Ankara Üniv Vet Fak Derg. 4l!. 83-87,2001
Yeni Zelanda tavşanında (Oryctolagus cuniculus L.) ganglion cervicale
craniale'nin morfolojisi
Ahmet ÇAKIR
Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Anatomi Anahilim Dalı. Ankara
Özet: Bu çalı~mada 7 adet (4 di~i, 3 erkek) ergin beyaz Yeni Zelanda tav~anının sağ ve sololmak ıizere 14 ~ıdel ~an:;lion eer-vıeak craniale'si incelcndi. Mekik, armut veya oval ~ekilli bu ganglion'un, arleria canııis eommunis'in ikiye ayrıldığı yerın me-dıal'inde, arterıa carotis interna'nın eranial'iııde, pharynx'in pars nasalis pharyngis'inin eaudodorsal'inde yer ,ıldığı saptandı. G<ıng-lion'ldI'lıı dokuzunda (5 sağ, 4 sol), distal kutuba yakın bölümde bir boğumlanma tespit edildi. Gaııglıoıı eervicale naniale'nin boyutlarının hem hayvandan hayvana, hem de aynı hayvanın sağ ve sol taraflarına ait ganglion'larda değı~iklik gösterdiği belırlendı, Bu ganglion'un eranial ucundan ve gövdesiııden çıkan sinir sayılarında fark bulunduğu, ayrıca komşıı olduğu ganglion distal c nervi ıagı'ye (ganglion nodosum) göre konumunun değişebildiği gözlendi. Yapılan histolojik incelemelerde ganglion'(ldki LT tnıneus
sympathicus'un ganglion'a yakın bölgesindeki sinir tellerinde myelin kılıfa ait neurokeratin çatısı göriilemedi. Anaht"r kelimeler: Gaııglıon cervicale craniale. morfoloji, OlOnom, sempatik, ta\'~an
The morphology
of cranial cervical ganglion in the New Zealand
rabbit (Oryctolagus cuııiculus L)
Summary: In the present study. a Illımher of 14 cranial cervieal ganglions from seven white ~ew Zeai<lI1dr;ıbbiıs (4 fema!l'.
:ı
male) wcre observed. The ganglion with rusiform, pear or oval in shape was displayed being loeated medıal1y to the bıfureation of the common carotid arlery, cranially to the internal carotid artcry, and caudodorsal1y to the nasal part of the pharynx. The n~ırrowne,s \vas deterıııined near the distal end of the 9 ganglions (5 right, 4 Ieft). Dimeıısions or the eranial eervical ganglions were determiııed to be differelll nı)t only from ımıterial to material but also the right and len ganglions of the same materıal. it was observed that the number of the ııeurons arising from the ganglion di/Ters and the location or that may varyas to the loeation of the dist;ı1 ganglion of i"gus nerve (g,mgiion noclosl'). In histologieal examinations, neurokeratin which belongs to myelin sheath on the nCl'Vc"!hers where the eranial cervıcı! ganglioıı and sympathetic tnınk that near the ganglion \vas not seen.Key words: Autonomie, eranial eervical ganglion. morphology, rabbi!. syrnpathetie
Giriş
Baş üzerinde çok sayıda önemli organ bulunmakta-dır. Bu bölgenin sympathic innervation'u ganglion cer-vicale craniale'den çıkan ve özellikle hölgedeki da-mClrlarla. aynı zamanda hazı eranial sinirlere katılarak da-ğılan kollar tarafından sağlanır. Autonom ganglion'lar-daki neuron'!ar santral sinir sİstemi ile organlar arasında son geçiş yolu olması ve organların motor aktivitelerinin uyanlmasında hüyük bir rol oynaması açısından fonk-siyonel öneme sahiptir. Sıçanda yassı ve mekik şeklinde olan ganglion cervieale craniale, arteria carotis eom-munis' in son kollarına ayrıldığı yerde, musculus longus capitis 'in lateral" inde yer alır (8,10). Bu ganglion' un ne-uron dağılımı (I), vascularisation'u (4.5.13). insan ve pri-mat' larda ganglion' daki varyasyonlar (6), postganglionic axoıomy' den sonra ganglion hücrelerinin dendrit 'Ierin-deki geometrik deği~iklikler (17) ve ganglionectomi son-rası glandula pinealis'teki farklılaşmalar (9) üzerine araş-ıımıalar yapılmıştır. Ayrıca. ganglion eervieale era-niak 'cıl'ki hücrelerin ve synaps yerlerinin gelişimi ilc ganglion'daki dendrit'lerin düzeni (11,12.15), insanda ganglion eervicale craniale 'nin. ganglion distale nervi vagi ve nervus laryngeus inferior ilc ilişkisi (14), lumhal lıiilgedeki sympathic ganglion'lar ve bunların verdiği kol-lar da araştırılmıştır (I(i).
Bu çalışma tavşanda ganglion cervicalc cranialc'nin yerini, konışuluk ilişkilerini. yapısını. boyutlarını, bu ganglion'dan ayrılan sinir sayısını ve varyasyonlanm de-taylı olarak incelemek anıacıyla yapılmıştır.
Materyal
ve Metot
Araştırmada daha önce yapılan diğer ",alışmalarda kuIlanılmış 4 adet dişi, 3 adet erkek olmak üzere toplam 7 adet ergin tavşanın 14 adet ganglion cervicaIc craniale'sı incelendi. Diseksiyonlar operasyon mikroskopu alıında gerçekleştirildi. tki hayvanda (4 materyal) Inıncus sym-pathieus'un ganglion' a bağlandığı yerden ve ganglion' dan hazırlanan histolojik preparatlar. Crossmon (2)'un mo-(lifiye üçlü boyama yöntemi ile hoyanarak ı~lk mik-roskobunda incelendi. (Janglion cervicale naıııale. ının-cus sympathicus ve karşı laştırma bakı mınd.lI1 gaııg lion distaIc nervi vagi'den alınan ölçümlerde dijital kumpas kuIlanıldl.
Bulgular
Ganglion cervieale eraniale' nin (Şek ii i. 2a). ramus ve eorpus mandibulae sınırında ve mandibııla' nın me-dial'inde, articulatio atlantooeeipitalis'in \ cıııraJ' inde. pharynx 'in nasopharynx' inin c.ıudodorsal' inde.
epig-04
loııis' in naniodorsa!' inde, bulla tyınpanica' nın yent. ra!'İndc yer aldığı sapıandı. Ganglion'un lateral'inde ıııusculus styloglossus (Şekil 19, 20. neryus hypoglossus (Şekil
ı
f. 2d) ve neryus glossopharyngeus (ŞekiII, 2h), mt:dia!'inde rnusculus c1eidobasilaris (Şekil le), mus-culus longus colli ve musculus rectus capilis yentralis, cranial'inde arteria carotis extema (Şekilı
e), caudal'inde arteria carotis interna'İ1ın (Şekil Id. 2e) bulunduğu göz-lendi. i\rıeria carotis intema'nın hemen caudal'inde ise ral11lIS pharyngeus (Şekil 2e) ye gang!ion distale nervi vagi'nin (Şekilı.
2h) varlığı tespit edildi.Ganglion eervicale craniale'nin uzunluğu sağ tarafta ortalama Cı.2Cımm. solda Cı.9X mm. geni~ıiği sağda 1.76 ıllıll, solda
ı
.93 mm. kalınlığı ise sağda 0.72 mm. solda 0.90 mm olarak iilçüldü (Tablo 1).Genellikle armut yada mekik şeklindeki ganglion cervicale craniale'nin hazen oval 'Iekilli olduğu
be-Ahmeı Çakır
!irkndi. Çalışmada incelenen dokuz ganglioıı' un (5 :;ağ. 4 sol) truncus sympathicus' ayakın biilümlıncle boğumlaıı-ma (Şekil 2 ok) görüldü.
İncelenen ganglion 'ların
ı
3 'ünde nervus -,ugularis' in (Şekil 2g) gang!ion'un dorsal ucunun cauda!'inden çıkıp. neryus yagus ye neryus glossopharyngeus' a kollar verdiği tespit edildi. Dorsal uçtan çıkan Ye nervi carotici inıerni (Şekil 2*) adını alan sinirler;n. arteria carotis inıerna')'ı sardıkları ye plexus earotİcus inıernus'u olu'ItLIrup damara eşlik ederek seyretlikleri gözlendi. Neni caroıici in-temi'yi 'Jluşturan sinİrlerde dahilolmak üzere gang-lion'un clorsal ucundan Ye distal kısmından çıkan si nirlerin sayısı Tablo 2'de gösterilmiştir. Bir ganglion'da. dorsal uçtan önce kalın bir sinir kökünün çıktığı, sonra bu kökten ilk olarak calItlal'e doğru nervusjugularis'in. daha sonra da neryi carotici intemi' nin ayrıldığı göriildiİ. tkiTahlo I. Ganglion cervicalc uaniale. ganglion disıale nervi vagi ve ınmcııs syıııpaıhiclIs'a aıl ortalaııı,i sayıs,ı! dcğerkr (nlı1':). T,ıhlc I.1\vcragc ıııeasureıııcnts of ıhe cranial cervical ganglion. distal gaııglion (vagal ncrvc) and syınpathetie tnlI1k (nıııı l.
T. s.
Erkek Di~ı
Sağ Sol Sa~ Sol
LJl.lInllık
Cenişlık 0.62 0.63 0.59 0.62
Kalınlık O 30 0.29 0.33 0.30
G.c.C. G.d.n.v.
Erkek Dı~i Erkek Dı,;,i
Sag Sol Sağ Sol Sağ Sol Sağ Sol
6.26 698 6.22 6.42 3.72 3.64 3.95 4.18
1.72 1.93 1.91 183 1.67 1.62 1.87 1.65
0.72 0.90 0.67 0.74 0.75
osı
083 0.77
---Ts. Truııcııs synıpathicm
('.cc. Ganglion ccrvICdlc crani,ı1e (ı.d.n.\ . Ganglıon distale nen.i v,ıgi
)ckıl i. 'LI\'';'<ılllb s<ığ ganglion cervicale LT,lIlialc ve çevre,inde\-ı oluşuınl,ırııı LıILTdl'd,'11 g(iıüııü,;,ü x 12.
Figurc I. Lıtcr,ı1 view of the riglıı crani,il cervical ganglion aııd the other <ıııalDnııcıl sırııclurcs in rabhit x 12.
,ı. (,anglion ccrvicalc cranialc. b. (,anglion distale nervi vagi. e. MııSCllllls clcıdobasiLırıs. d. Arıni,ı c,ırotis interna. e. ;\rıeria canııis extema. f. Ner\'l1S hypoglossııs. g. Musculus
Ankara Üni" Vet Fak Derg. 4X. 2001
Şe~ı1 2. Tavş.uıda sol ganglion eervieale eraıııale'den <ıyrıl<ııı~oıl,lrıııl11edl<ı1'den gcınıniı.şli X i~. Figure 2. Branehes of the Idt eranial eervical ganglion in rabbit (medi<ıl vİew) x 12. a. Ganglion eervieale eraniale. b. Ganglion distale nervi vagi. c. Al1erİa carotis interna. d. l\Jervus hypoglo-;sus. e. R,unus pharyngeus (nervus vagus). f. Musculus styloglossus. g. Nervus jugularıs. h. ;\Iervus glossopharyngeus. ı. Distal kol (distal branehL. J. Tnıııeus sympathieus. '. I\'crvi carotiei interni. ok. Boğumlanma (narrowness)
Tablo 2. Ganglion cervieale eranialc'nın bazı özellikleri. Table 2. Some eharaeteristies of the eraııial eervieal gaııglioıı.
G.e.c.'den ayrılan sinir sayıları
i Sağ. erkek i Sol. erkek 2 Sağ. dişi 2 Sol. dişi 3 Sağ. dişi
:ı
Sol. diş 4 Sağ. dişı 4 Sol. dişi 5 Sağ. erkek 5 Sol. erkekrı
Sağ. erkekcı
Sol. erkek 7 Sağ. dişı 7 Sol. dişi Dorsaluç 4 adet 5 adet 5 adet 5 adet 6 adet 4 adet 4 adet 5 adetrı
adet 5 adet 7 adet 5 adet i adet 4 adet Distaluç i adet 2 adet 3 adet i adet iadet:ı
adet 2 adetı
adet 4 adet 2 adet i adet 2.ldet 2 adet 3 adetG.e.c.'ııin G.d.n.v.'ye göre koıııımu Cranial Cranio-ventral Craııio-veıııral Cranio-veııtral Craııial Craııio-dorsal Craııio-veııtral Cranio-dorsal Cranio-veııtral Cranio-ventral Cranio-ventral Cran:al Caudo-ventral Cranio-velltral
G.CC:. 'deki hoğuml<llll11a dunıııııı
var var var \'ar yok yok (;ok az helirgın S'ok az helirgin çok .11helirgin S'ok <iz helirgin az helırgiıı
yok yok yü~ G.e.c .. Gangiion cervicaJe craııialc
(i.d.n.v.: Ganglion distale nervi vagi
ganglion'da nervus jugularis ve nervi caratici interni'den başka ganglion gövdesinin üst kısmından iki sinirin daha ayrıldığı. bunlardan birinin nervus hypoglossus' a ka-tıldığı, diğerinin ise arteria camtis communis'in ikiye ay-rıldığı bölgeye giderek plexus earoticus communis'in olu-şuıııunda görevaldığı saptandı.
Beş ganglion' da, ganglion gövdesinin distal kıs-mından sadece hir kolun ayrıldığı gözlendi (Şekil 21). Bu ganglion'lardan dördünde, çıkan sinirin kısa bir seyirden sonra ikiye ayrıldığı, hu kollardan birinin arteria carotis
externa'nın, diğerinin ise arteria carotis interna'nın baş-langıç hölümüne giderek hu f.ıölgede plexus caroticus in-ternus ve plexus caroticus externus"ıın oluşumuna ka-tıldığı tespit edildi. Arteria carotis externa'ya giden sinirden ayrılan ince bir dalın, arteria camtis commuııi,'e kadar ulaştığı saptandı.
Beş ganglion'da, gövdenin distal'inden iki kolun ay-rıldığı, üç ganglion'da bu kollardan hirinin ince diğerinin kalın olduğu, ince kolun arteria camtis interna'ya gilli i. kalın olanın ise tekrar ikiye ayrılarak. bunlardan birin n
Ahmet Çakır
Şekıl 3. Ganglion cervicale craıııale. Crossmon'un üçlü boyaması x 29lJ. Figure 3. Cranial cervical ganglion. Crossmon's triple stain x 290.
a. Ganglion hücreleri (ganglion eclis). Ince oklar (thin arrows): Manto (pcyk) hücre çekırdekleri (nucici of the satellite eclis). Kalın oklar (thick arrows): Schwann hücre çekirdekleri (nucIci ol" the Schwann cells).
arıeria canıtis interna'nın başlangıcına, diğerinin de ar-ıeria carotis externa'ya uzandığı belirlendi. Gang-lion 'ların birinde, çıkan iki adet ana sinirin haşka kol ver-meksizin arıeria carotis interna'ya ve arteria carotis communis'in son kısmına giderek buradaki plexus'lara katıldığı saptandı. Bir ganglion' da ise iki ana kolun ha-ricinde ganglion'un caudal kenarından ve ortalarından çıkan ince dalların arteria carotis interna'ya gittikleri göz-lendi.
Ür,: ganglion'da, distal kısımdan üç kolun ayrıldığı, kollardan ikisinin ince birinin kalın olduğu, ince kolların arteria carotis interna'ya. kalın olanın ise arteria carotis externa'ya gittiği görüldü.
Bir ganglion'un distal kısmından dört sinirin ay-rıldığı. ganglion' daki hoğumlanmanın lateral' inden çıkan ür,: kolun arteria carotis communis'in son kısmına gittiği, distal kısmın lateral'inden ayrılan bir sinirin ise kısa bir seyirden sonra ikiye ayrıldığı belirlendi. Bu kollardan bi-rinin sin us caroticus' adiğerinin arteria carotis externa üzerinden tnıncus linguofacialis'e kadar uzandı ğı ve hu kolun seyri boyunca pharynx' e ince kollar verdiği göz-lendi.
Aynı hayvanın sağ ve sol tarafına ait ganglion'lar ile di~i ve erkek tav~anlar arasında görülen yapısal, hölgesel ve hoyutsal farklılıklar Tahlo 1 ve Tablo 2'de belirtilmiş-tir. Araştırmada, karşılaştırma yapmak bakımından tnın-cus sympathitnın-cus ve ganglion distale nervi vagi'ye ait öl-çümler ile (Tahlo 1), ganglion cervicale craniale'nin, ganglion distale nervi vagi'ye göre konumu ve gang-lion'daki hoğumlanma durumu da göstcrilmi~tir (Tablo 2).
Histolojik preparatlar ineelendiğinde. ganglion cer-vicale craniale' deki ganglion hücrelerinin (Şekil 1a) yu-varlak veya oval şekilli olduğu saptandı. Bir ya da iki çe-kirdek içeren ganglion hücrelerinin çevresinde yakla~ık çekirdekçik büyüklüğünde, manto (peyk) hücrelerine ait (Şekil 3, ince oklar) çekirdeklerin bulunduğu görüldü. Ganglion'un ara maddesi olan bağ doku içinde sinir tel-lerine ait Schwann hücrelerinin çekirdekleri (Şekil 1. kalııı oklar) belirlendi. Ganglion dokusu içinde ve tnıncus sympathicus'un ganglion'a bağlandığı hölgede, sinir tel-lerindeki myelin kılıfın kalıntısı olan neurokeratin çatısı saptanamadı.
Tartışma ve Sonuç
Hedger ve Webber (8) ile Mikusek ve ark. (10) sı-çanda ganglion cervicale craniale'nin. arteria carotis com. munis'in ikiye ayrıldığı yerde lokalize olduğunu ve bir di-seksiyonda hu ayrım yerinin karşı tarafa göre 4 mm caudal' de bulunmasına rağmen ganglion 'un yerinin de-ğişmediğini belirtmiştir. Tav~anda ganglion. arteria ca-rotis interna ile arteria carotis externa arasında ve bu da. marların biraz medial' inde hulunur. Özellikle ganglion distal e nervi vagi'ye göre konumu deği~iklik gösterebilir.
Mikusek ve ark. (lO) beyaz sıçanda ganglion cer-vicale craniale'nin 4.8 mm uzunluğunda. 0.8 mm ge-nişliğinde ve 0.65 mm kalınlığında, eui-Seng (3), Bact-rian devesinde 15-20 mm uzunluğunda, 4-6 mm geni~li-ğinde, 3 mm kalınlığında olduğunu bildirmiştir. Getty (7) ise ganglion'un köpekte ortalama 11 mm uzunluğunda. 4 mm çapında, kedide 8 mm uzunluğunda 1 mm çapmda. atta 2-3 cm uzunluğunda 1 mm- 1 cm çapında olduğunu.
Ank:lI'<i'Ünıv Vet Fak Derg. 48.2001 "-"I
hu/ağıda i 5 mm rusırocaudal. H mm dorsoventral, 4 mm mediolaıeral. koyunda da iS mm rosırucauda1. S nım dor-soventral. 3 mm mcdiolaleral hoyuta sahip hulunduğunu helırımi~tir. Araştırmada tavşandaki değerlerin. hay-vanların hoyutları arasındaki farkla doğru orantılı olarak slC;ilııa gürc hiraz fazla olduğu sapıanınışıır. Ancak. lav-şanil aiı sayısal değerler ilc literatürün verdiği yukarıdaki rakamlar karşılaşıırıldığında ganglion'un hoyutunu hay-qııın cüssesi ilc ilişkilendirınenin doğru olmayacağı an-laşılmaktadır.
Araştırınada hem hayvandan hayvana. hem de aynı hayvanın sağ ve sol ganglion'larından çıkan sinirlerin sa-yısı vc çıkış şckillerinde fark hulunduğu helirlenmiştir. Hcdger ve Wchhcr (H) sıc;anda ganglion 'un cranİa! kut-hundan çıkan ncrvus carolicus intcrnus'u tck hir sinir ola-r~ık belirtmiştir. Oysa tavşanda hu sinirin, sayıları 6'ya ulaş:ıhilcn koııar halinde ganglion'dan ayrıldığı ve sonra hu koııarın artcria caruıis interna'yı sararak plexus şe. killendirdiği gürülmüştür.
Insanda yapılan bir çalışmada (14) ganglion cer-vıcalc superior'den ayrılan bir kolun, nervus laryngeus ınfcrior' dcn gelcn bir kol ile hağlantı kurduğu bil-dirilmiştir. Araştırmada böyle bir sinire rasılanamamıştır.
\Vebber (I 6) insanda lumhal biilgede bulunan syınpathie ganglionlardaki hücre çapının ortalama 30 LL.
Hedger ve Webber (H) ise sıçanda ganglion ccrvicalc cra-nialc "'Ieki hücre çapının 29 IIolduğunu helirtmiştir. Araş-tırınada tavşanda ganglion cervicale craniale'de hulunan hiicrelcrin ortalaımı çapının 2H.5 II olduğu tespit edil-miştir.
Ehhcsson (6) primatlar vc insan üzcrindc yaptığı c;a-Iışmada ınıncus sympathicus'taki myelin'li sinir Mi sa-yısını ortaya koymu~ ve ineclediği 16 materyalden 9'unda myelin' Ii lif sayısının myelin' sizlere göre daha az oL-duğunu ifadc cımiştir. Tav~anda tnıncus sympaıhicus'un ganglion' a yakın bölümünden ve ganglion eervicale cra-nialc'den hazırlanan kesiıierde yapılan incelemede. mye-lin kılıfın kalınlıSı olan vc bu kılıfın varlığını belirten ne-urokeriltin çatısına rastlanamamıştır.
Incelencn literaıürdc hiçbir araştırmacı ganglion eer-vicale craniale'nin gövdesi üzerindc bir boğumlanmadan hahsetmemiştir. Ancak, araştIrınada kullanılan tavşanlara ait <) materyalele iizellikle ganglion'un distal kutbuna yakııı bölümde az yada çok hir daralma hulunduğu sap-tanmıştır.
Sonuç olarak. tavşanda ganglion cervicale cra. niale' nin arteria carotis interna ve arteria carotis ex. ıema'nın haşlangıç bölüınleri arasında ve htmların me-dial' inde bulunduğu, ganglion' dan çıkarak çevre doku-lara dağılan sinirlerin sayısında değişiklik olahileceği saptannıı~. hazı ganglion 'larda boğumlanma tespit edil-ıııiştir. Ayrıca, cvcil nıel1lclilerle karşılaştırıldığında gang-linn'un ıav~al1da hayvanın vücut hüyüklüğüne göre iyi gclişıiği belirlenmiştir.
Kaynaklar
i. Barton AA, Causey G ( 195:5):FleclJ"/lIl IJI/ırıı\{ııı)ı,- ılıııh'
n/lhe superinr lelTiml g(/lıglinıı. Ji\n~ıl.92. J')') -'lO,
2. Crossmon GA (1937): A II1l1dl(iClI/ItI11 nj Mullun's CIlIJ.
ııeııiı'e ıissue sl,,11I ıviıh lidi.I'I'usSII)// n( ıhe ı'nııı:ıpl", iii.
\"Olveli. An:ıl Rec. 61). 33.3:';.
3. eui-Seng, "'ang .IL, Xie ,,;\'111,)981 The gmss UIlU/IıIJII
nt ıhe eruıı/{{I ("enııcııl guııgliıııı Iıl1d 1/1 "/"Iul,lwı' Ili :hı'
/3ueınlılı ('({Iııe1 (C"lI1ellıs h"uri,IJIIIS) Vcı Rn enınınıııI.
22.1.5.
4. Depace DM (1981) /v/(){plj()lugie sl/((/i, ii! IILI' hlnu1l
,.".1.
s<,ls nf s({perinr cerıııut! g(/lıglinıı n//he ({Ilmııı mı. ACLı
Anal. 1(1).238.246.
5. Depace D\'I ( 1982): Fııideıı("e ('ıı'"iJlııııd.gııııglilılı h({l"rier
iıııhe supenor ("('n'iıııl g({ııgliuıı uj ılıe mı .-\ııal RcL". 2()4.
357.363
(i. Ehhesson SOL-:(19681: (jUllll/tlııın'l' 1'/iıdlı'S "i 'tI/h'n,u
("en'ıc{(! synıp(/ıh~'i{' gunglin in II 1'(/ne1\ 111 jJrlll/U,'eS IJ!(
Im/iııg 1I1({1I.i. The mıiıı ıif pregwıglıııııiı /ilh'/"I /" .~ı/ı'.~'
linııir: ııeumııs J \1orph. 124. i 17 -132.
7. Getly R (1975): The Aıı({/nll1.'" ıı/ıhe f)ıı/I)ı',ıic Aııim({/ı
Fifıh Ed. \VB S~llIlldcrs COIll. PhiLıdelphl<1
8. Hedger .JH. '''ehber RH il'n6):Aııulı)/}I/ud "1/<11 /Jf ılıı
celTicııl s.'"lI1puıh"ıic Irıııık ({ııd g({ııgl/{{ III ıh, "Ilmı" mı
(Mııs IınlTegicııs ulhıııus). r"la 1\1l<lL.W,. 21)(, 217
9. Karasek!\'l, !'ellcrhorg 1..1, King TS. Ilansen .IT. ReillT RJ (ı,)R3): U/eel o/ ,"ııpenor (."I'n-ıut/ g(/lıglu'ıını 1,,/111' "II
ıhe lı/ıl"{lsırllcil!re o/ ıh" piıwuloc\"ıe iıı /he 1(llInlı ı'uı (Si,~'
1I100lrm hispidııs). (lCllConıp Enclocr. SI. i.> 1.137.
i O. Mikusek .I, Karmanska W. Zajac VV, Kucznik ". ( 19(4): Coııglio o/ ıhe cen'lcuI pun n/ ıhe \I/I1/'uılwf!,
/mıık iii the ıı.'hile ml. Soı.m:n n/ h/ood Sııı)ph ıili"
ull-gimm.hi/nlOlI/es. Folia Morph. 53. 2:55 2'JJ
II Ruhin E (19X5): f)(Telnl)I17UII n/llw mı ,lılwı'l"r len'lI,,!
g(/l/glinıı. Culı,~/I(lıı c,,1I IıwıııruUnlı .i \Jl'LJI\'" I. 5. ()i:;
(ı84.
ı
2. Ruhin E (I'.)X5): f)"I'"lol"17elıı oı/hı" mı 'uıwl/nr ,ı'n'" ııiguııglinıı. Iııiı/{{/ s/llg".\ O/S\ııIIJ!.le InmlllriOI/. .i."eıır,,,l':. 5.
(,97-70-'l.
13. Santer RM, Owen RG (19R6): Anı'mt/ıııı)ı'/' nı ılıe ;',Ii
superior c~rl'iC(i1 gtlııglion. A IJ7(J11J/ın/(Jgicu/ (Int!
S('-miqıı(/llliıuli,'" hislOCheııl/cul 11I""SUgul"lı!. .i .\Il~ıı. 147.
107.J 14.
14. Sato I, Sato T (1')97): eOIı/ııl/ııııcllrillıl 1)1'11("(,1'11ılıı.' 1/1.
INrior cen-iClı! .IHııımıhel/(" guııglltlll Iıl1d iIli' IIllı'ri()l' ııırııı.
geul ~11'1"1,''.JAnai. 19(). 147.14X.
15. Voyvodie.JT (1'.)87): Dnelnl'lııetlI uııd reglllllil()1I n/ dl'l!li.
riles iii ıhe ml superior cerncııl gmıglı"ıı . .i I\CLJlü'CI. 7.
'.)04-912.
i O. Webher
ını
(1958): A UJlllrthlıl/rlll ()ii Ihl"ll'mpoıhef!1.IWITes iıııhe IU/ııl'or r"gioıı. Anal Rcl:. BU. Sf.:I-(,O-'l.
17. Yawo H (1'.)87): Clwııgn III ıh" deııılririı ~e()iI1eın "i
mouse sııp"nor eel"l'icol g({Iı,~/ı()1ı cellı (()II{}\I'II/.~ ı)()ı"{.
gmıglinııic ııwlmn\" J NCLJro,cJ. 7. J703.3,1
ı
Yazı~ma adresi:
Doç:. Dr. Allll1e1 Çokır
A
O
Veleriııer FuküllesiAııulOmi Alilibilim Dulı
