya özellikli varlık kapsamına girmeyen herhangi bir varlığın - finansmanı için direkt borçlanılan tutarlar ise genel amaçlı borçlanma havuzuna dahil edilmelidir.
