Solunum
Solunum Sistemi
Solunum sisteminin temel görevi dış ortam ile vücut arasındaki gaz değişimini sağlamaktır.
Bunun için O 2 temin eder ve metabolizma sonucu kanda biriken CO 2 ’yi dışarı atar .
CO 2 ’nin kandan uzaklaştırılması ve O’in kana karışması işlemleri akciğerlerde gerçekleşir.
19.12.2019 2
Solunum Sistemi
Solunum sistemi; solunum yolları (ağız, burun, farinks, larinks, trakea, bronşlar, bronşioller, alveoller), akciğerler ve solunum kaslarından oluşmuştur.
Solunum sisteminin diğer görevleri ise;
Ses oluşumu sağlamak,
Balon şişirme, üfleme, gülme, hapşırma gibi günlük aktiviteler ,
Vücut pH’ının sabit tutulması ve
Solunum kaslarının urinasyon, defekasyon, doğum gibi
Solunum Sistemi
Akciğerler ile kan arasındaki O 2 ve CO 2 değişimi ventilasyon ve difüzyondur.
Havanın akciğerlere mekanik olarak girip çıkmasına ventilasyon denir.
Difüzyon ise moleküllerin yüksek konsantrasyondan düşük oldukları konsantrasyona doğru yaptıkları rastgele hareketlerdir.
19.12.2019 4
Solunum Sistemi
Ventilasyon ile akciğerlere alınan havadaki O miktarı, venöz kandaki O miktarından daha yüksek olduğu için O, akciğerlerden kana doğru difüze olur.
Venöz kandaki CO 2 de akciğerlerinkinden fazla olduğundan, CO 2
kandan akciğerlere doğru difüze olur ve ekspirasyon ile dışarı
atılır .
Solunum Sistemi
Egzersizle birlikte ventilasyon hacminde artış olur. Dinlenik hacim 6 L/dk iken egzersiz ventilasyon hacmi 160 L/dk’ya hatta elit sporcularda daha yüksek değerlere ulaşabilir.
19.12.2019 6
Solunum Sistemi
Akciğerlerdeki bu büyük ve ani değişiklikler hassas ve karmaşık bir kontrol sistemi gerektirir.
Bu kontrol sistemi; alveollerdeki hava ile kan arasındaki gaz değişiminin ve normal kan pH’ının en iyi şekilde devam ettirilmesini sağlar.
Farklı şiddetteki egzersizler akciğer fonksiyonlarını geliştirir .
Solunum Yolları Anatomisi
Burun ve burun boşluğu;
Burun, kemik ve kıkırdak dokudan oluşan deri ile örtülü bir organdır.
Normalde havanın vücuda girdiği yerdir ve 2 burun deliği bulunur.
19.12.2019 8
Solunum Yolları Anatomisi
Burun deliklerinde bulunan kıllar hava ile taşınan büyük toz parçacıklarının solunum yoluna girişini engeller .
Burun boşluğu veya ağız boşluğu ile solunum yollarına giren hava süzülür , ısıtılır ve nemlenir.
Burun boşluğu (nazal boşluk) burnun arkasındaki bölümdür ve
nazal septum ile ikiye ayrılmıştır .
Solunum Yolları Anatomisi
Burun mukozasında yer alan silia adı verilen epitelyal uzantıların hareketleri ince mukus tabakası ve havadan elimine edilen toz parçalarını farinkse doğru iter .
Farinkse ulaşan mukus yutularak mideye ulaşır.
19.12.2019 10
Solunum Yolları Anatomisi
Paranazal sinüsler;
Kafatası kemikleri içinde (frontal, sifenoid) yer alan içi hava dolu boşluklardır, burun boşluğuna açılırlar.
Sinüsler burun mukozası ile devam eden ince bir mukoza ile
kaplıdır.
Solunum Yolları Anatomisi
Mukus üretir ve bu mukus burun boşluğuna boşalır.
Temel fonksiyonları kafatasının ağırlığını azaltmaktır, ayrıca ses için rezonans görevi vardır.
19.12.2019 12
Solunum Yolları Anatomisi
Farinks (yutak);
Burun ve larinks arasındaki geçiş yoludur, ağız boşluğunun arkasındadır.
Ayrıca ağız ve özefagus arasında da yemek geçişi için bulunur.
Solunum Yolları Anatomisi
Yiyeceklerin ağız boşluğundan özefagusa, havanın ise burun boşluğundan larinkse geçişini sağlar.
Vokal ses oluşumuna da yardım eder.
19.12.2019 14
Solunum Yolları Anatomisi
Larinks (larinks);
• Treakeanın başlangıç noktasında genişlediği bölümdür.
• Havanın soluk borusuna geçişini sağlar, yabancı maddelerin soluk
borusuna geçişini engeller .
Solunum Yolları Anatomisi
Ses telleri larinksin içerisinde yer alırlar ses üretiminde görevlidirler.
Normal solunumda ses telleri gevşek pozisyondadır ve teller arasında kalan boşluğa glottis denir.
Yiyecek ve sıvı maddeler yutulduğunda glottis kapanır .
19.12.2019 16
Solunum Yolları Anatomisi
Trakea;
Trakea 2.5 cm çapında 12.5 cm uzunluğunda esnek silindirik bir tüptür.
Göğüs boşluğu içinde ösefagusun önünde uzanır ve aşağıda sağ
ve sol ana bronşlara ayrılır.
Solunum Yolları Anatomisi
Havayı toraks boşluğuna alır ve dışarı verir , havayı taşıyan en önemli borudur.
Yabancı maddeleri filtreleme yapar, yakalar ve dışarı atar.
Yapısında kıkırdak halkalar ve bunların arasında kaslar bulunur.
19.12.2019 20
Solunum Yolları Anatomisi
Bronkuslar, bronşioller, alveoller;
Trakeadan ayrılarak havayı akciğerlere taşıyan hava yollarına bronkus denir.
Havayı alveollere taşıyan hava yollarına bronşiol denir.
Solunum Yolları Anatomisi
Bronşioller akciğer içinde gittikçe küçülürler , kıkırdak yapılar kaybolur ve sonunda alveoller olarak sonlanırlar.
Gaz değişimin gerçekleştiği, akciğerlerin fonksiyonel birimleri ise alveollerdir.
19.12.2019 22
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Toraks boşluğunda, sağda ve solda iki akciğer (A) bulunur.
Her akciğerin bir apeks birde bazal kısmı vardır.
Sol akciğer sağdakine göre daha ince ve uzundur.
Sağ akciğer üst, orta ve alt olarak üç lob içerir.
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Sol akciğer üst ve alt olmak üzere 2 ana lob içerir.
Her akciğer , kendi içinde 10 bronkopulmoner segmente ayrılır.
Akciğerlerin üzerini viseral ve parietal plevra (iki katlı zar doku) örter.
19.12.2019 24
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Viseral (iç) ve parietal plevra (dış) arsındaki potansiyel boşluğa plevral kavite adı verilir.
İçteki zarın iç kısmı A’lara, dıştaki zarın dış kısmı da kostalara ve diyaframa bağlıdır.
Bu iki zar ve içlerindeki sıvı, ventilasyon sırasında oluşabilecek
sürtünmeyi azaltır .
Akciğerlerin Temel Anatomisi
19.12.2019 26
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Hava, burun ve ağız yoluyla boğaz olarak da bilinen farinks’e ulaşır.
Farinksten geçen hava, ses tellerini içeren larinks’e oradan da trakea’ya ulaşır.
Trakeadaki hava vücut ısısına göre ayarlanır , filtre edilir ,
nemlendirilir ve A’lara ulaşır.
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Trakea, A’larda bronşlara ve sonra da bronşiollere ayrılır.
Bronşioller , gaz değişiminin meydana geldiği hava kesesi şeklindeki alveollerde sonlanır .
19.12.2019 28
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Konkalar , burun ile sinüslerin arasındaki duvarda yerleşen ve her iki tarafta 3'er tane bulunan kemik ve bunu
saran yumuşak
dokudan ibarettir.
Bu etler burun içi
yüzeyini arttırarak
nemlendirme ve ısıtma
görevini sağlarlar.
Akciğerlerin Temel Anatomisi
19.12.2019 30
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Akciğerlerin Temel Anatomisi
19.12.2019 32
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Akciğerlerin Temel Anatomisi
19.12.2019 34
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Vücudumuzda 300 milyondan fazla alveol vardır.
Elastik, ince ve zarımsı duvarları gaz değişimi için uygun yüzeylerdir.
A’larda gaz değişimi burada yapıldığından en çok kapiller damara alveoller sahiptir. Alveol hücreleri ve kapiller kan arasında difüzyon oluşur.
19.12.2019 36
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Akciğerlerin Temel Anatomisi
19.12.2019 38
Akciğerlerin Temel Anatomisi
Alveollerde bulunan O kapiller kana ve kapiller kanda bulunan CO 2 de alveollere geçer.
Dinlenme sırasında yaklaşık 250 ml O alveollerden kana ve 200 ml CO 2 de kandan alveollere geçer.
Şiddetli egzersizlerde bu değer yaklaşık 25 kat artar .
Akciğerlerin Temel Anatomisi
19.12.2019 40
Gaz değişimine katılmayan;
ağız, burun, farinks, larinks, trakea, bronşlar ve bronşiollere ‘iletim bölgesi’,
Gaz değişiminin oluştuğu
alveollere ise ‘solunum
bölgesi’ denir.
Ventilasyon
Ventilasyonda, havanın A’lara girmesine inspirasyon, A’lardan çıkmasına ise ekspirasyon denir.
İnspirasyon: Diyafram ve eksternal interkostal kasların çalışmasıyla sağlanan aktif bir harekettir.
Bu kaslar kostaları ve sternumu yukarı, ileri veya dışarı doğru
kaldırır. Aynı anda diyafram da kasılır ve aşağı doğru düzleşir .
Ventilasyon
Diyafram kası kasıldığında karın boşluğundaki organları aşağı ve öne doğru iter.
Kaburgalar arasındaki eksternal interkostal kaslar ve pektoralis minör kası kaburgaları yukarı dışa doğru kaldırır.
Sternokleidomasteoid kası da sternumu yukarı kaldırır.
19.12.2019 42
Ventilasyon
Göğüs kafesi büyüyünce A hacmi genişler ve A’lar içindeki intrapulmoner basınç azalarak vücudun dışındaki basınçtan düşük hale gelir.
Oluşan basınç farkının azaltılması için basıncın yüksek olduğu
dışarıdan, basıncın düşük olduğu A’lara hava girişi olur.
Ventilasyon
Egzersiz sırasındaki gibi derin inspirasyonlarda, göğüs ve boyun bölgesindeki diğer bazı kaslar da göğüs kafesinin genişletilmesine yardımcı olur.
19.12.2019 44
Ventilasyon
Ekspirasyon: Dinlenme sırasında ekspirasyon pasif bir harekettir.
Ekspirasyon, inspirasyon ile kasılan kasların gevşemesi ve A’ların elastik geri çekilimi ile gerçekleşir.
Değişimler sonucunda başlangıç pozisyonuna gelinince göğüs
kafesindeki basınç artar ve içerideki hava dışarı doğru itilir .
Ventilasyon
Egzersiz gibi zorlayıcı durumlarda ekspirasyonda aktif hale gelir.
İnternal interkostal kaslar kasılarak kostaları aşağı doğru çeker .
Ayrıca karın kasları da kasılır ve karın içi intra-abdominal basınç artar . Böylece diyafram dinlenik pozisyonuna daha kolay döner .
Karın kaslarının kasılması ayrıca göğüs kafesinin aşağı ve içeri çekilmesini sağlar.
19.12.2019 46
Ventilasyon
Ventilasyon
19.12.2019 48
Ventilasyon
Ventilasyon
Solunum sırasında görülen basınç değişiklikleri, intra-torasik ve intra-abdominal, solunuma yardımcı olmanın yanında venöz kanın kalbe geri dönüşünde de etkilidir.
Basınçlar artınca kan büyük vene iletilir, ven sıkışarak kanı kalbe boşaltır. Basınçlar azalınca ven genişler ve kan ile dolar . Bu hareketler venöz dönüşün temelini oluşturur.
19.12.2019 50
Maksimum Dakika Ventilasyonu (MDV)
Bir dakika içerisinde A ’lara giren veya çıkan hava miktarına MDV ya da solunum dakika ventilasyonu (SDV) denir.
MDV , tidal volüm (TV) veya solunum volümü (SV) ile solunum frekansının (SF) çarpımıdır.
MDV= TV (L/soluk) * SF (soluk/dk)
Maksimum Dakika Ventilasyonu (MDV)
Dinlenme ventilasyonu: MDV dinlenik durumda, yaşa ve cinsiyete bağlı olarak değişir. Kadınların MDV daha azdır.
Dinlenme sırasında ortalama SV 0.50 L/dk ve SF 12’dir. Öyleyse ortalama MDV 6L kadardır.
19.12.2019 52
Maksimum Dakika Ventilasyonu (MDV)
Egzersiz ventilasyonu: Egzersizle birlikte MDV artışının en önemli nedeni kasların O ihtiyacının ve vücut tarafından üretilen CO 2 ’nin artmasıdır.
MDV , uzun dayanıklılık egzersizlerde erkeklerde 80-120 L/dk’ya
ve kadınlarda 45-80 L/dk’ya çıkmaktadır. Kısa süreli maksimal
egzersizlerde ise erkeklerde 120-140 L/dk’ya ulaşmaktadır.
Maksimum Dakika Ventilasyonu (MDV)
SF ise özellikle de kısa süreli maksimal egzersizlerde 35-40 soluk/dk’ya çıkabilmektedir.
SV ve SF’nin artmasıyla MDV , erkeklerde 180L/dk’ya ve kadınlarda 130 L/dk’ya ulaşabilir. Antrenmansız kişilerin egzersiz MDV’leri daha düşüktür. Ancak submaksimal iş yükünde daha yüksek ventilasyon değerlerine sahiptirler. Çünkü ventilasyon verimleri düşüktür.
19.12.2019 54
Alveolar Ventilasyon ve Anatomik Ölü Boşluk
Her solukta A’lara alınan havanın tamamı alveollere ulaşıp gaz değişimine katılamaz. Bir miktar hava; burun, ağız, farinks, trakea, bronşlar ve bronşiollerde kalır.
Bu hava hacmine anatomik ölü boşluk denir. Anatomik ölü
boşluğun hacmi erkeklerde 0.15 L, kadınlarda 0.10 L kadardır.
Alveolar Ventilasyon ve Anatomik Ölü Boşluk
Alveollere ulaşan ve gaz değişimine katılan havaya alveolar ventilasyon denir.
Alveolar ventilasyonun hacmi; SV’ye, SF’ye ve anatomik ölü boşluğun miktarına bağlıdır.
Genellikle 0.50 L ’lik solunumun, 0.35 L ’si alveol yüzeylerine ulaşabilir.
19.12.2019 56
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Spirometri;
Akciğer ventilasyonunun incelenmesinde akciğerlere giren ve çıkan hava miktarlarının kaydedilmesidir.
Spirometre;
Spirometri işlemini yapan cihazlar.
Spirogram;
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
19.12.2019 58
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
19.12.2019 60
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
A. Statik Akciğer Hacimleri;
1. Soluk hacmi
2. İnspirasyon yedek hacmi 3. Ekspirasyon yedek hacmi 4. Rezidüel (artık) hacim
B. Dinamik Akciğer Hacimleri;
1. Zorlu ekspirasyon hacmi
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Soluk hacmi; normal solunum ile akciğerlere alınan veya akciğerlerden çıkan havanın hacmidir.
Ortalama miktarı 500 ml kadardır.
19.12.2019 62
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
İnspirasyon yedek hacmi (İYH); Normalin üstünde, derin bir inspirasyon ile inspire edilebilen havanın volümüdür.
Değeri yaklaşık 3000 ml kadardır.
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Ekspirasyon yedek hacmi (EY); Normalin üstünde, derin bir ekspirasyon ile ekspire edilebilen havanın volümüdür.
Ortalama miktarı 1000 ml’dir.
19.12.2019 64
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Rezidüel (artık) hacim; en zorlu bir ekspirasyondan sonra bile akciğerlerde kalan havanın miktarıdır.
Ortalama değeri 1200 ml’dir.
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Zorlu ekspirasyon hacmi; akciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılan testlerden birisidir.
Zamana karşı akciğerlerden çıkartılan hava miktarını tanımlamak için kullanılır.
Bunun için ekspirasyonun birinci saniyesinde çıkartılan hava miktarını ölçülür ve buna FEV1 denir.
19.12.2019 66
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
FEV1 in zorlu vital kapasiteye (FEV1/FVC) oranı yaklaşık % 80 kadardır.
Solunum yolunda herhangi bir obstruksiyon olduğunda bu değer
düşer .
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Maksimum istemli ventilasyon; kişinin bir dakikada alabileceği maksimum hava miktarıdır.
Kişi 15 sn süresince hızlı ve derin soluk alıp verir . Bu süre içerisinde alabildiği hava miktarı 4 ile çarpılarak maksimum hava miktarı saptanır.
19.12.2019 68
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Solunum döngüsündeki olaylar tanımlanırken bazen akciğer hacimlerinin iki yada daha fazlasının bir arada ifade edilmesi gerekebilir.
Bu tür kombinasyonlar akciğer kapasiteleri olarak tanımlanır.
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
A. Akciğer kapasiteleri;
1. Vital kapasite
2. İnspirasyon kapasitesi
3. Fonksiyonel artık kapasite 4. Toplam akciğer kapasitesi
19.12.2019 70
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Vital kapasite (VK); maksimal inspirasyondan sonra A’lardan verilebilen hava hacmidir.
VK; solunum hacmi, inspirasyon yedek hacmi ve ekspirasyon yedek hacminden oluşur.
Değeri 500+3000+1000= 4500 ml’dir.
19.12.2019 72
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Zorlu vital kapasite (ZVK); maksimal inspirasyon sonrasında, hızla
ve zorla yapılan ekspirasyon ile verilebilen hava miktarıdır.
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
İnspirasyon kapasitesi (İK); normal istirahat ekspirasyon düzeyinden sonra maksimal bir inspirasyonla alınan hava hacmidir.
İK, solunum hacmi ve inspirasyon yedek hacminden oluşur.
Değeri yaklaşık 3000+500= 3500 ml’dir.
19.12.2019 74
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRK); normal ekspirasyon sonrasında A’larda kalan hava hacmidir.
FRK; rezidüel volümden ve ekspirasyon yedek volümünden oluşur.
Değeri yaklaşık 1200+1000= 2200 ml’dir.
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Total akciğer kapasitesi (TAK); maksimal inspirasyon sonrasında A’larda bulunan toplam havanın hacmidir.
Vital kapasite + rezidüel hacim ile bulunur.
Değeri 4500+1200= 5700 ml’dir.
19.12.2019 76
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Yüzme sporu dışında antrenmanın bu A kapasiteleri üzerinde fazla etkisi yoktur.
Bu volüm ve kapasiteler vücut büyüklüğü ve pozisyonuna bağlı
olarak değişiklik gösterir .
Akciğer Hacim ve Kapasiteleri
Tüm akciğer hacim ve kapasiteleri, kadınlarda erkeklerinkinden % 20-25 daha düşüktür .
İri ve atletik kişilerde küçük ve zayıf kişilerden daha yüksektir.
19.12.2019 78
Akciğerlerde Gaz Değişimi
Akciğerlerdeki gaz değişimine pulmoner difüzyon denir. İki önemli görevi vardır. Bunlar;
1. hücrelerde oksidatif enerji üretiminde kullanıldığı için kandaki miktarı azalan O seviyesini yükseltmek,
2. venöz kanla gelen CO
2’nin A’lara geçişini sağlamaktır.
Akciğerlerde Gaz Değişimi
Pulmoner difüzyon; A’lara O getiren hava (ventilasyon) ve A’lardan O alarak CO 2 ’yi bırakan kan (perfüzyon) olarak iki bölümden oluşur .
Hava pulmoner ventilasyon ile A’lara gelir.
Kan ise, önce vena kava ile kalbin sağ atriumuna sonra ventrikülüne buradan da pulmoner artere gelir ve A kapiller damarlarına kadar ilerler.
19.12.2019 80
Akciğerlerde Gaz Değişimi
A kapiller damarları, A’daki alveollerin etrafını çevreler.
Kapiller damarların ve alveollerin duvarları gaz değişimini sağlayacak şekilde incedir .
Bu şekilde alveoller ile A kapiller damarları arasında gaz değişimi
gerçekleşir ve O kana, kandaki CO 2 de A’lara geçer.
Akciğerlerde Gaz Değişimi
19.12.2019 82
Gazların Kısmi Basıncı
Solunan hava bir gaz karışımıdır.
Gazlar karışımdaki konsantrasyonları oranında belli bir basınca sahiptirler.
Bir gaz karışımı içinde her bir gazın uyguladığı bireysel basınca
kısmı veya parsiyel basınç denir.
Gazların Kısmi Basıncı
Dalton’un gaz kanunlarına göre, bir gaz karışımının toplam basıncı karışımdaki gazların kısmi basınçlarının toplamına eşittir.
Solunan hava % 79.04 nitrojen, % 20.93 O ve % 0.03 CO 2 ’den oluşur ve deniz seviyesindeki atmosferik basıncı (barometrik basıncı) 760 mmHg ’dir.
19.12.2019 84
Gazların Kısmi Basıncı
Buna göre havadaki nitrojenin kısmi basıncı 600.7 mmHg, O’nınki
159.0 mmHg (PO) ve CO 2 ’ninki 0.3 mmHg’dir (PCO2).
Gazların Kısmi Basıncı
Vücuttaki gazlar sıvı içerisinde örneğin kanda çözünürler.
Henry’nin gaz kanunlarına göre gazlar sıvı içerisinde o sıvıdaki çözünülebilirlik düzeyleri ve ortam ısısına bağlı olarak kısmi basınçları oranında çözünürler.
19.12.2019 86
Gazların Kısmi Basıncı
Bir gazın kandaki çözünebilirliği sabittir ve kanın ısısı da genel olarak aynıdır.
Bu nedenle alveoller ve kan arasındaki gaz değişimi için en önemli faktör iki alan arasındaki basınç farkıdır.
Alveol zarının iki tarafındaki gazların kısmi basınçlarının farklı
olması sonucunda gaz değişimi gerçekleşmektedir.
Gazların Kısmi Basıncı
Atmosfer havasında;
19.12.2019 88
Gazın adı Yüzdesi Basıncı
Oksijen % 20.8 159 mmHg Nitrojen (azot) % 79 597 mmHg Karbondioksit
ve diğerleri
% 0.04 0.3 mmHg
Su % 0.50 3.7 mmHg
Toplam 100 760 mmHg
Gazların Kısmi Basıncı
Solunum yollarında;
Gazın adı Yüzdesi Basıncı
Oksijen % 19,67 149 mmHg
Nitrojen (azot) % 74 564 mmHg Karbondioksit
ve diğerleri
% 0.03 0.4 mmHg
Su % 6,20 47 mmHg
Gazların Kısmi Basıncı
Alveol havasında;
19.12.2019 90
Gazın adı Yüzdesi Basıncı
Oksijen % 13,6 104 mmHg
Nitrojen (azot) % 79.4 596 mmHg Karbondioksit
ve diğerleri
% 5,3 40 mmHg
Su % 6,2 47 mmHg
Toplam 100 760 mmHg
Gazların Kısmi Basıncı
Ekspirasyon havasında;
Gazın adı Yüzdesi Basıncı
Oksijen % 15,7 120 mmHg
Nitrojen (azot) % 74.5 566 mmHg Karbondioksit
Ve diğerleri
% 3,6 27 mmHg
Su % 6,2 47 mmHg
Alveollerde Gaz Değişimi
O değişimi: Standart atmosfer basıncında PO 159 mmHg’dir.
Hava alveollere geldiğinde PO 100-105 mmHg’ye kadar düşer.
Solunan hava alveoldeki nem ve CO 2 içeren hava ile sürekli karışması ve alveolde bir miktar havanın sürekli dışarı verilmesi sonucu alveoldeki gaz konsantrasyonu sabit kalır.
19.12.2019 92
Alveollerde Gaz Değişimi
Alveollerde Gaz Değişimi
Kan O’nun büyük kısmını dokulara bırakıp A kapiller damarlara geldiğinde PO yaklaşık 40-45 mmHg civarındadır.
Bu basınç farkı O’nun alveollerden kana geçmesini sağlar ve bu iki alan arasındaki O kısmi basıncı dengelenene kadar devam eder.
19.12.2019 94
Alveollerde Gaz Değişimi
Alveollerde Gaz Değişimi
Gaz değişimi A kapiller damarlarının arterial kısmında başlar ve burada PO 40 mmHg’dır.
En çok değişim kan A kapiller damarlarında ilerlerken olur.
Kapillerin venöz ucunda kandaki PO ile alveoldeki PO’ya (105) eşitlenir ve böylece kalbin sol tarafına gelen kan O’dan zengin hale getirilir.
19.12.2019 96
Alveollerde Gaz Değişimi
O’nun alveolden kana geçiş hızına oksijen difüzyon kapasitesi denir.
Alveol zarın iki tarafındaki basınç farkı ne kadar büyükse O da o
kadar hızlı difüze olur.
Alveollerde Gaz Değişimi
Artmış kalp dakika volümü, artmış alveol yüzey alanı ve alveolar- kapiller zarın direncinin azalması sebepleri nedeniyle, aerobik kapasitesi yüksek sporcuların daha büyük O difüzyon kapasitesine sahip oldukları düşünülmektedir.
19.12.2019 98
