4-anaerobiyozis--enzimler--metabolizma

(1)

ANAEROBİOZİS

(2)

• _{Oksijensiz ortamda üreyen bakterilere ANAEROBİK}_{Oksijensiz ortamda üreyen bakterilere}ANAEROBİK

BAKTERİ

BAKTERİ denir. denir.

Anaerobik bakteriler düşük

Anaerobik bakteriler düşük oksidasyon-redüksiyon potansiyeline oksidasyon-redüksiyon potansiyeline sahip besiyerlerinde sahip besiyerlerinde ürerler.

ürerler.

Oksijenle ilgili herhangi bir mekanizmaları da yoktur

(

(sitokrom oksidaz, katalaz gibisitokrom oksidaz, katalaz gibi)) Bu nedenle O

Bu nedenle O₂2 toksik etki yaratırtoksik etki yaratır

Serbest O

Serbest O2’ 2’ in bulunduğu durumlarda Hin bulunduğu durumlarda H22OO2 2 oluşuroluşur..

HH22OO22

Aerobik bakteriler yapılarında

Aerobik bakteriler yapılarında Anaerobik bakterilerdeAnaerobik bakterilerde Bulunan

Bulunan KATALAZKATALAZ enzimi enzimi KATALAZ enzimi yok.KATALAZ enzimi yok. İle ayrıştırırlar.

(3)

Anaerobik bakterileri üretmek için

çeşitli yöntemler vardır :

A-BESİYERİNDEKİ OKSİJENİN GİDERİLMESİ

1-Isı ile

O

₂₂

in çıkarılması:

Anaerobik koşullarda üretilmesi istenilen bir bakteri ya da Anaerobik koşullarda üretilmesi istenilen bir bakteri ya da

inceleme örneği, inceleme örneği,

A- Sıvı besiyerinde üretileceği zaman tüplerdeki sıvı besiyerleri A- Sıvı besiyerinde üretileceği zaman tüplerdeki sıvı besiyerleri

10-15 dakika kaynatılarak, içinde erimiş bulunan O

10-15 dakika kaynatılarak, içinde erimiş bulunan O₂2 dışarı dışarı

çıkarılır, tüpler hemen soğuk suya daldırılarak tüp içindeki çıkarılır, tüpler hemen soğuk suya daldırılarak tüp içindeki

havada bulunan O

havada bulunan O2 ₂en az düzeye indirilir hemen ekim yapılır. en az düzeye indirilir hemen ekim yapılır.

Besiyerinin üstüne

Besiyerinin üstüne sıvı parafin sıvı parafin dökülerek kapatılır dökülerek kapatılır inkubasyona bırakılır.

(4)

B- Katı besiyerlerinde anaerobik ortam sağlamak için, tüplere dökülmüş katı besiyerleri ısıtılır 45°C’e ılıtılır.

Ekim yapılır, Tüp hafifçe döndürülerek karıştırılır ve inkubasyona bırakılır.

C - Yarı-katı agar; bu besiyeri iyicene kaynatılarak eritildikten

sonra 45°C’e ılıtılır ve hemen agarın dip kısmına ekim yapılarak ve optimal ısıda inkubasyona bırakılır.

Fakat bu besiyerinin üst kısmında tam bir anaerobiyosis oluşmaz.

(5)

D - Katı besiyerleri için uygulanan diğer yöntem

D - Katı besiyerleri için uygulanan diğer yöntem ROUX yöntemidir.ROUX yöntemidir.

Isıtılıan ve 45

Isıtılıan ve 45 °°C’e kadar ılıklaştırılan katı besiyerlerine ekim yapılır.C’e kadar ılıklaştırılan katı besiyerlerine ekim yapılır. besiyerleri küçük dar tüplere çekilir

besiyerleri küçük dar tüplere çekilir iki ucu alevle kapatılır iki ucu alevle kapatılır inkubasyona bırakılır

inkubasyona bırakılır

üreme varsa üreme varsa tüpler steril koşullarda kırılarak tüpler steril koşullarda kırılarak içindeki besiyeri dışarı alınır

içindeki besiyeri dışarı alınır

içinde bulunan kolonilerden

istenilenler seçilerek ayrı bir

besiyerine pasajı yapılır.

(6)

2- Reduksiyon Şiddetinin Artırılması

Besiyerlerine redüktan maddeler katılarak ortamın

redüksiyon şiddeti artırılırması amaçlanır.

A- Sıvı besiyerlerine –

A- Sıvı besiyerlerine – beyin, böbrek, karaciğer, et

beyin, böbrek, karaciğer, et

gibi

steril taze doku parçacıkları katılması ortamın

redüksiyon şiddetini artırır.

B- Sıvı besiyerlerine

B- Sıvı besiyerlerine glukoz

glukoz

, sistein

,

sistein

(%0.05), sodyum

(%0.05),

sodyum

thioglikolat

(%0.01-0.5) vb. kimyasal maddeler

katılarak anaerobik ortamlar hazırlanır.

(7)

C- İçinde glukoz bulunan katı besiyeri eritildikten sonra 45°C’e ılıtılır. Ekim yapılır, inkubasyona bırakılır. Tam anaeroblar

agarın dibinde, fakültatifler ise besiyerin hertarafında bir üreme gösterirler.

D- İndirgen(reduktan) madde katılmış yarı katı besiyeri için

Brewer’in özel petri kutusu kullanılır.

İçinde sodyum tioglikolat ve metil mavisi bulunan agar

döküldükten sonra ağarın yüzeyine ekim yapılır. Besiyeri ile kapak arasında kalan hava thioglikolat yardımı ile indirgenerek anaerobik bir duruma gelir.

Mutlaka petri kutuları parafilmle hava almayacak şekilde kapatılmalıdır.

(8)

B- HAVADAKİ OKSİJENİN GİDERİLMESİ

A-Kimyasal yöntemler

Havadaki oksijenin tüketilmesini sağlayan kimyasal Havadaki oksijenin tüketilmesini sağlayan kimyasal

maddeler yoluyla anaerobik ortam sağlanır. maddeler yoluyla anaerobik ortam sağlanır. Oksijen tüketici olarak en çok

Oksijen tüketici olarak en çok

PİROGALLiK ASİT + NaOH PİROGALLiK ASİT + NaOH

Tepkimesi sonucu oluşan PİROGALLOL ‘den Tepkimesi sonucu oluşan PİROGALLOL ‘den

yararlanılarak uygulanan yöntemler kullanılır. yararlanılarak uygulanan yöntemler kullanılır.

(9)

1- Buchner Yöntemi

Geniş bir tüpün dibine

Geniş bir tüpün dibine pirogallik asid konulurpirogallik asid konulur Üstüne %30 oranında NaOH eklenir.

Üstüne %30 oranında NaOH eklenir. Bu tüpün içine

Bu tüpün içine

Ekim yapılmış tüpler yerleştirilerek, Ekim yapılmış tüpler yerleştirilerek, ağzı iyice kapatılır ve etüve kaldırılır. ağzı iyice kapatılır ve etüve kaldırılır.

2- Spray Yöntemi

Özel hazırlanmış, dibinde bölmeler bulunan alet kullnılır. Özel hazırlanmış, dibinde bölmeler bulunan alet kullnılır. Alttaki bölmelerden birine

Alttaki bölmelerden birine pirogallik asitpirogallik asit, diğerine NaOH , diğerine NaOH

konur. konur.

Aletin kapağına ekim yapılmış tüp ya da petri kutusu Aletin kapağına ekim yapılmış tüp ya da petri kutusu

yerleştirildikten sonra, kapak sıkıca kapatılır, kapağın yerleştirildikten sonra, kapak sıkıca kapatılır, kapağın

kenarları parafinlenir. kenarları parafinlenir.

Alet eğilerek NaOH’in pirogallik asid ile teması sağlanır ve Alet eğilerek NaOH’in pirogallik asid ile teması sağlanır ve

etüve kaldırılır. etüve kaldırılır.

(10)

3- Lochkart tüp yöntemi

Tüpteki besiyerine ekim yapılır

Ortasında küçük presipitasyon tüpü bulunan pamuk içeri itilir.

İçinde (2 cc %40’lık NaOH ve 2 cc %20’lik pirogallik asid vardır )

tüpün ağzı kapatılarak İnkubasyona bırakılır.

4

4 - Wilson Anaerobik Petri Kutusu

- Wilson Anaerobik Petri Kutusu

Spray yöntemine benzer

İki petri kutusu kapağı karşılıklı yerleştirilmiştir. Kapakların arasında,

ortasında 4 cm çapında delik olan metal levha bulunur.

Kapakların birine besiyeri,

Diğerine pirogallik asid + NaOH karışımı konur.

Ekim yapıldıktan sonra, iki kapağın arası parafinle kapatılır.

Etüve kaldırılır

(11)

5- Mc Instoch- Fieldes anaerob kavanozu

Kavanoz içine ısıtılmış hidrojen gazı verilir. Hidrojen Kavanoz içine ısıtılmış hidrojen gazı verilir. Hidrojen

kavanozda bulunan platin katalizatör yardımıyla kavanozda bulunan platin katalizatör yardımıyla

kavanozda bulunan oksijenle birleşerek su meydana kavanozda bulunan oksijenle birleşerek su meydana

getirir. getirir.

Ayrıca kavonoz dibine CaCl

Ayrıca kavonoz dibine CaCl2 2 konularak biriken suyu konularak biriken suyu

çekmesi sağlanır. çekmesi sağlanır.

6- Gaz pack’li kavanoz

Saydam plastikten yapılmış özel kavanozun içine ekim Saydam plastikten yapılmış özel kavanozun içine ekim

yapılmış sıvı ve katı besiyerleri konur. Kavanozun bir yapılmış sıvı ve katı besiyerleri konur. Kavanozun bir

tarafına da

tarafına da Sodyum Borohydride Sodyum Borohydride (hidrojen oluşturucu) (hidrojen oluşturucu) ve

ve Sodyum Bikarbonat Sodyum Bikarbonat (karbondioksit oluşturucu)(karbondioksit oluşturucu) İçeren hazır paketler yerleştirilir.

İçeren hazır paketler yerleştirilir.

Paketin bir ucu yırtılarak içine bir miktar su eklenir. Paketin bir ucu yırtılarak içine bir miktar su eklenir.

(12)

(13)

• _{7- Novyi Yöntemi}

_{7- Novyi Yöntemi}

• Musluklu bir kavanozun içine ekim yapılmış tüp ya da _{Musluklu bir kavanozun içine ekim yapılmış tüp ya da} petri kutuları yerleştirilir ve ayrıca kavanozun dibine bir petri kutuları yerleştirilir ve ayrıca kavanozun dibine bir

miktar

miktar NaOH ve Pirogallik asit NaOH ve Pirogallik asit konularak havası vakumla konularak havası vakumla çekilerek anaerobik şartlar sağlanır.

çekilerek anaerobik şartlar sağlanır. • İnkubasyona bırakılır._{İnkubasyona bırakılır.}

(14)

• 8- Aerobik Mikroorganizmalarla (

_{8- Aerobik Mikroorganizmalarla (}

Biyolojik Biyolojik Yöntemler)

Yöntemler)

• Sınırlı bir atmosfer ortamında aerobik bakterilerle _{Sınırlı bir atmosfer ortamında aerobik bakterilerle} anaerobik bakterilerin birarada üretilmesi temeline anaerobik bakterilerin birarada üretilmesi temeline

dayanır. dayanır.

• Aerobik bakteriler oksijeni tüketince, anaerobik ortam _{Aerobik bakteriler oksijeni tüketince, anaerobik ortam} oluşur ve anaerobik bakteriler ürer.

oluşur ve anaerobik bakteriler ürer. • Oksijen tüketici bakteriler olarak_{Oksijen tüketici bakteriler olarak}

Serratia marcescens Serratia marcescens B.subtilis

(15)

BAKTERİ ENZİMLERİ

– ENZİM_ENZİM canlı hücreler tarafından sentezlenen ve hücre içindeki canlı hücreler tarafından sentezlenen ve hücre içindeki biyokimyasal reaksiyonları hızlandıran

biyokimyasal reaksiyonları hızlandıran organik ve katalitik bileşiklerdir. organik ve katalitik bileşiklerdir. Bunlar hücre içindeki biyokimyasal reaksiyonları hızlandırırlar ve

Bunlar hücre içindeki biyokimyasal reaksiyonları hızlandırırlar ve

reaksiyona giren maddelerle (substrat) geçici kimyasal birleşmeler

yaparlar.

• Çok az miktarlarda etkinlik gösterirler._{Çok az miktarlarda etkinlik gösterirler.}

• Tepkime sonunda aynı yapıda ve aynı miktarda ortamında kalırlar._{Tepkime sonunda aynı yapıda ve aynı miktarda ortamında kalırlar.}

• PROTEİN_PROTEİN yapısındadırlar.yapısındadırlar.

• Metabolizma sırasında reaksiyonlara katılırlar fakat harcanmazlar._{Metabolizma sırasında reaksiyonlara katılırlar fakat harcanmazlar.}

• Her enzim özgül bir kimyasal tepkimeyi katalize eder ve yalnız bir madde _{Her enzim özgül bir kimyasal tepkimeyi katalize eder ve yalnız bir madde}

(substrat) üzerine etkili olarak onunla birleşir.

• Örn : proteinlere etki edenler, karbonhidrat ve lipidlere etki etmezler _{Örn : proteinlere etki edenler, karbonhidrat ve lipidlere etki etmezler}

Etkileme şekli, enzim molekülü ile substrat molekülü arasındaki özel kimyasal

ilişkiye bağlı !!!

(16)

Bakteri metabolizmasında işlev

yapan enzimler iki türlüdür ;

1-

1- EKZOENZİMLER : (EKSTRACELLULER ENZİMLER)EKZOENZİMLER : (EKSTRACELLULER ENZİMLER)

Dış ortama salgılanarak,üreme ortamındaki büyük moleküllü maddelerin

(protein, lipid, kh.) ayrışmasını ve hücre içine girebilmesini sağlarlar.

2- ENDOENZİMLER (İNTRASELLULER ENZİMLER)

• Hücre içinde kalarak, hücre içine alınan gıda maddelerini daha _{Hücre içinde kalarak, hücre içine alınan gıda maddelerini daha}

küçük moleküllere (monosakkarit, aminoasit gibi) ayrıştırırlar.

küçük moleküllere (monosakkarit, aminoasit gibi) ayrıştırırlar. • Hücre içindeki metabolizma olaylarını katalize ederler._{Hücre içindeki metabolizma olaylarını katalize ederler.}

• Genellikle hücre zarı çevresinde ya da sitoplazma içinde etkinlik _{Genellikle hücre zarı çevresinde ya da sitoplazma içinde etkinlik}

gösterirler.

(17)

Enzimler 2 kısımdan oluşur

APOENZİM

APOENZİM KOENZİMKOENZİM

Enzimlerin

Enzimlerin bazı enzimlerin işlevleri sırasında bazı enzimlerin işlevleri sırasında protein (inaktif)

protein (inaktif) gereksinim duydukları,enzimlerigereksinim duydukları,enzimleri kısmı

kısmı aktive eden non-proteik kısım(inaktif) aktive eden non-proteik kısım(inaktif)

Tek başlarına aktif değillerdir

Apoenzim+Koenzim Haloenzim (aktif)

Bazı enzimler aktif hale gelebilmek için, koenzimlerin dışında

Bazı enzimler aktif hale gelebilmek için, koenzimlerin dışında KOFAKTÖR

KOFAKTÖRLERE gereksinim duyarlar.LERE gereksinim duyarlar. Örn: tripsinojen

Örn: tripsinojen barsakta _barsaktaenterokinaz enterokinaz tripsintripsin

pepsinojen pepsinojen midede midede HCl HCl pepsinpepsin

Bazı enzimler de aktivasyonları için ORGANİK OLMAYAN kofaktörlere

gereksinim duyarlar.

(18)

ENZİMLERİN İSİMLENDİRİLMESİ

• Gerek Substrat gerekse reaksiyonların sonuna

_{Gerek Substrat gerekse reaksiyonların sonuna}

“az” veya ‘‘ase’’ getirilerek enzimler adlandırılır.

Örn: proteinleri ayrıştıran enzim –

Örn: proteinleri ayrıştıran enzim – protein

protein

az

• _{Bazıları katalize ettikleri reaksiyonu gösteren}

_{Bazıları katalize ettikleri reaksiyonu gösteren}

sözcüğün sonuna “

sözcüğün sonuna “az

az

” takısı getirilerek

isimlendirilir.

Örn : oksidasyon olayını katalize eden enzimler -

oksid

(19)

Enzimler sentezlenmelerindeki

süreklilik yönünden 2 türlüdür ;

1-Yapısal enzimler

1-Yapısal enzimler : Bakterinin kimyasal yapısı ve metabolizmasının : Bakterinin kimyasal yapısı ve metabolizmasının bir kısmını oluştururlar.

bir kısmını oluştururlar.

Her zaman kullanıldıkları için SÜREKLİ SENTEZLENİRLER.

Endo ve ekzoenzimlerin büyük kısmı bu özelliktedir.

Endo ve ekzoenzimlerin büyük kısmı bu özelliktedir. 2-İndüklenebilen enzimler

2-İndüklenebilen enzimler : Sürekli sentezlenemezler !!! : Sürekli sentezlenemezler !!! Ortamda indükleyecek bir substratın bulunması gereklidir.

Ortamda indükleyecek bir substratın bulunması gereklidir.

Örn :

Örn : E.coliE.coli ‘nin – ‘nin – ßß-galaktasidaz ve permeaz enzimleri (ortamda -galaktasidaz ve permeaz enzimleri (ortamda Laktoz enzimi bulunduğu sürece sentezlenirler)

Laktoz enzimi bulunduğu sürece sentezlenirler)

ß

ß-galaktasidaz - laktozu ayrıştırır.-galaktasidaz - laktozu ayrıştırır.

Permeaz - laktozun hücre içine girmesini sağlar

Bu enzimler laktozu ayrıştırdıktan sonra sentezleri durur.

(20)

Enzim aktivitesini etkileyen faktörler ;

1-Kimyasal mad. ;

1-Kimyasal mad. ; Ağır metaller, asidler, alkaliler, deterjanlar, boyalarAğır metaller, asidler, alkaliler, deterjanlar, boyalar Enzimlerin yapısını bozarak etkinliklerini durdururlar.

Enzimlerin yapısını bozarak etkinliklerini durdururlar.

Bazı kimyasal maddelerin yapısı ise substratların yapısına benzerdir. Bu

durumda biyokimyasal reaksiyonlarda esas substratın yerini alarak

ezimlerle birleşirler. Esas substrat ezimle birleşemediği için reaksiyon

bozulur.

bozulur. 2-Isı ;

2-Isı ; Her enzimin aktif olduğu optimal ısı vardır. Optimal ısıdan uzaklaştkça Her enzimin aktif olduğu optimal ısı vardır. Optimal ısıdan uzaklaştkça enzim aktivitesi yavaşlar, durur.

enzim aktivitesi yavaşlar, durur.

Yüksek ısı protein yapısındaki enzimleri koagule eder.

Düşük ısı enzim aktivitesini azaltır ve durdurur.

Düşük ısı enzim aktivitesini azaltır ve durdurur. 3-pH ;

3-pH ; Optimal pH’dan uzaklaştıkça enzim aktivitesi durur.Optimal pH’dan uzaklaştıkça enzim aktivitesi durur.

4-Substrat yoğunluğu ;

4-Substrat yoğunluğu ; Fazlalığı enzim aktivitesini yavaşlatır.Fazlalığı enzim aktivitesini yavaşlatır.

5-Enzim yoğunluğu ;

5-Enzim yoğunluğu ; azlığı reaksiyonların bozulmasına yol açar.azlığı reaksiyonların bozulmasına yol açar.

6- Tuz yoğunluğu ;

6- Tuz yoğunluğu ;ortamda fazla tuz bulunması aktiviteyi olumsuz etkiler.ortamda fazla tuz bulunması aktiviteyi olumsuz etkiler.

7- Diğer faktörler;

7- Diğer faktörler; Ultraviole ışınları, proteinlere etkiyen diğer fiziksel ve Ultraviole ışınları, proteinlere etkiyen diğer fiziksel ve kimyasal faktörler enzimlerin fonksiyonunu olumsuz etkiler.

(21)

BAKTERİ

METABOLİZMASI

(22)

Bakteriler beslenmeleri için gerekli gıda maddelerini bulundukları

ortamdan alırlar. Ortamdaki gıda maddeleri BÜYÜK MOLEKÜLLÜ

Olduklarından,

Hücre zarından geçişleri zordur.Hücre zarından geçişleri zordur. Bakteri

Bakteri EKZOENZİMLERİ EKZOENZİMLERİ aracılığıyla büyük moleküllü maddeleri aracılığıyla büyük moleküllü maddeleri parçalar ve hücre zarından geçebilecek büyüklüğe ayrıştırır!!!

parçalar ve hücre zarından geçebilecek büyüklüğe ayrıştırır!!!

Gıda maddeleri hücre zarından geçer ve sitoplazmaya ulaşır.

Sitoplazmaya ulaşan gıda maddeleri burada

Sitoplazmaya ulaşan gıda maddeleri burada ENDOENZİMLERENDOENZİMLER aracılığıyla aracılığıyla ayrıştırılır, daha küçük moleküller haline getirilir.

ayrıştırılır, daha küçük moleküller haline getirilir.

Bu olaya

Bu olaya DİSSİMİLASYON (KATABOLİZMA)denirDİSSİMİLASYON (KATABOLİZMA)denir..

Bakteriler daha sonra bu küçük moleküllü gıda maddelerinden yeniden

büyük molekülleri sentezlerler)

büyük molekülleri sentezlerler) ASSİMİLASYON (ANABOLİZMA)ASSİMİLASYON (ANABOLİZMA)

Hücrenin yapıları özel mekanizma ile oluşturulur.

Hücrenin yapıları özel mekanizma ile oluşturulur. KATABOLİZMA

(23)

Katabolizma sırasında GIDA MADDELERİNİN AYRIŞMASI Katabolizma sırasında GIDA MADDELERİNİN AYRIŞMASI

sonucu önemli oranda ENERJİ açığa çıkar. sonucu önemli oranda ENERJİ açığa çıkar.

Saklanması ve gerektiğinde yeniden kullanılabilmesi için ATP’ ye

gereksinim var.

Enerjiyi depolama ve aktarabilme özelliğinde

Metabolizma sırasında ADP ve ATP özel enzimler aracılığıyla

birbirine çevrilir.

ENERJİ VERİCİ reaksiyonlarda ADP ATP’e çevrilir,

yüksek enerjili fosfat bağı oluşur, enerji burada depolanır.

HÜCRE İÇİNDE ENERJİNİN gerektiği sentezler sırasında

ATP ADP’e çevrilir, yüksek enerjili fosfat bağı çözülür.

Açığa çıkan enerji sentez için kullanılır.

(24)

KARBONHİDRAT

METABOLİZMASI

A-KARBONHİDRAT PARÇALANMASI

1-Polisakkaritlerin ayrışması

Hidrolizasyon ve fosforilasyon ile monosakkaritlere kadar ayrıştırır.

Karbohidraz Polisakkarit-fosforilaz

Enzimleri aracılığıyla olur

(25)

2-Monosakkaritlerin ayrışması 2-Monosakkaritlerin ayrışması

Monosakkaritler arasında GLUKOZ önemli

Glukoz birçok mikroorganizma tarafından karbon ve enerji kaynağı olarak kullanılır.

GLUKOZGLUKOZ Aerobik bakteriler

Aerobik bakteriler Anaerobik bakteriler Anaerobik bakteriler

Değişik şekillerde ayrıştırırlarDeğişik şekillerde ayrıştırırlar

ara ürünara ürün

Pürivik asitPürivik asit

Aerobik ayrışma

Aerobik ayrışma Anaerobik ayrışmaAnaerobik ayrışma (Krebs ya da sitrik

(Krebs ya da sitrik (fermentasyon yoluyla) (fermentasyon yoluyla) Asid siklusu ile)

Asid siklusu ile)

son ürünson ürün son ürün son ürün CO

CO₂₂ ve H ve H₂₂OO organik madeler organik madeler

Enerji açığa çıkar

(26)

B-KARBONHİDRATLARIN

SENTEZİ

Monosakkaritler arasında glikozid bağları kurularak Monosakkaritler arasında glikozid bağları kurularak

polisakkaritler sentezlenir. polisakkaritler sentezlenir.

Glikozid bağları

Fosforilasyon ve transglikolizasyon ile oluşur.

Monosakkaritler

Monosakkaritler disakkaritlerdeki disakkaritlerdeki Fosforilaz enzimleriyle

Fosforilaz enzimleriyle glikozid bağları birinden glikozid bağları birinden Bağlanır

Bağlanır diğerine aktarılarak yeni diğerine aktarılarak yeni

bağlar oluşur ve polisakkaritlerbağlar oluşur ve polisakkaritler

(27)

LİPİD METABOLİZMASI

A-LİPİDLERİN AYRIŞMASI

Mikroorganizmalarda bulunan hidrolitik enzimlerden, lipaselar Mikroorganizmalarda bulunan hidrolitik enzimlerden, lipaselar

yağları esas komponentlerine ayrıştırır. Lipidler, hidrolize yağları esas komponentlerine ayrıştırır. Lipidler, hidrolize

olunca,

olunca, yağ asitleri yağ asitleri ve gliserinve gliserin meydana gelir. meydana gelir.

lipaselipase

Lipid + H2O---yağ asitleri + gliserin Lipid + H2O---yağ asitleri + gliserin

B-LİPİDLERİN SENTEZİ

• Bakteriler de lipid sentezi, üredikleri ortamdaki karbon bileşiklerinin _{Bakteriler de lipid sentezi, üredikleri ortamdaki karbon bileşiklerinin}

karakterine bağlıdır. Asetat, laktat ve glukoz içeren ortamlarda bir dizi

kimyasal reaksiyonlar sonucu

kimyasal reaksiyonlar sonucu palmitik asit palmitik asit sentezlenir. sentezlenir.

• _{Birçok bakteri de asetatları poli-beta hidroksibutirik asite}_{Birçok bakteri de asetatları}poli-beta hidroksibutirik asite çevirerek hücre çevirerek hücre içinde muhafaza ederler.

(28)

PROTEİN METABOLİZMASI

Proteinler yapılarına göre başlıca iki kısma ayrılabilirler.

1- Basit proteinler: Bu tür proteinlerden hidrolizasyon sonunda sadece amino asitler meydana gelir, diğer organik veya inorganik ürünler oluşmazlar.

Proteinlerin bileşiminde, genellikle, karbon (C) %50, oksijen (O) %25 nitrogen (N) %16 ve hidrojen (H) %7 bulunur.

2- Konjuge proteinler: Bunların hidrolizasyonu sonunda yalnız amino asitler değil, aynı zamanda organik ve inorganik

komponentler de teşekkül eder.

(nukleoprotein, lipoprotein, fosfoprotein, flavoprotein, glikoprotein, v.s.).

(29)

A-PROTEİNLERİN AYRIŞMASI A-PROTEİNLERİN AYRIŞMASI

Protein

Protein proteinaz proteinaz Polipeptid Polipeptid peptidazpeptidaz Aminoasit Aminoasit

Ya sitoplazmada tutulurlar ya da ayrışmaya devam ederlerYa sitoplazmada tutulurlar ya da ayrışmaya devam ederler

Aminoasitlerin ayrışması 3 şekilde olur ;

1-deaminasyon :

1-deaminasyon : Oksidatif ya da redüktif deaminasyon ile amin (NH Oksidatif ya da redüktif deaminasyon ile amin (NH22) grubunun çıkması ) grubunun çıkması

sonucu

sonucu AMONYAKAMONYAK oluşur. oluşur.

2-dekarboksilasyon

2-dekarboksilasyon : Karboksilaz enzimlerinin etkisiyle karboksil (CO-OH) grubunun : Karboksilaz enzimlerinin etkisiyle karboksil (CO-OH) grubunun çıkması sonucu

çıkması sonucu COCO₂2 ve AMİN ve AMİN oluşur.oluşur.

3-transaminasyon

3-transaminasyon : Bu reaksiyonda, alfa-amino asitlerdeki amin grubu, alfa keto asite : Bu reaksiyonda, alfa-amino asitlerdeki amin grubu, alfa keto asite transfer edilir. Olay, transaminazlar tarafından katalize edilir.

(30)

B-PROTEİNLERİN SENTEZİ

1- Deaminasyon:

1- Deaminasyon: Amino asitlerin bu tarzdaki sentezinde amonyak (HN3) Amino asitlerin bu tarzdaki sentezinde amonyak (HN3) önemli görev yapar ve sentez için NH2 ‘ye çevrilir. Sonra, amin grubu,

önemli görev yapar ve sentez için NH2 ‘ye çevrilir. Sonra, amin grubu,

organik asitin hidrojeni yerine geçerek, amino asit oluşturulur.

amonyak + fumarik asit «aspartik asitamonyak + fumarik asit «aspartik asit

2- Transaminasyon

2- Transaminasyon: Bir amino asitteki amino grubu, diğer keto asitine : Bir amino asitteki amino grubu, diğer keto asitine nakledilerek yeni amino asitler sentezlenirler.

nakledilerek yeni amino asitler sentezlenirler.

alanin -- NH2 + alfa-ketoglutarik asit ® glutamik asit + pirüvik asit

3- Basamaklı sentez:

3- Basamaklı sentez: Bazı amino asitler de küçük moleküllerden kademeli Bazı amino asitler de küçük moleküllerden kademeli olarak sentez edilirler.

olarak sentez edilirler.

antranilik asit ®indol + serine ® triptofan