• y f .
o fe ^ JJ
10 Şubat 1954
| Kaybettiğimiz değerler
üstad Abiı
I • * STAD Abidin Daver’in I orta yaş sayılabilecek bir çağda göçüp gitmesi geniş bir okuyucu kütlesi arasında derin tesirler bıraktı, Kendisi, memleketimizde, ismini, yazdığı yazıların mahiyetiyle bir vücut haline sokan yazarlardandı. Bir evvelki nesil nasıl Faik Sâbri adiyle coğrafyayı, Ahmet Be tik ile tarihi hatırlıyorsa, bu günün çocukları ve yeni yeti şenleri arasında da Abidin Da- ver namı denizcilikle ilgili ko
nulara alem olmuştur.
Merhum yarım asra yakla şan bir süre içinde bu sahada yazmış olduğu yazılarla yur dumuzda hemen hemen kendi zamanına kadar mevcut olmı- yan yeni bir yol açmıştır. Eski den deniz ve denizcilik üzerine eser meydana getiren birçok de ğerli muharrirler mevcut olma sına rağmen, bu işi tam mâııa- siyle halk seviyesine indiren ve gazete sütunlarına aksettirerek umumî alâkayı çeken odur. Üç tarafı su ile çevrilmiş, az çok bir ada olan yurdun en şevketli günlerinde denizle ne kadar ya kından alâkadar olduğu tarihî bir hakikattir.
Vaktiyle bütün memleketi sa ran fakat bu dar sütunda açık lanmasına imkân bulunmıyan birçok sebepler dolayısiyle ve zamanla kuvvetini kaybeden bu alâka ve merakın günden güne yeniden kuvvet bulduğunu mem nuniyetle görüyoruz. Yeniden canlanan bu ateşte, yarım asır- danberi bu alanda kalem salla yan rahmetlinin de büyük bir hissesi olduğunu söylersek her halde mübalâğa etmiş sayılma yız.
Bugün bizim gibi elli yaşma basmış olanlar üstadın Birinci Dünya Savaşında çıkan “Do nanma” mecmuasında İngiliz lerle Almanlar arasındaki bü yük deniz muharebelerini, genç ve tecrübesiz Alman bahriyesi- nin, deniz kurdu İngilizlerle ne kadar büyük bir azim ve cesa retle döğüştüğünü akıcı bir üs lûpla nasıl tasvir ettiğini iyice hatırlarlar.
Halk arasında, hattâ denizci ler tarafından bile “Sivil Ami ral” diye anılan Abidin Dave- rin, esas mesleği, gördüğü tah sil denizcilikle ilgili olmamak la beraber, yazıları meslek ba kımından tam bir vukuf ve gö rüş meziyetlerini taşımaktadır. Zaten, deniz kuvvetlerine “Senioı- Service” yani “kıdemli hizmet” diyecek kadar iltifatta bulunan lngilterede bile yalnız halka hitap eden yazılariyle de ğil, ortaya attıkları fikir ve mütalâalariyle de savaş gemi lerinin inşa tarzlarına, hattâ deniz strateji kaidelerine nüfuz edecek kadar ileri bir varlık gösteren muharrirlerin çoğunun esas itibariyle deniz okullarında okumuş, gemilerde vazife gör müş şahıslardan ibaret olmadı ğı çok defa tesadüf edilen bir hâdisedir.
Rahmetlinin bu sahada yaz mış olduğu yazıların, İkinci Dünya Savaşında deniz kuvvet lerimizin takviyesi için dostla rımız tarafından verilmesi vaa- dedilen destroyerlerin bir an ev vel gönderilmesinde, deniz tica ret filomuza katılacak yeni ge milerin, inşasında bir takım ya bancı firmaların ortaya çıkar mak istedikleri engellerin ön lenmesi hususunda çok tesiri ol muştur.
Abidin Daver’in en ziyade görmeği arzuladığı şey deniz kuvvetlerimize modern, kuvvetli kruvazölerin katılaması idi. Bil hassa son yazılarında Alsanca- ğm^ filoların temelini teşkil
ün Dover
eden bu seri, kuvvetli tekneler de de dalgalandırılmasın has retle belirtiyordu. Temiz bir türkçe ile yazılan yazılarının belli başlı özellikleri, bunların
Refik ÖZCUMeR
yalnız meslek dışı oian okuyu cular değil, denizciler tarafın dan da tatlı tatlı okunması idi.
Bu herhalde her yazar için ön plânda gelen büyük bir mazha riyettir. Fâni âlemden elini çe kerek, ebediyet umımanının biz ce meçhul derinliklerine gömü len üstad basın âleminde telâfi edilmez bir boşluk bırakmıştır. Yakınlarına, okuyucularına baş sağlığı dileriz.
Taha Toros Arşivi
