LYS-YGS TERCİHİ YAPILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR..
Sevgili üniversite adayları, Tercih yaparken izlemeniz gereken çok önemli adımlar var. Bu adımlara dikkat ederek tercih listenizi mümkün olduğunca doğru şekilde oluşturabilirsiniz.
Doğru tercih adımları;
Tercih listesi oluşturulurken Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu mutlaka okunmalı ve bu kılavuza göre hiçbir ön şart gözetilmeksizin istek sırasına göre tercih edeceğiniz tüm program ve bölümler belirlenmeli.
http://www.osym.gov.tr
Belirlenen program ve bölümlerin yanlarına tüm özellikleri (burs, ücret, özel koşullar vb.)ve tercih edilen bölüme bir önceki yılda giren adayların başarı sıraları yazılmalıdır.
Tercihler kesinlikle başarı sırasına göre yapılmalıdır.
Hangi tür üniversiteyi seçmeli?
Hangi tür bir üniversiteye gitmek istediğinizi bilerek tercih listesini oluşturmalısınız. Üniversiteleri dört ayrı kategoriye ayırmak mümkündür;
1-Devlet Üniversiteleri;
2-Vakıf Üniversiteleri
3-KKTC’de bulunan Üniversiteler 4-Yabancı Üniversiteler
Tercih edeceğiniz üniversitenin bulunduğu il, ilçe oturduğunuz adrese yakınlığı, öğrenim koşulları, yurt ve burs olanakları, sosyal etkinlikleri, organizasyonları, diploma geçerliliği ve mezuniyet sonrası istihdam oranları, akademik kadrosu gibi başlıklar, tercih listelerini oluşturmada dikkate almanız gereken en önemli kriterlerdir.
Peki tercih aralıkları ne olmalı?
•Örneğin; başarı sıralaması 20 binde olan öğrencilerin ilk 4-5 binden birkaç tercih yapması, ama tercih yoğunlaşmasının 10-25 bin arasında olması, daha da somutlaştıracak olursak; kendi sırasının yarısı ve yarısı kadar fazlası aralığında liste oluşturulabilirler. Yani aday 20 binde ise 10 bin ile 30 bin aralığında tercih listesi oluşturabilir.
Bu ön belirlemelerden sonra, kazandığınızda gidip öğrenim görmeyeceğiniz fakülteleri, barınma sorunu oluşturabilecek, sadece puana göre yazılan, mezun olduğunuzda istihdam imkânları kısıtlı olanları, ileride daha büyük sorunla karşılaşmamak için listenize almayın. Gerçekten sevdiğiniz ve istediğiniz bölümlere yer verin.
Kazandığınızda okumayı asla düşünmediğiniz tereddüt ettiğiniz ve kazansanız dahi kayıt yaptırmayacağım diyeceğiniz düşük başarı sırasındaki okulları listeden çıkarın. Çünkü kazanıldığında kayıt yaptırılsın veya yaptırılmasın başarı katsayısı, bir sonraki yıl, yarı yarıya düşecektir.
Farklı puan türlerinden tercih yapacak adaylar tercih listelerini, her alandan en çok istedikleri bölümlere göre oluşturulmalı.
İstek sırasına göre bölümler arasında başarı sırası farkı olabilir. Bu fark, yanlış tercih yaptığınız anlamına gelmez. Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda
oluşturacağınız listenizdeki bölümleri en çok istediğinizi en üste gelecek şekilde sıralamanız yeterli olacaktır.
Yeni açılan ve taban puanı belli olmayan bölümlerin başarı sıraları kılavuzda - --- şeklinde görülecektir. Bu bölümler yakın puanlı, yakınındaki bir üniversite ile kıyas edilerek tahmini sıralaması bulunabilir.
Tercih listenizde yer verdiğiniz bölüm ve programların devlet, vakıf, KKTC veya yurtdışı da olsa maddi şartlarına dikkat edilmelidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerin hariç miktarları normal öğretimlere göre çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurtdışı üniversiteleriyle ortak yürütülen bölüm/programların ücretli olduğu göz önüne alınmalıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye'de, belirli dönemleri de yurtdışında okutulur. Hem Türkiye'de hem de yurtdışında okunan yıllar için belirli bir ücret ödenmektedir.
Tercih listenizde sıralama yaparken öncelik vereceğiniz kriterler arasında, üniversitenin sunduğu kampus olanakları, ulaşım imkanları, yurt, barınma ve yemek durumuna, yabancı dil eğitiminden eğitim programına, üniversitenin bulunduğu şehir, burs durumu, ek ücret uygulamasından hazırlık sınıfı şartına göre pek çok ölçüt yer alabilir. Aile istiyor diye kesinlikle sevmediğiniz bölümü, alanı seçmeyin.
Unutmayın; seçeceğiniz mesleği siz yapacaksınız aileniz değil. Sevmediğiniz istemediğiniz bir bölümü puanınız tutuyor diye listenize almayın.
DİKKATT!!
1- Lisans programlarını tercih etmeniz için ham puanınızın 180 ve üstü olması gerekmektedir. Y-YGS veya Y-LYS puanınız 200'den yüksek de olsa lisans programı tercih edebilmeniz için ham puanınızın ilgili puan türünde 180 ve üstü olmasına dikkat ediniz. 140-180 aralığında ham puan almış adaylar ise önlisans programları ile Açık Öğretim Fakültesi lisans programlarını tercih edebileceklerdir.
2- ÖSYM bu yıl ham puanlara eklenecek olan rakamı diploma notuna göre belirleyecek. Ortaöğretim bitirme notları en küçüğü 250, en büyüğü 500 olmak üzere ortaöğretim başarı puanına dönüştürülecek. Ortaöğretim bitirme notları (100 üzerinden diploma notu) 5 ile çarpılarak Ortaöğretim Başarı Puanına (OBP) dönüştürülecek. Böylece, 50 olan en düşük diploma notu için OBP 250 olacak, en yüksek 100 olan diploma notu için de OBP 500 olacak. 50’nin altında olan diploma notları 50 olarak değerlendirmeye alınacak. Ortaöğretim Başarı Puanının (OBP)hesaplanmasında Türkiye geneli dikkate alınacak. Ortaöğretim Başarı Puanlarının (OBP) hesaplanmasında adayların öğrenim gördüğü okul müdürlüklerinden elektronik ortamda ÖSYM’ye bildirilen diploma notları kullanılacak.
3- Sınav sonuç belgenizdeki puanınızdan çok Türkiye Başarı Sıranızı dikkate alın. En önemlisi mezun olduğunuz alana göre OBP katsayınızın 0,12 veya ek puanla (+0,06) çarpılacağı ortak puan türlerindeki başarı sıranızdır. En çok okumak istediğiniz bölümü, başarı sıranızın %30 üstünde olsa bile birinci sıraya yazın. Eğer bölüm değil de en çok istediğiniz üniversiteyi seçmek istiyorsanız, başarı sıranıza göre yerleştiğinizde, yatay geçiş veya çiftanadal, yandal seçeneklerini araştırın.
4- Tercih listenizi oluştururken kriterlerinize uygun bölümleri en çok istediğinizden başlayarak sıralayın. Tercih listenizde en fazla 30 bölüme yer verebileceğinizi
unutmadan, sıralamanızı Türkiye başarı sırasına göre en yüksekten en düşüğe göre oluşturun. Son 4 tercihinizde Türkiye Başarı Sıranızın en az % 30 oranında altta olan bölümlere yer veriniz.
5- Puan türleri farklı ortak alanlardan tercih yaparken, listenizi, her alandan en çok istediğinize göre sıralayarak oluşturun. Örneğin MF'ciler aynı zamanda TM puanlarıyla da tercih yaparlar. İstedikleri bölümü MF-1,2,3,4 ve TM-1,2,3 puan türlerine karşılık gelen Türkiye Başarı Sıralarına göre karma olarak hazırlamalıdırlar. Türkiye Başarı Sıralarını dikkate alacağım derken, bir gurubu en üste, diğerleri alta yazmak gibi bir yanlışa düşmeyin. Tabiki sizin için öncelik MF- 1,2,3,4 bölümleri ise böyle bir sıralama da yapabilirsiniz.
6-Normal lise mezunları 2 yıllık ön lisans bölümlerini yazmak isterlerse YGS puanıyla yerleştirilen bölümleri listelerine almalıdırlar. Çünkü Alan içi ve Alan Dışı yazan bölümler meslek liseliler tarafından her yıl doldurulmaktadır bu bölümler için önceliğin meslek lisesi mezunlarına verildiğini, kontenjan kalırsa kendilerinin sınav sonuç belgesindeki Y-YGS puanlarına göre yerleştirileceklerini unutmamalıdır.
7- ÖSYM yerleştirme yaparken, öncelikle adayın Y-LYS veya Y-YGS bilgilerine bakar.
O nedenle tercih listenizdeki sıralamanızın önemi kendi istediğiniz bölüme yerleşmenizle bağlantılıdır. Y-LYS veya Y-YGS verisi yüksek olan aday, bir bölümü son sırada da tercih etse de ilk sırada tercih eden adayın önüne geçer. ÖSYM'nin izlediği yol şöyledir; Y-LYS veya Y-YGS puanına sahip, aynı bölümü tercih etmiş iki aday (tercih sırası aynı olmak zorunda değil) bu bölüm için oluşturulan Y-LYS veya Y-YGS puanı sıralamasında, o bölümün kontenjanı olan sırayı eşit olarak paylaşıyorlarsa; yerleştirmede öncelik, o puan türünde HAM LYS veya YGS puanı yüksek olana verilir. O da eşitse, o puan türünün ana alan testlerinde neti daha yüksek olana, o da eşitse daha üst sırada tercih edene öncelik verilir. Tercih sıranızın önemi burada ortaya çıkar. Bu durumunuz da diğer adayla eşitse, yaşı küçük olana, o da eşitse kura çekilir ve kurayı kazanan yerleştirilir.
8- LYS veya YGS bir sıralama ve eleme sınavıdır. Bölüm ve programların başarı sırası ve taban puanı verileri, her yıl adayların tercihlerine göre oluşur. Adaylar da bir önceki yılın başarı sırası ve taban puanını göz önünde bulundurarak tercihlerini sıraladığı için bu durum biraz yumurta-tavuk meselesine dönüşür. Yine de bölüm ve programların başarı sırası ve taban puanı değişkendir. Taban puanlar sınavın zorluğu, aday sayısı gibi etkenlerle daha fazla değişkenlik gösterirken, başarı sıraları, kontenjan artışlarına ve adayların gösterdiği sınav başarısına göre değişebilir. Örneğin 2007 yılında 7.000'inci sıradan yerleşilen bir programa, geçen yıl 13.000'inci sıradan yerleştirme gerçekleşmiştir. Bu yıl da başarı sıralarının değişkenlik gösterebileceğini unutmayın ve başarı sırası aralığınızı geniş tutun.
9- Tercihlerinizde yer verdiğiniz bölüm/programların devlet, vakıf, KKTC veya yurtdışı da olsa maddi koşullarına dikkat ediniz. Üniversite ve bölüm seçiminizde maddi koşullar çok önemlidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerin harç miktarları çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurt dışı üniversiteleriyle entegre yürütülen bölüm/programlar vardır ve paralıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye'de, diğer dönemleri de yurt dışında okutulur.
Hem Türkiye hem de yurt dışında okunan yıllar için bir bedel ödenir.
10- Tercih listenize aldığınız bölümle ilgili koşulları mutlaka incelemelisiniz. Bazı bölümlerde puan ve başarı sıranız denk gelse de özel koşullar vardır. Yabancı dil ayrımından, sağlık durumuna, ekstra ücret uygulamasından, hazırlık sınıfı şartına göre pek çok kriter yer alabilir.
11- Tercih Formu teslim etme süresini ne zaman sona ereceğini unutmayın. Tercih formunu teslim ettikten sonra hiçbir değişiklik yapma hakkınız olmayacaktır. O nedenle tercih formunuza yazdığınız bölümlerin kodunun doğru olup olmadığına çok dikkat ediniz. Pek çok aday kod hatası nedeniyle açıkta kalmakta veya istemediği bölümlere yerleştirilmektedir. İsterseniz internet şifreniz ve TC Kimlik numaranızla ÖSYM'nin sitesinden tercih formunuzu gönderebilirsiniz. Bu yolu seçtiğinizde, "Tercihleriniz sistem tarafından başarıyla kabul edilmiştir" uyarısını görmeden sistemden çıkmayın ve Tercih Formu'nuzun bir kopyasını yazıcıdan almayı unutmayın. Başvuru merkezi aracılıyla Tercih Formu'nuzu teslim etmek istiyorsanız randevu almanız gerekmektedir. Ortaöğretim Kurum Müdürlükleri ve ÖSYM Büroları başvuru merkezleridir. Randevu aldığınız gün ve saatte kimliğinizle birlikte Tercih Formu'nuzu görevliye teslim edeceksiniz. Görevli, tercihlerinizi sisteme girip size onaylattıktan sonra ÖSYM'ye gönderecektir. İşlem bittikten sonra görevliden tercih listenizin bir kopyasını yazıcıda yazdırıp size vermesini isteyiniz.
Tercih hizmeti için başvuru merkezine 3 TL ödemeniz gerekecektir.
MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDAN MESLEK YÜKSEKOKULLARI İLE AÇIK ÖĞRETİM ÖN LİSANS PROGRAMLARINA SINAVSIZ GEÇİŞ
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan öğrenciler, istedikleri takdirde bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna yakın programların uygulandığı, öncelikle kendi Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi (METEB) içindeki, daha sonra da bölgesi dışındaki meslek yüksekokulu ve açık öğretim ön lisans programlarına sınavsız olarak yerleştirilmektedir.
Türkiye ve KKTC dışındaki bir ülkedeki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumunu bitiren T.C. uyruklu adayların sınavsız yerleştirilmelerinde Millî Eğitim Bakanlığınca verilecek denklik belgesinde gösterilen alan esas alınacaktır.
METEB, bir veya daha fazla meslek yüksekokulu ile öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilmiş mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından oluşan eğitim bölgesidir. Her ilde bir mesleki ve teknik eğitim bölgesi bulunmaktadır.
Sınavsız geçiş yerleştirme işlemleri aşağıdaki önceliklere göre merkezî sistemle yapılır:
1. Mezuniyet yılı daha büyük (yeni mezun) adaylara öncelik verilir.
2. Aynı yıl mezun olan adaylar arasında öncelik okul türüne göre Anadolu Teknik Lisesi, Teknik Lise veya Anadolu
Meslek Lisesi, Meslek Lisesi, çok eski yıllarda enstitü adı altında mezun olunan meslek lisesi sırasında verilir.
3. Mezuniyet yılı ve okul türü aynı olan adaylardan aynı METEB içinde olanlara öncelik verilir.
4. Mezuniyet yılı, okul türü ve METEB içi, METEB dışı bilgileri aynı olan adaylardan OBP’si yüksek olan adaylara öncelik verilir.
5. Yukarıda sayılan tüm bilgileri aynı olan adaylardan doğum tarihi büyük (yaşı küçük) olana öncelik verilir.
Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi (METEM) ortaöğretim mezunları da sınavsız geçiş için tercih yapabilirler.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan veya mezun olabilecek durumda olan adayların kendi alanları dışındaki meslek yüksekokulu ve açık öğretim programları ile tüm lisans programlarına yerleştirilmelerinde, bu adayların 2014-ÖSYS puanları kullanılacaktır.
Sınavsız geçiş için başvurduktan sonra aday LYS sınav sonuçlarının açıklanması sonrasında başlayacak üniversite tercih dönemini bekleyecektir. Sınavsız geçişe başvuran aday ÖSYM Tercih Kılavuzunda yer alan ve kendisine sınav geçiş hakkı verilen bölümleri tercih ettiği anda sınavsız geçişe başvurmuş sayılacaktır. Özetle tercih sürecinde meslek liseli olmayan adaylarla aynı adımları takip edeceklerdir.
YATAY GEÇİŞ NEDİR?
Yatay Geçiş, üniversite sınavı sonuçlarına göre bir programa yerleştirildikten belli bir dönem sonra, aynı ya da farklı bir bölüme ya da başka bir üniversitedeki bir bölüme geçmek isteyen öğrencilere ilgili üniversitenin kuralları çerçevesinde geçiş imkânı veren bir uygulamadır. Yatay Geçiş için gereken asgari koşulları ve başvuruları değerlendirirken kullanılacak kriterleri üniversitelerin senatoları belirliyor. Başvurular, adayların genel not ortalaması, farklı puan türlerindeki programlara geçiş için öğrencinin sınava girdiği yıl o puan türünden aldığı puan ve eğer varsa geçmek istediği programın ortak derslerindeki başarısı dikkate alınarak, üniversite senatosu tarafından belirlenmiş kriterlere göre değerlendirilir ve ayrılan kontenjana göre geçiş sağlanır.
İki farklı uygulaması vardır.
1- Kurumlar arası yatay geçiş 2- Kurum içi yatay geçiş
KAMUDA HANGİ MESLEĞE EN ÇOK İHTİYAÇ VAR?
Devlet Personel Başkanlığı (DPB), kamuda en fazla öğretmen, polis ve doktora ihtiyaç olduğunu açıkladı. Kamuda 812 bin öğretmenin görev yaptığını biliyoruz.
Halen 127 bin öğretmene ihtiyaç duyulduğunu, ikinci sırada polis, üçüncü sırada ise sağlık personeline ihtiyacın yer aldığını söyleyebiliriz.
2013 En son mezun olunan okul ve mezun olunan alana göre işgücü durumuna ilişkin veriler.
