Bed. Eğt. Spor. Bil. Der. III (1998). 2 : 15 - 20
TÜRK MİLLİ BADMİNTON TAKIMININ ANTROPOMETRİK,
VÜCUT KOMPOZİSYONU VE BAZI PERFORMANS
ÖZELLİKLERİ
Ömer ŞENEL *
Nevin AT ALAY *
F. Filiz ÇOLAKOĞLU *
ÖZETBu çalışmanın amacı ; 19 yaş ve altı Turk Milli Badminton Takımı Oyun cularının antropometrik, vücut kompozisyonu ve bazı performans özelliklerinin tespit edilmesi ve ilgili literatür ile karşılaştırılmasıdır.
Çalışmaya 1997 Balkan 19 Yaş Altı Badminton Şampiyonası öncesi, milli takım kampında bulunan toplam 14 (6 bayan, 8 erkek) sporcu gönüllü olarak katıldılar. De neklerin somatotip, vücut kompozisyonu ve bazı performans özellikleri {vertikal sıç rama, aerobik ve anaerobik güç, pençe kuvveti, görsel ve işitsel reaksiyon zamanı ve esneklik ) alan ve laboratuvar testleri ile tespit edildi.
Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma ve en büyük ve en küçük değerler kullanıldı. Elde edilen bulgulara göre Badminton genç milli takımını oluş turan bayan ve erkek sporcuların aerobik güç bakımından zayıf olmalarına karşın, diğer parametreler açısından ilgili literatür ile benzerlik içerisinde olduğu belirlendi. Anahtar Kelimeler : Badminton, Antropometri, Vücut Kompozisyonu, Per formans.
ANTHROPOMETRIC, BODY COMPOSİTİON AND SOME PERFORMANCE VARIABLES OF TURKISH NATIONAL BADMINTON
PLAYERS. ABSTRACT
Tne purpose of this study is to investigate anthropometric, body composition and some performance characteristics of U 19 Turkish national badminton players and to compare them with related literature. 14 National badminton players ( 6 female, 8 male) were voluntarily participated into this study during training camp which was held just before 1997 Balkan Badminton Championships. Antropometric, body com position and some performance characteristics (anaerobic and aerobic power, grip strength, audio and visual reaction time and flexibility) of subjects were measured by-using field and laboratory tests. Statistical analysis were done by by-using mean, stan dart deviation and range. According to data were gathered although aerobic power of sübjektif were less, other parameters were found in similarities with related li terature.
Key Words : Badminton, anthropometry, body composition, performance.
GİRİŞ
Türkiye'de çok yeni bir spor dalı olan badminton sporuna ilgi ve buna bağlı olarak ka tılım her geçen gün artmaktadır. Olimpik bir spor olan badmintonda da, diğer rakelli spor larda (masa tenisi, squash) olduğu gibi kısa süreli maksimal ya da submaksimal yük lenmeler ve kısa süreli dinlenme periyodları bulunmaktadır. Bu tür spor dallarında özellikle sürat, dayanıklılık, kuvvet, koordinasyon, reaksiyon, sezinleme, oyun becerileri ve teknik başarının ön şartları olarak kabul edilebilir (1). Rakibe temassız (non- contact) ferdi bir spor olan badminton oyununda sıçramalara, hamlelere, hızlı yön değiştirmeler ve hızlı kol hareketlerine ihtiyaç duyulur (2). Bahsedilen tüm bu özelliklerin etkili antrenmanlarla ge liştirilmesi sporcu başarısını olumlu yönde etkileyecektir.
Uluslararası düzeyde müsabakalara katılan ve son yıllarda özellikle Balkanlarda ba şarılı sonuçlar alan Türk Badmintoncularının fizyolojik profilleri ile ilgili literatür ol dukça azdır. Yapılan bu tür çalışmalarla, bu spor ve sporculardaki gelişimi daha sağlıklı gözlemek mümkün olacaktır.
Bu çalışmanın amacı, Türk Genç M i l l i takımını oluşturan badmintoncuların (bayan -erkek), antropometrik, vücut kompozisyonu ve bazı performans özelliklerinin belirlenmesi ve ilgili literatür ile karşılaştırılmasıdır
GEREÇ ve YÖNTEMİ
Araştırmaya katılan 8 erkek, 6 bayan sporcunun tamamı genç milli takım sporcuları olup ölçümler, Eylül - 1997 döneminde ülkemizde yapılan Balkan Şampiyonası öncesi dü zenlenen kamp döneminde alınmıştır.
Sporcuların yaşları yıl olarak tespit edilirken (Erkekler : 17+1.85, Bayanlar 16 + 1.89), boy uzunlukları ayaklar çıplak olarak Holtain Limited marka boy ölçer ile (0.01 cm hassasiyette) (E: 177.87 ±3.72, B : 165 ±2.09), vücut ağırlıkları şortlu ve ayaklar çıplak iken Angel elektronik baskül ile (0.01 kg hassasiyette) (E : 62.62 ± 6.06, B : 52.66 ± 2.50) ölçülmüştür.
Vücut yağ yüzdesinin tayini için bacak ve subscapular bölge deri kıvrım kalınları Hol tain marka skinfold kaliperle (lmm hassasiyette) ölçülüp vücut yağ yüzdeleri Sloan - Weir formülüne göre belirlenmiştir (3,4).
Somatotip tayini çin deneklerin çap ölçümleri Holtain marka kumpasla, çevre öl çümleri de esnek olmayan mezura ile alınmış ve değerlendirmeler Heath - Carter me toduna göre yapılmıştır (3).
Sporcuların görsel ve işitsel sağ ve sol el reaksiyon zamanları New Test reaksiyon cihazı ile tespit edilmiştir. Deneklere 10 tekrar yaptırılarak ortalama değerler alınmıştır.
Deneklerin esneklikleri ayaklar çıplak iken Otur ve Uzan (Sit and reach) testi ile belirlenmiştir. Anaerobik güç tespiti, Sargent Jump test bataryasına göre duvara çizilmiş met
Sporcuların Max V 0 2 değerleri, daha çok kardiorespiratuar verimliliği ve aerobik ka pasiteyi gösteren bir test olan 20 m mekik koşusu (shuttle run) testiyle ml. kg/dk cinsinden lespit edilmiştir (5). Verilerin analizinde aritmetik ortalama ve standart sapma ile en küçük ve en büyük değerler kullanılmıştır.
B U L G U L A R
Tablo 1 : Deneklerin Antropometrik ölçümleri, Somatotip, Vücut Kompozisyonu ve
Performans Özelliklerin ortalama (X), Standart Sapma (SD), Minimum (Min) ve Mak simum (Max) Değerleri
Değişkenler Bayanlar (n = 6) X SD Min Max Erkekler (n = 8) X SD Min Max Yaş (Yıl) 16 1.89 14 19 17 1.85 14 19 Boy (cm) 165 2.09 163 169 177.9 3.72 172 185 Vücut Ağırlığı(kg) 52.66 2.50 50 56 62.62 6.06 56 74 Somatotip Endomorfi 3.5 0.83 2.5 4.5 1.93 0.67 1 3 Mesomorfı 5.01 0.33 4.5 5.3 5.3 0.38 4.5 5.8 Ektomorfı 3.66 0.98 2.5 5 4.25 0.75 2.5 5 Vücut Kompozisyonu Vücut Yağ Yüzdesi (%) 17.96 1.94 15.8 20.8 ; 6.92 1.55 4.8 8.8 Yağsız Vücut Ağırlığı (kg) 43.16 1.09 41.6 44.35 58.23 5.05 52.75 67.48 Performans Vertikal Sıçrama (cm) 36.83 3.86 31 42 46.62 7.22 35 59
Değişkenler Bayanlar (n = 6) X SD Min Max Erkekler (n = 8) X SD Min Max Anaerobik güç (kg.m/sn) 97.28 4.17 91.4 104.4 119.4 13.68 101.43 134.64 Aerobik Güç(ml.kg/dk) 43.73 3.62 39.9 49.3 53.98 3.81 48.7 59.3 Sağ el Pençe Kuvveti (kg) 29.58 1.96 26.9 31.8 39.15 7.75 31.7 54.3 Sol el Pençe Kuvveti (kg) 24.61 2.43 21.7 29 34.53 7.16 29.2 50.3 Reaksiyon Zamanı (msn) Görsel Sağ 126.6 15.0 140 100 135.0 15.1 150 100 Sol 135.0 20.7 150 100 130 10.6 150 120 İşitsel Sağ 118.3 11.6 130 100 118.7 13.5 140 110 Sol 126.6 16.3 150 100 131.2 13.5 150 120 Esneklik (cm) 29.5 4.75 23.5 37 23.75 7.51 10 32
TARTIŞMA
Yüksek mezomorfi, fiziksel fitnes düzeyi ile pozitif ilişkilidir. Perormansın yük selmesi ile birlikte, bazı spor dallarında endomorfi azalırken, mezomorfıde artış gö rülmektedir (6,7). Her iki cinsiyet için (bayan- erkek), mezomorfik komponentin genellikle diğer spor dallarında da daha baskın olduğu, daha önce yapılan araştırmalarda da gös terilmiştir (6,7,8). Bu çalışmada da tablo 1 incelendiğinde bayanlarda; 3.5 - 5,0- 3.6 olan somatotip değerleri, erkeklerde biraz daha ektomorfik özellik baskınlığı şeklinde (1.9, 5.3, 4.2 olarak) gerçekleşmiştir. Bu durum genetik olarak bayanların vücut yağ oranlarındaki fazlalıktan ve sporcuların antrenman düzeylerindeki farklılıklardan kaynaklanabilir.
şekline de bağlı olarak yağ kitlesi azalarak kas kitlesinde artışlar olur (3,7). Elit Türk genç erkek ve bayan badmintoncuların vücut yağ oranları, yüzme, kayak, atletizm, cimnastik, buz pateni sporcuları ile karşılaştırıldığında daha düşük olduğu görülmektedir (7,9). Bu durum sporcuların yaşlarının daha genç oluşu, beslenme düzeyleri ve uygulanan ant renmanın şiddeti ile ilişkili olabilir. Yaşlanma ile birlikte vücut yoğunluğunun azaldığı ve buna karşılık yağ yüzdesinin arttığı bilinmektedir.
Omoseqaard'a (10) göre elit, milli uluslararası düzeyde erkek badmintoncuların max V02'leri 68-73 ml/kg/dk bayan badmintoncuların ise 58- 63 ml/kg/dk arasında olması bek lenmektedir. Ayrıca Hintli, elit 13-14 yaşlan arasıdaki bayan badmintoncuların 46.4 ml/ kg/dk max V 0 2 ye sahip oldukları gözönünde bulunulursa, eldeki çalışmada bulunan so nuçların, bu değerlerin çok altında olduğu görülmektedir (11). Bu durum antrenörlerin ya da sporcuların aerobik gücü artırıcı antrenmanlara yeterince önem vermediklerinden kay naklanabilir.
Bir badminton maçı normalde oyuncuların kalitelerine, oynanan set sayılarına ve ke sintilere bağlı olarak ¡5 ile 90 dakika arasında sürer. Müsabakalar esnasında oyuncuların kalp atım hızları maksimal değerlerinin tek erkeklerde % 92'sine tek bayanlarda ise % 88'ine ulaşabilmektedir. Bu tempo gözönüne alındığında oyuncuların anaerobik güç lerinin yüksek olması gerekmektedir (10). İlgili araştırmalar incelendiğinde, kız ve erkek badmintoncuların anaerobik güçleri basketbolculardan ve voleybolculardan daha az ol masına karşın, futbol, hentbol ve atletizm yapan sporcular ile benzerlik içerisinde olduğu görülmektedir (4). Bu durum basketbol ve voleybol sporunun karakteristiği gereği sıçrama komponentinin fazlalığı ile izah edilebilir.
Değişik spor dalları ile karşılaştırıldığında, badmintoncuların rölatif bacak kuv vetlerinin tenis ve hentbol sporcularından daha yüksek olduğu görülmektedir (10). Bu ça lışmada elde edilen pençe kuvveti değerleri yaş grubu dikkate alındığında masa tenisçiler, hentbolcular ve basketbolcular ile benzerlik içerisinde olduğu görülmektedir (4).
Deneklerin görsel ve işitsel reaksiyon zamanlarının Türkiye, Yugoslavya, Yunanistan ve Romanya A milli takımları, bayan ve erkek badmintonculardan daha kısa olduğu gö rülmektedir (12). Bu durum antrenman düzeyi e genetik farklılıklarla açıklanabilir. Ant renmanlar ile sporcuların reaksiyon zamanlarında pozitif bir gelişme olması doğaldır. (13,14) Bu konuda yapılan bir çalışmada Çimen (15), uyguladığı çabuk kuvvet ant renmanı sonucunda erkek masa tenisçilerin reaksiyon zamanlarının % 12,9 oranında bir ge lişim kaydederek 0,183 sn'den 0.163 sn'ye düştüğünü göstermiştir.
Sonuç olarak elit genç badmintoncuların fiziksel ve fizyolojik profilleri ilgili literatür ile karşılaştırıldığında aerobik güç bakımından zayıf olmalarına karşın diğer tüm pa rametreler açısıdan uluslararası yönden normaldeğerlere sahip oldukları tespit edilmiştir.
K A Y N A K L A R
1. Baron, R et a l : Catecholamine Excretion and Heart Rate as Factors of Psychophysical Stressin Table Ten nis, IntJ Sports Med., 13 :7, 1992, 501- 505.
2. Hoy, K. et al : Badminton Injuries - a prospective Epidemiological and Socioeconomic Study, Br J Sports Med., 28 : 4, 1994, 276- 279.
3. Fox, E„ Bowers, R., Foss. M. : The Physiological Basis for Exercise and Sports, 5 Ed., Brown and Bencmark, Dubuque, 1993.
4. Tamer , K. : Sporda Fiziksel Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Türkerler K i -tabevi, Ankara, 1995.
5. Ramsbottom, R., Brewer J., Williams, C. : A progressive Shuttle Run Test to Estimate Maximal Oxygen Uptake, Br J Sports M e d , 22,4. 1988, 141- 144.
6. Reily, T., Snell, P., Williams. C . : Physiology of Sports, E and FN Spon, London, 1990.
7. Russo, E.G., Graziani. I. : Antropometric Somatotype of Italian Sport Participants,. J Sports Med. Phys. Fitness, 33. 1993. 282-291.
8. Çolakoğlu, H. ve ark : Elit Türk Atletlerinin (Koşucularının) Fiziksel ve Fizyolojik Profili. Spor Hek. Der., 19:3, 1984. 119, 130.
9. Russo, E.G. et al.: Skinfold and Body Composition of Sports Participants, J Sports Med. Phys. Fitness, 1992,32:3.303-313.
10. Omosequaard, B. : Physical Training for Badminton, International Badminton Federation. Denmark. 1996.
11. Ghosh. A.K, Goswami, A., Ahuja, A. : Evaluation of a Sports Specific Training Programme in Bad minton Players, Indian J. Med. Res., 98, 1993, 232- 236.
12. Karakuş, S., Küçük, V., Koç, H. : 1995 Balkan Şamiyonasına Katılan Badminton Sporcularının re aksiyon Zamanları, G.ü. Bed. Eğt. Spor B i l . Der.. I : 2, 1996, 11-17.
13. Mokha, R„ Kaur, G., Sidhu, L.S. : Effect of training on the reaction time of Indian Female hockey pla yers. J. Spoils Med. Phys. Fitness, 32, 1992, 428 - 431.
14. Hasçelik. Z. et al : The Effects of Physical Training on Physical Fitness Tests and Auditory and Visaul Reaction Times of Voleyball Players, The J. Sports Med. Phys. Fitness, 29, 1989, 234 239
15. Çimen O. : Çabuk Kuvvet Çalışmalarının 16-18 Yaş Grubu Erkek Masa Tenisçilerin Bazı Motorik Özelliklerine Etkisi. G.Ü. Sağlık Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1994.
