MUHASEBE SORULARI ve CEVAPLARI (Muhasebe ve Temel Kavramlar)

(1)

MUHASEBE SORULARI ve CEVAPLARI (Muhasebe ve Temel Kavramlar) 1- Muhasebenin tanımı nedir?

Tüm kuruluşların mali nitelikteki işlemleri ve olayları para ile ifade edilmiş şekilde kaydeden, sınıflandıran, özetleyerek rapor eden ve sonuçlarını yorumlayan ve analiz eden bir bilim dalıdır.

2- Muhasebenin fonksiyonları nedir?

Muhasebenin fonksiyonlarını kaydetme, sınıflandırma, özetleme ve raporlama (yorumlama) olarak dört ana grupta toplayabiliriz.

3- Muhasebenin kaydetme fonksiyonunu açıklayınız.

Mali işlemleri belgelere dayanarak muhasebe sistemine göre muhasebe defterlerine kayıt yapılması aşamasıdır. Muhasebenin en önemli ve ilk fonksiyonudur.

4- Muhasebenin raporlama fonksiyonunu açıklayınız.

Raporlama fonksiyonunda kaydedilen, sınıflandırılan ve özetlenen işlemler mali tablolar aracılığı ile sonuç aşamasına gelir. Bu sonuç aşaması da raporlamadır. Raporlama muhasebe sisteminin en son aşaması ve yorum yapma aşamasıdır.

5- Muhasebenin temel kavramlarını yazınız.

Sosyal Sorumluluk, Kişilik, İşletmenin sürekliliği, Dönemsellik, Parayla ölçme, Maliyet esası, Tarafsızlık ve belgelendirme, Tutarlılık, Tam açıklama, İhtiyatlılık, Önemlilik ve Özün önceliği kavramları.

6- Muhasebenin temel kavramlarından kişilik kavramını açıklayınız.

Kişilik kavramı işletme sahibinden, ortaklardan ve işletme ile ilgisi olan tüm kişi ve kuruluşlardan ayrı bir kişiliğe sahiptir. Yapılan işlemler bu kişilik adına yürütülür.

7- Muhasebenin temel kavramlarından dönemsellik kavramını açıklayınız.

İşletmenin sınırsız olarak kabul edilen ömrü belli dönemlere ayrılır ve her dönemin faaliyetleri birbirinden bağımsız olarak sürdürülür. Muhasebede bu dönem genellikle bir yıldır.

8- Muhasebenin temel kavramlarından işletmenin sürekliliği kavramını açıklayınız.

İşletmeler hiçbir zaman kapatılmak düşüncesiyle kurulamaz. Sözleşmede aksi bir madde

yoksa işletmenin sonsuz bir süre için kurulduğu ve ömrünün belli bir süreye bağlı olmadığı

kabul edilir. İşletmenin faaliyet süresi sahiplerinin yaşam süreleri ile sınırlı değildir.

(2)

9- Muhasebenin temel kavramlarından tutarlılık ve belgelendirme kavramını açıklayınız.

Muhasebede yapılan tüm işlemlerin belgelendirilmesi ve kayıtların belgeye dayanması gerekir. Belgeler usulüne uygun düzenlenmeli ve gerçeği yansıtmalıdır. Kişilerin beyanına göre değil, fatura, senet, makbuz gibi belgelere dayanarak kayıt yapılmalıdır.

10- Muhasebenin genel muhasebe bölümü hakkında bilgi veriniz.

İşletmenin parasal işlemlerinin ve sonuçlarının belgelere dayanarak tarih sırasına göre izlendiği muhasebe türüdür. Diğer adı finansal muhasebedir. İşletmenin varlık, kaynak, borç, alacak, gelir, gider, kâr ve zararı genel muhasebe sayesinde öğrenilir. Genel muhasebe muhasebe öğreniminin temelidir.

11- Muhasebenin temel kavramlarından tam açıklama kavramını açıklayınız.

Muhasebenin temel kavramlarından birisi de bilgi vermektir. Tablolar işletmenin bilgilerine ihtiyaç duyan ve öğrenmek isteyen ilgi gruplarına yardımcı olacak ölçüde yeterli ve anlaşılır olmalıdır.

MUHASEBE SORULARI ve CEVAPLARI (Bilanço ve gelir Tablosu) 1- Bilanço nedir?

Bilanço, işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynaklarını gösteren mali bir tablodur.

2- Bilançonun temel denkliği nedir?

Bilanço varlık ve kaynak olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Bilançoda her varlığın mutlaka bir kaynağı vardır. Varlık ve kaynak toplamları mutlaka birbirine eşit olmalıdır. Buna bilanço temel denkliği denir.

3- Bilançoda bulunması gerekn hesap grupları nelerdir?

I. Dönen varlıklar II. Duran varlıklar

III. Kısa vadeli yabancı kaynaklar IV. Uzun vadelş yabancı kaynaklar V. Özkaynaklar

4- Bilançonun yapısında bulunması gereken ana bölümler nelerdir?

- Bilanço başlığı

- Aktif tarafı

- Pasif tarafı

(3)

- Bilanço dipnotları

5- Bilançoda sermaye nasıl bulunur?

Sermaye = Varlıklar - (Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar + Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar) 6- Gelir tablosu nedir?

Gelir tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kârı veya zararını gösteren bir tablodur.

7- Tek düzen hesap planında gelir tablosu hesaplarını nasıl bulabiliriz?

Tek düzen hesap planında hesap kodları "6" (Altı) ile başlayan hesapların hepsi gelir tablosu hesaplarıdır. Bunun haricindekiler gelir tablosunda yer almaz.

8- Gelir hesaplarının işleyişi nasıldır?

Gelir hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına kayıt yapılır.

9- Gider hesaplarının işleyişi nasıldır?

Gider hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.

10- Bilanço ile gelir tablosundaki kar veya zarar hesapları arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Bilanço ve gelir tablosunun ikisinde de yer alan tek hesap 590. Dönem Net Kârı ya da 591.

Dönem Net Zararı(-) hesabıdır. İşletmenin gelirleri giderlerinden fazla olur, dönem sonunda net kâr çıkar ise bu kâr bir bilanço hesabı olan 590. Dönem Net Kârı hesabında gösterilir.

İşletmenin giderleri gelirlerinden fazla olur, dönem sonunda net zarar çıkar ise bu zarar bir bilanço hesabı olan 591. Dönem Net Zararı(-) hesabında gösterilir.

11- Dönen Varlıklar: 20.000 TL, Duran Varlıklar: 25.000 TL, Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: 12.000 TL, Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: 15.000 TL ise; işletmenin sermayesi nedir?

Sermaye = Varlıklar - (Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar + Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar) Sermaye = (20.000 + 25.000) - (12.000 + 15.000)

Sermaye = 45.000 - 27.000

Sermaye = 18.000

(4)

MUHASEBE SORULARI ve CEVAPLARI (İşletme hesabı defteri) 1- İşletme defteri nedir?

İşletme defteri, Türk Ticaret Kanununa göre ikinci sınıf tacirlerin ekonomik faaliyetlerini izledikleri defterlerdir.

2- Gider nedir?

Gider, işletme faaliyetlerini yürütebilmek için yapılan ve belli bir döneme ait olan varlık ve hizmet tüketimlerinin parasal ifadesidir.

3- Gelir nedir?

Gelir işletmenin mal veya hizmet satışlarından dolayı elde ettiği değerler (hasılatlar) olarak tanımlanabilir.

4- Tacirlerin saklamak zorunda olduğu belgeler nelerdir?

- Alış ve satış faturaları - Sevk irsaliyeleri

- Fatura yerine geçen belgeler

- Taşıma irsaliyesi, günlük müşteri listeleri

- Ücret bordrosu veya bordro yerine geçen belgeler

- İş anlaşmaları, gelen ve giden mektuplar, gönderilen ve gelen muhasebe evrakı

5- İşletme defterinde muhasebe kayıt sistemi nasıldır?

İşletme defteri muhasebe sisteminde tek taraflı kayıt sistemine göre tutulan bir defterdir.

6- Envanter nedir?

İşletmenin herhangi bir zamanda elinde bulunan ekonomik değerleri (para, mal, demirbaş, taşıt, bina, arsa gibi) sayarak, tartarak, ölçerek değerlendirmesine envanter denir.

7- Dönem başı mal mevcudu nedir, ve nereye kayıt yapılır?

Bir önceki yıldan devreden mal tutarıdır ve yeni yılda tutulacak defterin ilk sayfasının gider bölümünde ilk satıra yazılır.

8- Dönem sonu mal mevcudu nedir, ve nereye kayıt yapılır?

Dönem sonunda envanterle bulunan mal tutarıdır ve işletme defterinin son gelir sayfasının son

satırına kaydedilir.

(5)

9- İşletme defterinde amortisman nasıl kaydedilir?

Muhasebede gayrimenkuller ve tesisat gibi amortismana tabi olan kıymetler, işletme hesabı defterine kaydedilemez. Ancak VUK'nun 189. maddesine göre bunların amortisman kayıtları tutulmak şartıyla bu kıymetler üzerinden her yıl ayrılan amortismanlar, işletme hesabı defterine gider olarak işlenir.

10- Amortisman ayırma şartları nelerdir?

- İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması

- Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması - Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması

- İktisadi kıymetin değerinin amortisman sınırını aşması. (Güncel amortisman sınırları)

11- İşletme hesap özeti nedir?

Vergi Usül Kanunu’nun 196. maddesine göre işletme hesabı esasına göre defter tutanlar, her hesap döneminin sonunda işletme hesap özeti çıkarırlar. İşletme defterinin son sayfasına yazılır. İşletme hesap özeti gider ve gelir olmak üzere iki kısımdan oluşur.

MUHASEBE SORULARI ve CEVAPLARI (Muhasebe Kayıtları)

1- 02.02.2009 tarihinde 15.000 TL tutarındaki malı peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç.

...02.02.2009...

153 Ticari Mallar Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı

100 Kasa Hesabı

Peşin mal alımı

15.000 2.700

17.700

2- 05.02.2009 tarihinde 3.000 TL demirbaşı alıyor. KDV % 8 hariç. Demirbaşın fiyatının KDV tutarını peşin, kalanını da banka hesabından ödüyor.

...05.02.2009...

255 Demirbaşlar Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı

100 Kasa hesabı

3.000 240

240 3.000

(6)

102 Bankalar Hesabı

Demirbaş alımı

3- 08.02.2009 tarihinde 40.000 TL tutarındaki malı çek karşılığı satmıştır. KDV % 18 hariç.

...08.02.2009...

101 Alınan Çekler Hesabı

600 Y.İ:Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı

Çek karşılığı mal satımı

47.200

40.000 7.200

4- 11.02.2009 tarihinde 10.000 TL tutarındaki malı çek keserek almıştır. KDV % 18 hariç. KDV tutarını peşin ödemiştir.

...11.02.2009...

100 Kasa Hesabı

103 Verilen Çekler Hesabı

Çek karşılığı mal alımı

10.000 1.800

1.800 10.000

5- 17.02.2009 tarihinde 30 TL den 1.000 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Bankaya ayrıca 900 TL komisyon ödeniyor.

...17.02.2009...

110 Hisse Senetleri Hesabı 653 Komisyon Giderleri

100 Kasa Hesabı

30 x 1.000 = 30.000, hisse senetlerinin alımı

30.000 900

30.900

6- 20.02.2009 tarihinde işletme 16 ay vadeli senet ile 6.000 TL tutarındaki malı satıyor. KDV %18 hariç.

KDV tutarını peşin alıyor.

...16.03.2009...

221 Alacak Senetleri Hesabı 100 Kasa Hesabı

600 Y.İ. Satışlar Hesabı

6.000 1.080

(7)

391 Hesaplanan KDV Hesabı

KDV si peşin senet ile mal satımı

7- 24.02.2009 tarihinde 18.000 TL tutarındaki malı veresiye olarak müşterisi Elif B. ye satıyor. KDV % 18 hariç.

...24.02.2009...

120 Alıcılar Hesabı 120.01 Elif B. 21.240 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı

Veresiye mal satımı

21.240

18.000 3.240

8- 25.02.2009 tarihinde daha önceden tanesi 30 TL den 1.000 adet aldığı hisse senetlerinin hepsini tanesi 32 TL den peşin olarak satıyor.

...25.02.2009...

100 Kasa Hesabı

110 Hisse Senetleri Hesabı

645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs

32 x 1.000 = 32.000, hisse senetlerinin satımı

32.000

30.000 2.000

9- 26.02.2009 tarihinde 8.000 TL tutarındaki malı 6 ay vadeli senet karşılığı satıyor. KDV % 18 hariç.

...26.02.2009...

121 Alacak Senetleri Hesabı

600 Y.İ. Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı

Senet ile mal satımı

9.440

8.000 1.440

10- 27.02.2009 tarihinde alıcısı Hakan C. den 4.000 TL borcunu birden fazla istenmesine rağmen tahsil edememiştir. İşletme bu alacağını dava takibine alarak şüpheli hale getirmiştir.

...27.02.2009...

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı

120 Alıcılar Hesabı

4.000

(8)

120.01 Hakan C.. 4.000

Alacağın şüpheli hale getrilmesi

11- 28.02.2009 tarihinde yaptığı envanter sonucu kasasında toplam 6.000 TL nakit olduğunu saymış, kasa hesabının mizandaki borç kalanının da 6.200 TL olduğu belirlenmiştir.

...28.02.2009...

197 Sayım ve Tesellüm Nokasanları Hesabı

100 Kasa Hesabı

Kasadaki sayım noksanının kaydı

200

12- 01.03.2009 tarihinde işletme ortaklarından Cengiz A. ya 10 ay vadeli olarak 1.500 TL borç para vermiştir.

...01.03.2009...

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı 131.01 Cengiz A.

100 Kasa Hesabı

Ortak Cengiz A. ya borç verilmesi

1.500

13- 03.03.2009 tarihinde personeli Ahmet B. ye verdiği 800 TL lik borcu peşin olarak tahsil etmiştir.

...03.03.2009...

100 Kasa Hesabı

135 Personelden Alacaklar Hesabı 135.01 Ahmet B.

Personel Ahmet B. nin borcunu ödemesi

800

14- 05.03.2009 tarihinde ortağından olan Ayşe A. nın 1.000 TL tutarında bir alacağının ödenmemesi üzerine alacağı dava takibine vermiştir ve bu alacağı şüpheli hale getirmiştir. Fakat şüpheli hale gelen bu alacak bir gün sonra ödenmiştir.

...05.03.2009...

138 Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabı

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı

1.000

(9)

131.02 Ayşe A. 1.000

Alacağın şüpheli hale getirilmesi

...06.03.2009...

100 Kasa Hesabı

138 Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabı

Şüpheli alacağın tahsili

1.000

15- 06.03.2009 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç. Bu malların 2 tanesi arızalı çıktığı için aynı gün iade edilmiştir.

...07.03.2009...

153 Ticari Mallar Hesabı 153.01 Televizyon

191 İndirilecek KDV Hesabı

100 Kasa Hesabı

Peşin mal alımı (10 x 600 = 6.000)

6.000

1.080

7.080

...07.03.2009...

100 Kasa Hesabı

153 Ticari Mallar Hesabı 153.01 Televizyon

391 Hesaplanan KDV Hesabı

Mal iadesi (2 x 600 = 1.200)

1.416

1.200

216

16- 08.03.2009 tarihinde 30.000 TL tutarındaki malın alınması için 10.000 TL avans olarak ödenmiştir.

Ertesi gün mal teslim alınmış ve kalan tutar da peşin ödenmiştir. KDV % 18 hariç.

...08.03.2009...

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı

100 Kasa Hesabı

Alınan mal için avans verilmesi

10.000

...09.03.2009...

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı

30.000 5.400

10.000

(10)

100 Kasa Hesabı

Malın teslim alınması

25.400

17- 09.03.2009 tarihinde Hakan A. ya bir makinanın bakımını yaptırması için 1.000 TL avans veriyor.

...09.03.2009...

195 İş Avansları Hesabı 195.01 Hakan A.

100 Kasa Hesabı

Bakım için avans verilmesi

1.000

18- 10.03.2009 tarihinde işletme personelinden Elif D.'ye aylık maaşından kesilmek üzere 300 TL avans veriliyor.

...10.03.2009...

196 Personel Avansları Hesabı 196.01 Elif D.

100 Kasa Hesabı

Personele avans verilmesi

300

19- 12.03.2009 tarihinde 10.000 TL tutarındaki malı veresiye olarak 15 ay vadeli olarak müşterisi Hasan A.

ya satıyor. KDV % 18 hariç.

...12.03.2009...

220 Alıcılar Hesabı 220.01 Hasan A. 10.000 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı

Veresiye mal satımı

11.800

10.000 1.800

20- 15.03.2009 tarihinde bir 13 ay sonraki ihaleye katılabilmek için 11.000 TL tutarında bir depozito yatırmıştır.

...15.03.2009...

226 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı

100 Kasa Hesabı

11.000

(11)

İhale için teminat verilmesi

21- 16.03.2009 tarihinde 20.000 TL tutarındaki malı KDV tutarı ve yarısı peşin, kalanını 5 aylık banka kredisi ile alıyor. KDV % 8 hariç.

...16.03.2009...

100 Kasa Hesabı

300 Banka Kredileri Hesabı

Peşin ve kredi ile mal alımı

20.000 1.600

11.600 10.000

22- 17.03.2009 tarihinde 2.000 TL tutarındaki işletmenin demirbaşını 5 ay vadeli olarak veresiye satmıştır.

KDV % 18 hariç. (Amortisman hariç tutulmuştur)

...17.03.2009...

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı

255 Demirbaşlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı

Veresiye demirbaş satımı

23.600

2.000 3.600

23- 18.03.2009 tarihinde işletme 15 ay vadeli senet ile 10.000 TL tutarındaki malı satıyor. KDV %18 hariç.

KDV tutarını peşin alıyor.

...16.03.2009...

221 Alacak Senetleri Hesabı 100 Kasa Hesabı

600 Y.İ. Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı

KDV si peşin senet ile mal satımı

10.000 1.800

24- 19.03.2009 tarihinde kamu kesimine ait tahvillerden 500 adedini tanesi 40 TL den peşin olarak satın alıyor.

...21.02.2009...

112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Hs

100 Kasa Hesabı

20.000

(12)

40 x 500 = 20.000, tahvillerin alımı

25- 20.03.2009 tarihinde 4.000 TL lik alcak senedini birden fazla istenmesine rağmen tahsil edememiştir ve prostesto ettirmiştir. İşletme bu alacağını şüpheli hale getirmiştir.

...20.03.2009...

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı

121 Alacak Senetleri Hesabı

Alacak senetleri şüpheli hale getrilmesi

4.000

26- 21.03.2009 tarihinde işletmenin iştiraklerinden HG limited şirketine 15 ay vadeli 20.000 TL borç para vermiştir.

...21.03.2009...

232 İştiraklerden Alacaklar Hesabı 232.01 HG Ltd. Şti.

100 Kasa Hesabı

HG Ltd. Şti. ye borç verilmesi

20.000

27- 22.03.2009 tarihinde başka bir işletmenin yönetimine katılma hakkını elde etmek için, o şirketin çıkardığı ve % 8 lik sermaye payı ile oy hakkını temsil eden 6.000 TL tutarındaki hisse senedini peşin olarak alıyor.

...22.03.2009...

240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı

100 Kasa Hesabı

Hisse senedi satın alınması

6.000

28- 23.03.2009 tarihinde başka bir işletmenin yönetimine katılma hakkını elde etmek için, o şirketin çıkardığı ve % 8 lik sermaye payı ile oy hakkını temsil eden 30.000 TL tutarındaki hisse senedini peşin olarak alıyor.

...23.03.2009...

240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı

100 Kasa Hesabı

Hisse senedi satın alınması

30.000

(13)

29- 24.03.2009 tarihinde personeli Ahmet C. ye 13 ay vadeli olarak 2.500 TL borç para vermiştir.

30.03.2009 tarihinde personel borcunun yarısını peşin olarak ödemiş.

...24.03.2009...

235 Personelden Alacaklar Hesabı 235.01 Ahmet C.

100 Kasa Hesabı

Personel Ahmet C. ye borç verilmesi

2.500

...30.03.2009...

100 Kasa Hesabı

235 Personelden Alacaklar Hesabı 235.01 Ahmet C.

Personel Ahmet C. nin borcununun yarısını ödemesi

1.250

FİNANSAL MUHASEBE ÖRNEK SORU VE CEVAPLAR

Finansal muhasebe genel muhasebe konularını içeren sorulardan oluşmaktadır. Finansal muhasebede Bilanço, Yevmiye Defteri, Büyük Defter, Mizan, Gelir Tablosu gibi temel konularını içermektedir. Aşağıdaki sorularımız bu kapsamda hazırlanmıştır.

Soru 1: 12 Eylül 2011 tarihinde 100.000 TL lik mal satın alınmıştır. %18 KDV hariç.

Karşılığında 20.000 TL nakit para ile 50.000 TL lık bir senet düzenlenerek verilmiştir, kalan tutar için ise borçlanılmıştır. Bu malların taşınması için 2.500 TL lık taşıma gideri ve %18 KDV si karşılığı olarak bir çek ciro edilmiştir.

Cevap 1:

Mad.

No AÇIKLAMA BORÇ ALACAK

1 ...12.09.2011...

153 ticari mallar hesabı 191 indirilecek KDV hesabı

100 kasa hesabı

321 borç senetleri hesabı 320 satıcılar hesabı

...Ticari malın alış kaydı...

100.000 18.000

20.000 50.000 48.000

(14)

2 ...12.09.2011...

153 ticari mallar hesabı 191 indirilecek KDV hesabı

101 alınan çekler hesabı

...Ticari malın nakliye gideri kaydı...

2.500 450

2.950

Soru 2: 20 Eylül 2011 tarihinde birim maliyet fiyatı 10 TL olan 50.000 adet mal, birim satış fiyatı 12 TL den satılmıştır. %18 KDV hariç. Bu satış karşılığında karşı firmadan 300.000 TL lik bir çek, 300.000 TL lik senet, KDV tutarı olarak ise nakit para alınmıştır. İşletme malın müşteriye nakli için nakliyeciye 1.000 TL lik taşıma gideri bedeli ile %18 KDV yi nakit olarak ödemiştir. (işletme sürekli envanter yöntemini uygulamkata ve 7/A seçeneğine göre kayıtlarını yapmaktadır)

Cevap 2:

Mad.

1 ...20.09.2011...

101 alınan çekler hesabı 121 alacak senetleri hesabı 100 kasa hesabı

600 yurtiçi satışlar hesabı 391 hesaplanan KDV hesabı

...Mal satış kaydı...

300.000 300.000 108.000

600.000*

108.000

2 ...20.09.2011...

621 satılan ticari malın maliyeti hesabı

153 ticari mallar hesabı

...Satılan malların maliyeti kaydı...

500.000

500.000**

3 ...20.09.2011...

760 pazarlama satış ve dağıtım gideri hesabı 191 indirilecek KDV hesabı

100 kasa hesabı

...Satılan malın nakliye gideri kaydı...

1.000 180

1.180

* 12 x 50.000 = 600.000

** 10 x 50.000 = 500.000

(15)

Soru 3: 28 Eylül 2011 tarihinde işletme kayıtlarında bulundurduğu aktif değeri 40.000 TL lik demirbaşı 30.000 TL ye peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç. Bu demirbaşın birikmiş amortismanı 8.000 TL dir.

Cevap 3:

Mad.

1 ...28.09.2011...

100 kasa hesabı

257 birikmiş amortismanlar hesabı

689 diğer olağandışı gider ve zararlar hesabı

255 demirbaşlar hesabı 391 hesaplanan KDV hesabı

...Demirbaşın satılması...

35.400**

8.000 2.000

40.000 5.400*

* 30.000 x %18 = 5.400 (KDV satış fiyatı üzerinden hesaplanır)

** 30.000 + 5.400 = 35.400

Soru 4: 1 Ekim 2011 de aylığı 2.000 TL den büro olarak kullanmak üzere bir daire 2 yıllık kira bedeli peşin olarak ödenmek sureti ile kiralanmıştır. Gerçek kişiden yapılan bu kiralamada %20 Gelir Vergisi Stopajı yapılmıştır.

Cevap 4:

Mad.

1 ...12.09.2011...

180 gelecek aylara ait giderler hesabı 280 gelecek yıllara ait giderler hesabı

100 kasa hesabı

360 ödenecek vergi ve fonlar hesabı

...Peşin ödenmiş kira gideri...

24.000 24.000

38.400 9.600*

* 48.000 x %20 = 9.600 (gerçek kişiye ödeme yaptığımız için %20 kesip onun adına vergi olarak öderiz)

(16)

AMORTİSMAN

Amortisman Tanımı: Amortisman, duran varlıkların, aşınma, yıpranma veya eskime payını ifade etmektedir.

İşletmeler kullanmak üzere aldığı maddi duran varlıkları normal şartlarda bir yıldan daha uzun sürelerde kullanırlar. Bu nedenle, maddi duran varlıkların ekonomik ömrü boyunca gider yazılması gerekir. Böyle yapılarak maddi duran varlık kullanıldığı muhasebe dönemlerine dağıtılarak gider yazılmış olur ve muhasebenin dönemsellik kavramı yerine getirilir.

Amortisman Ayırma Şartları:

- İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması

- Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması - Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması - İktisadi kıymetin değerinin 880 TL’yi (2015 yılı için) aşması

VUK’un 315. maddesine göre mükellefler, amortismana tabi iktisadi kıymetler için Maliye Bakanlığınca iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınarak tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden amortisman hesaplayacaklardır.

Amortisman Tutarının Hesaplanması: En çok kullanılan amortisman yöntemleri: normal amortisman yöntemi ve azalan bakiyeler yöntemidir.

1. Normal amortsiman yöntemi: Eşit tutarlı amortsiman yöntemi olarak ifade edilmektedir. Bu yönteme göre amortisman tutarı maddi duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanır veya tutarın ekonomik ömüre bölünmesiyle hesaplanabilir.

Örnek: İşletme 10.000 TL değerinde bir demirbaşı almıştır. KDV % 18 hariç. Demirbaşın ekonomik ömrü 5 yıldır. Amortisman hesaplamasını ve muhasebe kaydını yapınız.

Mad.

1 ...Tarih...

100 Kasa Hesabı

Peşin demirbaş alınması

10.000 1.800

11.800

Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür 1 / 5 = 0,20 yani % 20 dir.

10.000 x % 20 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı

(17)

veya;

Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür 10.000 / 5 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı

Amortisman Tablosu:

Yıllar Yıllık Amortisman Tutarı Birikmiş Amortisman Kalan Tutar

2009 2010 2011 2012 2013

2.000 2.000 2.000 2.000 2.000

2.000 4.000 6.000 8.000 10.000

8.000 6.000 4.000 2.000

0

Dönem sonundaki muhasebe kayıdı:

2 ...Tarih...

770 Genel Yönetim Gideri Hesabı

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı

Demirbaşa amortisman ayrılması

2.000

Maddi Duran Varlıkların Satılmasında Amortisman: Bu varlıklar satılırsa, maddi duran varlığa ilişkin birikmiş amortisman hesabıda kapatılır. Varlığın satışından kâr elde edilirse 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabına alacak olarak kaydedilir, zarar meydana gelirse ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına borç olarak kaydedilir.

Örneğin devamı: İşletme ertesi yıl aldığı demirbaşı 7.500 TL ye satıyor. KDV % 18 hariç.

1 ...Tarih...

100 Kasa Hesabı

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs

Demirbaşın satılması

8.850*

2.000 500

10.000 1.350*

* 7.500 x %18 = 1.350

* 7.500 + 1.350 = 8.850

(18)

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HESABI (-)

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı: Maddi duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde hesaben yok edilebilmesini sağlamak amacıyla kullanılan hesaptır. Pasif karakterli bir hesaptır.

Amortisman: Duran varlıkların, aşınma, yıpranma veya eskime payını ifade eder.

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının İşleyişi: Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir, satılan, devredilen, kullanma yeteneğini kaybedenler ise birikmiş amortismanlar hesabına borç kaydedilir, ilgili varlık hesabına da alacak kaydedilir.

BORÇ 257 BİRİKMİŞ

AMORTSİMANLAR HS ALACAK

AZALIŞLAR (-)

ARTIŞLAR (+)

Amortisman Tutarının Hesaplanması: En çok kullanılan amortisman yöntemleri: normal amortisman yöntemi ve azalan bakiyeler yöntemidir.

Normal amortsiman yöntemi: Eşit tutarlı amortsiman yöntemi olarak ifade edilmektedir. Bu yönteme göre amortisman tutarı maddi duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanır veya tutarın ekonomik ömüree bulunmasıyla hesaplanabilir.

Mad.

1 ...Tarih...

100 Kasa Hesabı

10.000 1.800

11.800

Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür

1 / 5 = 0,20 yani % 20 dir.

veya;

(19)

Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür

10.000 / 5 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı

Yıllar Yıllık Amortisman Tutarı Birikmiş Amortisman Kalan Tutar

2009 2010 2011 2012 2013

2.000 2.000 2.000 2.000 2.000

2.000 4.000 6.000 8.000 10.000

8.000 6.000 4.000 2.000

0

2 ...Tarih...

2.000

Azalan Bakiyeler Yöntemi: Kalan değerler üzerinden amortisman olarak hesaplanır. Normal amortisman oraının 2 katı alınır, ancak bu oran % 50 yi geçemez. Amortisman oranı net değer üzerinden hesaplanır, yani varlığın tutarından ayrılmış birikmiş amortismanlar çıkarılır. Son yılda ise tutarın tamamı amortisman olarak yazılır.

Mad.

1 ...Tarih...

100 Kasa Hesabı

10.000 1.800

11.800

Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür 1 / 5 = 0,.20

0.20 x 2 (iki katı alınır) = 0,40 yani % 40 dır.

(20)

Yıllar Tutar Yıllık Amortisman Tutarı Birikmiş Amortisman

2009 2010 2011 2012 2013

10.000 6.000 3.600 2.160 1.296

4.000 2.400 1.440 864 1.296

4.000 6.400 7.840 8.704 10.000

2 ...Tarih...

4.000

Maddi Duran Varlıkların Satılmasında Amortisman: Bu varlıklar satılırsa, maddi duran varlığa ilişkin birikmiş amortisman hesabıda kapatılır. Varlığın satışından kâr elde edilirse 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabına alacak olarak kaydedilir, zarar meydana gelirse ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına borç olarak kaydedilir.

Örneğin devamı: İşletme ertesi yıl aldığı demirbaşı 7.500 TL ye satıyor. KDV % 18 hariç. (Azalan bakiyeler yöntemi)

1 ...Tarih...

100 Kasa Hesabı

679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hs

Demirbaşın satılması

8.850*

4.000

10.000 1.350*

1.500

* 7.500 x %18 = 1.350

* 7.500 + 1.350 = 8.850