İs ta n b u ld a k i e sk i h a m a m la r ı n y a rıs ın d a n fazlasın ın ; h an , depo, a m b a r, g a ra j g ib i ş e y le re ta h v il ed ilm esi v e y a b ü sb ü tü n y ık ıla r a k y e rle rin e ev, a p a r t m a n y a p ılm a sı su re t il 3 y ok o l m ası, o rta y a : (B u şe h ir h a lk ı n e d e n y ık a n m ıy o r acab a?) m e se le sin i ç ık a rm ıştı.
B a z ıla rı b u m eseley i h a m a m la r ın say ısı y a r ı y a rıy a in d i ama, h e p si de b a n y o lu y ü z le r- t e y e n i a p a rtm a n y a p ıld ı) d iy e r e k h a lle tm e k is tiy o rla r. F a k a t İsta n b u lu n , m a h a lle le ri s i lip s ü p ü re n b ü y ü k y a n g ın la rın da y a n a n d ü z in e le rle k ö ş k le r in , k o n a k la r ın ik iş e r ü ç e r k u r n a lı h a m a m la rı o ld u ğ u n u u n u tu y o r la r. S o n ra da, y en i y a p ılm ış (m o d ern ) a p a r tm a n la r ın ço ğ u n d ak i b a n y o d a ir e le r in in b ir e r tü r b e g ib i k a p a lı v e m e tru k b ır a k ıld ık la rı da b ilin m iy e n b ir şey d e ğ iid ir. H ü lâ sa ; k im n e d e rs e desin, b e lk i p o litik a y a d a d o k u n u r d iy e , son z a m a n la rd a su y a s a b u n a k a rş ı b ir ç e k in g e n lik p ey da o lm u ştu r. V akıa h am am la, n n , h e le ç ık ış e sn asın d a k a r ş ı n ız a d ilen ci g ib i d izilen b ir s ü r ü tu fe y lisin e v e rilm e si â d e t e la n sadaka n e v in d e n b ah
sis-Temiz bîr milletin güzel eserleri
Eski Türk hamamları
2-
° --- ---— »»— ■
—~ 5r>r
d e ç o k tu r. ' V 9 H a m a m e r k e k le r e v e k a d ın l a r a a y rı a y rı o lm ak ü z e re ik i k ıs ım d ır. H e r k ıs ım d a 10 a r k iş ilik k a p ıla r ı p e rd e ile ö r t ü l ü te k y ık a n m a y e r le r i v a r.— K a d ın la r m ı d a h a ço k g e lir, e rk e k le r m i?
Tenine su
le r le p e k p a h a lıy a m a l o lu şu d a n iç e ri g irm işle r. T am soyu- k o rk u d u y u y o r. m a ğ a h a k k ı v a r d ı r am a, b a z ı da, b u ra ğ b e ts iz liğ in seb e p le - n a c a k la r ı sıra d a , M a h m u t ıs - B iz b u b e d b a h tın h a lin e şa- ^a rl ik i d a k ik a d a işin i b itir ir rin d e n b ir i o la ra k ile ri s ü rü le - m in d e k i b u ad am , ben ö m rü m - şip d u r u r k e n b ir i : ç ık a r.
b ilirs e de d ü n , b e le d iy e n in de böyle b ir h a lt ey lem ed im , H a y re t e tm ey in , dedi, b u — H e r g ün a ç ık m ı? B a la tta k i — b e d a v a — h a lk şim d i m i y ık a n a c a ğ ım ? ... M um h a m a m a h ad e m e o la ra k g e le n — H a fta d a d ö r t g ü n k âfi h a m a m ın ı g ö rd ü k te n so n ra, b u k ü n d eğ il so y u n m am .. Sen g ir, b ir ta ş ra lı da, iş te b a k ın s a k a - g eliy o r. Y aln ız iy i k ö m ü r ala- işte p a ra n ın h iç b ir ro l o y n a- ne h a lin v a rs a gör... B en b u ra - h b ıy ığ ın a k a rışm ış şu g enç ta m ad iğ im iz için, lâ y ık ile ıs ıt m ad ığ ın ı a n la d ım . d a seni b e k le rim ... d iy e re k , y irm i g ü n d ü r b u ra d a b u lu n d u - m a k gü ç o lu y o r. B u seb ep le B e lk i in a n m ıy a c a k s ın ız am a. *a h ta k e re v e tin ü s tü n e m ıh la n - ğ u h ald e, b ü tü n ıs r a r la r a r a ğ - a ?lk g ü n le rd e ö ğ ley e k a d a r e r - y e m in e d e rim k i d ü n o ra d a 40 m ış k alm ış. m en b ir t ü r lü y ık a n m a k is te k e k le re , ö ğ led en so n ra k a d m -y a ş la n n a g eld iğ i h ald e, ö m rü n - H e d ed ik se p a ra e tm e d i : m iy o r. *a r a ta h s is ed iy o ru z.,
de b ir k e r e bile b ir n a m a n ıd a — Y ahu, b ir te c r ü b e et.. B a k — N için... H a sta filâ n m ı? H iç b ir ü c r e t a lın m ıy o r, y ık a n m a m ış (in san ) g ö rd ü m , h a v a d a sıcak.. Ş öyle b i r gii- _ H a y ır, sap sağ lam ... P 'ak at m i ?
H am am d a d ersem , y an i e v in d e zelce y ık a n ... O k a d a r fe ra h - y ık a n m a k â d e ti y o k m u ş. — T a m a m ile b e d a v a d ır. Y al-filâ n y ık a n m ış sa n m a y ın . lıy a c a k sın k i, b ir d a h a g ele- A m a b e re k e t v e rs in k i h e r - n ız sa b u n u n u k e n d i g e tirm e - H iç, hiç, v ü c u d u h iç b ir zam an, çeksin... k e s b ö y le değil... N ite k im E- y e n , b u r a d a n sa b u n a lırsa , 10 sa b u n y ü zü gö rm em iş... N afile... S a n k i s o y u n u r d a d irn e k a p ı, E yüp, K ü ç ü k p a z a r k u r u ş v e rir.
B ir a rk a d a ş ı alm ış, (gel b e- s u y a b u la n ırsa , b ir a n d a ca n g ib i y e r le r d e n gelip, h a m a m E n sesin i k a ş ıy a r a k lâ k ırd ıy a d a v a ta r a fın d a n y ık a n a ltm ) d i- v e re c e k m iş gibi, y ık a n m a y a k a p ıs ın ın a ç ılm a sın ı a y a k ü*- k a r ış a n b i r i :
y e bu hamama g etirm iş. K a p ı- k a rş ı m ü th iş b ir tiksinti v e tü n d e d a k ik a la rc a b e k le y e n le r (D evam ı 5 in ci sahiierte)
değmemiş adam - Ardiye ve depo -
hamam ■ Su, sabun ve siyaset - Bahşiş
— K a d ın la r h e m e n h e m e n d a im a ç o c u k ia riy le g e lirle r ve b ir k e r e g ir d ile r m i, k o la y k o la y ç ık m a k b ilm e z le r. H e rk e - zin 40 d a k ik a h a m a m d a k a
l-ski Türk hamamiarıj
— B a ş ia r a f ı 3 ü n c ü d e — j — S a b u n su z y ık a n a n d a v a r d ır. S ıcak s u y a h a s r e t v ü c u t, sa b u n o lm a sa da, e rb a b ın ın e- lin d e te rte m iz o lu r. A m a k im i d e b ir k a lıp sa b u n la b ile t e m iz le n d iğ in i z a n n e d e r. İn san b i r tu h a f m a h lû k tu r . G eçen g ü n b u ra y a b ir i g eld i : (S e n e l e r v a r k i h a m a m a gid em ed im , a y ıp d eğ il y a, p a p e le ık y a m ı- y o ru m . B u ra y ı h a b e r v e rd ile r, m ad e m k i b ed av a, g id e riz d e dim ... Y oksa k a y ış g ib i v ü c u t l a d a h a ço k g e z e rd im b e n ) d i y o rd u . H a k ik a te n b u ra y a sırf p a ra s ız o ld u ğ u için , h e m de ço k u z a k la rd a n g e le n le r v a r. — E n ziy a d e ne z a m a n la r k a la b a lık o lu r ? — K ış m ev sim i d a h a k a la b a lık tır. P a z a rla rı da yaz k ış ge le n le r ç o k tu r. F a k a t b u n la r ın a ra s ın d a y ık a n m a k o ilm iy en - le r le u ğ ra ş m a k d a b ir m e s e le d ir. H ele k a d ın la r o k a d a r m ü s r if tir le r ki, on e rk e ğ in y ı k a n a c a ğ ı su y u b ir çocuğa sa r- fe d e rle r. — H a li v e v a k ti y e rin d e in - : s a n la r d a g e liy o r m u? — G elm ez o lu r m u ? H em ' < y a ln ız h a li v a k ti y e rin d e le r de ^ ğil, b a y a ğ ı z e n g in le rd e n b ile ; g e le n le r v a r. D a h a ziy a d e te n - ı h a s a a tle r i k o lla r la r ve b a h ş iş " filâ n v e r m e k lü z u m u n u d u y - i m a d a n ş a k ır ş a k ır y ık a n ıp g i- — d e rle rk e n ; l — A n a fo r o lsu n da, is te rs e ] h a m a m o lsu n ... B ed av a iş in t a d ı b a şk a o lu y o r v esselam ... g i b i sözler s ö y liy e re k , keyif-'i H k e y ifli g ü lü m se rle r.. mKişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
