• Sonuç bulunamadı

Hayat parçaları

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Hayat parçaları"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

CUMHURİYET

ıııtSıııııııııııııııım ıım ııııım ııııııınm m ım ııııiHiıım ııııııııııiMiıım ıııııııııııiHiıııım ııTııııııii^ıııı

I

D Ü Ş Ü N C E L E R

¡

" •

ıııı= m Niıııi!iııııııııııım Hm ıııım ınııııııııııııım nıııııııııııııııtııım ıııııııııııım ııııiîiııııııııııııı|m ı

Hayat parçalan

Biz im neslin ede­ bî z e v k in i Halid e Edip, Y a k u p K ad ri dokum uştu r. B e n daha sonra Falih R ı f k ı ’yı b ü y ü k bir

Y a z a n :

Halûk Y. Şehsuvaroğlu

B u u f a k pa ray a i h t i y a ç d u yan la r B ü y ü k M ille t Mec­ lisinin İ k in ci Rei­ si A d n a n B eyle , m e ş h u r romancı­ le zzetl e oku muştum . Onun T ü r k ro

manına yeni bir çeşni getiren «Ro­ man» adlı eseri bende bir h a y r a n ­ lık uyandırm ıştı Sabah attin A l i ’yi, hele S ait Faik'i T ü r k edebiyatının ha y ra n olduğum son üstadları sa­ y ar d ım .

Roman beni ilk ge nçlik y ı lla r ım ­ dan ömrümü n bir me rhalesine k a­ dar sü rüklemişti. Sonra ağır v e y o ­ rucu ç alı şm ala r arasında T ü r k ro­ manının geliş m elerini takip edemez olm uştu m . Bu arad a u ta n arak iti­ ra f e tm eli yim ki Y a ş a r K e m a li bi­ le okuyam ad ım .

Y a ln ız rom ancıl arı m ız hakkında- ki hü kü m le ri, te n k id le r i gö r ü y o r ve roman e debiy atı m ız ı biraz da dedi kodu ta ra fından takip ediyorum. Y a ş a r K e m a l h a k k ın d a k i h a y ra n lı k hisleri, Halide Ed ibin artık eski kudre ti nde yaz am adığ ı söylentileri beni uzakt an oy a la yıp duru yor du. Halide Ed ibin yal n ız e d ebiy atı m ız ­ da değil İçtimaî hayatım ızda da ne ka dar mühim bir y e r işgal ettiğini bil ir im . Meş rutiy et yıl la rın d a adı sık du yulm uş, millî eğitim h a y a t ı ­ mızda faal hizm etl er almış, Milli M ü cad ele ye atılmış, zevci Dr. A d ­ nan A d ıv a r la , siyasî hayatın b ir te

celü si olara k yılla r c a y u r t dışında kalmış, b ü y ü k m a hr um iy e tler e ka t­ lanmış, sonra te k ra r Ü nivers itede gençleri yeti şt ir m ek gö re vin i y ü k ­ lenmiş, onu takip eden y ılla r d a yi­ ne siyasî sahnede görü nm üş v e pek olgun bir ha re ke t ile bu sahneden çağdaşlarına ibret olacak bir şe k il ­ de çek ilm işti. Bu ara d a gaze te ler­ de, derg il er de ro m anları te frik a o- lu nu yor , hayatını k a le m i ile kazan­ m aya d evam ediyordu. T ü r k iy e d e hayatla r ın ı fa zil et ör neğ i saydığım in sa nlar arasında R a u f Orbay, A d ­ nan A d ı v a r vardır.

B ü y ü k siyasî hizm etle rin sonunda bu ik i m eşh uru m uza da em ek li m a­ aşla rın da n başka b ir g eli r k a lm a ­ mıştır. Halid e Edip de, f i k ir le r iy le , k a le m i ile zevcine ha k ik î b ir arka­ daşlık yapm ıştır.

Adnan A d ı v a r ’ın son günlerind e ve ailenin pa raya p ek ih ti yacı oldu ğu bir sırada Halide Edip bana, aman A n k a r a ’ya gidiyorsun , benim bir romanımın filmi sansürde takıl mış kalm ış, bunun la m eşg ul ol da üç yüz yahıçt dört y ü z lira bir ala­ cağım v ar, onu b ir an e v v e l ala­ yım, demişti.

m ız Halide E d i p ’ti. Halid e Edip, A d nan B ey in son g ünle r in d e onu ve ke nd isini g e çin d ir m e k ç ab asiy le, y a n ıb a şm d ak i b i r odada d u rm ad an y a zıy ordu.

İ l k g en çli k y ılla r ım ın b ü y ü k bir ip til â ile ok u d u ğ u m rom ancısını ge çen lerd e t e k r a r o k u m a k fırsa tı eli­ me geçti. ( H a y a t P a r ç a l a r ı ) ismini taşıyan bu k ü ç ü k rom anında Ha­ lide Edibi ayn i k u d rett e bu ld um . Romancı öteden beri A n a d o l u tiple­ rini y aş at m a k ta b ü y ü k b ir ma ha ­ ret göst er m ekt edir.

A n a d o l u ’nun b i r k öy ü n d e b a şla ­ yan bu h i k â y e bir tü rkü ha li nde İs­ tanbul sosyetesine g e liy o r v e b u ra­ dan A m e r i k a ’y a k a d ar uzanıy or, za m an za m an ti ple ri ni şa rk t an ve ga rp ten seçen v e bu a y r ı d i y a r la ­ rın in sa nlarını g a y e t k u v v e t l i bir ruh ta hli li ile or ta ya k o y a n ro­ mancı, esasen b ir k aç sene e v v e l bu­ nun İlmî b ir den emesini de y a p ­ mış v e Doğu - B atı is im li b i r eser yay ın la m ış tır.

B ir köy d e geçen b ir fac ianın tür­ kü sünü İstanbula ge tir en romancı, bu rada cem iye ti n esaslı dâ va la rın a temas etm ek te, ke nd in i y ü k s e k sı­ nıftan sa y an la r la h alk ta n olanların m ü n aseb etle r in i re alist b i r görüşle orta ya k oy m ak t ad ı r .

Y ü k s e k so syetenin topla ntı ları nı bütü n gü lü n ç t a r a fl a r i y l e h i k â y e e- derken, h alk ta n k u v v e t l i portrele r çizmekte, b i r m u ha ll e b ic i ile bir hizmetçinin kız ı olan N a ciy e n in bir profesörün oğlu ile evle nm esin deki görüş a y r ılık la r ın ı, m ü ca d e le y i ilgi çekic i b ir ü s lû p la h i k â y e etm e k te ­ dir.

A m e r i k a l ı zengin b ir pro fesörün bu h i k â y e d e k i y e r i ve onun N aciye y i e vlâ t edinmesi, y e n i e v l i l e r i A- m e rik a va götü rm esi, T ü r k i y e 'y e d u yd u ğu derin alâ k a v e m is ti k ta ­ rafı romanın a lâ k a ver en a yr ı bir kısmıdır. S on ra M e v lâ n a y a d u y u ­ lan h a y ra n lık , A m e r ik a lın ın E y ü p S u l t a n ’da geçir diğ i saatler, nihayet o r ay a yerleşm esi, Hali de Ed ib in ro m anlarında rast lanan m istik ta r a ­ fı t a m a m la m a k tad ır .

B ir T ü r k k ö y ü n d e b a şl a y a n bu roman, İsta nbul sosyetesinin hikâ­ yesini de a n la tt ık ta n sonra A m e r i ­ k a ’ya u zan m akta , orada b e y a z la r la , zencilerin m üca de lesini de içine a) m akta dır .

İnsan b ir ara b u siyah, b e y a z k a v gasına b ö y le sin e geniş b i r y e r ve­ rilm iş olmasının mânâsını yad ır g ar gibi ol uyor.

F a k a t ro m ancı hikâ y e sin i başın­ dan beri üm an is t b ir görü şle ele alm ıştır. T ü r k cem iy eti nd eki sınıf a y r ılık la r ın ı p e k canlı v e t " " k i d c i b i r di ll e a n la tt ık ta n sonra j * ~ “ rika d a k i m ü ca d e le y i de b u gön''sİ e ele almaşı tabiî d ir . Romanın g ö v d e n , îstaribııla, îs tanbuİ da n A n f c f i k a y # •atlayan ta r a fla r ı b ü y ü k b i r ustalık la b ir bir in e ba ğla nm ıştır . V e insan bu do la m baçlı seyaha ti a lâ k a ile y a pıvor. Hali de Ed ib in tip le r i canlan dır m akta, cem iy e t d â va la r ın ı tahlil etm e k te k i ustalı ğı ha k ik a ten eşsiz­ dir. Bun ca y ı l y o r u lm ad an yaz m ış b ir kalem in, k e m â l d evrin d e b ö y le b i r m e r t eb ey e ulaşm ış olmas ını ta­ bii b u l u y o r v e k ıy m e tli edipte n ye­ ni e serle r b e k liy o r u z .

ile

« "ed"'e5' 07 3 0 11.

'ç'nva'WiU 25,00 u ‘

Referanslar

Benzer Belgeler

Ayrıca HP all-in-one ürününüzü yazıcı listesine eklemek için Yazıcı Merkezi düğmesini tıklatın.. USB

İhale komisyonu, iş deneyimi olarak ibraz edilen belgelerin ihale konusu işe benzerlik ve öngörülen asgari tutarı sağlayıp sağlamadıkları yönünden yapacağı

Mehmet Öztürk bu konuda çalışmalar yapan 10-15 araştırma merkezinin olduğunu, yaşam bilimleri konusunda farkındalık oluştuğunu ve bundan sonra ülkenin

• Şişme matlar daha iyi izolasyon sağlarlar ve daha konforludurlar ancak daha pahalı ve biraz da ağırdırlar.

6.Hafta Tek Fazlı Asenkron Motorların Yapıları ve Çeşitleri. 7.Hafta Üç Fazlı Asenkron Motorların Yapıları

• Eğitsel robotta kullanılan mekanik bileşenler; gövde veya iskeleti oluşturan şasi, mekanik kollar, aktüatörler ve mekanik robot parçaları gibi yapısal

Araştırma 2007, 2008 ve 2009 yıllarında Çorum ili İskilip İlçesinde yetiştirilen 32 mahalli elma çeşidinin (Tergöynek, Yapraklı, Sandık, Afun, Tencere, Tütüncü, Kış

İÜ' nün karşısında, onlarca arkeoloji hocası ve öğrencisinin gözü önünde Bizans takı parçalanıp beton döküldü.. 'Tarih cinayeti'ni çanta satan bir