M ü şir Fuat Paşa
M ü şir D eli Fuat P a şa (1 8 3 5 • 1 9 3 1 ); Rus harbinde y a ra rlık la rı v e p e rv a s ız h a rek e tle ri ile tanın m ış Osm anlı m iişirterin d en d lr.
In cirk ö y lü M ü şir Haşan Paşanın oğlu du r. Babasının M ıs ır'd a bulunduğu sıra d a doğd u. M ı s ır’ da A b b a s iy e m ek teb in d e okudu. S ü va ri z a b i t i ola ra k bu m ek tepten mezun old u . M ıs ır’ da m i r a la y lığ a ka da r yü k se ld i. 1869 da İstan b u l’ a g e l di, v a z ife a ld ı. 18 72 d e m ir liv a yân i paşa old u . 18 76 da K a ra d a ğ s a va şla rın d a v e M o s k o f har bin de y a ra rlık gö sterd i.
18 78 de m üşir rü tb e s iy le umum kumandan ve k â le tin e g e t ir ild i. B ilâh are y a v e r i ek rem oldu. İs tib d a t ida resin in fe n a lık la rın ı alenen sö yle » inekten çe k in m ezd i. “ D e li” d en ilm esin in sebebi bu v e buna ben zer p e rv a s ız h a re k e tle rid ir. Sul tan İk in c i A b d ü lh a m id ’ in ona e m n iy e t v e it i m adı yo k tu . İstan bu l’ dan u za k la ştırm a k için mü n a sip b ir fır s a t a ra rd ı. N ih a y e t bu fır s a t elin e g e ç ti. Saray k a fiy e le r i k o n a ğın ı ç e v ir d ik le r i bir gün paşanın a da m la rı ile k a fiy e le r a rasın da m ü sadem e old u . D e v le t m em u rlarına k a rşı koyd uğu id d ¡a s iy le divan ıh arb a v e r ild i. ida m a mahkûm e d ild i. Sultan A b d ü lh a m it, g û y a lu tu fta bulunu yorm uş g ib i ce za sın ı rü tbe v e n işan la rı a lın ara k Şam ’ a sürülm esi s u re tiy le h a fifle t t i.
19 08 m eş ru tiye t İn kılâbın dan sonra İsta n b u l’ a döndü. A ya n âza sı old u . Balkan h arbi fe lâ k e ti Çizerine S a zlıd ere m ü d afaa h a ttın ı kurdu. M illi M ü ca d eled e ç a lış t ı. S ivas K o n gresi ta ra fın d a n ken d isin e ve rile n ta lim a t ü zerin e p adişah ı s ık ış tıra ra k D am at F e r it Pa şa n ın is tifa s ın ı sa ğla d ı.
