Mühendis ve Makina - Cilt: 46 Sayý: 544
teknoloji
dünyasý
40
G
Çeviri: Ceren KUZEYYELÝ
Gaz Þebekelerinin Keþfi
az þebekelerinin kontrolü, birkaç yüz feet kazý gerektiren ve bozukluklar için itme kollu kameralarla bakmayý gerektiren iþ yoðunluklu bir çalýþmadýr. Carnegie Mellon Üniversitesi Robotik Enstitüsü'nden Hagen Schempf kablosuz uzaktan kumanda sistemi kullanarak bu prosesin daha hýzlý yapýlabileceðini düþünmüþtür. O, boru hatlarýnýn içindeki kontrol aralýðýnýn bükülen ve kývrýlan kablolara baðlý kameralar yerine uzaktan kumandalý robotlar kullanarak geniþletilebileceðini iddia etmekteydi. Her üç yüz feette bir caddelerde çukurlar kazmak yerine ekipler birkaç bin feette bir delik kazabilir. Schempf öncelikle Explorer adlý kablosuz- kontrollü, pille çalýþan, kamerayla donatýlmýþ robotu, New Yorkun caddeleri altýndaki sekiz inç çapýnda dökme demir gaz þebekesini kontrol etmek için yerleþtirerek bu teorisini test etmiþtir.
Her biri dört inç çapýnda baðlý yedi modül Explorer robotu 50 inç uzunluðuna kadar çýkarmaktadýr. Robotun beyninin ön ve arkasýna yerleþtirilen tahrik, pil ve iletiþim birimleri merkez modülündedir.
Doðal gazýn havayla karýþmasý patlama tehlikesine yol açtýðýndan robot gaz þebekesine indirildiðinde ikisinin karýþmasýný önleyecek bir yöntem tasarlanmýþtýr. Plana göre yerleþtirmeden önce, robot, sonradan havanýn nitrojenle deðiþtirildiði hava geçirmez bir silindire konmaktadýr. Robot silindirden alýnmakta ve þebekeye baðlanmýþ bir indirme tüpüne yerleþtirilmektedir. Ýndirme tüpüne nitrojen verilerek havadan arýndýrýlmaktadýr. Þebeke vanasý açýldýðýnda, doðal gaz yaklaþýk her inç kareye bir pound basýnçla nitrojeni çýkarmak için indirme tüpüne girmekte, ve robot gaz þebekesine güvenle indirilmektedir.
Aydýnlatýcýyla 360 derece dönebilen ön ve arka balýkgözü kameralarla donatýlan Explorer, þebeke yolunda yavaþ yavaþ ilerleyerek boru içinin yüksek çözünürlüklü renkli resimlerini cadde kenarýnda beklemekte olan bir kontrol arabasýndaki ekrana hemen hemen gerçek zamanlý olarak göndermektedir. Operatörler þebekenin o bölümü için bir çalýþmanýn gerekli olup olmadýðýný ve ne kadar onarým,
iyileþtirme veya deðiþtirme gerektiðini saptamak için gönderilen bilgiyi kullanmaktadýr.
Deney sýrasýnda Consolidated Edison firmasýnýn proje danýþmaný bir video monitörüyle muayeneyi izlemiþtir. Danýþman "Explorer kameranýn servislerin þebekeye baðlantýlarýný; boru baðlantýlarýnýn, dirseklerinin ve T parçalarýnýn yerleþimini; borudaki herhangi bir döküntü, týkanýklýðý; veya su birikimini görme yeteneðinde olduðunu belirtmektedir.
Mechanical Engineering dergisinden çevrilmiþtir. Ýletiþim için: http://www.memagazine. org
Kolay Ýðnecilik
etiþkinler de çocuklar gibi enjeksiyon iðnelerinin keskin acýsý karþýsýnda korkuya kapýlabilmekteler. Cambridge 'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü kimya ve biyomedikal mühendisliði profesörü Robert Langer ultrasonun iðne iþlemini daha rahatlatabileceðini düþündü.
Langer, insan derisinin göreli olarak nüfuz edilemez olduðunu söyleyerek bunu bir tuðla duvarla karþýlaþtýrdý. Ona göre ultrason, ilaç uygulamalarýný hýzlandýran, derinin ince gözenekler açmasýna izin verebilecekti.
Meslektaþlarý Joseph Kost ve Daniel Blankschtein ile çalýþan Langer, deriye 15 saniye ultrason enerjisi uygulayan, küçük, pille çalýþan bir alet geliþtirdi. Ses dalgalarý yað moleküllerinin düzenini bozarak, sývýnýn daðýtýlabileceði ince kanallar oluþturarak deride küçük oyuklar açtý.
Aletle aðrýsýz bir iþlemden sonra cildi beþ dakika için uyuþturan bir anestezik krem olan Lidocaine uygulanarak cilt aðrýsýz aþý, kan alýmý ve enjeksiyon için hazýr hale gelmektedir. Lidocaine'nin kendi kendine etkilemesi bir saat alacaktý. Deri 24 saat içinde normal konumuna dönmektedir. Aðustos ayýnda U.S. Gýda ve Ýlaç Ýdaresi, Sontra Medical firmasýnca üretilen SonoPrep adlý aleti onayladý.
Langer, aletin glükoz algýlama ve insülin daðýtýmý gibi baþka potansiyel kullanýmlarý olduðuna inanmaktadýr.
Mechanical Engineering dergisinden çevrilmiþtir. Ýletiþim için: http://www.memagazine. org
