Yazılı iletişim
araçlarının en
sevimlileri
kartpostallar... Bir
yüzlerinde hos bir
resini diğerinde
kısacık duygu ve
Bu kart, 1980 yılında sıkıyönetimce yasak
landı. Gerekçe, bahriyelinin kılık kıyafetinin ve pozunun askeri kurallara aykırı olması.
gerektirmediği için, insanın fazla zamanını almıyor. Bir yü zünde o anki duygu ve düşün ceyi taşırken, öbür yüzünde de yaşanan coğrafyadan bir kesiti alıcıya ulaştırıyor...
Bazen akan yıllar içinde bi rikiyorlar evimizde. İnsan, her biri belleğin sonsuz kıvrımları arasındaki unutulmuş anıları canlandıran bu kartları atmaya kıyamıyor çoğu zaman. Ve bir koleksiyon oluşuyor durduk yerde... Kartpostallar, ülkele rin tanıtımı açısından değer ta şıdıkları gibi, bir “belge” niteli ğine de sahipler. Bu nedenle bazı kartpostallar, müzayede salonlarında çok büyük fiyat larla alıcı buluyorlar...
Çok farklı bir dünya kart postal dünyası... Bu piyasanın önemli isimlerinden olan Kes kin Color'un Genel Müdürü Reşit Keskin, sevdiklerimize postaladığımız kartların ilginç öyküleri olduğunu belirtiyor. 1962 yılından beri faaliyette ol duklarını söyleyen Reşit Kes kin, firmalarında en çok satan kartın, Sultanahmet Camli'nin bir görüntüsü olduğunu ve 10 milyona yakın bir tiraj yaptığını belirtiyor. Onu, bugün Halic'in bozbulanık sularında kara alınyazısının sonunu bekleyen Galata Köprüsü'nün görüntüsü izliyor. Aradan 30 yıl
geçmesi-Hüiya koçyiğit ve Ediz Hun İkilisinin romantik görüntü lerinin bulunduğu kartpos tallar, 1960-70'ii yılların en çok satanlarındandı.
Dedelerim izin gönül hanelerinde fırtınalar koparan
erotik bir kart. Ender bulunanlardan...
ne rağmen hâlâ satan bir kart postal... Reşit Keskin, bugün Türkiye genelinde tüm kart postalların 10 bine varan bir çeşitlilik gösterdiğini belirti yor.İstanbul ve Türkiye'nin simgesi haline gelen Galata Köprüsü ve Sultanahmet Ca mii kartpostalları için Alman ya, İngiltere ve
Çekoslovak-Galata Köprüsü'nün gerçeği çoktan tarih oiğu. Ama kartpostalı 30 y i idi re n çolfşptan ■ l<artlar firftşıhda. Haluk OZOZLU ILBAŞINA az bir süre kaldı: Tüm piyasa kı pır kıpır... P.oş- tanelerde, hö- dİyelik eşya mağazalarında olağanüstü bir hareketlilik... Yılbaşılarının, bayramların ge leneksel satıcıları kartpostalcı lar, çoktan kaldırımları işgal ettiler bile... Kitabevleri, he men girişlerine en gözde satı lık kart koleksiyonlarını dizi verdiler...
Görüntülü telefonun, uydu aracıyla anında dünyanın öbür ucuyla bağlantı kurmanın yay gınlaştığı içinde bulunduğu muz “iletişim çağı”nda kartpos tal, hâlâ en gözde iletişim araçlarından... Yazılı iletişim araçlarının bir klasiği... Uzun uzun düşünmeyi ve yazmayı
Banu A lkanın tombul vücudunu sergilediği kartlar, 1980'lerin gözde kartlarıydı...
KARTPOSTAL
LARI
• Sultanahmet Camii § Galata Köprüsü
,0
1960-70’li yıllar: Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, Cüneyt Arkın, Ediz Hun, Figen Han, Arzu Okay, Mine Mutlu!• 1980-90’h yıllar: Hülya Avşar, Müjde Ar, Sibel Can, Ahu ; Tuğba, Banu Alkan, İbrahim Tatlıses, Miislüm Gürses, Orhan
Gencebay, Ferdi tayfur.
• Fenerbahçe1, Beşiktaş, Galatasaray, Trabzonspor. 0 Rıdvan Dilmen, Tanju Çolak, Metin Tekin.
0
Samanta Fox, Michael Jackson, Rambo, Ninja Kaplumbağalar.ya'dan sip a rişle r a lıy o rla r mış...
Kartpostalların içinde “sa kıncalı ve yasaklı” olanlar da var. Örneğin bir bahriyeliyle bir genç kızın, bir sandal için de oluşturdukları romantik gö rüntü, 1980 yılında sıkıyöne timce yasaklanmış. Reşit Kes- kin'den dinleyelim:
SHOW 19
“1980'de sıkıyönetim, sözlü ve yazılı olarak asker konulu tüm kartpostal satışlarını dur durdu. Malları depoya kaldır dık. Gerekçe olarak da kartlar- . daki askerlerin kılık kıyafetinin ^ ve pozlarının Türk askerine . yakışmadığı, askeri kılık kıya- fet nizamnamesine aykırı ol duğu öne sürüldü... Bu kartla- ^
düşünceler,
bayramlarda,
yılbaşlarında, özel
çinilerde unutulmuş bir
dosttan “merhaba ”
setirirler...
YASAMIN İÇİNDEN
Kartpostallar, b ir belge niteliğine sahipler aynı zam anda. Bu nedenle bazıları müzayede salonlarında hayli pahalı fiyatlarla alıcı buluyorlar.
rın satışı, ancak 1985'ten sonra serbest bırakıldı.”
En çok satan kartlar arasın da spor kulüplerinin ve yıldız futbolcuların kartları da bulu nuyor. Örneğin Fenerbahçeli Rıdvan ve Tanju'yla Beşiktaşlı Metin'in bulunduğu kartlar... Takımların satış sıralaması da şöyle: Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray, Trabzon... Ama son zamanlarda kulüpler, bu tür çalışm alar için reklam ajanslarıyla anlaştıkları için, kartpostal firmaları, bu tür ça lışmalardan vazgeçmişler...
En çok rağbet gören kart postallar içinde sinema ve sahne yıldızlarının görüntüleri nin bulunduğu kartlar, ayrı bir yer tutuyor. Reşit Keskin, 1968'den itibaren ve tüm 70'li yıllarda Türkan Şora/la Hülya Koçyiğlfin bulunduğu kartların 3'er milyon sattığını, erkek yıl dızlarda da Cüneyt Arkın'la Ediz Hun'un aynı rakama ulaş tığını söylüyor. Bu kartların en büyük alıcı kitlesini ise öğren ciler oluşturuyor... 1990'lı yılla rın başından günümüze kadar olan sürede ise Hülya Avşar, 100'e yakın pozuyla Hülya koç- yiğit ve Türkan Şoray'ın on yıl da yakaladığı satış rakamını geçmeyi başarmış... 1970'li yıl ların en çok satan kartlarının arasında seks sembolü Figen Han, Arzu Okay ve Mine Mut- lu'nun yarı çıplak pozlarının ol duğu kartpostallar da bulunu yor. Bu üçlüyü 1980'Ii yıllarda Müjde Ar ve Sibel Can İkilisi geride bırakmış. Erkeklerde en çok rağbet, 30-40 pozuyla İbrahim Tatlıses'e var. Onu Müslüm Gürses, Orhan Gen- cebay ve Ferdi Tayfur izliyor... 90'lı yılların eğilimi ise Tolga Savacı gibi yeni nesil yıldızla ra...
Yabancı yıldızların
kartpos-Eski İstanbul'dan bir satıcıyı görüntüleyen bu kartlar koleksiyoncuların gözdesi...
tallarına da rağbet hayli fazla. Geçen yıl Çeşme Festivali'ne gelen ‘‘Hayat Ağacf’nın yıldızı Sam ve “Yıldıza Ulaşmak” dizi sinin yıldızı Eduardo'nun kart ları, festival haftası içinde 2 milyona yakın satmış... Son günlerin moda kartpostalların dan biri de Samanta Fox"un iri göğüslerini sergilediği yarı çıplak pozlarının bulunduğu kartlar. Fox'u Michael Jack- son, “Rambo” Silvester Stallo- ne ve Ninja Kaplumbağalar iz liyor...
Dini bayramlarda özellikle cami fotoğraflı ve hat sanatı örneklerinin bulunduğu kart lar, iyi bir satış grafiği çiziyor. Bu arada ağlayan ya da dua eden çocuk görüntülerinin yer aldığı irili ufaklı kartlar da son yılların gözdelerinden...
Yabancılar, turistler ise en çok Türkiye'den çeşitli manza raların yer aldığı kartları, min yatür, hat sanatı, halı kilim de senlerinin bulunduğu kartpos tallara rağbet ediyorlar... ■
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi