A
i l a y ı 3 ¿4- 'a v a y a fc a u rlu o l -uŞu-ı an hu gfin ö ğ le y e t a d a r sü k û n e tle f ^ ç t i ,
Evden b i r p a k e t iç in d e b i r k a ç k a t ç e ;.ia ş ır ia v e b i r p a n t o lo n la b e r a b e r 20 ç a y ıs t a r t k i l b i r m<*ktup a ld ıra^ c e v a b ın ı g e t i r e n
adamlo gönd. <"■ rd im.
2> - Dh’uit...i. . .y i ,ı 1 1 v adşan. a l t* r a'de-lav ‘ ud . «'•-..•l i r-., fa-pnan t a y y a r- * o l
ne a t ı p « ¿i l d i, ^r i u r.p.- s i ::t- a i r. :5e 'Itşm.aH s ı r k l ı s ı n ı« t a '» t e lbafei
lerirnijeckîK, b ir i ta ra f i*, d•' • • **;:• nçı> ; .yrı a4* b-
*>7
wı ı/; •■? h a b e r a l d ı k;uo*_x a-l'-'j. g a z e t e c e ç ı k a r e. * m •?«r.,»t f*-r‘ *7 İ r. b a t* 1 '••’ •.•r.n îi o
Irluiapl» oldvıf ii ta k ı.;'’r-' *'*::' *' i • -„
2 - ( : 3<0-',i':-'i T,-:'**iîi ç i f t o a t ı k l ı s a r ı t a y y a r " s t t k a r a r. ;* m :■ r i *.d«
d o l a k t ı. Pek yak m Ir'.ifî.i kale1 " a l a y ı s ı i 'i '» r r y t. »t?. M,
bu <,k ç..a,; i * f u r y a n ı s î t a l y v ı ı n .ıv u s tu r y a y a k a rb i l a n e t t i r i r i
h a b e r a l d ı k.
( 7) i l- in c i o ralî'n v atl ilkti*, iva.lunaa dnay T“ r b -'tr a y a s ın ı .1 f i ş
tirrn ek ü z e re k*. r e k a t e t t i.
^ r * - i i j<j , îj ü) diinnan h ayyar sin in ı l y a r e t l. dadabt * -:11 »od İ.
t i- •? h '•.■>1
1
’ ■1 ■*. b ir tnyyar? k r r s g f' 1 • üse—1
. -:tlc ıır V .i ı s ı t a 1 -i r ! * r ı; a r t r r fa b a t ı r i l-*
x 7- (7 * >0 ve ( 2 *4 ) A l i: T ' • r-c o ia tf‘İ M mı .7t ı r .2Ü- d ı.-.&o, i a y y:.u*fdi.'’.r i ;1°a. * 1 i ..a d-c a d i l i-: 1 .
( -t s >û) , uiîu. ... d xa. .e y<u.''r:b; '< . r . '• pey - v- *-» V^t. lilşran ” í.uii j± olarak yalnız d r kac torpido ve n rıH ;- .»ir bliy.j. .vsV1* 4 ye *Örü»
¡y o r u. ( s ;*ö) Karay.S i av
«9- ( - ) ^UftiitİO^a Arıbu:.*:'. . yısanın cıerkeedeki si nerl ’jri'fie t a a r
-v ur mukarrer olduran d a.: ı mudara be yi seyretmek ür'-r* iara/rft^tan r»İ t edip K^ertep< debeçincl ' * . t&rassuâ mevziinin yanma y e r le ş t ik .
(>*30) Duçii-au 3İji srl“ j- ’ -.i . 1 ditin kural 1 3 c-1 an 1 1\ *tp-1 *•"r «1 - çten
di v e hen*1r» ’« r ct*r a.' 'ta n M t V *1 7.1i* i e t l i t ü f e k, t o p c v, -’ •'' n i t r a l
yüa atoşl başl ad ı. Askerimi zin n -y t^ li d s i p e r i - r d^kll oldukla- a*i:.ı b i l 'irí • ; iç1a : " r l ; 1 .-av t tabancası on a ' t i l r'i .
' • kus m d ie ie r î ■ • i l d i , * oke-rlnlıln Bel nokta# sıudakl düşman sip e r le rin i s t p t e t t if în l ve düşmeöl eephesinin İk i ye a y r ıld ığ ın ı sonlada 1 kabar a ld ık .
rtkş*uu kui.-;ancan v yaveriyle fırk a ksrHgS'.ıy.it- İ t to r a f ma nakl- " t t i k . Alay rVrnaıaıa g--ri kul; xı kısmı shL1 yerlerinde k a ld ıla r .
Beşinci bülük tayyarelere b ir 1 f i l ■ t etti-,»
>C- ( l 3o' Keıucvl Os-yiı ■ -.'-.dırııi'b; 1 ••¡<.iondr¿nla b-rcıbsr yemek yedik, i J) kemal l« y 9 kuıaandan, a eri ve fırkadan iki sabit ve birkaç
süvari i l beraber ¿ ın a r lıt« pe o íimbuida a lt ın c ı alay karogâhma
bera-ber sak il« kakım olmak User» beşinci bölük iç in b ir mevzi intihab ■p e t t i l e r . Tarfimladan görülmeyen b ir düşman gemisi cenuptaki s ı r t la r a eadakt etmekte olduğu kaide üç b acalı b ir İ n g iliz torpidosu sakile pek yakın duruyordu. Avdet e ttiğ im iz saman Kemal Bey rahatsız oldu ğundan a lt ın c ı alay karagâhıada k a ld ı.
Yemekten sonra akşam ' r alay karagâhını b ir in c i tabura rabtedeîi. te le fo n k a ttım muayene ve tamir e t t i n .
Alay karargâhında» "ekmed A li Çavuş v a s ıta s ıy la İstanbul a üçüncü Haz i ra;; 5 -6 -U
%
*8 9-d.efa olarak mektup gönderdim.
öğleden sonra b ir in c i taburu Kayaltepeye te le fo n ' a tt ıy la rabettim v * karagâhı» nakletmiş olduğu Paydos civarındaki yeni mevkie gece
1 R addeler inde avdet ettim .
Akşam tekrar Kayaltepeye gidip kabloyu tabur kumandanının tarassud mevziine kadar uzattım .
Bu gün şafakla beraber icra edilen ^Taarruzda düşman tardedi lerek a s ıl kat kâmil®» geri a lm ih ış tır , ve fırkamı* tarafından sekis m it- ralyöz itinam olunmuştur.
Akşam wiackester emdaktıyla vakit g eçird ik . Evden i haziran ta rih li mektup aldım.
Akşam dokuzuncu fırk a karagâkı Paydos civarındaki mevki i mise g e ld i' İkinci fırk a karagâhı dokuzuncu fırkanın yerine cenup grupuaa v ak i" e t t i .
(2 ) B irinci taburu Kaya! tepedeki tarassud mevziime r ab te den te le fo n , h a ttın ı muayene etmek üzere karagâhta» hareket ettim . P ilin kuvvet»- 0 .5 v o lta düşmüş olduğundan telefon ancak yarı yola kadar iş le y e b ild i .
(8) Telefonu Kayaltepeye bırakarak avdet ettim . IC^la karargâha vardım.
1 0 - (8) Uzaktan f a s ı la s ı z ağır top sesleri gelmektedir.
1 2 - (5) Kumandan Cemil ve Veli Çavuşla beraber cenup grupuna hareket e t t i l e r .
(T) Çamtepede» telefon a çağırıld ım . (9 ) Posta i l e Istanbuldan ik i •K Ç ^ t d.olak g e ld i. Eve mektup yazdım. Dokuzuncu fırka karargâhı F.a-
yaltepc i l e F.anol ç i f t l i ğ i arasına hareket ed ecek tir. Süvari î l e istihkâm bölüğü ü ç te , ve karagâh beşde yola çık a ca k tır.
1 3 - (7 ) Eşyaları topladıktan sonra yola ç ık t ık . Alay karagftkı civarın da kumandandan ayrılarak batarya dürbününü kjrrdurraak üzere Kaya 1 - tepeye süvariylerl« b ir lik te g ittim . Yolda üz-rim i*de» b ir tayyare geçti ve cenup ta ra fta b ir sırta bomba a t t ı . Saat üç buçuğa kadar Kay al t epe den tarassud ettim . Basili c sisteminde ve müsavi k alın lık ta, üç b acalı diğer ik i torpido Ar ıburnu açıklarında ve n ak liyelerin •
civarında dolaşmaktaydı. Sonra gayet alçak b ir bacalı ve b ir büyük ve -bir küçük d ire k li b ir harb gemisi Kemikliye doğru hareket e t t i
ve kasta.’« an e gemisinin ile r is in d e durdu. Cenup tarafında b ir torpido Suğanlıdere tarafın a eııdaht etmekteydi.
(3 * i0 ) Telefon t e l l e r i n i toplayıp tarassuâ makalini b ir in c i taburun yeni makaline rabtetraek iç in karag&ka i t t i n . Sonra t e lle r in birnei
tabur tarafından toplanmış olduğunu gördün.
1 4 - (8) Telefon t e l l e r i n i getirmek iç in Kayaltepeni* cenubu garbisinde
Çeşmenin civarında bulunan b ir in c i tabura i t t i m , öyleden sonra ak şama kadar karışmış olan t e l l e r i makaraya sardık ve muayene e t t i k . Saat yedi raddelerinde : ayoltepeden torpidolara endakt e d i ld i .
İ Ş - Sobakleyia t e ll e r i n muayenesine devam ttim . öğle vakti b ir monitor Çamtepedeki bataryalarım ıza tane emdabt e t t i . öyleden sonra "a y a lt e pe den b irin ci tabura teleftm^döşedi m. İc a ttı) Kayalt p •yr avdete derke* ik in c i bölük Ayıburnu isk e le sin in gerisinde düşmanın inşa etmiş oldü ğü b ir barakaya şid d e tli ateş a ç tı ve b ir kaç isabet vaki oldu» Bu esnada düşman topçusu ik in ci bölüme şrapnel endaltt e t t i . Fakat »okta
--- ---- kemea kopal nakıs yüksek olup misket parçaları bataryanın pek ile r isin d e n toprak kaldırmaktaydı. Bir defa ikin ci topun e t r a fı na m isketler isabet e t t i .
Bugün.iki baştaban© gemisi v a rd ı. T haziran t a r ik i! mektup aldım.
y
1 6 - öyleden sonra Kayalt epe de alay kumandanının tarar su-d mevziini iiıaa- t e l l i tabur kumandanının odasına rabtettlm . >ovra SalcI*!© beraber b ir in c i tabura inip t e ll e r i n kopmuş olan yerlerin i ekledik fakat tele fonu işletmeğe muvaffak olamadık.
1 7 - ( l ) ''.ayvanla b ir in c i tabura inip te le fo n t e lle r in i muayene ettim . Saat 6 tl5 raddelerinde avdet ederken Kayaltepe torpidolara, ateş açtı» Gece b ir in c i taburdan gelen te le fo n la r ı tamir ettim ve te r tib a tın ın şe k lin i çizdim.
1 8 - B irinci taburdan dün gönderilen telefon t e lle r in i sardım ve muayene e ttim . Beşinci bölüğün b ir adet takta mahfazalı, b ir adet grikso»
telefonunu tamir ettim .
1 9 - ( l f *30) î n g i l i * tayyaresi Kabatepe ve Arıburnu üzerinden geçtikten sonra Çamtepenin üzerinde b ir müddet d o la ştı ve İp lik le r e b ir bomba a t t ı fakat isab et ettiremedi^ve b ir müddet sonra dumanı» denir k ı y ı» - i sından yükseldiğini gördük.
U ¡ /
(12) • ayaltepeden ve sonra ik la o i bölüğün b irin c i takımından'düşma nın küçük b ir wakliyesine endaht e d i ld i .
Fransız monitoru Çamtepenin önünde kayli d o la ştık ta n . ronra İe y tin lik i s t i kametinde 1 ğertepenin gerisine b ir kaç mermi endaht e t t i . Aynı samanda üzerinde İmroz is tik a m e tin in gelen düşmanın b ir deniz tayya —
re£!l f1 olaşmaktayiîi. b ir in i U b « r ı ı/t
(7 ) b’inebesterle b ir baykuş vurdum. Çadıra avdetimde '.raya d an ve Sahr
><
20
-ts
4«a tamir iç in iki telefon g e t i r i l m i ş t i , Sonra b ir orlkson telefon u duka .rt 1 rdi l e r .*• f\
( 6 -9 ; 45) Fak 3 ra .'.rendi tarafından, gönderi İ r » sabra telefonunun tamiri • (10) Düşmanı«, balomla gemisi açıktan cenuba doğru gitm ektedir. c' c " Arıburh.una,ve düşman cebeli b ir müddet «mdafet e t t i l e r *
zcı ...j- f hcUikUr)
ankrads.-.';- gönd. r il e n
21
-¿
2-bi riıO c] tc<4> t>r<4p
Öğleden sonra ğfereöa». gönderilen telefonu söktüm ve' telefon u tamir e ttim .
Akşam 5000 metre kalın kablo ve . . . metre ince üç t e l l i kablo i l e 9 adet p il g e ld i.
Beş adi t kuru p i l «oldurduk.
öyleden sor:” oyaltepeye^Makara kablo.üç yeni kuru p i l i l e b irin c i taburun telefonundan çıkan kuru p ili bıraktıktan sonra b ir in c i tabura indik ve Kayaltepeden gelen ince b a ttı kalın kablo i l e te lg r a f
direkie-bi.fi n t-i tp^bf'c
r in i takib ederek SaiM^jtarargfUııaa r a b te ttlk * „ * s. 2/ î>d£.u
<J<-Sabahleyin 340 numaralı Erik son g e ld i. Karargâhtan r4&rayra en kalın et yeni p i l koydum , kt-erı _
a» gelen 1190
muma-( S
25-kablod&m ik i makara çek tik . Tahta te le fo n la ra üç ad r> bop ¿r * Seleden so.-.ıra takta te-lef onların b irisim i ve laanrad
ra'lı riksoau ayar ettim . Fırkadan 865 numaralı Krikson gel i .
Mukar^bet Kayaltepenim demi a tayyarecime, b ir in c i bölücüm Arıburnu önünde maki iy e le r e , düşman cebelinim ik in ci bölüğe, ve Fransız rnonit o runun Palamutluğun ax cenubumda sahilim b ir noktasına eadaktı.
Sabahleyin dörtte hareket adi o X arsrgftktan Kayaltepeye giden h a ttı bfojne-J fi'UJfv.tarassud raakalinuen geçerek olayın mahal ine kadar k a lın kablo
i l e üstattık. Sonra birimci tabura İnip Rayaltepeden gelen k a ttı Oam- tep* İstikametime u ıattım . üst tarafın ın tamamlanmasını b ir in c i tabu ra b ır a k tık . Fırkadan gelen Srikson ve alayın b ir tahta telefonunu teslim e t t i k . İki makara kablo a l l ı k .
Ö|le4em sonra Ç. bbl^bir tahta telefonunu yeni p i l koyup iade ettim .
24-
25-26
-— --- Igcr telefonunu Kayaltepede p i l koyduktan sonra gönderdim.
T ^ r-*c* îîi ¿fendinin o d a m a rabtettlm.i>. b a s ile 1 0 .7 arasım -o •fa-oürı/rL
•m*- t e li y le ir t ib a t t e s i s e ttim , ve b ir küçük Srikson i l e imal e t miş olduğum müstamel büyük p i l i teslim e t t i n . ? a n te lli b^,ft% © v*iin e ufak lirik son kurdum. Diğer küçük Erikaonu tamir iç in karargâha g e tir dim .
Sabahleyin küçük fîrihsomu tamir ettik ten sonra Kayaltepeye götürdüm ve İkinci bölüğün üçüncü topunun yanıma kurdum. 12 de avdet.
Akşam üzeri b ila netice ördeklerin peşinde dolaştıktan sonra b ir ker— keaes vurdum.
( 5 ; 30-4) Ağama mn on z ı r h l ı s ı beş torpidomun himaye simde sahile r.aM-le gayet yakın olarak b ir müddet dolaştıktan sonra üx*rinisdea b îr kaç defa borda i l e ateş e t t i ve Kalei Sultaniyede yangın çıkması Userime cenuba avdet e t t i .
Sabahleyin % 340 numaralı Sriksomunu tamir e ttim . Kondansatörün t e l -M e i ^
le r i kopmuş ve f ? u n r a b t o l m u ş . Yaver iç i a b ir bari ta çizdim , öğleden sonra Tarpdan gelen Eriksonu tamir ettim* kondansatörün k â g ît - la r ı bıçaklanmış ve t e l l e r i kopmuş.
(4-) 1 5 ,7 der tamir iç in 844469 numaralı küçük Srikson g e ld i. Yayların arasına kasden kâgît s ık ış t ır ılm ış • Bir teskereyle grup kumandanlığına. gÖ nâerildi.
27- Geceleyin telefon cu müfrezesi tarafından Rayaltepeâen Çamtepove t e l graf d ire k li galvanlze kat döşendi. Hattı tamim içir, % Öw £o»*am tepe- ye iköim. Son d irek lerin b ir in i düşman tanesi d ev irm işti. Dün tamir ettiğim telefon u tabur yaverine bıraktım . Tabur tarassuü mevziinde. Gece yavere Kayaltepe civarın ın kari ta s ın ı çizdim.
2 8 - Sabableyin yaver iç in b ir ik in c i karita çizdim.
Arıburbu üzerine obüslerimiz tarafından şid d e tli ateş a ç ı l d ı . <a) ^ K ü İ K u a e s } M k M f U i ,
Gece düşman sip e rle r i a te şle rle tenvir edilm iş ve fava! f‘i şekler a t ı l maktaydı. Geç vakit Rakını Efendinin gönderdiği telefon u almak iç in b ir nefer geldi ve a le t i tamir edilmeden iade ettim .
2 5 - (7 :5 0 ) üzerimizden tek a a tıh lı Fransız tayyaresi g e ç t i, kumandan iç in kroîi beyaz e t t im .,
(9*40) r-antclli b.noe» âem
344427
numaralı küçük Eri İç son g e l d i . Düdüğün ayaıı bozulmuş ve p i li alete rabted.en t e lle r in b^ri kopmuş.30- öğleden sonra Kayaltepeain römorkörleri endahtı. Biİanetice b ir çok mermi a t ı l d ı .
Temçus^gj K ilidiİbakre gitmek üzere alaydan karek-t ettim . Eski karargâhta saat l'jtadAelerinfr kadar kalıp baş efen d i, Raşid E fendi, ve e ja t i l e T alib i ziyaret e ttim . Sonra benden evvel oraya v a sıl olmuş olan Hüse yin i l e K ilide indim. Bir çay ve M r kahve iç t ik t e * sonra lazım olan bazı şeyleri tedarik ettim ve avdet ederken eski karagâh i l e Berafim arasında U, ¡>°Lv şnayder bataryasına tesadüf ettim ki Edirneden kenuz g e lm iş ti.
Avdetimden soara yaver iç in b ir karita çizdim. Burhan b iz i görmeğe g e ld i, tıinckester i l e fişek verdim. Sadri Efendinin Arıburnuna enâafet etmesi em redildi.
2 - Sakleyin yaveriçin harita çizdim , öğleden sonra şayanı ekemmiyet b ir şey olmadı.
, 3 - Sauri u’m i'I i l e i-.liair Efendinin binbaşalağa t e r f i l e r i te le fo n la be
şin ci ordudan b i l d i r i l d i .
öğleden no:«ra it 30-5 • İmros adasından Talbot sisteminde b ir kruasor yanında b ir torpido i l e beraber gelip Palamutluk açıklarında b ir müd det durdu ve yanına ik i torpido laka g e ld i. Kruazör sakile İ k i, ve ge rideki ta rla la r a da ik i mermi endakt e ttik te n sonra Zeki Efendi tara fından üzerine ateş e ü l d i . İ lk a tıla n ik t ir a k lı mermilerin m isketler t geminin pek yakınma isabet e t t i . Daha sonra b ir kaç mermi endakt edi
-lerek bacaların aranma b ir İsabet gelmesi üzerine gemi a ç ıld ı ve t fer müddet sonra İmrosa avdet e t t i .
İkin ci bölük tarafından arkasında mavna b a ğ lı olan ik i gemiye enelakt e d i l d i .
• (5*5*50) Birmingham a l stemlr.de b ir İ n g iliz kraazörü sahile yaklaşarak m uhtelif istikametler© e adak t e ttik te n sonra İmrosa doğru a ç ı l d ı .
İlklik ve Enver .fendinin takımı tarafından b ir iki mermi a t ı l d ı .
(10) f.'. aate İ l i b irin c i bolü Hin küçük Erik sonu alaya gel ' i . Yerine Suphi. Efendinin Eriksonu kuruldu.
11 *50*a kadar yaver iç in harita yaptım. Yemekten b ir as evvel Talih ve yemek esnasında Celal » e ld i l e r . Yemekten sonra denil i l e beraber
Killdilbafere gitmek User® ç ı k t ı l a r . ^ Akşama kadar Harita çizdim .
5 - Sabak ve Öyleden sonra Harita çizdim. 6 - Haritam öğie vakti b i t t i .
Akşam a l t ı -raddelerin kadar tarassu tla meşgul olduktan son a t e le fo n l a r ı muayene iç in i.ayaltepede r a a n te llile r i, 5 . bölücü* ve 1 . 7 . takımt dolaştım . Takamın Ruhi Bey tarafından bozulmuş olan v ı z ı l t ı s ı n ı ayar ettiiri. Telefonun kusuru t e lle r in bağlanış tam ın daydı.
7 - (6 -1 2 ) Palamutluk, Oeraertepe, ve Çamtepedeki bataryaları dolaşıp t e le fo n la r ı muayene ettim . Enver Efendinin telefonunu p ile rabtettim ve İsm ail Efendi tarafından bozulmuş olan v ı z ı l t ı s ı n ı ayar e ttim .
(3s30) B irinci taburda Sait Efendi Tarassut mahal inde*, tenise in 'iğ i esnada sa k ilin muhafazasına mahsus b ir lalamın i ş t i a l i y l e ağır surette. mecruh, oldu ve seyyar kastakaneye naklolunurken alay merkezi c i v a m i v e fa t e t t i .
( 5 * >0) Fransız monitoru Kayaltepeye b ila n etice 24 mermi endakt e t t i . Istanbula gönderilmem iç in muamelatı zatiye&ft® ilam ı g e ld i.
8 - Sabakleyin kumandan Cemil i l e beraber Arıbumunun şimal cephesinde Ağıldereye g i t t i l e r . Şayanı ehemmiyet b ir şükuat olmadı.
9 - Geleden sonra kumanla®, iç in Arıburnunu» b ir krokisini başladım. Ak şam ü*eyi avcı sip e rle rin i la y ık iy le görmek kabil olmadığından tamam lanmasını y a m a bıraktım .
1 0 - Sabakleyin kumandan iç in dün başlamış olduğum krokiyi tamamladım. 1 1 - Sabak batarya GürLüniyle kendi; iç in Arıburrm mıntakasıaıa b ir
kro-1/
k işin i yaptım.
öğleden o ıra Lord Nelso® z ı r h l ı s ı üç torpidonun Himayesi altın d a Çara -tenenin önüne g’-li p Kayaltepeyi borabardman e t t i . (4 *5 0 -5 ) Beşinci
bölu-arnpLcısr>ıanLar<X ,
ğü® civ a rla rın a , b ilh assa y ni kazılan açık »İperler-e, mantelli ve b ir in c i bölüğün civarına b ir çok mermi düştü. Mantelli b ir in c i bölük
te b ir şek it ve ik i mecruh olmuştur, üçüncü topun civarına ü ş e n is a bet ede® b ir mermi te le fo n t e lin i k e s t i . Z ırh lı avdet ederken k a ttı
tamire g ittim . Bu esnaca Birmingham sisteminde b ir kruasör, balon ge m isi, ve birkaç torpido i l e beraber yaklaşmaktaydı. Ben t e l i tamir et mekteyk«» balon b ir as yükseldi ve sonra tekrar i n d i r i l d i . Sonra alay tarassud maka ü n e ve 5 . bölüme g ittim . ' / ı ş ı l t ı s ı bozulmuş olan Irikson. telefonunu ayar ettim . Telefonculardan b ir tabya aldım ve mermilerin a ç tığ ı çukurları ve parçalarını muayene ederek avdet ettim . 0 esnada kruasör Suğanlıdereye şid d e tli ajretş etmekteydi .
İstanbul« gönderilmem iç in evrakım iade e d i ld i . Evdekuve Heybeliden mektup aldım. Cevap yazdım.
1 2 - Sabahleyin karanlıkta kumandan karagâütan hareket e t t i ve öğle vakti avdet e t t i . Tabya aramak iç in Mantelll cephane koluna kadar çıktım , öğle vak ti İ n g iliz tayyaresi karagâhı» üzerinde usun mü d: -t d o la ştı ve m antelli matbahı civarında serilm iş çamaşır görerek b ir bomba a t t ı . Haradolsun b ir ziyanı olmadı.
Doktor beni ik in ci tabur karargâhına ç a ğ ı r t t ı . Emin ve Kemal hazır b u " lunduğu lalda b ir müddet oturduk. Çadır g ö lg e lik . Bombanın b ir ta n e si ni g ö s te r d ile r .
Dün akşamki mektupların cevabını gönderdim.
Gece yemek esnasında A r if g e ld i. 9*30 raddelerinde b ir gemi b ir kaç / v defa ateş e t t i . Semertepe a ğ ılla rın d a durmakta olduğunu haber a ld ık .
Gece sabaha kadar b ir iki defa daha ateş e t t i .
1 3 - (3*50) Geminin tekrar ateş etmesi üzerine giyinip t'rasF/üo Çıktım. Denizde ancak b ir k a ra ltı halinde Semer tepe önünde b ir kruasör vç/^a- batope civarında ik i torpido s e ç iliy o r u. Kabatepe ist»kametinde pek açıklardan endakt edile», mermiler Arıburnu şarkında ovaya düşüyor ve a r a s ım torpidoların b ir i dahi eadaht ediyordu. Şafakla beraber krua- zör îmrosf doğru hareket e t t i . Birmingham sistem inle olduğunu g ö r e b il" dim. Kabatepe açıklarında monitor da göründü. Ovaya endaht e ttik te n sonra Kabatepeye ş id d e tli b ir ateş a ç t ı . 0 esnada Hüseyin Çavuş ba tarya dürbününü g e t i r ’ i . Bir müddet sonra kakao pişirmek İçin aşağı indim ve tekrar tarassuda çıktım . Konitorun îmroza doğru hareketi üze rine çadıra inip saat sekize kadar tekrar uyudun. (1 :1 5 ) Evden 8 Tem muz t a r ih li mektup g e ld i. 2 . bölükten İbrahim Çavuş c e r e y a n ı tamemiylç kesilm iş b ir kuru p i l g e t ir d i.
1 4 - Sabahleyin Cethil doktora g i t t i .
1 5 - Karagâlıın üzerinde» üç tayyare g e ç t i. Semertepe istikametinden pek çok mermi a t ı l d ı .
İkinci bölükten İbrahim Çavuş tarafından g e t ir ile n 31 numaralı t e le fonu tamir e ttim . V ı z ı l t ı te r tib a tın ın ayarı bozulmuş ve mikrofonun teleskopj boruları gevşem işti. Diğer k ısım ların ı da gözden geçirdim. P ilin kuvveti 0 .5 v o l t .
t e l vidadan çıkmış, ayarı bozulmuş, ve p i li b itm iş. Tamir ttim fakat kendi p i li y le v ı z ı l t ı y ı işletmek kabil olanadı.
(3) Oabaş to r p il arama gemi » i , balon gemisi ve bira;; sonra Birmingham sisteminde b îr kruasör îmrosdan Semertepeye doğru hareket e t t i .
(4 ) Kruazo'r Çamtepe önünde durdu ve endahte b a şla d ı.
1 6 - (1 2 :3 0 ) İki Erikson g e ld i. P ille r i b it m iş t i. Yüzbaşı Sami Efendi y e ni pil gön-'ere! i . Muayenede kondansatörlerin t e l l e r i kopmuş olduğu an l a ş ı l d ı . Tamir e ttik te n sonra saat Sekizde İade ettim .
Monitor emefcepenin soluna ve sair istikam etlere b ir çok mermi a t t ı . 1 7 - Sabahleyin ve öğleden sonra m uhtelif tnknmkorın mıntakalrının kroki
le r in i aynen çizdim . Şayanı ehemmiyet vukuat olmadı. 18« Sabahleyin te le fo n başında oturdum.
öğleden sonra hayaltepeye gidip alay tarassud mahalinde t-le fo n u ayar e ttim . Yayı ziyade g e r ilm iş ti. G ir it li iminle b ir mddet o t’^urn. Sonra, b irin c i bölükte ' evzi ve ’’ehmi i l e görüştüm. Avdet ederken berber b i rin ci bölük telefonunun da bozuk olduğunu söyledi . Tekrar b irin ci b c - lü*e dönüp o telefon u da ayar e t t i r . P ili es imiş ve b ir t a r a fı de linm iş olduğundan v ı z ı l t ı y a kuvveti yetmiyordu. Bundan başka kondan satörü sökülmüş ve vid alar bakır t e l l e r a b te d ilm iş ti.
İ S - ( 7 : 30) İstanbuldan elb iselerim ve edevatım posta i l e g e ld i.
20- Sabahleyin ve öğleden sonra ahşap telefonu tamire çalıştın, muvaffak olamadım.
Akşam üzeri ikinci bölük ve Palamutluktaki 1 0 .7 Arıburnuna endabt e t t i l e r . Düşman sahra ve obüsle mukabele e t t i .
Gece yarın k ıta la ra dağıtılmak üzere a l t ı adet kuru p il doldurdum. 21- Akşama kadar Palamutluk, Semertepe ve ( amtepetek4 te le fo n la ra p il ( j koydum, muayene, ayar ve tamir e ttim .
2 2 - Burhan Akbaşa gitmek üşer-“ Cemili almak iç in bize uğradı. 1 :fe a _ diye b ir doldurulmamış p i l ve yarım şişe mayi gönderdim. Çaratepeden buraya gelen neferle Rakım Efendiye b ir y^ai p il gönderdim.
23- Sabahleyin şayan* ehemmiyet b ir şey olmadı. Dokuzda uykudan k a lk t ı « / 11 raddelerinde Fransız Souffren z ı r h l ı s ı cenuptan gelip îmrozâa 1 5 -: mana g ir d i .
(12) hiabi'şı Sami Efendinin gönderdiği te le fo n la r ı tsftir ettim . Kon dansatörlerin t e ll e r i konmuş ve kulak mikrofonlarının t e lle r i m ille - r *‘ ynk m kopmuştu. Matkap olmadığından mikrofonları tamir etmek ka-biL olamadı. Bu esnada monitor, ik i sehpa ¿ ir k li duba şeklind* barb g e - y » İ s la ve balon gemisi gelip Çanakkale istikametine aşırtr ■ • -aVt e t
ti 1 e r .
(4 :3 0 ) Kayaltepeye ve beşinci bölüğe te le fo n la ra p il koymak iç in g ittim . Avdette A riften b is k ü it, çukulata yelîmon tuşu ve şeker a l dık .
2 4 - (9 ) DO» akşam 5 . bollü't «a aldığım kalmış b ir maaş İçin defteri. imzalamak ''vüzere Kayaltepeye ç itt im . Emin İ z z e t bise uğrayıp K ilid i lbahire gideeeğl- y * / a l s ö y le d i. Peynir ve çay ısm arladık.
( İ l ) • ant e l l i b irin ci bölükten gön*"*- rl le » 5J0 numaralı iri k sona mayi ila . v« e lilm iş müstamel b ir p i l koydum ve v ı z ı l t ı s ı n ı ayar e ttim . Kulak mik
rofonunun m ille ri kopmuş, yapılamadı.
Cemil K ayal t ' peye g i t t i . Emin K ilid i lbaVıi rden avdet edip peynir ve çay g e t ir d i. Yaverle beraber harita y a p ış tır d ık , l a i k t e n p ilin in derişmesi iç in b ir ahşap te le fo n gönderildi . Borluk olduğundan p il koy nakşız ı » lad< e ttim . Akşam 'falip geldi fakat Cemili bulamadı. Cemil g eld ik te» sonr şe. ker İ ötene v i ç i » baş efendi;/?.- g ittim . Beni yemece alıkoydu. Alay müftüsü, tabur kfttibi ve Raşiâ E f « » ii i l e çardakta i f t a r e t t i k . Gece Emim H e Arif g e l d i l e r .
25- Sabahleyin çay pişirdim ve ekmek k ıza rttım . Dün geles peynirle mükemmel bir kahvaltı e t t i k . Dünki yapıştırdığım ız h aritayı ikmal ettim , öğlede» sonra Salih g e ld i. Bir müddet oturduktan sonra Cemil i l e beraber Talibe g i t t i l e r . Akşam Palamutluktaki- 1 0 .ifliğe ve sahralara endakt e t t i r i l e l i . (6*30) binehesterle keklik avına çıktım . Bİİanetice iki fişe k yaktım. Keklikler kilme küme kalkıyordu, fakat yerde iken görmek kabil olamıyor du. Çadırımızın üzerine çardak y a p ıld ı.
(9 ) Cemil i l e beraber Arife g i t t i k . Bise dün akşam va&detmiş olduğu b i rer limonata İ le b isk ü it ikrara e t t i . Bir müddet sonra doktor da g e ld i, 11 de üzerimizde» b ir tayyare g e ç t i. Pek yakın ve alçak uçtuğunda» b ir k a r a ltı halinde g ö reb ild ik . Mehtap gayet gü zeld i.
(12*30) Çadırımıza avdet edip b ir kaç armut yedikten sonra y a tt ık .
2 6 - Sabahleyin telefonun gürültüsünden uyandım. Binbaşı Kayaltopede grup t a - mi yap tırıyor ve tarassud veriyordu. Suphi 3fendi te le fo n başındaydı. Çimenlik önünde topçularım ızı» ateşi üzerine b ir düşman ta h telb a h irin i» karaya oturduünu ve diğer b ir tahtelbahirin kendini b a tır d ığ ın ı ve müre-
tebRtm ın denizde» toplanılmakta olduğunu resraenhaber aldık ve gruplara tamim e t t i k . Öğleden sonra beş raddelerin» kadar uyudum. Akşam Çamtepe önüne gelen küçük monitor sahralarla k a ç ı r ıl d ı . Sonra gelen kruazöre 12 İ lk endaht e t t i . Kumandan Palamutluktaki sahralara, lO .T liğ * ve 151iğe endaht e t t i r d i . Düşmanın m uhtelif y e r le re , bataryanın civarların a he boş ta r la la r a endaht etmesinden mermilerin ve b ilh assa Keltepenin g eri
sine isabet eden 15/Lik tanelerin iyi t e s ir e t t iğ i tahmin ed iliyord u . / " Saat 9s a yemek esnasında b ir tayyare sesi g e ld i, İr bayı k ı s t ı k . Doku
zun ta s g ir in i a ld ık .
29- ' hahleyin kumandan ve yaver Palamutluk, Semertepe ve Çsmtepeye g i t t i l e r Ben »inc’ıesteri a lıp fcklik avlamak üzer© Kayaltepenin önündeki dereleri dolaştım . Bir üveyk ve b ir tavşan kaldırdım. Sonra 11 raddelerinde Ka- yaltepeye çıXıp karken©sleri bekledim.ve üç tane vurdum, öîe vakti i k i -
küçük monitor Geraa^epe önlerinde dolaşmakta iken balon gemisi yanlarına geldi ve b ir müidet sonra balonu çık a rd ı. Bu esnada Rakım Efendlftendahta başladı» İlk a tıla n 6000 ve 6400 mesafeli şrapneller nakıs g e l i l . Sonra 8000 m esafesiyle a tıla n b ir tane bacanın ’semen gerisine isabet, e t t i .
Bundan sonra seri *an atılan diğer mermilerin hepsi suya ’ üştü. Gemi s a h il den a ç ılıp balonu in d ir d i. Çamtepe alık ların d a balon b ir defa 'laka yükselip tekrar in d i.
(7 ) Tarassud mevziinden ç a ’ ıra indim. Akşam yemelinden sonra 2« tabura g i dip ¿«¡nal ve Eminle oturduk. Ari:* 4 . bölükle beraber avdet'etmek üzere Ak başa gitm işti .
/ 30- Sabahleyin îıurozdan çıkan .ouffren z ır h lıs ın a bakmak iç in tarassuda çıktım İki b a e a lı, burnunda d ir e fi olan kruazör Karatepe açıklarında ve b ir lpüçük b ir de büyük monitor Palamutlumun açıklarında i d i . Biraz sonra kumandan
gelip Keltepe üzerindeki mazgallı ampla amana ve Arıburnuna 1 °.T ve seri a t e ş li le r le endalıt e t t i r ’ i . 1*15 de ateş k e s t ir ild î^ i esnada Gaulois sırk l ı s ı İmrözden cenuba clo^ru hareket e t t i .
(2*45) Balon gemisi Çamtepe istikametinde açıkta duruyor. (5*3C) Ralon ha v alan d ı. Souffrea raratepenin önünde duruyor. Bordadaki to p la r ıy la mütema diyen endaht ediyor. (6*30) Tamir iç in iki Erikson g e ld i. B irisin in p i l i 0 .8 v o l t . Diğerinde 'ü£me yaylara temas ediyor ve mikrofonun kabzasındaki * vid alar te rs ta k ılm ış t ı.
31- Ar ıb ur mı h a rita sın ı çizmekle meşgûlum. Akşam 5:15 de Ser.* ’i 1 i st i kametindi üzerimizden f a s ı l a i l e b ir ik i mermi a ş t ı . Büyük monitor tarafından endahi edilmekte olduklarını Kayaltepeden te le fo n la haber a ld ık . Çadırın kopuşu na karşı oturuyorum. Üçüncü ve dördüncü mermi karşımızdaki s ır t ın arkasın dan duman çık a rd ı. Beşlnei mermi soldaki ’ erenin karşı yamacına ç a r p tı.
(5*45) Haritayı bıraktım . Ağustos
1 - Dün’ri haritayı akşama do|ru b itird im . Istanbula mektup yazdım fakat gön dermesi yarm a k a ld ı.
G rafit levh aları k ırık olan te le fo n la rın tamiri hakkında fırkaya tak rir v e r i l d i .
2 - Telefon takımından gönderilen telefondu g r a fit i k ırık te le fo n la rın Malta- peıle masrafı ödenmek ş a r tıy la tamir olab ileceğin i sö y le d i.
B irinci tabur-'an gönderilmiş olan g r a fit i k ırık ve v ı z ı l t ı s ı kamacının himmetine uğramış olan Erlfcsonun v ı z ı l t ı s ı n ı yeniden ayar e ttin ve diğer b ir telefonun g r a f i t l l te r tib a tın ı tatbik ederek başka b ir kusuru olmadı« g ın ı anladım. Mantelli b irin c i bölükten gelen Eriksonu tamir ettim.Kab zasının vid ası gevşem işti. P ilin mayii biraz s ız m ış tı, tamir esnasında kurudu. 4 . bölükten gelen tamir etmiş olduğum Eriksonu gönderdim.
(5) Çamtepedan burnu direk li kruazör» endaht e s i l d i . Tarassuda çıktım . (5*20) Hacı i!an ol ç iftliğ in d e n geçen yola üç mermi düştü. Karadan a t ı ld ı
•"-ş/
©
1
/
ğ ı muhtemel. (6) ÇSdırn indim.
3 - Semertepecin karık t e l-f o n gönderilmemişti. Telefonla tekrar is t e d ik . 8ğ- l« d e » sonra gönde rifttar. M antelli b ir in c i bölükten 520 « m a r a lı Erik emi tekrar g ö n d e rild i, p i li n i çıkarıp yerine kullanılm ış fakat l . i v o lt kuvve tinde di çer b ir p il koydum.
Akşam rahatsızdım , yemek yemedim.
4 - Gece ziya- ce rahatsızdım . Sabaha karşı te le fo n la çağırıp ik i tayyarenin uçacağını kaber v e r d ile r . Beşinci bölüme b ild ird im . Sabahleyin çamaşır y ı kanımı 10 mendil ve üç yastık y "z ü . Cemil T alibi görmek iç in cephane kolu na g itm işti* yemeğe gelmedi. Ben yemek yewey4*p>^Îlraa< kırarmış ekmek yedim. Akşam üzeri yaver iç in Kabatepe, Semertepe ve Çamtepenin " ç krokisini ç iz i l 'im. 55:55) Üzerimizden aşan b ir mermi parçanı Çağlayanın başına düştü. A Aşağıdan top se sle r i g e liy o r .
Akşam İstanbula gönderilmem iç in emir ç e ld i.
5 - Saba le y in çizmeleri rai pençe letmek iç in 4 . bölüğ*. g i t t i : 5ve Vehbi Efendi i l e b ir müddet, oturduktan sonra İkinci tabura g ittim . Doktcfra eski ¿b ir he
sabımızı tesviye e ttik
(
Sabitan lokantasından60
kuruş olacakım v a r d ı). Ari* v: Parkurla la b ir mü<31 et oturduktan sonra aviet ettim . Doktorun v e r - - i j i i l a c ı a-L 'ım. 3ali ■ bizim çadıra g e lm iş ti. İstanbul** gi kur fimi anlat tım . Yemekten sonra biraz yettim , hararetim v e r d i. Birkaç limonata içtim .(2*30) Varşovanın sukutu kolondu ve erk in i harbiye b irin c i şubesi ta ra fın dan fırkaya ve fırkadan bize resmen b i l d i r i l d i . K ıtata te b şir e t t i k .
6 - Sabahleyin şid d e tli mitralyöz ve tep sesleri Arıburnu istikametinden g e l- mektey i , Rahat biz olduğumdan .memen tarassuda çıkamadım. Çayımı iç tik te n
sonra çık tım . Y e ş il tarlan ın önünde düşmanın sahtemi ş oldoğu siperi geri almak i ç i r piyadelerimiz taarruz ediyor ve öndeki yamaca yatm ışlardı. Düşman bomba i l e mukabele ediyordu. Topçularımı* Y e şil tarlan ın solundaki dereye ve tarlan ın ortasındaki siperlere gayet güzel »adakt e t t i l e r . Sonra düşmanın ihraç yapmakta olduğunu kaber aldık ve 1 0 .7 Arıbunu isk elesin e tevcih e d i ld i .
i l i 3 C ) Kumandan Fuacl Efendi takımına loğrüdam doğruya kumanda vererek ge milere endaht e t t ir d i,v e ganbota endaht e ttir d iğ i esnada gemini» arkasına b a ğ lı olan b ir şalup© tahrib edilerek iç in d ek ilerin denize dökülüp y a y ıl- V. .4lğım t-ör Ü il.
Öğle vakti ikinci tabura gidip b ir müddet arkadaşlar ve sonra binbaşı i l e oturduktan ronrn ’ oktordan asi d lak tik a lıp avdet ettim . £ .:5 C ) 3urnu d i rek i oir İcruczör, ik i raonitor, sehpa d irek li büyük toplu ganbot ve daha
sonra cenuptan gelen Kressl si s,temi kruazor ''oluşmaktadır, Akşam son dere ce şid d e tli muharebe o ld u . Düşmaş K am lıeırtı z a b t e t t i. 5. bölük 12. bölü ğün yanında mevzi almak üzerej^arfeketTettilj * 50 dş)
Düşman Keraiklileı*« ihraç yapm ıştı. Bunlana etrafın da 11 » a k liy e , 6 kruazör 4 kastakaae g âl s İ , üeıaertepe açıklarında f r e »sİ kruazörü ve Amerika» te r t i b i sa k il muhafızı ve İki hastahame gem isi, bunlarda» başka b ir çok gemi, ufak gemi, b ir balon gemi si {mevcuttu. Kemikliye ç ık a n la » düşman askeri
Tuzlanı» ter iki tarafında» ilerlem ek teyd i. (10) -Tur, t i e e sisteminde b ir
t z ı r k l ı garpten g elip îmrosa g ir d i, ve îmrozda» çıkan Gaulois sistemi s ir k - : 'Y l ı Çantepeye do$ru y a k la ş t ı. Bir torpido ganbotu ve b ir kaç torpido dahi
Çamtepo önünde to p la n d ılar,
v Aldığımız haberlere assaren düşmanı» cenupta icra e t t i M 'ta a rru z akim k a l- J mış ve büyük şa y ia tla püsküfctülmüştür. Her ik i cephede» de b ir kaç e s ir
a lın m ıştır (rivayete göre cenuptan 100 ve şimalda» 3 l ) . (^K anne ngi e s ser mecruh o 1 up t ;i 11 i .
( 8 - (7*30-8*45) Bi ri nc i ^takımda top baş ıtri a\ bj.il üV bi r İ n c i l i ur an :> jk s o » u tamir ettim . Başlıca kusuru* mikrofonu» g r a fitle r i kamil mahfazasının arkasında ki somun gevşem işti. Diğer k ısım la rın ı do elde» geçirdim.
Anafarta ve ' emi kİ i cih etlerin de şid d etli muharebe olm akta"ır. Düşma» yedi gemi dolusu mecruh nakletmiş t i r . ı'ocaçi menli tepe i eki mevziinden aç i f a ç ık - mafa mecbur olan beşinci bataryamın ” şm»»ı 1400 den ’600 mesafesine kadar tâkibettikton. sonra yüzbaşı üç y e r i'h .n neerjuk, 4 nefer mecru! , 5 » « fe r şek it ve ik i top tara isa b e tle tnbrib e d ilm iş t ir , ¡frad gemi, ve piyade ate şinden "o la y ı to p la rı bırakıp sinerlere çekiİmefe mecbur ol uş vr geceleyin
b ir üçüncü topun kalkanını; t. Vri.b *. ' i i -"i P-’ v i çörmöel r ü r ,
9 -( 6 ) Tarassuda çıktım . Şimalde muharebe şiddetle devam ed iyor. 6 ağustosta düşman tarafından iş g a l oluna» K an lısırttak i sipere piyadelerim izin g ir d i lin i düştü Sfeııdi görmüş. (7*30) dv/iftsure z ır h lıs ı garpte» gelip Kemi k i l le rd«ki gemilere k a t ı l d ı . Hrkânıhorb -Miusi Bey b ir bomba i l e başında» ha- { f i f e e yaralu.traıştır.
1 0 - 3u gün te -Anafarta cih eti nd» muharebe levam e t t i . Benimle İstanbul a gide cek olan Al i Çavuşu» vesik ası i ç i » kolorduya adam rönderi 113 • Halbuki A li Çavuşu» evrakı kaybolmuş, fa r ı» yeni den tezkere gönderilecek ve hareketim merşsmbe gününe k a la c a k !ir . 5*un gazete al »de Bsrbarosun torpiİlen erek bat
t ı ğ ın ı haber al ık .
öflede» sonra a l t ı te le fo n tamir ettim .
1 1 - Sabahleyin Cemil lİ3anterİdeıı siy® d r a h a tsız . Doktor kastan« .ve gitme si »e lüzum g ö r 'ü . Üfle vakti arabayla hareket e tti . İkinci tabura kadar beraber g ittim . Vedalaştıktan sonra A rif ve İminle b ir vJiddet oturdum, ümim İzze t ve Fevzi de g e ld ile r .
( 6 ) Arkadaşları görmek üzere Kayaltepeye çıktım . Denizden ' aydos istik a m e ti ne eıi' al t edilen büyük çaptaki mermi 3erin in f ila k ı işitilm ekteu di .
Akşam A li Çavuşu* v esik ası gel«i . Yarın 8 raddeleri »d*? hareketime karar v e r il i .
Eie.ıdi kana si ne 7 l i r a teslim e d ile c e k t ir .
Sarraçb&şıyaı Aksaray civarında ‘¿üksekkaldı r ı- la ■ Ler çeşaesi k arşı sü> da >?6 a um ar a l ı İanede sarraçb "şı .-Ti:' '.fenciye >5 lir n t>* ali o edilecekti Yeni posta karşısında ©riu ve donanma $ i?k eti»d en envelce ofiilecektif
Nesrin Morali Y a zı, resim, fo to ğ r a f, mektup, nişan, kitap gibi her evde bulunabilecek hatıra eşyalardan, bizim evdekilerin en k ıy m e tlis i, en çok manevî değerle yüklü olan ları üç mermi i le b ir hatıra d e ft e r i- çünki bunlar Çanakkale’ den g e t ir ilm iş . Defter kahverengi k a p lı, bir caket cebine kolayca sıkacak kadar küçük, sa y fa la rı muntazam, sık s a tır la r halinde, eski h a rfla rla dikkatla y a zılm ış. Mermiler çok a ğ ır , kırmızı boyaları kısmen aşınmış, 7,2 santim çapında, 14,2 santim yüksekliğinde. Bu s e s s iz , kendi halinde eşy a la r, b ir az düşünülünce, 65 sene evvel büyük b ir za fe rle neticelenen o müthiş ölüm kalım muharebesini bütün heyecaniyle n a sıl canlandırıyorlarî Onlar o zaman a ilen in tek erkek evlâdı olan ve muharebeye k atılan 23 yaşındaki Mehmed Ra- şid tarafından g e t ir ilm iş .
Raşid Boğaziçinde güzel b ir yalıda doğmuştu ğundan evdeki ba&ı büyülcl
Ü-JjUtoioc aSLuu*
D#rt kardeşi, de kn,z oldu- er ona "Sen b ir tanecik\ paşasın! " diy$ s e vereler mi ş
-1
0- -d«r-buau~benimseatck-olacaktı k i , öç-yaşlarmdayken b ir gün « fa k -b ir s«y \î.o$«n , ( 1- çln-aharlanınca şaşırm ış, e tr a fta dolaşırken, "Ben b ir tanecik\paşayım, V ^ demiş. Raşid beş yaşındayken Türk hocalardan, ecnebi mürebbiyelerden ders alm ış, sonra b ir ecnebi okulda okumuş, daha sonra da mühendislik t a h s ili <\ İ s v iç r e ’ ye g itm iş.
İşte o sırada İ t i l a f Devletleri - Fransız ve İ n g iliz - ordu ları,
donanma-iz
i(îau-l a r ı , ve tayyarei(îau-leriyi(îau-le memi(îau-leketimde sai(îau-ld ırd e, Çanakkai(îau-le Harbi başi(îau-lamış oi(îau-ldu ^ Efendi bir m illete mensub olmanın gerektird iği cevher kendini g ö ste rd i, yüz binlerce genç vatanı kurtarmak iç in cebheye koştu. Raşid ta h s ilin i bıraka rak yurda döndü. A ile s i gözyaşlarıyla onu uğurlarken, o çok yüksek b ir gâye uğrunda çarpışacağı iç in âdeta b ir şevk içinde Çanakkale’ ye g i t t i .
3 Kasım 1914- 9 Ocak 1916 arasında devam eden Çanakkale Muharebesinde iyi yönetilen askerimiz kahramanca, imanla sa v a ştı. Üstün düşman kuvvetle! büyüK- zayiata uğradı, y en ilg iy i kabul ederek ç e k ilip g i t t i . Hemen her aileden b ir ik i k işin in k a tıld ığ ı bu muharebede 250,000 den fa zla şehid, ve y a ra lı ver d ik . Raşid dönenler arasındaydı. Parlak bir mühendis olarak hayatını yaşadı., Ankara’ da öldüğü zaman mezar ta şm a "Çanakkale Gazilerinden Raşid M orali"
y a z ı l d ı .
Bildiğim iz gibi o şehid ve g azilere minnetimizi b e lirte n son derece güzeLj duygulu, muhteşem ş i i r l e r y a z ıld ı. Bütün dünyada bu bu muharebe b ir kahra manlık destanı olarak a n l a t ı l d ı . "Gelibolu Muharebesinin T a rih i" a d lı k ita bında Sir Rhodes James bu harbi bütün t a f s i l a t ı y l a anlatırken askerimize
duyduğu hayranlığı da b e lir t iy o r . Ayrıca bir mektubunda şu neticeye varıyor^ " İki m illetim izin »nazında o kadar çok müşterek yönloa'Î) vaı^ci, b ir daha aralarında i h t i l a f ve çatışma olm am alıdır."
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
