İngiltere Sosyal
Güvenlik Sistemi
• İngiltere’de sosyal güvenlik alanında yapılan ilk ciddi düzenlemelerden biri 1911 yılında Ulusal Sigorta Kanunun yürürlüğe girmesidir.
• Kanun çerçevesinde hastalık ve sakatlık sigortalarına ek olarak
dünyada ilk kez işsizlik sigortası düzenlemelerine de yer verilmiştir.
• 1942 tarihli Beveridge Raporu ile İngiliz Sosyal güvenlik sistemi gelişimini sürdürmüştür.
• Günümüz uygulamalarına bakıldığında İngiltere’de çalışmaya devam eden malullere ek mali yardımlarda bulunulması üzerinde durulmaktadır.
• Bu kapsamda Nisan 1992’de hükümet, malul bireylerin çalışmalarını
teşvik etmek amacıyla “malullük çalışma yardımı” adı altında bir ödemeyi uygulamaya koymuştur.
• İşsizlik sigortasında ise; uzun dönemli işsiz olanlar için zorlayıcı bir düzenleme getirmiştir.
• 1991 yılı sonundan itibaren, daha önceki eğitim fırsatlarını reddeden ve iki yıldan fazla süredir işsiz olanlar eğitim kurslarına alınmaktadır.
• Ayrıca, bireyleri çalışmaya teşvik etmek için 1996 yılından itibaren gelir desteği sağlamaya yönelik,
• mevcut işsizlik yardımının yerini almak üzere yeni bir işsizlik yardımının uygulamaya konulması üzerinde çalışılmaktadır.
• Bu yeni yardım, bireyin işsiz kalmasının ardından 6 aylık süre
dolduktan sonra gelir düzeyi dikkate alınarak ve iş arama şartına bağlı olarak uygulanacaktır.
• İngiltere’de iki ayaklı bir emeklilik sistemi yürürlüktedir.
• Normal emeklilik yaşı erkekler için 65, kadınlar içinse 60’tır.
• 2013 yılından itibaren emeklilik yaşı kadınlar da 65 olarak
öngörülmekte olup, yılda yaklaşık 3 milyar sterlin tasarruf sağlanması hedeflenmektedir.
• Emeklilik sisteminin birinci ayağı, dağıtım esasına dayalı kamu yaşlılık sigortasıdır.
• Tam emeklilik maaşı alabilmek için, en az 44 yıl çalışıp, vergi ödemiş olmak gerekir.
• Emekliliğini 65 yaşından sonraya bırakmayı düşünen her bireyin nihai olarak alacağı emeklilik maaşı, geciktirilen her yıl için %10,4 artacaktır.
• İngiltere’de devlet, ödenen tüm primlerin yaklaşık %5!i kadar bir oranda yaşlılık, malullük ve ölüm yardımıyla sisteme katkıda
bulunmaktadır.
• Hastalık ve analıkta ise ulusal sağlık hizmetlerinin tüm maliyetlerinin yaklaşık %85’i,
• işsizlik, iş kazası ve meslek hastalıklarında ödenen tüm primlerin %5’i
• ve aile yardımlarının ise tamamı devlet tarafından finanse edilmektedir.
• İngiltere’de 1995 yılından itibaren bireysel emeklilik hesapları başlatılmış olup, bu bağlamda özel hesapların denetiminde de artışlara gidilmiştir.
• İngiltere’de sosyal güvenlik belli ölçüde özelleştirilmiş ve özel sosyal güvenlik uygulamaları bireysel hesaplara dayandırılmıştır.
• Sistemin birinci ayağını oluşturan temel yaşlılık sigortasına katılım zorunlu olmakla birlikte, ikici ayak olan kamu sigorta sisteminden ayrılmak isteğe bağlıdır.
• Ülkede kamu emeklilik programını seçenler emekliliklerinde daha az vergi vermekte ve daha düşük maaş almaktadırlar.
• Özel emeklilik planına katılanlar ise, daha fazla kazanç sağlamakta ve emekliliğe kadar ödenen katılım payları vergiden muaf tutulmaktadır.
• İngiliz sosyal güvenlik sistemi günümüzde başarılı bir şekilde işlemekte olup, sistemin uzun dönemde herhangi bir borç sorunuyla karşılaşması beklenmemektedir.
• Ülkede çalışan kesimin büyük çoğunluğu mesleki emeklilik fonlarına üyedir.
• Bu sistemin gelişmesinde özelleştirme önemli bir rol oynamıştır.
• Çünkü çalışanlara kamu emeklilik sisteminden çıkarak özel emeklilik sistemine dahil olma olanağının tanınmasıyla uzun dönemde
karşılaşılması muhtemel maliyet ve yükler de önemli ölçüde azaltılmıştır.
Yararlanılan Kaynak:
Haluk Egeli, Parafiskalite ve Parafiskal Yükümlülükler;
Ahmet Atılgan, Neo-liberal Dönemde Sosyal Güvenlik
