SDÜ Døù HEKøMLøöø FAKÜLTESø ÖöRENCøLERøNøN
MESLEK SEÇøMøNDE ETKøLø OLAN FAKTÖRLERøN
DE-öERLENDøRøLMESø
Evaluation of Factors Affecting Choice of Profession of Students of Faculty of Dentistry of SDU
Çi÷dem KÜÇÜKEùMEN * Zuhal KIRZIOöLU **
* Doç. Dr.,Süleyman Demirel Universitesi, Diú Hekimli÷i Fakültesi, Pedodonti ABD, Isparta/ Türkiye. ** Prof. Dr.,
Süleyman Demirel Universitesi, Diú Hekimli÷i Fakültesi, Pedodonti ABD, Isparta/ Türkiye.
ABSTRACT
Talent, character, trends and factors such as one's self to recognize the important factors that affect professional success. The aim of this study was to evaluate the notions of students (S) of Fa-culty of Dentistry of Süleyman Demirel University on factors on vocational preference, expectations in the educational process and necessity of educa-tion of doctorate/speciality.
182 volunteer students were informed about the study. Responses were assessed as percentages. Students (totally 105-females, 77-males) were se-parated as Class I (37S), Class II (47S), Class III (43S), Class IV (28S) and Class V (27S). The 53,3% percentile of participants have answered the reason of prefering of dentistry that “they have also wanted to be a doctor or dentist, but they won the faculty of dentistry caused by ordering of po-ints in university entrance exam”. It was observed that, many of them (%65,4) have prefered den-tistry after medicine or the other jobs. Period of education of dentistry was found suitable as a 35% percentile. Other students were indicated that the time may be extended (14,8%) or shortened (41%). Education of doctorate/speciality after graduate education was found necessary by a large majority (80,2%). Eventually, efficient factors on vocatio-nal preference were observed as “earned points by students” and “request of families”. Different vi-ews were found about educational time. Necessity of education of doctorate/speciality was accepted by majority.
Keywords:Dentistry, Education of docto-rate/speciality, University entrance exam.
ÖZET
Yetenek, karakter, e÷ilimler ve kiúinin kendi-ni tanÕmasÕ gibi faktörler mesleki baúarÕyÕ etkile-yen önemli etkenlerdir. Bu çalÕúmanÕn amacÕ, Sü-leyman Demirel Üniversitesi Diú Hekimli÷i Fakül-tesi ö÷rencilerinin, meslek tercihlerindeki faktör-lerin, e÷itim sürecindeki beklentilerinin ve dokto-ra/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i hakkÕndaki gö-rüúlerinin de÷erlendirilmesidir.
SDÜ Diú Hekimli÷i Fakültesi ö÷rencile-rine, çalÕúmayla ilgili bilgi verilmiútir. ÇalÕúmaya gönüllü olarak katÕlan 182 ö÷rencinin (I-V sÕnÕf arasÕ) doldurdu÷u anket formlarÕna verilen cevap-lar yüzdesel ocevap-larak de÷erlendirilmiútir. ÇalÕúmaya katÕlanlarÕn (toplam 105 kÕz, 77 erkek); 37’si I. sÕ-nÕf, 47’si II. sÕsÕ-nÕf, 43’ü III sÕsÕ-nÕf, 28’i IV. sÕnÕf ve 27’si V. sÕnÕf ö÷rencisidir. KatÕlÕmcÕlarÕn diú he-kimli÷ini meslek olarak seçme nedenlerinin ba-úÕnda %53,3’lük oranla “tÕp veya diú hekimi olmak istedikleri, ancak üniversite giriú sÕnavlarÕndaki puan sÕralamalarÕ nedeniyle diú hekimli÷i fakülte-sini kazanmalarÕ” seçene÷i gelmektedir. KatÕlÕmcÕ-larÕn, ço÷unlukla (%65,4) tÕp veya di÷er meslekle-rin ardÕndan diú hekimli÷ini tercih ettikleri göz-lenmiútir. Diú Hekimli÷i e÷itim sürecinin, ancak ö÷rencilerin %35’nin beklentilerine uygun oldu÷u görülmekle birlikte, di÷er ö÷renciler tarafÕndan ise; sürenin daha kÕsa (%41) veya uzun (%14,8) tutulabilece÷i belirtilmiútir. AyrÕca, büyük ço÷un-lu÷unun (%80,2), lisans e÷itiminden sonra
dokto-ra/uzmanlÕk e÷itiminin gerekli oldu÷unu düúün-dükleri belirlenmiútir. ÇalÕúmanÕn sonucunda, ö÷-rencilerin meslek tercihlerinde etkili olan faktör-lerin, öncelikle “kazandÕklarÕ puan” ardÕndan ise “ailelerin iste÷i” úeklinde oldu÷u gözlenmektedir. ÇalÕúmada, e÷itim süreciyle ilgili olarak, ö÷renci-ler arasÕnda farklÕ görüúö÷renci-lerin mevcut oldu÷u iz-lenmiútir. Doktora/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i ise ö÷rencilerin büyük ço÷unlu÷u tarafÕndan ka-bul edilmiútir.
Anahtar kelimeler: Diú hekimli÷i, dokto-ra/uzmanlÕk e÷itimi, üniversite giriú sÕnavÕ.
GøRøù
Yetenek, karakter, e÷ilimler ve kiúinin kendini tanÕmasÕ gibi faktörler meslekteki ba-úarÕyÕ etkileyen önemli etkenlerdendir. Seçti÷i mesle÷in özelliklerini kavrayamayan, uygun yetenek düzeyine sahip olmayan, kendi sosyal özelliklerini iyi biçimde tanÕmayan ve farklÕ beklentileri olan bireylerin seçtikleri meslekte baúarÕlÕ olmalarÕ mümkün olmayabilir. Diú he-kimli÷i mesle÷inde; el-parmak becerisi, göz-el iú birli÷i, üç boyutlu görebilme becerisi, renk algÕsÕ gibi yeteneklere sahip olan, sosyal iliúki-lerinde baúarÕlÕ olan, insanlarla iletiúim kurabi-len ve bilgiyi yenileme iste÷i bulunan bireyler daha becerili olacaktÕr. Bahsi geçen bu yetenek ve özelliklerin diú hekimli÷i ö÷rencilerinde oluúturulmasÕ ve geliútirilmesi diú hekimli÷i e÷itiminde önem arz etmektedir.
Diú hekimli÷i e÷itimi; zorlu, karmaúÕk ve genellikle stresli bir e÷itsel prosedür olarak ka-bul edilir. Lisans ö÷rencileri, dünya genelinde 4-6 yÕllÕk programlara kayÕtlÕdÕrlar ve gerekli yeterlilikleri kazanmak için u÷raú vermektedir-ler (1).
E÷itim sistemleri, felsefeleri, metotlarÕ ve kaynaklarÕndaki farklÕlÕklara ra÷men, dünya çapÕndaki mevcut diú hekimli÷i ö÷rencilerinin görüúlerinde yakÕnlÕk oldu÷u görülmektedir. YapÕlan araútÕrmalarda, psikolojik ve psikoso-matik belirtiler gibi stres semptomlarÕnÕn, diú hekimli÷i ö÷rencileri arasÕnda yaygÕn oldu÷u görülmektedir. Genel görüúe göre “stres” diú hekimli÷i e÷itiminin do÷asÕnda bulunmaktadÕr (1-3).
E÷itim sisteminin kiúisel ö÷renme stilleri ve tercihleri gibi birçok metodu içermesi öne-rilmekte ve benimsenen e÷itim felsefesinin merkezinde ö÷rencinin yer almasÕ
gerekmekte-dir. Bu nedenle ö÷rencilerin görüúleri alÕnarak, diú hekimli÷i e÷itimi ve sosyal ortamlar ile il-gili endiúeler ortadan kaldÕrÕlÕp, ö÷renci mem-nuniyeti ve e÷itim kalitesi artÕrÕlmalÕdÕr (4). AyrÕca, ö÷rencilerin gelecekteki profesyonel yaúamlarÕ için mesleki geliúimlerini, psikoso-matik ve sosyal refahlarÕnÕ en iyi úekilde karúÕ-lamak için ideal bir akademik ortam sa÷lanma-lÕdÕr (3-5).
Bu çalÕúmanÕn amacÕ; Süleyman Demirel Üniversitesi Diú Hekimli÷i Fakültesi ö÷rencile-rinin, meslek tercihlerindeki faktörlerin, e÷itim sürecindeki beklentilerinin ve dokto-ra/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i hakkÕndaki görüúlerinin de÷erlendirilmesidir.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu anket çalÕúmasÕna, Süleyman Demirel Üniversitesi Diú Hekimli÷i Fakültesi’nde ö÷re-nim görmekte olan 182 ö÷renci (I.-V. sÕnÕflar) dahil edilmiútir. Baúlamadan evvel, çalÕúmaya gönüllü olarak katÕlan ö÷rencilere çalÕúmayla ilgili bilgi verilmiútir. ArdÕndan ö÷rencilere, meslek tercihlerinde etkili olan faktörler, e÷i-tim süreçleri ve ortamlarÕ hakkÕndaki düúünce-leri ve doktora/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i hakkÕndaki görüúlerinin de÷erlendirilmesi amacÕyla, araútÕrmacÕlar tarafÕndan hazÕrlanan anket formu da÷ÕtÕlarak formda yer alan sorula-rÕ cevaplandÕrmalasorula-rÕ istenmiútir. Ankette, çok-tan seçmeli 13 soru yer almÕútÕr. Sorular; mes-lek seçimi ile ilgili 5 soru, e÷itim süreci ve sosyal/entellektüel ortam ile ilgili 6 soru, dok-tora/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i ile ilgili 2 soru olacak biçimde hazÕrlanmÕútÕr. ÇalÕúmanÕn sonucunda, ankete katÕlan ö÷rencilerin verdi÷i formlar de÷erlendirmeye alÕnmÕú ve eksik ya da hatalÕ doldurulan formlar çalÕúma dÕúÕ bÕra-kÕlmÕútÕr. HatasÕz ve tam olarak doldurulan 182 adet form çalÕúmaya dahil edilmiútir. Ö÷-rencilerin doldurdu÷u anket formlarÕna verilen cevaplar, yüzdesel olarak de÷erlendirilmiútir.
BULGULAR
ÇalÕúmaya katÕlanlarÕn (105 kÕz, 77 er-kek); 37’si 1. sÕnÕf, 47’si 2. sÕnÕf, 43’ü 3. sÕnÕf, 28’i 4. sÕnÕf ve 27’si 5. sÕnÕf ö÷rencisidir. KatÕ-lÕmcÕlarÕn diú hekimli÷ini meslek olarak seçme nedenlerinin baúÕnda %53,3’lük oranla “tÕp ve-ya diú hekimi olmak istedikleri ancak üniversi-te giriú sÕnavlarÕndaki puan sÕralamalarÕ
nede-niyle diú hekimli÷ini kazanmalarÕ” seçene÷i gelmektedir (Grafik 1).
KatÕlÕmcÕlarÕn, ço÷unlukla (%66) tÕp veya di-÷er mesleklerin ardÕndan diú hekimli÷ini tercih ettikleri gözlenmiútir (Grafik 2), (Grafik 3). Ö÷rencilerin %57,7’sinin Diú Hekimli÷i Fakül-tesi’ni üniversite giriú sÕnavlarÕna girdikleri ilk yÕlda, % 32,4’ünün ikinci yÕlda kazandÕklarÕ, geri kalanlarÕn ise ya birkaç yÕl sonra, ya baúka bir fakülteyi kazandÕktan sonra ya da baúka bir fakülteden mezun olduktan sonra kazandÕklarÕ belirlenmiútir (Grafik 4). “Bugün tercih etmek durumunda kalsaydÕnÕz, yine diú hekimli÷ini seçer miydiniz?” sorusuna katÕlÕmcÕlarÕn % 15’i “kesinlikle evet” ve % 10’u “evet” úÕklarÕ-nÕ içeren cevaplarÕ seçerken, % 8’si “kesinlikle hayÕr” ve % 12’si “hayÕr” úÕklarÕnÕ seçmiú, % 35’inin de “belki” úÕkkÕnÕ iúaretleyerek kararsÕz kaldÕklarÕnÕ görülmüútür (Grafik 5). Bulunduk-larÕ úehir, üniversite ve fakülte ortamÕ ile ilgili olarak ö÷rencilere yöneltilen sorulara verilen cevaplarda büyük yüzdelik dilime sahip olanla-rÕn hayallerine uygun olmasa da zamanla alÕú-tÕklarÕ gözlenmiútir (Grafik 6), (Grafik 7).
Ö÷-rencilerin % 56’sÕ teorik ders saatlerinin kesin-likle azaltÕlmasÕnÕn ya da biraz daha azaltÕlma-sÕnÕn uygun olaca÷ÕnÕ belirtmiúlerdir (Grafik 8). Pratik ders saatlerinin yo÷unlu÷unun de÷er-lendirildi÷i soruda ise ö÷rencilerin % 66’sÕ mevcut programÕn uygun oldu÷unu düúünmek-tedir (Grafik 9). Diú hekimli÷i e÷itim sürecinin ancak ö÷rencilerin % 34’ünün beklentilerine uygun oldu÷u görülmekle birlikte, di÷er ö÷ren-ciler daha kÕsa (%44) veya uzun (%12) tutula-bilece÷ini belirtmiúlerdir (Grafik 10). “Diú he-kimli÷i e÷itimini stresli buluyor musunuz?” so-rusunu teorik, klinik, ekonomik ve sosyal açÕ-dan de÷erlendiren ö÷rencilerin büyük ço÷unlu-÷u stresli bulduklarÕnÕ belirtmiúlerdir (Grafik 11). AyrÕca katÕlÕmcÕlarÕn büyük ço÷unlu÷u (%80), lisans e÷itiminden sonra dokto-ra/uzmanlÕk e÷itiminin gerekli oldu÷unu göste-ren úÕklarÕ iúaretlemiúlerdir (Grafik 12). Ö÷göste-ren- Ö÷ren-cilerin, mezuniyet sonrasÕ lisansüstü e÷itim görmek istedikleri anabilim dallarÕ (Grafik 13)’de gösterilmiútir.
Grafik 1. “Diú Hekimli÷i mesle÷ini neden seçtiniz?”
13,20% 53,30%
13,20% 4,90% 15,40%
Soru 1: DiƔ HekimliŒi MesleŒini Neden Seçtiniz?
7dealim diƔ hekimi olmaktŦ.
TŦp veya diƔ hekimi olmak istiyordum, puanŦm diƔ hekimliŒine uygundu.
SaŒlŦkla ilgili bir meslek seçmek istiyordum, puanŦm diƔ hekimliŒini kazanmamŦ saŒladŦ.
DiƔ hekimliŒini, tercihlerim arasŦna öylesine yazmŦƔtŦm, tesadüfen denk geldi.
Grafik 2: “KazandÕ÷ÕnÕz Diú Hekimli÷i Fakültesi, üniversite sÕnavÕnda kaçÕncÕ tercihinizdi?”
Grafik 3: “ødealinizdeki mesle÷i düúündü÷ünüzde; “Diú Hekimli÷i” meslek seçimi olarak hangi konumda yer almaktaydÕ?”
2,20%
3,30%
4,50%
8,80%
80,70%
Soru 2: KazandŦŒŦnŦz DiƔ HekimliŒi
Fakültesi, Üniversite SŦnavŦnda KaçŦncŦ
Tercihinizdi?
Grafik 4: “Diú Hekimli÷i Fakültesi’ni üniversite sÕnavÕna kaçÕncÕ giriúinizde kazandÕnÕz?”
Grafik 6: Diú Hekimli÷i e÷itiminize ilk baúladÕ÷ÕnÕzda, bulundu÷unuz üniversite ve fakülte ortamÕ hakkÕnda ne hissettiniz?”
Grafik 8: “Teorik ders saatlerinin yo÷unlu÷u ile ilgili düúünceleriniz nelerdir?”
Grafik 10: “Diú hekimli÷i e÷itiminin süresinden memnun musunuz?”
Grafik 12: “Sizce Diú hekimli÷i e÷itiminden sonra uzmanlÕk veya doktora e÷itimi gerekli midir?”
Grafik 13: “Mezuniyetten sonra en çok hangi anabilim dalÕnda lisansüstü e÷itim görmek isterdiniz?”%
% 30
% 50
% 2
% 16
% 2
Kesinlikle gerekli.YapÕlÕrsa daha iyi olur.
YapÕlsa da olur, yapÕlmasa da. Fark etmez.
YapÕlmasa daha iyi olur.
Gerekli de÷il.
Soru 12: Sizce Diú Hekimli÷i e÷itiminden sonra uzmanlÕk veya
dok-tora e÷itimi gerekli midir?
TARTIùMA
Literatürde bugüne kadar, diú hekimli÷i li-sans e÷itimini inceleyen çalÕúmalarÕn ço÷unlu-÷unun yöneticilerin ya da ö÷retici konumunda-ki akademisyenlerin bakÕú açÕlarÕndan ele alÕ-narak, düzen, yapÕ ve içerik sorunlarÕnÕ ele al-dÕklarÕ görülmektedir.
Az sayÕda çalÕúma ö÷renci görüúleri üze-rine odaklanmÕú, bunlarÕn bazÕlarÕ meslek se-çimi ve mesleki beklentiler ile ilgili görüúleri de÷erlendirmiú, bir kÕsmÕ da entelektüel ortam ve ö÷retici-ö÷renci iliúkilerini belirlemeyi amaçlamÕútÕr (6-11).
Örne÷in Bernabe ve ark. (2006), diú he-kimli÷i birinci sÕnÕf ö÷rencilerini dahil ettikleri çalÕúmalarÕnda, meslek seçimi olarak diú he-kimli÷ini ve seçme nedenlerini de÷erlendirmiú-lerdir. Ö÷renciler tarafÕndan doldurulan anket-lerde meslek seçimi ile ilgili olarak; daha fazla “ekonomik nedenler, mesleki nedenler ve aile-vi nedenler” ‘in yer aldÕ÷Õ gözlenmektedir. Ö÷-rencilerin yanÕtlarÕna göre birincil sÕradaki ne-denler “diú hekimli÷i çalÕúma ortamÕ ve úartla-rÕ” ‘dÕr. Son sÕrada ise ailevi nedenler yer al-maktadÕr (7). Bizim çalÕúmamÕzda ise, katÕlÕm-cÕlarÕn diú hekimli÷ini meslek olarak seçme nedenlerinin baúÕnda en fazla (% 53,3) “tÕp ve-ya diú hekimi olmak istedikleri ancak üniversi-te giriú sÕnavlarÕndaki puan sÕralamalarÕ nede-niyle diú hekimli÷ini kazanmalarÕ” seçene÷i gelmektedir. AyrÕca bizim çalÕúmamÕzda katÕ-lÕmcÕlarÕn, ço÷unlu÷unun (%66) tÕp veya di÷er mesleklerin ardÕndan diú hekimli÷ini tercih et-tikleri gözlenmiútir.
Hallissey ve ark. (1999) diú hekimli÷inde e÷itimine devam etmekte olan farklÕ sÕnÕflar-daki 150 ö÷rencinin meslek seçimi ile ilgili bilgilerini de÷erlendirmiúlerdir. Bu çalÕúmanÕn sonucunda, ö÷rencilerin büyük ço÷unlu÷unun (2/3’ü) ilk tercihlerinde TÕp ve Diú Hekimli÷i Fakültelerinin yer aldÕ÷Õ görülmektedir (10). Bizim çalÕúmamÕzÕn sonuçlarÕ da bu bakÕmdan, araútÕrmacÕlar tarafÕndan yapÕlan bu çalÕúmanÕn sonuçlarÕyla benzerdir.
Gallagher ve ark. (2007), 126 kiúilik son sÕnÕf ö÷rencilerinden oluúan bir gruba meslek seçimi ile ilgili anket doldurtmuúlar ve diú he-kimli÷i mesle÷ini seçme nedenlerini de÷erlen-dirmiúlerdir. Bizim çalÕúmamÕzÕn
sonuçlarÕn-dan oldukça farklÕ olarak bu çalÕúmada meslek tercihinde ilk sÕralarda yer alan kriterlerin; “düzenli çalÕúma saatlerinin olmasÕ, mesleki saygÕnlÕ÷Õn olmasÕ ve özellikle iú güvenli÷i” ile ilgili olan seçeneklerden oluútu÷u görülmekte-dir. Akademik ve bilimsel seçenekler, arka-daúlar ve aile faktörü gibi úÕklar ise son sÕralar-da yer almaktadÕr (12).
YukarÕda bahsedilen çalÕúmalarÕn sonuçla-rÕyla bizim çalÕúmamÕzdan elde edilen sonuçlar kÕyaslandÕ÷Õnda, meslek tercihi /seçimindeki farklÕlÕklarÕn, de÷iúik ülkelerde farklÕ yaúam úartlarÕ ve tarzlarÕndan kaynaklanmÕú olabile-ce÷i düúünülmüútür
Di÷er taraftan, Diú Hekimli÷i Fakülte-si’nde ö÷retim gören ö÷rencilerin bakÕú açÕla-rÕyla duruma bakan veya ortamÕn de÷erlendi-rilmesi ve ö÷rencilerin e÷itim deneyimleri ile ilgili olarak gerçekleútirilen bazÕ çalÕúmalar da mevcuttur.
Örne÷in Henzi ve ark. (2006) tarafÕndan yapÕlan bir çalÕúmada, ö÷rencilerin ilgi geniúli-÷i, anlamlÕ ö÷renme deneyimleri, duygusal ik-limleri ve stres seviyeleri de÷erlendirilmiútir. ÇalÕúmada, ö÷renim hayatlarÕnÕn farklÕ evrele-rinde olan diú hekimli÷i 1. ve 4. SÕnÕf ö÷renci-leri yer almaktadÕr. ÇalÕúmanÕn sonucuna göre 4. SÕnÕf ö÷rencilerinde stres seviyesi yüksek çÕkarken 1. SÕnÕf ö÷rencilerinde ise henüz duy-gusal iniú çÕkÕúlarÕn daha az oldu÷u belirlen-miútir (13). Bu sonuçlarÕn e÷itim-ö÷retim üye-leri tarafÕndan de÷erlendirilerek, ö÷rencilerdeki aúÕrÕ stres ve/veya kaygÕnÕn giderilmesi husu-sunda izlenecek prosedürler için, problemlerin önceden belirlenmesi ve gerekirse bunlara yö-nelik tedbirler alÕnmasÕ oldukça faydalÕ olacak-tÕr. Bizim çalÕúmamÕzda da, ö÷rencileri, duygu, memnuniyet ve stres seviyelerinin belirlene-bilmesi amacÕyla; “Bugün yine diú hekimli÷ini seçer miydiniz?” (Grafik 5), “Diú Hekimli÷i e÷itimine ilk baúladÕ÷ÕnÕzda bulundu÷unuz fa-külte ve üniversite hakkÕnda neler hissetiniz?” (Grafik 6),” “Üniversite e÷itimi için ilk geldi-÷inizde, bulundu÷unuz úehirle ilgili ne düúün-dünüz?” (Grafik 7) gibi sorulara da cevap ver-meleri istenmiútir. Grafik 5’e göre; ö÷rencile-rin % 35’ i diú hekimli÷ini “belki” seçecekle-rini belirtmiúler, % 30’u ise “evet, seçerim” úeklinde yanÕt vermiúlerdir. Grafik 6’ya göre, ö÷rencilerin % 38’i hayal ettiklerine çok
uy-masa da, yine de bulunduklarÕ fakülteden memnun olduklarÕnÕ, % 22,50 ‘si ise, ortamÕ düúündü÷ü gibi bulmadÕ÷Õ için fazla hoúlan-madÕklarÕnÕ belirtmiúlerdir. Grafik 7’ye göre, bulunduklarÕ úehirden memnun olanlar ise “tam istedi÷im gibi olmasa da kolaylÕkla alÕú-tÕm” (% 40,70) úeklinde yanÕtlamÕúlardÕr. KatÕ-lÕmcÕlarÕn % 32,40’Õ ise, bulunduklarÕ úehrin beklentilerini karúÕlamadÕ÷ÕnÕ ve pek hoúlan-madÕklarÕnÕ belirtmiúlerdir. Ö÷rencilerin bu tip duygu, düúünce, kaygÕ ve stres faktörlerinin bi-linmesi, ö÷retim üyelerinin tutumlarÕnÕ, ö÷ren-cilerin davranÕúlarÕ ve beklentileri do÷rultu-sunda daha iyi düzenlemelerine, ö÷renci-ö÷retim üyesi iletiúiminin ve paylaúÕmÕnÕn art-masÕna ve ö÷rencilere daha iyi úartlar hazÕrla-nÕp sunulabilmesine de olanak tanÕyacaktÕr.
Divaris ve ark. (2007), ö÷rencilerin pers-pektifinden akademik ortamÕ de÷erlendirmiú-lerdir. ÇalÕúmanÕn sonucunda, kiúisel e÷itim stratejilerinin ele alÕnmasÕ gerekti÷ini, ö÷renci-lerin akademik ve sosyal ortamlarda stresinin azaltÕlmasÕna yönelik uygulamalar yapÕlmasÕ gerekti÷ini ileri sürmüúlerdir.
Literatürde, diú hekimli÷i ö÷rencilerinin meslek seçiminde etkili olan faktörleri, ö÷ren-cilerin perspektifinden ve e÷itim sürecindeki beklentileri ve güçlükleri ele alan çalÕúma sayÕ-sÕ oldukça azdÕr (14-18). Mevcut çalÕúmamÕz-da, “diú hekimli÷i e÷itimi süresine iliúkin ne düúünüyorsunuz” sorusuna cevap olarak, “% 34”’ü gayet memnun olduklarÕnÕ bildirmiúler,” % 44”’ü ise 1 yÕl daha kÕsa olursa daha iyi ola-ca÷ÕnÕ düúündüklerini bildirmiúlerdir. AyrÕca ö÷rencilerin büyük ço÷unlu÷u, hem” ekonomik hem, sosyal yönden” ve hem de teorik ve pra-tik derslerle” ilgili olarak, gayet pozitif bir or-tam içinde bulunduklarÕnÕ ve stresli olmadÕkla-rÕnÕ bildirmiúlerdir. ÇalÕúmamÕzda ayrÕca hem ö÷rencilerin seçim kriterleri, hem e÷itim süreci ve e÷itim ortamÕ hakkÕnda fikirleri ve hem de uzmanlÕk/ doktora hakkÕndaki görüúleri de÷er-lendirilmiú ve geniú kapsamlÕ olarak ele alÕn-mÕútÕr. ÇalÕúmamÕz, ülkemizde ö÷rencilerin bakÕú açÕlarÕnÕ de÷erlendirebilecek araútÕrmala-ra yön vermesi açÕsÕndan bir ön çalÕúma olaaraútÕrmala-rak de÷erlendirilebilir.
ÇalÕúmamÕzda ayrÕca, Doktora/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i; “% 30 kesinlikle gerek-li” ve % 50 yapÕlÕrsa daha iyi olur” úeklinde,
ö÷rencilerin büyük ço÷unlu÷u tarafÕndan kabul edilmiútir. Ö÷rencilerin mezuniyetten sonra uzmanlÕk e÷itimi almak amacÕyla girmek iste-dikleri bölümlerin ise sÕrasÕyla; % 32 Ortodon-ti, % 23,5 Cerrahi, Pedodonti % 13, Protez % 10,5, Endodonti % 9, Oral Diagnoz % 4, Te-davi % 3, Periodontoloji % 2 oldu÷u görül-mektedir. KatÕlÕmcÕlarÕn % 3’ü ise, henüz ka-rarsÕz olduklarÕnÕ belirtmiúlerdir.
SONUÇ
Ö÷rencilerin meslek tercihlerinde etkili olan faktörlerin, öncelikle “kazandÕklarÕ puan” ardÕndan ise “ailelerin iste÷i” úeklinde oldu÷u belirlenmiútir. ÇalÕúmada, e÷itim süreciyle ilgi-li olarak, ö÷renciler arasÕnda farklÕ görüúlerin mevcut oldu÷u gözlenmiútir. Doktora/uzmanlÕk e÷itiminin gereklili÷i, ö÷rencilerin büyük ço-÷unlu÷u tarafÕndan kabul edilmiútir. YapÕlacak bu tür anket çalÕúmalarÕyla, hem ö÷rencilerin genel düúüncelerinin, sorunlarÕnÕn ve hem de stres oluúturabilecek ortam ve davranÕúlarÕn önceden belirlenip, bertaraf edilmesi ve bu sa-yede ö÷rencilerin gelece÷ine ÕúÕk tutulaca÷Õ ümidindeyiz.
KAYNAKLAR
1- Divaris K, Barlow PJ, Chendea SA, Cheong WS, Dounis A, Dragan IF, Hamlin J, Hosseinzadeh L, Kuin D, Mitrirattanakul S, Mo'nes M, Molnar N, Perryer G, Pickup J, Raval N, Shanahan D, Songpaisan Y, Taneva E, Yaghoub-Zadeh S, West K, Vrazic D.The academic environment: the students’ perspec-tive. European Journal of Dental Education 2008; 12: 120-30.
2- Sukotjo C, Yuan JCC, Bordage G: A Content Analysis of Dental Education Rese-arch as Reported in Two Journals. J Dent Edu-cation 2010; 74:1106-12.
3- Henzi D, Davis E, Jasinevicius R, Hendricson W. In the students’ own words: what are the strengths and weakness of the dental school curriculum? J Dent Education 2007; 71: 632-45.
4- Crossley ML, Mubarik A: A compara-tive investigation of dental and medical stu-dent's motivation towards career choice. Bri-tish Dental Journal 2002; 193: 471-3.
5- Albino JE, Young SK, Neumann LM, Kramer GA, Andrieu SC, Henson L, Horn B, Hendricson WD. Assessing dental students’ competence: best practice recommendations in the performance assessment literature and in-vestigation of current practices in predoctoral dental education. J Dent Education 2008; 72:1405-35.
6- Brand AA, Chikte UME, Thomas CJ: Choosing dentistry as a career - A profile of entering students (1992) to the University of Sydney, Australia. Australian Dental Journal 1996; 41: 198-205.
7- Bernabe E, Icaza JL, Delgado-Angulo EK. Reasons for choosing dentistry as a career: a study involving male and female firstyear students in Peru. European Journal of Dental Education 2006; 10: 236-41.
8- Brand AA, Chikte UME. Choosing dentistry as a career--Part I: A comparison of student motives. Journal of the Dental Associa-tion of South Africa 1992, 47: 469-73.
9- Brand AA, Chikte UME. Choosing dentistry as a career--Part II- -The meaning of motives. Journal of the Dental Association of South Africa 1992; 47: 509-12.
10- Hallissey J, Hannigan A, Ray N. Re-asons for choosing dentistry as a career--a sur-vey of dental students attending a dental school in Ireland during 1998-99. European Journal of Dental Education 2000; 4: 77-81.
11- Zadik D, Gilad R, Peretz B. Choice of dentistry as a career and perception of the profession. J Dent Education 1997; 61: 813-6.
12- Gallagher JE, Patel R, Donaldson N, Wilson NHF. The emerging dental workforce: why dentistry? A quantitative study of final year dental students' views on their professio-nal career. BMC Oral Health 2007; 7: 7.
13- Henzi D, Davis E, Jasinevicius R, Hendricson W. North American dental stu-dents’ perspectives about their clinical educa-tion. J Dent Education 2006; 70:361-77.
14- Naidu R, Newton J, Ayers K: A comparison of career satisfaction amongst den-tal healthcare professionals across three health care systems: Comparison of data from the
United Kingdom, New Zealand and Trinidad & Tobago. BMC Health Services Research 2006; 6: 32.
15- Hendricson WD. Changes in educati-onal methodologies in predoctoral dental edu-cation: finding the perfect intersection. J Dent Education 2012; 76:118-41.
16- Woolfolk MW, Price SS. Dental edu-cation: evolving students trends. J Dent Educa-tion 2012; 76: 51-64.
17- Polychronopoulou A, Divaris K. Per-ceived sources among Greek dental students. J Dent Education 2005; 69: 687-92.
18- Haden NK, Morr KE, Valachovic RW. Trends in allied dental education: an analysis of the past and a look to the future. J Dent Education 2001; 65: 480-95.
YazÕúma adresi:
Doç. Dr. Çi÷dem Küçükeúmen
Süleyman Demirel Universitesi, Diú Hekimli÷i Fa-kültesi, Pedodonti ABD, 32260, Isparta/ Türkiye, E-mail: kucukesmencigdem@gmail.com
