• Sonuç bulunamadı

TÜRKİYE'DE TRAFİK SORUNU

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "TÜRKİYE'DE TRAFİK SORUNU"

Copied!
4
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

TÜRKİYE'DE TRAFİK SORUNU Dr. Nurdoğdu BAYRAKTAR

Dr. Nesrin ÇİLİNGİROĞLU

Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre, her yıl üç ile beş milyon arasında kişi kaza ve şiddetten doğan yaralanmalar sonucu ölmektedir.Bu ölümlerin bir milyonu kasıtlı, geri kalanı ise kasıtsız (trafik kazaları vb.) ölümlerdir1.

Dünyada bütün kazaların %40'ı trafik kazalarıdır. Genel olarak bakıldığında; erişkin yaşlardaki yaralanma nedenli ölümler incelendiğinde; trafik kazaları ilk sırada yer almaktadır. Trafik kazalarına bağlı olarak, her yıl bir milyon kişi ölmekte ve yirmi milyon kişi yaralanmaktadır. Dünya Sağlık örgütü'nün (DSÖ) 1999 yılı raporlarına göre,bir milyonu kasıtlı, geri kalanı ise kasıtsız (trafik kazaları vb.) ölümlerdir1. Dünyada bütün kazaların %40'ı trafik kazalarıdır. Genel olarak bakıldığında; erişkin yaşlardaki yaralanma nedenli ölümler incelendiğinde; trafik kazaları ilk sırada yer almaktadır. Trafik kazalarına bağlı olarak, her yıl bir milyon kişi ölmekte ve yirmi milyon kişi yaralanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 1999 yılı raporlarına göre, trafik kazaları morbidite nedenleri sıralamasında dokuzuncu sırada yer almaktadır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) trafik komisyonu raporlarına göre, Türkiye'de her 45 dakikada bir ölümlü kaza olmaktadır. Bu kazalarda bir günde ortalama 28.5 kişi ölmektedir2. Trafik kazaları sayısı yıllar içinde ciddi bir artış eğilimi göstermektedir. Türkiye'de 1960 yılında toplam nüfusta kaza morbidite hızı yüz binde 29 iken, 1999'da yüz binde 690'a yükselmiştir3. Ayrıca 1992 yılında hastaneye yatırılan 207 524 yaralının 55 235'i trafik kazalarında yaralanmışlardır (Bütün yaralıların %26.6'sı). Bu yaralıların 2 810'u (%5) hastanede ölmüşlerdir ve hastane ölümlerinin %49.5'i trafik kazası ile yaralanma sonucudur4.

Trafik kazaları, 1996 yılında Türkiye'de 5 yaş ve üzeri ölüm nedenleri arasında 6. sırada yer almaktadır. 1996 yılı 5 yaş ve üzeri ölümlerin %1.78'i motorlu taşıt kazaları sonucu olmuştur5. Son 10 yılda, Türkiye'de trafik kazaları sonucu toplam 64 927 kişi ölmüştür6. Bu istatistiki bilgileri daha da derinleştirecek olursak; 1997 yılında trafik kazalarının neden olduğu maddi hasar 45.8 trilyon, yaralıların ekonomiye maliyeti ise 130 trilyon olarak tahmin edilmektedir. Türkiye'de trafik kazalarından kaynaklanan kayıp gayri safi milli hasılanın %2.2'sini oluşturmaktadır. Meydana gelen trafik kazalarının 1998 yılında maliyeti ise 2 katrilyon 883 trilyon TL olarak hesaplanmıştır. Harcanan bu paralarla, 1 085 hastane, 17 265 okul, 2 282 km otoyol ve 783 116 konut inşa edilebilirdi6. Türkiye'de 1999 yılında toplam 450 000 trafik kazası olmuş, 4 606 kişi kaza yerinde, 1 511 kişi hastaneye götürülürken ve 3 533 kişi hastanede olmak üzere toplam 9 650 kişi ölmüştür6.

Bütün bu kaza istatistikleri, yine de gerçeği tam olarak yansıtmamaktadır. Bunun birinci nedeni, Dünya Sağlık örgütü ilkelerine göre, göz önünde bulundurulması gereken kazadan sonraki bir aylık süreye ilişkin değerlendirmenin yapılamaması, sadece polisin olay yerinde tuttuğu raporun esas alınmasıdır. ıkinci olarak, bazı kazalarda polise haber verilmemekte, rapor tutulmamakta ve yaralanmalar dahil bireyler kendi aralarında anlaşmakta ve böylece birçok trafik kazası kayıtlara geçmemektedir7.

Türkiye'de her yüz bin araçtan 59'u bir trafik kazasına karışmış iken bu değer Almanya'da 16, Fransa'da 29 ve ıngiltere'de 12'dir. Türkiye trafik kazaları bakımından Avrupa'daki en riskli ülkedir8.

(2)

Şekil 2. Yıllara Göre Trafik Kazalarında Ölen Kişi Sayısı

Ankara Trafik Denetleme şube Müdürlüğü ıstatistik Büro Amirliği'den alınan bilgiye göre, 1999 yılında Ankara'da toplam 56 814 trafik kazası olmuştur. Bunlardan 51 836'sı maddi hasarlı, 4 965'i yaralanmalı, 40'ı ise ölümlüdür. Aynı yıl Ankara'daki trafik kazalarında toplam 44 ölüm ve 6471 yaralanma gerçekleşmiştir. Ankara'da 1990 yılına göre 1999 yılında gerçekleşen trafik kazası oranında %228.06; maddi hasarlı kaza oranında ise %311.29 artış görülmüştür. Yine 1990 yılına kıyasla 1999 yılında ölümlü kaza sayısında %81.65 azalma ve ölü sayısında %80.87 azalma gözlenirken, yaralanmalı kaza sayısında %9.26 ve yaralı sayısında ise %13.47 artış meydana gelmiştir.

Kent içi toplu taşıma, farklı amaçlarla seyahat etmek isteyen birden fazla kişinin aynı anda, ücret karşılığı kullanabileceği bir taşıma sistemi olarak tanımlanabilir. Toplu taşıma sistemlerinin; dışa bağlı olmayan, havayı az kirleten, gürültüyü azaltan, kolay ulaşılabilen bir tür olması gerekir9. Oysa hızı, konforu ve kapıdan kapıya özellikleri ile özel otomobil seyahatleri daima caziptir ve şehir içi trafikte önemli bir yer tutmaktadır10.

Tablo I: Ankara'da Yıllara Göre Trafik Kazalarının Türlerine Göre Dağılımı

Yıllar Ölümlü Kaza Sayısı Yaralanmalı Kaza Sayısı Maddi Hasarlı Kaza Sayısı Toplam Kaza Sayısı

1990 218 4505 12603 17326 1991 1942 4567 18237 2998 1992 181 4553 23296 28030 1993 176 4567 28240 32980 1994 160 4525 33007 37692 1995 116 4241 38125 42482 1996 89 3988 43193 47270 1997 50 4421 46000 50471 1998 44 4115 49291 53450 1999 40 4965 51836 56841

(3)

Tablo II: Ankara'da Yıllara Göre Trafik Kazaları ve Sonuçları

Yıllar Kaza Ölü Yaralı 1990 17326 230 5703 1991 22998 212 5988 1992 28030 203 5746 1992 32980 185 5723 1993 37697 167 5263 1994 42482 127 5210 1995 42270 94 4947 1996 50471 53 5782 1997 53450 47 5199 1998 56841 44 6471

Kaynak : Ankara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü İstatistik Büro Amirliği Kayıtları.

Türkiye 1999 yılı itibariyle var olan toplam 3 274 156 adet taşıtın 185 359'u yani %5.66'sı ticari amaçlı otomobillerdir11. Bu yüzdeler taksilerin, özellikle, meskun mahallerdeki kazalarda önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Ankara'da 1973-1975 yılları arasında 'İl Trafik Komisyonu' tarafından alınan 795 kararın 398'i trafik mühendisliği uygulamalarına yönelik, bunların da 303'ü taksi durakları kurulması konularındadır10. Ankara Umum Otomobilciler ve Şoförler Odası'ndan alınan bilgiye göre, Aralık 2000 tarihi itibariyle Ankara kent merkezindeki taksi durağı sayısı 460'dır.

Ankara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü İstatistik Büro Amirliği'nden alınan bilgiye göre, Ankara kent merkezinde, 1990-1999 yılları arasında mevcut araç sayısına 444 268 adet araç eklenmiştir. Bu artış ortalama yıllık %9.224 oranında artışa karşılık gelmektedir. 2000 yılı ilk on aylık verilerine göre ise, Ankara kent merkezinde kayıtlı 834 036 araçtan 7 694'ü (%0.92) ticari taksi olup yine aynı dönem verilerine göre, Ankara şehir merkezinde meydana gelen 49 105 trafik kazasından 6 567'sine (%13.4) ticari taksiler karışmıştır.

Trafik kazalarının önlenmesi veya daha az zararlı duruma getirilmesi ancak eğitim, önlemler, teknik koşulların düzeltilmesi, yasal düzenlemeler, tutarlı ve bilinçli denetim, teşkilatlı ve yaygın ilk ve acil yardım hizmetleri ve yaralıların tedavisi gibi birbirine eklenen halkaların oluşturduğu bir yaşam zinciridir. Bu zinciri, bir ölüm zinciri olmaktan çıkarıp güvenceli ulaşım halkası haline getirebilmek için kişi, toplum ve devlet olarak, işbirliği yapılması gerekir.

Tablo III: Ankara'da Yıllara Göre Motorlu Araç Sayıları, Artış ve Oranları

Yıllar Motorlu Araç Sayısı Motorlu Araç Artışı Motorlu Araç Artış Oranı (%)

1990 348701 31201 9.82 1991 366492 17791 5.10 1992 412326 45834 12.50 1993 494394 82068 19.90 1994 526351 31957 6.46 1995 548356 22005 4.18 1996 584624 36268 6.65 1997 645703 61079 10.44 1998 707770 62067 9.61 1999 761768 53998 7.62

Kaynak: Ankara Trafik Denetleme şube Müdürlüğü ıstatistik Büro Amirliği Kayıtları KAYNAKLAR

1. Ege,R. Trafik Kazaları ve Trafik Tıbbı, Ankara 1997, Sayfa-3. 2. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik ıstatistik Yıllığı, 1998. 3. D.İ.E. Trafik ıstatistik Yıllıkları, 1960-1990.

(4)

4. Ege, R. Epidemiologic Aspects of Disasters and Accidents in Turkey, Italian-Turkish Combined Meeting of Orthopaedic Surgery and Traumatology, October 21st, Ankara, 1993, sayfa 7-8.

5. T.C. Başbakanlık Devlet ıstatistik Enstitüsü. ölüm ıstatistikleri, İl ve İlçe Merkezlerinde, 1996 DİE Matbaası-Ankara, Aralık 1998, Yayın No. 2183.

6. T.B.M.M. 28.06.2000 tarihli 121,122 ve 123. birleşimlerin meclis tutanakları.

7. Ege, R. Trafik Sorunlarımız, Türkiye Trafik Kazaları Yardım Vakfı, Ankara, 1985, Sayfa-3. 8. Ege, R. Trafik Kazaları ve Trafik Tıbbı, Ankara, 1997, sayfa 63-65.

9. Orer, M. Yük. Müh.: Ankara Kentindeki Toplu Taşınım ve Kent ılişkileri, Ankara'nın Trafik Sorunları-Yönetsel Yaklaşım, Türkiye Trafik Kazaları Yardım Vakfı tarafından Ankara'da açılan Trafik Enstitüsü'nün düzenlediği sempozyum, 30 Nisan 1976.

10. Sayın, ö. Ankara'da Kent ıçi Trafik Mühendisliği Uygulamaları, Ankara'nın Trafik Sorunları-Yönetsel Yaklaşım, Türkiye Trafik Kazaları Yardım Vakfı tarafından Ankara'da açılan Trafik Enstitüsü'nün düzenlediği sempozyum, 30 Nisan 1976.

Referanslar

Benzer Belgeler

Kemal Tahir o gün, sonunda alabildiği 3 0 0 liranın hazzını, benimle paylaşmıştı Çiçek Pasajı’nda.. Hiç

Makinelerde incelenen parçalar deterjan çekmecesi kutusu, kazan çıkış hortumu ve körük ön kapak üzerinde oluşan biyofilm katmanlarını kapsamaktadır.. Çamaşır

(Kaçıncıgecesi idi; yazık ki onu kaydetmemişim defterime) Çiftlikteki Marma­ ra köşküne gece yemeğine he­ pimizi davet ettiklerini, iki gün öncesinden bize

Bu yazıda kısaca uykululuğa bağlı trafik kazalarının nedenleri olan obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS), OSAS dışı uyku bozuklukları ve uykululuğa neden olan

Koksal ANADOL - Y. yüzyıl sonlarından itibaren kurulan otomotiv endüstrisindeki üretim artışları, ulaşım ola.ıaklarındaki gelişmeler ve nü- fus patlamaları, büyük

— Halen tatbik edilmekte olan tek istikamete göre, Bankalar caddesin- den çıkmakta olan bir vasıta Divan ote- line kadar, Şişhane meydanında, Pera Palas'm alt

2020 yılına kadar motorlu araç sayısında olan artış sonucu yeni trafik kazalarında meydana gelecek ölümlerde % 80 artış gelecektir.. Sanayileşmiş ülkelerde ise 2020

değer 100 dBA’e kadar çıkmaktadır). Ancak temelde oluşan gürültü tren tipi, raylı sistemin konstrüksiyon biçimi, kullanılan teknolojiye