• Sonuç bulunamadı

Beykavağı göleti bentik algleri (Kadınhanı/Konya)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Beykavağı göleti bentik algleri (Kadınhanı/Konya)"

Copied!
98
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

T.C.

SELÇUK ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ

BEYKAVAĞI GÖLETĐ BENTĐK ALGLERĐ (KADINHANI/ KONYA)

Baran AŞIKKUTLU YÜKSEK LĐSANS Biyoloji Anabilim Dalı

Ocak-2011 KONYA Her Hakkı Saklıdır

(2)
(3)
(4)

iv

ÖZET

Beykavağı Göleti Bentik Algleri (Kadınhanı/ Konya) Baran AŞIKKUTLU

Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı

Danışman: Doç.Dr.Cengiz AKKÖZ 2011, 98 Sayfa

Jüri

Doç.Dr.Cengiz AKKÖZ Prof.Dr.Olcay OBALI Doç.Dr.Sibel ATASAGUN

Bu çalışmada, Konya il sınırları içerisinde yer alan Beykavağı Göleti bentik alglerinin kompozisyonu ve mevsimsel değişimleri, ayrıca göl suyunun fiziksel ve kimyasal özellikleri, Nisan 2010- Mart 2011 tarihleri arasında periyodik olarak incelenmiştir.

Beykavağı Göleti’ nde yapılan araştırmalarda Bacillariophyta bölümü 35 türle her mevsimde mevcut ve dominant organizma grubunu oluştururken, Chlorophyta 16, Cyanobacteria 23, Euglenozoa 2, Pyrrophyta 1 ve Streptophyta bölümü 2 türle temsil edilmiştir. Mevsimsel çoğalmalar, ilkbahar ve sonbaharda yoğun olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Beykavağı göleti, Bentik alg, Epipelik alg, Epifitik alg,

(5)

v

ABSTRACT MS THESIS

The Benthic Algae of Beykavagı Pond (Kadınhanı/ Konya) Baran AŞIKKUTLU

THE GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCE OF SELÇUK UNIVERSITY

THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE IN BIOLOGY Advisor: Doç.Dr.Cengiz AKKÖZ

2011, 98 Pages Jury

Doç.Dr.Cengiz AKKÖZ Prof.Dr.Olcay OBALI Doç.Dr.Sibel ATASAGUN

In this research, the composition and seasonal changes in the benthic algae of the Beykavagı Pond within Konya borders and the physical and chemical characteristics of the lake water between April 2010- March 2011 have been periodically studied.

As a result of the researches in the Beykavağı Pond the existance and daminance of the species of Bacillariophyta group in all seasons has been found as 35. The species of Chlorophyta, Cyanobacteria, Euglenozoa, Pyrrophyta, Streptophyta groups were determined as 16, 23, 2, 1 and 2 respectively. Seasonal rises has been dense in the beginning of spring and summer and in autumn.

Keywords: Beykavağı pond, Benthic algae, Epiphelic algae, Epiphytic algae,

(6)

vi

ÖNSÖZ

Çalışmalarım sırasında bilgileri, yardımları ve tecrübelerinden yararlandığım danışman hocam Doç. Dr. Cengiz AKKÖZ’ e teşekkür ederim.

Ayrıca çalışmalarımı birlikte yürüttüğümüz ve bana destek olan Arş.Gör.Betül YILMAZ ÖZTÜRK’ e teşekkür ederim.

Maddi desteklerinden dolayı, S. Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü yöneticilerine teşekkür ederim.

Baran AŞIKKUTLU KONYA-2011

(7)

vii ĐÇĐNDEKĐLER ÖZET ... iv ABSTRACT ...v ÖNSÖZ ... vi ĐÇĐNDEKĐLER ... vii SĐMGELER VE KISALTMALAR………...ix 1. GĐRĐŞ ... ………1 2.KAYNAK ARAŞTIRMASI……….2

3. ARAŞTIRMA ALANININ ÖZELLĐKLERĐ ………...4

3.1. Araştırma Alanının Coğrafik Konumu ve Gölün Özellikleri……….4

3.2. Araştırma Alanını Đklimi………8

3.2.1.Yıllık Ortalama Yağış Durumu…...……….9

3.3. Örnek Alma Đstasyonları………..10

4. MATERYAL VE METOT………...13

4.1. Örneklerin Alınması………...13

4.2. Laboratuvarda Örneklerin Hazırlanması ve Preparatların Yapılması…………14

4.3. Fiziksel Analizler………15

4.4. Kimyasal Analizler……….15

5. ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA………..17

5.1. Algolojik Özellikler………..……….17

5.1.1. Alglerin Kompozisyonu……….20

5.2. Göl Suyu Kalitesi………..30

5.2.1. Sıcaklık ( ºC ) Değerleri……….30

5.2.2. pH Değerleri………...32

5.2.3. Çözünmüş Oksijen Değerleri ( DO, mg/ l )………34

5.2.4. Biyokimyasal Oksijen Đhtiyacı Değerleri ( BOĐ, mg/ l )………36

5.2.5. Bulanıklık Değerleri ( NTU )……….39

5.2.6. Elektriksel Đletkenlik Değerleri ( µS/ cm )……….41

5.2.7. Klorofil-a Değerleri ( mg/m3)……….43

5.2.8. Diğer Parametreler………..45

5.2.8.1. Amonyum Değerleri ( NH4+-N, mg/l)………...46

5.2.8.2. Fosfat Değerleri ( PO43—P, mg/l)……….47

5.2.8.3. Klorür Değerleri ( Cl-, mg/l)……….48

5.2.8.4. Nitrat Değerleri ( NO3-N, mg/l)………...49

5.2.8.5. Nitrit Değerleri ( NO2-N, mg/l)………50

5.2.8.6. Potasyum Değerleri ( K+, mg/l)………51

(8)

viii

5.2.8.8. Su Sertliği Verileri ( -Ca2+, Mg2+,ºdH, mg/l)………..53

5.2.9. Su Kalite Parametreleri………..55

5. ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA………..69

6. SONUÇLAR VE ÖNERĐLER………..76

KAYNAKLAR………...77

EKLER………...82

ÖZGEÇMĐŞ………...89

(9)

ix SĐMGELER VE KISALTMALAR Simgeler Açıklama cm Santimetre ha Hektar hm Hektometre km Kilometre l Litre m Metre mm Milimetre mg Miligram °C Santigrat derece µm Mikrometre µS Mikrosiemens Kısaltmalar Açıklama Ark. Arkadaşları

Dolu. Dolu Yağışlı

Đst Đstasyon Kalın. Kalınlığı Maks. Maksimum Min. Minimum Ort. Ortalama Ört. Örtülü Say. Sayısı Sıc. Sıcaklık Yağ. Yağışlı

(10)

1. GĐRĐŞ

Suyun dünyadaki yaşam döngüsü açısından ve canlılığın devamı için vazgeçilemeyecek önem taşıdığı herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Bütün canlıların yaşamlarını sürdürebilmesi için gerekli olan metabolik faaliyetlerin gerçekleşmesinde su gereklidir. Sular kaynaklarına göre yüzeysel ve derin sular olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Yüzeysel sular göl, gölet, baraj gölleri, akarsular gibi sulardır. Yüzey sularının derin suların aksine topraktan süzülmedikleri için toprak, bozulmuş organik maddeler veya antropojenik atıklar nedeniyle kontamine olma ihtimalleri yüksektir. Yüzeysel sularla ilgili çalışmalar ülkemizde de önemli boyutlarda devam etmektedir.

Canlılar için önemi bu kadar büyük olan suyun kalitesinin ve kullanılabilirliğinin belirlenmesinde, su içerisinde yaşayan ve fizyolojik olaylarını su içinde sürdüren canlıların araştırılması ve bu canlıların yaşamsal olaylarının bilinmeside son derece önemlidir. Bu nedenle su kaynaklarından daha verimli şekilde yararlanabilmek için, kaynağı oluşturan su ekosisteminin ve bu ekosistemin besin zincirinin ilk halkası olan algler üzerinde yapılan araştırmalar da büyük önem taşımaktadır. Đki kıtanın birleştiği yerde bulunan Türkiye’nin iç su kaynakları açısından azımsanmayacak öneme sahip olması nedeniyle, ülkemizde yapılan çalışmalar da önem taşımaktadır.

Canlılık için bu derece önemli bir madde olan suyun, günümüzde dünya nüfusunun hızla artışı, yoğun sanayileşme ve bu artışa paralel olarak artan atıklar nedeniyle, yetersizliği sorunu oldukça önemli boyutlara ulaşmıştır. Bu nedenle dünyamızdaki ve ülkemizdeki göllerin veya diğer tatlı su kaynaklarının bazılarının suları artık içilecek temizlikte hatta kullanılacak durumda bile değildir. Bu durumda da bu sularda yaşayan fitoplankton, zooplankton, balıklar ve su bitkileri gibi canlılarda olumsuz yönde etkilenmekte ve çoğu yaşamlarını sürdürememektedir. Dolayısıyla su kaynaklarındaki kirlenmenin birincil üretici durumundaki fitoplanktonları olumsuz olarak etkilemesi su kaynağı içinde bulunan diğer canlılarında olumsuz yönde etkilenmesine neden olduğu için, bu sularda fitoplanktonlarla ilgili yapılan araştırmaların su kalitesinin belirlenmesinde ve fitoplanktonlarla beslenen diğer canlıların yaşam döngülerinin devamı açısından önemi daha iyi anlaşılacaktır.

(11)

2. KAYNAK ARAŞTIRMASI

Türkiye’ de deniz ve tatlı su fitoplanktonu ile ilgili 1950’li yıllardan bu zamana birçok araştırma yapılmıştır. Gönülol ve ark. (1996) yaptığı “A Check-list of the freshwater algae of Turkey” adlı çalışmada Türkiye’ deki göl, gölet ve su birikintilerinde 100’ ü aşkın çalışmanın yapıldığı anlaşılmaktadır. (Taş ve Gönülol, 2007). Türkiye’deki fitoplanktonun taksonomik ve ekolojik yönden araştırıldığı bu çalışmalara örnek olarak Hafik Gölü (Kılınç, 1998), Beşgöz Gölü (Akköz ve ark., 2000) Yedigöller ve Abant Gölü (Atıcı ve Obalı, 2002), Sarıyar Barajı (Atıcı, 2004), Topçu Göleti (Akköz ve Güler, 2004), Hirfanlı Baraj Gölü (Baykal ve ark., 2006), Kaz Gölü (Zaim, 2007), Karagöl Gölü (Kolaylı, 2009), Çaygören Barajı (Sevindik, 2010) verilebilir.

Günümüzde antropolojik etki sonucu su kaynaklarının hızla kirlenmekte olduğu bilinen bir gerçektir. Bu nedenle halen kullanılmakta olan su kaynaklarının önemi artmakta kirlenenlerin ise en kısa zamanda uygun projelerle veya kaynakların etrafında yaşayan insanların bilinçlendirilmesiyle, daha kullanılabilir duruma getirilmeleri gerekmektedir.

Su kaynaklarındaki kirliliğin artmasıyla birlikte besin zincirinin ilk ve önemli halkası olan alglerde olumsuz yönde etkilenmekte, bu nedenle bu canlılar üzerine yapılan araştırmalar daha da önem kazanmaktadır. Denizlerdeki ve tatlı sulardaki kirliliğin artması nedeniyle alglerin zarar görmesi bunları besin olarak tüketen balıkların da doğru orantılı bir şekilde zarar görmesine, dolayısıyla bu canlıları tüketen insan nüfusununda olumsuz yönde etkilenmesine neden olmaktadır.

Su kaynaklarındaki kirliliğin belirlenmesinde farklı yöntemler uygulanmaktadır. Bunlar kimyasal ve biyolojik ölçümler olarak belirtilebilir. Bentik alglerde su kirliliği belirlenmesinde indikatör olarak seviye göstermektedirler. Kimyasal ölçümler kirliliğin belirlenmesinde tek başına yeterli olmamaktadır çünkü bu veriler anlık değerleri

gösterebilmektedir. Barlas (1995)’e göre alglere ve diğer organizma gruplarına uygulanan biyolojik su kalitesi tayini orta ve uzun vadedeki kirlenmeyi gösterir. Sonuç olarak biyolojik ölçümler belirli bir süreçteki kirlilik değerlerini bize verebildikleri için önem göstermektedirler.

Ilmavirta (1982)’ye göre akuatik ortamların primer üreticisi olan fitoplankton, biyosönozda önemli bir rol oynar. Besin zincirinin temelini oluşturması yanında, sucul ekosistemde meydana gelen değişimlerden ilk önce ve en fazla fitoplankton

(12)

kommunitesi etkilenir. Buda biyolojik indikatör olması bakımından çok önemlidir. Bu nedenle, fitoplankton çevre kirliliğinin ve ötrofikasyonun göstericisi olarakta kabul edilmektedir (Taş ve Gönülol, 2007). Bu yüzden su kaynağının içinde bulunan plankton türlerinin çeşidi, su kalitesinin belirlenmesinde önemli belirteçlerden birisidir.

Türkiye’deki tatlı sular ile ilgili araştırmalar ilk olarak Đç Anadolu Bölgesi’nde yapılmaya başlanmıştır, daha sonraları farklı bölgelerdeki araştırmacılar sayesinde bu çalışmalar ülke genelinde yayılış göstermiştir. Đç bölgelerde başlayan bu çalışmalara ilk örneklerden biri olarak Geldiay (1949), Çubuk Barajı ve Eymir Gölü’nün makro ve mikro faunasını karşılaştırmalı olarak incelemiş, mevcut alglerin listesini ve aylara göre bolluklarını vermiştir. Güner (1969), Karagöl’ ün makro ve mikro vejetasyonunu incelemiş ve tür seviyesinde tespitler yapmıştır. Aykulu ve Obalı (1981), Kurtboğazı Baraj Gölü fitoplanktonunu mevsimlere göre nitel ve nicel olarak araştırmış, klorofil-a ve toplam karotenoid miktarını tespit etmişlerdir. Cirik ve Altındağ (1983), Manisa- Marmara Gölü fitoplanktonunu mevsimsel olarak incelemiştir. Şahin (1992), Trabzon’ da bulunan 6 dere ve bir gölde yaptığı araştırmada Bacillariophyta bölümüne ait 40 tür tespit etmiştir. Akköz (2000) Beşgöz Gölü’ nün kıyı bölgesi ve planktonik alglerinin kompozisyonunu mevsimsel olarak incelemiştir. Ersanlı ve Gönülol (2003), Simenit Gölü’ nün fitoplankton kompozisyonunu mevsimsel olarak incelemiştir. Baykal ve Yıldız (2006), Çamlıdere Baraj Gölü’ nde Bacillariophyta dışındaki algleri incelemiştir. Çelekli ve ark., (2007)’ Abant Gölü’ nde Bacillariophyta dışındaki fitoplankton kommünitesini incelemiştir. Gönülol ve ark., (2009) Balık ve Uzun Lagünleri’ ndeki epipelik algleri taksonomik ve karşılaştırmalı olarak incelemiştir. Sevindik (2010), Çaygören Barajı’ nın fitoplankton kompozisyonunu incelemiştir. Soylu ve Gönülol (2010), Liman Gölü fitoplankton kompozisyonu ve fonkisyonel sınıflandırmasını yapmıştır.

(13)

3. ARAŞTIRMA ALANININ ÖZELLĐKLERĐ

3.1. Araştırma Alanının Coğrafi Konumu ve Gölün Özellikleri

Araştırma alanını oluşturan Konya-Kadınhanı-Beykavağı Göleti, Đç Anadolu Bölgesi’nde ve 12 numaralı Yukarı Sakarya havzası içinde yer almaktadır. Gölet, Beykavağı Köyü yerleşim yerinin 1 km güneyinde ve Kestel Deresi üzerinde yer almaktadır. Bu alanın ortalama rakımı 1225 m’ dir.

Göletten, Beykavağı ve Şahören Köyleri yerleşim alanları civarında yer alan tarım alanları sulanmaktadır.

Beykavağı Köyü, Kadınhanı ilçe merkezine 12 km, Konya il merkezine 57 km ve Konya- Afyon karayoluna 7 km mesafededir. Köyden gölet yerine ulaşım, 1km uzunluğunda stabilize bir yolla sağlanmaktadır.

Beykavağı Göleti’nin su kaynağını Kestel Deresi ve yan kollarının akımları teşkil etmektedir. Kestel Deresini oluşturan en önemli kollar Kanca, Ketele ve Kumrus Dereleri’dir. Derenin en uzun kolunun eğimi % 3- % 40 arasında değişmektedir.

Yağış alanı, 1300- 2030 m kotları arasında dik eğimli bir arazidir. Büyük bir kısmı çam ormanlarıyla kaplıdır. Önemli tepeleri Arıtaşı Tepesi 1753 m, Karaçam Tepesi 2000 m, Bişikkaya Tepesi 2026 m, Yapraklıbaş Tepesi 1757 m, Kale Tepe 1548 m ve Cimboz Tepesi 1438 m’dir.

Beykavağı Göleti Projesi tamamlandığı 2008 yılından sonraki göletin özellikleri Çizelge 3.1. de verilmiştir.

Çizelge 3.1. Beykavağı Göleti’nin Özellikleri

Tipi Zonlu toprak dolgu

Yağış alanı (Normal Göl Alanı) 162.000 m²

Yıllık ortalama su 1.900.000 m³/yıl

Yıllık sulamaya verilen su 1.791.000 m³/yıl

Yüksekliği (talvegden) 38,0 m

Yüksekliği (temelden) 42,0 m

Toplam depolama hacmi 1,8 hm³

Toplam gövde hacmi 498 000 m³

Aktif hacim 1,6 hm³

Ölü hacim 0,2 hm³

(14)

Beykavağı Göleti’ nin Konya Đli’ ndeki yeri Şekil 3.1. de gösterilmiştir. Ayrıca göletten değişik açılardan çekilen görüntüler de Şekil 3.2., Şekil 3.3., Şekil 3.4. ve Şekil 3.5. te verilmiştir.

(15)

Şekil 3.2.Beykavağı Göleti’nin Genel Görünüşü

(16)

Şekil 3.4. Beykavağı Göleti’nin Genel Görünüşü

(17)

3.2. Araştırma Alanının Đklimi

Araştırma alanı, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçen ve Konya’ da görülen karasal iklimin etkisi altındadır (Anonim, 1992). Göletin bulunduğu yere en yakın meteoroloji istasyonu olan ve 38° 17’ enlem, 31° 55’ boylamında bulunan 17832 numaralı Ilgın istasyonundan alınan son 10 yılın verilerine göre en sıcak gün 29 Temmuz 2000 tarihinde 40 °C , en soğuk gün ise 10 Ocak 2002‘ de -23 °C olarak ölçülmüştür (Anonim, 1992). 2010 yılı ortalama sıcaklığı 11,4 °C, 2010 yılına ait en soğuk ay ortalaması ocak ayında ölçülen -4,75 °C , 2010 yılına ait en sıcak ay ortalaması ağustos ayında ölçülen 31,4 °C olarak hesaplanmıştır. 2010 yılına ait sıcaklık verileri Çizelge 3.2. de verilmiştir (Anonim, 1992).

Çizelge 3.2. 2010 Yılına Ait Sıcaklık Verileri (Cº)/

2010 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ort. Sıc. -0,1 1,3 6,5 10,4 15,3 19,9 23,5 23 17,5 12 6,2 1,4 Maks. Sıc. Ort. 5,1 6,9 13 17,1 22,3 27,2 31,3 31,4 26,3 20,2 13,7 6,7 Min. Sıc. Ort. -4,5 -3,2 0,9 4,3 7,9 11,3 14,2 14,2 9,8 5,7 1 -2,7 Maks. Sıc. Günü 10 17 27 22 16 28 29 1 3 6 4 1 Maks. Sıc. Yılı 2010 2010 2001 2008 2010 2008 2000 2010 2007 2003 2003 2005 Maks. Sıc. 17 20,2 28 29,9 30,8 35,8 40 38,2 35 31,3 23,3 22,1 Min. Sıc. Günü 10 15 1 5 5 20 2 30 29 30 6 22 Min. Sıc. Yılı 2002 2004 2003 2004 2005 2000 2004 2002 2009 2003 2006 2002 Min. Sıc. -23 -18,4 -18 -7,4 -0,2 0,7 8,1 5,7 -0,4 -6 -11,4 -20

(18)

3.2.1. Yıllık Ortalama Yağış Durumu

Göletin bulunduğu yere en yakın meteoroloji istasyonu olan ve 38° 17’ enlem, 31° 55’ boylamında bulunan 17832 numaralı ILGIN istasyonundan alınan son 10 yılın verilerine göre 2010 yılındaki toplam yağış ortalaması metrekareye 35,92 mm olarak ölçülmüştür.Maksimum yağış miktarı ise ekim ayında ölçülen metrekareye 47,8 mm’lik yağış olarak hesaplanmıştır. Ayrıca 162.000 m2’ lik yağış alanına sahip Beykavağı Göleti’ ne düşen yıllık ortalama yağış 1.900.000 m3’ tür. Metrekareye düşen yıllık ortalama yağış 435,9 mm’ dir. Yağışla ilgili 2010 yılına ait veriler Çizelge 3.2.1. te verilmiştir.

Çizelge 3.2.1. 2010 Yılına Ait Yağış Verileri

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yağ. Ort. 43 50,7 39,6 52 41,9 28,6 11,5 10,1 23,4 37 42,7 50,6 Maks. Yağ. 47 41,8 23,9 30 32,1 30,7 22,7 20,5 25,1 47,8 47 43,3 Kar Yağ. Gün Say. 6,2 6,9 3,5 0,5 1,5 3,4 Kar Ört. Gün Say. 10,4 9 2,4 0,2 1,4 5 Maks. Kar Kalın. (cm) 44 37 18 5 25 32 Sisli Gün Say. Ort. 3,6 1,5 0,5 0,2 0,1 1,3 4,4 Dolu. Gün Say. Ort 0,1 0,2 0,5 0,5 0,4 0,1 0,1

(19)

3.3. Örnek Alma Đstasyonları

Beykavağı Göleti’ nde belirlenen dört farklı istasyondan alınan örneklerle göletteki bentik algler araştırılmıştır. Örnekler seçilen istasyonlardan Nisan 2010- Mart 2011 tarihleri arasında bitkiler, taşlar ve sediman üzerinden aylık periyotlarda alınmıştır.

1. Đstasyon: Beykavağı Köyü’ nden baraja giderken suyun görüldüğü ilk yerde

bulunmaktadır. Baraj bendiyle bitişik yerdedir. Tabanı siyah renkli çakıllı çamurla kaplıdır. Đstasyonun konumu 38° 8’ 29’’ Kuzey enlemi ve 32° 15’ 32’’ Doğu boylamı olarak GPS cihazıyla belirlenmiştir ( Şekil 3.3.1.).

2. Đstasyon: Đlk istasyondan sonra yolu devam ettiğimizde suyun kıvrıldığı yerde

bulunmaktadır. Tabanı kırmızı killi toprakla kaplıdır. Đstasyonun konumu 38° 8’ 18’’ Kuzey enlemi ve 32° 15’ 54’’ Doğu boylamı olarak GPS cihazıyla belirlenmiştir ( Şekil 3.3.2.).

3. Đstasyon: Đkinci istasyonun paralelinde tam karşısında bulunmaktadır. Göleti

besliyen sular buradan giriş yapmaktadır. Tabanı kahverenkli olup yumuşak yapıdadır. Đstasyonun konumu 38° 8’ 17’’ Kuzey enlemi ve 32° 15’ 38’’ Doğu boylamı olarak GPS cihazıyla belirlenmiştir ( Şekil 3.3.3.).

4. Đstasyon: Birinci istasyonun tam karşısında baraj bendinin paralelinde

bulunmaktadır. Tabanı kahverenkli çakıllı çamur tipindedir. Đstasyonun konumu 38° 8’ 23’’ Kuzey enlemi ve 32° 15’ 26’’ Doğu boylamı olarak GPS cihazıyla belirlenmiştir ( Şekil 3.3.4.).

(20)

Şekil 3.3.1. Beykavağı Göleti 1. Đstasyon

(21)

Şekil 3.3.3. Beykavağı Göleti 3. Đstasyon

(22)

4. MATERYAL VE METOT 4.1. Örneklerin Alınması

Bentik florayı oluşturan epifitik, epilitik ve epipelik algler ile su örnekleri gölde seçilen 4 farklı istasyondan Nisan 2010- Mart 2011 tarihleri arasında periyodik olarak ayda bir kez alınmıştır ( Şekil 4.1).

Beykavağı Göleti’ nde iletkenlik, sıcaklık, pH ve çözünmüş oksijen değerleri örnek alımı sırasında yapılmıştır. Diğer kimyasal analizler, fotometrik testler, ve diğer yapılacak işlemler için bir litrelik kaplara alınan su örnekleri laboratuvara götürülüp kısa süre içerisinde ölçülmüştür.

1= 1. Đstasyon, 2= 2. Đstasyon, 3= 3. Đstasyon, 4= 4. Đstasyon

(23)

4.2. Laboratuvarda Örneklerin Hazırlanması ve Preparatların Yapılması

Sediman üzerinde yaşayan (epipelik) alg örneklerini almak için 0,8 cm çapında, 100 cm uzunluğunda cam çubuk kullanılmıştır. Cam çubuğun bir ucu parmakla kapatılıp, diğer ucu suya batırılmış sediman üzerinde gezdirilirken parmak kaldırılıp borunun içerisine giren çamurlu su, tekrar parmak kapatılıp borunun içinde saklanmış, saklanan örnekte 1 lt lik plastik şişelere konulmuş, şişeler doldurulana kadar bu işleme devam edilmiştir. Alınan örnekler daha sonra en kısa zamanda laboratuvara getirilmiş, birkaç saat bekletilen örnekler üzerlerindeki su alındıktan sonra 10 cm çapındaki petri kutusuna 1 cm kalınlıkta olacak şekilde dökülmüştür. Çamur döküldükten sonra üzerinde biriken su pipet yardımıyla çok az bir tabaka kalacak şekilde çekilmiştir. Ardından çamur üzerine 5 tane 20x20 mm2’ lik lameller yerleştirilmiştir, petri kutusuda sabah güneş ışığını alan düzgün bir zemine bırakılmıştır. Ertesi sabah saat 09: 00- 10: 00 arasında lameller çamur üzerinden kaldırılarak 1-2 damla % 40 gliserinli su ile geçici preparat yapılıp diyatome dışındaki alglerin tanımlamaları yapılmıştır ( Round 1953 ). Lamelin sabah saat 09: 30 civarında kaldırılmasının nedeni, bu saatlerde çamur içindeki algler gün ışığına doğru fototaksik hareketle yukarı doğru yönelirler ve bunun sonucunda lamele tutunurlar. Sayım her lamelin ortasındaki hat boyunca görüş alanında yapılmıştır.

Diyatomeler dışındaki alglerin tanımlamaları canlı halde yapılırken, diyatomeler daimi preparat haline getirildikten sonra teşhisleri yapılmıştır. Bu teşhisler için önce diyatomelerin içindeki organik maddeden arındırılması gerekmektedir. Bu amaçla, petri kutusunda çamur üzerindeki kalan lameller 50 ml’ lik beher içerisinde saf su ile yıkanarak diatome kabuklarının çökelmesi için bir süre beklenmiş, ardından üst kısımda kalan fazla su döküldükten sonra, beherlere eşit miktarda nitrik asit ( HNO3 ) ve sülfürik

asit ( H2SO4 ) karışımı ilave edilmiştir. Bu karışım 15-20 dakika çeker ocakta

kaynatıldıktan sonra diyatome kabuklarının asitten temizlenmesi için saf su ile yıkanmıştır. Asitten uzaklaştırılan diyatome kabukları kurutulup “Entellan” ortam kapatma maddesi ile daimi preparat haline getirilmiştir. Preparatlarda lamelin ortasından geçen düz hat üzerinde en az 100 diyatome sayılarak türlerin bolluk dereceleri ölçülmüştür ( Sladeckova 1962 ) . Alglerin teşhisinde Husted ( 1930 ) , Cleve- Euler ( 1952 ) , Round ( 1953 ) , Prescott ( 1973 ) ve Patrick- Raimer ( 1975 ) ‘ in eserlerinden yararlanılmıştır.

(24)

Taş (epilitik) ve bitkilere (epifitik) bağımlı yani bunların üzerinde yaşayan algleri incelemek için toplanan taş ve bitki örnekleri laboratuvarda damıtık su ile yıkanmış ve kazınarak hazırlanan geçici preparatlarda diyatome dışındaki alglerin tanımlamaları yapılmıştır.

Alglerin incelenmesinde Olympus marka CX31 model araştırma mikroskobu kullanılmıştır. Fotoğraf çekimleri Olympus marka Camedia C- 5060 model fotoğraf makinası ile yapılmıştır. Şekiller ve fotoğraf çalışmanın sonunda ekler bölümünde sunulmuştur. Mevcut türlerin otörleri ( author ) sonuçlar bölümünde belirtildiği için eklerde tekrar yazılmamıştır. Ölçümler mikron metre (µm ) cinsinden verilmiştir.

4.3. Fiziksel Analizler

Beykavağı Göleti’ nde göl suyu sıcaklığı örnek alma anında ölçülmüştür. Sıcaklık ölçümleri Hach Lange markalı cihazdaki oksijen metre ölçüm aparatı ile yapılmıştır.

Bulanıklık ölçümleri laboratuvarda Hach Lange 2100 AN marka turbidimetre cihazıyla yapılmıştır.

4.4. Kimyasal Analizler

pH ve çözünmüş oksijen ölçümleri örnek alma anında ölçülmüştür. Bu ölçümler Hach Lange markalı cihazdaki pH metre ve çözünmüş oksijen aparatları ile yapılmıştır.

Kimyasal analiz ölçümleri için su numuneleri 1 lt’ lik plastik şişelere kıyıya yakın bölgeden ve suyun yüzey kısmından alınmıştır.

Alınan su örneklerinden amonyum, fosfat, klorit, magnezyum, nitrat, nitrit, potasyum, sülfat ve su sertliği ölçümleri Hach Lange DR2800 markalı spektorfotometrede yapılmıştır. Biyokimyasal oksijen ihtiyacı ( BOI5 ) 20 C° ye

sabitlenmiş Velp Scientifica FTC 90 markalı soğutmalı etüvde 5 gün boyunca manyetik karıştırıcılarla karıştırılan suda Velp Scientifica markalı B.O.D. sensör cihazlarıyla kayıt edilmiştir. Klorofil- a ölçümleri laboratuvarda Hach Lange DR 2800 markalı spektrofotometreyle yapılmıştır. Göletten alınan 3 lt su örnekleri Whatmann-C filtre kağıdında süzülmüştür. Filtre kağıtları daha sonra 1 gün buzdolabında kurumaya bırakılmıştır. Ardından küçük parçalara ayrılan filtre kağıtları 50 ml’ lik erlenler içine konulmuş ve %90’ lık 15 ml aseton ve 0,3 mg magnezyum karbonat ilave edilmiştir.

(25)

Daha sonra 1 gün daha buzdolabında bekletilen karışım, son olarak Whatmann- A filtre kağıdından geçirilip elde edilen süzüntü sırasıyla 665, 645, ve 630 nanometre dalga boyunda Hach-Lange markalı DR 2800 model spektrofotometrede ölçülmüş, ardından klorofil- a miktarı Richard and Thomson (1952) tarafından ortaya konan ve Parsons and Strickland (1963) tarafından absorbsiyon katsayıları yeniden düzenlenen aşağıdaki formül yardımı ile hesaplanacaktır.

Klorofil a mg m v xD xD xD

IxV

− ( / ) = − −

( , , , )

3 11 6 665 0 14 630 1 31 645

V= Ölçümler için süzülen göl suyunun hacmi (lt) v= Ekstraksiyon için kullanılan aseton hacmi (ml) l= Spektrofotometre kuvetinin çapı (cm)

(26)

5. ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA 5.1. Algolojik Özellikler

Beykavağı Göleti kıyı bölgesi bentik algleri yaşama ortamlarını oluşturan taşlar üzerinde bağımlı yaşayan ( epilitik ) algler, sedimanlar üzerinde bulunan ( epipelik ) algler ve kıyı bölgesinde bulunan su içerisindeki bitkiler üzerinde bağımlı olarak yaşayan ( epifitik ) alg gruplarından oluşmaktadır. Bu grubu oluşturan algler materyal ve metot kısmında bahsedilen yöntemlere göre incelenmiş ve toplam 77 tür tespit edilmiştir. Tanımlanan türlerin listesi alfabetik ve taksonomik sıraya göre düzenlenerek verilmiştir. Sınıflandırmada Algabase adlı internet sitesindeki sınıflandırma sisteminden faydalanılmıştır.

Tür listesinde her türün hangi ortama ait olduğunu gösteren harflerle işaretlenmiştir. Harflerin gösterimi aşağıda belirtilmiştir. Đşaretlemeyi gösteren harfler parantez içerisinde verilmiştir. Mevcut türleri gösteren fotoğraflar çalışmanın sonunda ekler kısmında sunulmuştur.

a: Epifitik alg topluluğunda rastlanmıştır. b: Epilitik alg topluluğunda rastlanmıştır. c: Epipelik alg topluluğunda rastlanmıştır.

Divisio: Bacillariophyta

Ordo: Achnanthales

Cocconeis disculus (Schumann) Cleve in Cleve & Jentzsch (b) C. placentula Ehrenberg (a,b,c)

Ordo: Bacillariales

Denticula elegans Kützing (a,b) Nitzschia amphibia Grunow (c) N. obtusa (Grun.) W.Smith N. palea (Kütz.) W.Smith (a,c) N. sigmoidea (Ehr) W.Smith (a,c) N. tenuis W.Smith (a,c)

Ordo: Cymbellales

Cymbella amphicephala Nägeli C. cistula (Ehrenberg) Kirchner (c) C. deliculata Kütz. (a,c)

(27)

C. helvetica Kütz (a,b,c) C. microcephala Grun. (a,b,c) C. turgidula Grunow. (a,b,c)

C. prostrata (Berkeley) Cleve (a,b,c) C. ventricosa Kütz. (b,c)

Ordo: Fragilariales

Diatoma elongatum (Lyngbye) C.Agardh (a,c) D. vulgare Bory (a,b,c)

Fragilaria intermedia Grunow (b) Synedra pulchella (Ralf.) Kütz. (a,b,c) S. ulna (Nitzsch.) Ehr. (a,c)

Ordo: Naviculales

Amphipleura pellucida (Kützing) Kützing

Gyrosigma acuminatum (Kützing) Rabenhorst (a,c) Navicula atomus (Kütz) Grunow (b)

N. cuspidata Kütz.(a,b,c)

N. lanceolata (Agardh) Ehrenberg N. oblonga Kütz. (c)

N. radiosa Kütz. (a) N. viridula Kütz.(c)

Pinnularia divergens W. Smith (b) P. interrupta W.Smith (a,c)

P. molaris Grunow (b)

Ordo: Rhopalodiales

Epithemia sorex Kütz. (a,b)

Ordo: Surirellales

Cymatopleura solea (Brébisson) W.Smith (a,b,c)

Ordo: Thalassiophysales

Amphora ovalis (Kütz) Kütz (c)

Divisio: Chlorophyta

Ordo: Chaetophorales

Protoderma viride Kuetzing

Stigeoclonium nanum Kützing (a,b)

Ordo: Cladophorales

Cladophora insignis (C.A.Ag.) Kützing.(a,b) C. oligoclona Kützing (a,c)

Chaetocnema irregulare Nowakowski (a)

Ordo: Oedogoniales

Oedogonium sp. Link (b)

Ordo: Oocystales

(28)

O. pusilla Hangsgirg (a)

Ordo: Sphaeropleales

Pediastrum muticum Kützing (a,c) Scenedesmus bijuga (Turpin) Lagerheim.(a,b)

S. incrassatulus Bohlin (a)

Ordo: Ulotrichales

Geminella sp.(c)

Ulothrix variabilis Kützing (a,b)

Ordo: Volvocales

Haematococcus lacustris (Girod.) Rostafiniski (a)

Ordo: Zygnematales

Mougeotia sp. (a,b,c)

Divisio: Cyanobacteria

Ordo: Chroococcales

Aphanothece clathrata W. West & G.S. West (a,c) Chroococcus minor (Kützing) Nägeli (c)

C. pallidus Nägeli (a,b)

C. turgidus (Kützing) Nägeli (a) Gloeocapsa aeruginosa Kützing (a)

Ordo: Nostocales

Anabaena sp.(c)

Calothrix parietana (Naeg) Thuret (a)

Fischerella muscicola (Thuret) Gomont (c) Gloeotrichia longiarticulata G.S.West (a)

G. natans (Hedwig) Rabenhorst ex Bornet & Flahault (c) Stigonema mesentericum Geitler (b)

Ordo: Oscillatoriales

Lyngbya aestruarii (Mert.) Liebmann (b,c) L. lagerheimii (Moebius) Gomont (a,b) Oscillatoria limnetica Lemmermann (a,b,c) O. limosa (Roth) C.A.Ag (a)

O. minima Gicklhorn (c) O. splendida Greville (b,c)

(29)

Ordo: Pseudanabaenales

Spirulina laxa G.M. Smith (a) S. nordstedtii Gomont (c)

Ordo: Synechococcales

Aphanocapsa elachista West & G.S.West (c) Merismopedia elegans G.M. Smith (a) M. glauca (Ehrenb.) Näegeli (a,b)

Divisio: Euglenozoa

Ordo: Euglenales

Euglena gracilis G.A.Klebs (a)

Trachelomonas pulcherima var. minor Playfair (a,b,c)

Divisio: Pyrrhophyta

Ordo: Peridinales

Peridinium inconspicuum Lemmermann (a,b)

Divisio: Streptophyta

Ordo: Zygnematales

Closterium lunula (Müll.) Nitzsch ex Ralfs (b,c) Spirogyra sp. (a,c)

Beykavağı Göleti’nde, kıyı bölgesindeki algler Bacillariophyta, Chlorophyta , Cyanobacteria , Euglenozoa , Pyrrophyta ve Streptophyta bölümlerinden oluşmakta ve bulunan türler liste olarak yukarıda verilmiştir.Tespit edilen bölümler içerisinde Bacillariophyta bölümü tür sayısı ve çeşitliliği açısından dominant organizma grubunu oluşturmuştur. Bunu sırasıyla Cyanobacteria, Chlorophyta, Euglenozoa , Pyrrophyta ve Streptophyta bölümleri izlemiştir.

5.1.1.Alglerin Kompozisyonu

Araştırma sahasında kıyı bölgesindeki algler epipelik, epifitik ve epilitik ortamlardan alınarak incelenmiş ve üç ortama ait 77 tür tespit edilmiştir. Belirtilen türler çokluk sıralamasına göre epipelik, epifitik ve epilitik algler olarak sıralanmıştır.

(30)

Belirtilen habitatlar içinde Bacillariophyta bölümü 35 türle Chlorophyta 15, Cyanobacteria 22, Euglenozoa 2, Pyrrophyta 1 ve Streptophyta bölümü 2 türle temsil edilmiştir. (Şekil 5.1.1. )

Şekil 5.1.1. Beykavağı Göleti’ nde Bulunan Alg Bölümlerinin Tür Sayıları

Bacillariophyta bölümüne ait türler belirlenen toplam alg türlerinin % 45’ ünü, Chlorophyta bölümüne ait türler % 19’sini, Cyanobacteria bölümüne ait türler % 29’ sini, Euglenozoa bölümüne ait türler % 3’ sini, Pyrrophyta bölümüne ait türler % 1’ ini ve Streptophyta bölümüne ait türler % 3’ sini oluşturmuştur. (Şekil 5.1.2 )

(31)

Bentik alglerin bulunma sıklıkları Çizelge 5.1.1.’ de verilmiştir.

Çizelge 5.1.1. Bentik alglerin bulunma sıklıkları. (Organizmanın kaydedildiği örnek sayısının toplam örnek sayısına oranının % olarak ifadesi.

%100–80 Devamlı mevcut, %80–60 Çoğunlukla mevcut , , %60–40 Ekseriya mevcut %40–20 Bazen mevcut, %20-1 Nadiren mevcut )

1.Đstasyon 2.Đstasyon 3.Đstasyon 4.Đstasyon

Alınan Örnek Sayısı 10 10 10 10

Bacillariophyta Amphipleura pellucida 10 20 0 20 Amphora robusta 20 30 0 10 Cocconeis spp. 60 60 50 50 Cymbella spp. 50 60 60 60 Cymatopleura solea 20 10 30 10 Denticula elegans 20 30 30 0 Diatoma spp. 70 60 60 70 Epithemia sorex 10 20 20 0 Fragilaria intermedia 40 30 50 50 Gyrosigma acuminatum 30 30 10 20 Navicula spp. 90 100 100 80 Nitzschia spp. 100 80 70 80 Pinnularia spp. 30 40 30 50 Synedra spp. 80 70 80 90 Chlorophyta Cladophora spp. 30 20 30 10 Chaetocnema irregulare 20 10 0 10 Geminella sp. 20 10 10 0 Haematococcus lacustris 20 30 30 20 Mougeotia sp. 20 20 10 20 Oedogonium sp. 10 30 30 10 Oocystis spp. 0 10 20 0 Pediastrum muticum 10 10 0 0 Protoderma viride 10 0 20 10 Scenedesmus spp. 20 20 10 0 Stigeoclonium nanum 10 0 20 0 Ulothrix variabilis 20 10 0 20 Cyanobacteria Anabaena sp. 10 20 30 10 Aphanocapsa elachista 20 30 10 10 Aphanothece clathrata 10 20 20 0 Calothrix parietana 20 0 20 10 Chroococcus spp. 20 30 10 10 Fischerella muscicola 10 10 0 0 Gloeocapsa aeruginosa 20 10 10 20 Gloeotrichia spp. 20 30 20 10 Lyngbya spp. 20 10 30 20

(32)

Merismopedia spp. 10 20 20 0

Oscillatoria spp. 20 30 30 30

Spirulina spp. 20 10 0 0

Stigonema mesentericum 10 0 10 0

Euglenozoa Euglena gracilis 20 0 0 10

Trachelomonas pulcherima 30 40 40 20

Pyrrhophyta Peridinium inconspicuum 10 10 0 0

Streptophyta Closterium lunula 20 10 20 0

Spirogyra sp. 0 0 20 10

Bacillariophyta bölümünden Achnanthales takımında bulunan Cocconeis türlerine ait örneklere her istasyonda rastlanılmıştır ve ekseriya mevcut oldukları gözlenmiştir. Bacillariales takımına ait olan Denticula elegans’ a 4. istasyonda hiç rastlanılmamıştır, diğer istasyonlarda bazen mevcut olduğu tespit edilmiştir. Aynı takımdan Nitzschia türlerinin çeşitliliği ortalamanın üstünde bulunmuştur, ayrıca 1. 2. ve 4. istasyonlarda devamlı mevcut 3. istasyonda ise çoğunlukla mevcut bulunmuştur. Cymbellales takımına örnek olan türler genel olarak tüm istasyonlarda ekseriya mevcut olarak tespit edilmiştir.

Tür sayısı az olmasına rağmen birey sayısı en fazla sayıya sahip takımı Fragilariales oluşturmuştur. Bu takımda bulunan Fragilaria intermedia türü en fazla görülen tür olmuştur, 1. ve 2. istasyonlarda bazen mevcut, 3. ve 4. istasyonlarda ekseriya mevcut olarak gözlenmiştir. Bu takımdaki Diatoma türleri tüm istasyonlarda çoğunlukla mevcut Synedra türleri ise 1. 2. 3. istasyonda çoğunlukla mevcut 4. istasyonda devamlı mevcut olarak görülmüştür.

Naviculales takımı en fazla türe sahip takımı oluşturmaktadır. Bu takımdaki Amphipleura solea tür sayısı bakımından en düşük örneği teşkil etmektedir. Bu tür 3. istasyonda hiç gözlenmemiştir, 1. 2. ve 4. istasyonlarda ise nadiren mevcut olarak tespit edilmiştir. Naviculales takımda bulunan Navicula türleri en fazla sayıda görülmüştür ve birey sayısı bakımındanda en fazla bireye sahip grubu oluşturmuştur. Bütün istasyonlarda devamlı mevcut olarak bulunmuşlardır ve sayı bakımından en fazla örneği oluşturmuşlardır. Yine Naviculales takımından olan Gyrosigma acuminatum 1. ve 2. istasyonlarda bazen mevcut 3. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut olarak görülmüştür. Bu takımın diğer örneğini oluşturan Pinnularia türleri ise 1. 2. ve 3. istasyonlarda bazen mevcut bulunurken 4. istasyonda ekseriya mevcut bulunmuştur.

(33)

Rhopalodiales takımı sadece Epithemia sorex türüyle temsil edilmiştir, bu türde 1. 2. ve 3. istasyonlarda nadiren mevcut olarak görülmüştür, 4. istasyonda ise hiç gözlenmemiştir.

Surirellales takımına ait olan tek örnek Cymatopleura solea türü 3. istasyonda bazen mevcut, 1. 2. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut olarak tespit edilmiştir.

Thalassiophysales takımıda Surirellales ve Rhopalodiales takımlarında olduğu gibi tek türle temsil edilmiştir. Bu takıma ait olan Amphora robusta 1.ve 4. istasyonda nadiren mevcut, 2. istasyonda bazen mevcut bulunmuş fakat 3. istasyonda gözlenmemiştir.

Chlorophyta bölümünden Chaetophorales takımında yer alan Protoderma viride türü 2. istasyonda hiç görülmemiştir, 1. 3. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut bulunmuştur. Yine bu takımdaki Stigeoclonium nanum 2. ve 4. istasyonlarda bulunmamıştır, 1. ve 3. istasyonlarda nadiren mevcut görülmüşlerdir. Cladophorales takımındaki Cladophora türleri 1. ve 3. istasyonlarda bazen mevcut bulunmuş, 2. ve 4.

istasyonlarda ise nadiren mevcut bulunmuştur. Chaetocnema irregulare türü ise 1. 2. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut görülmüş, 3. istasyonda bu türe ait örnek

bulunmamıştır. Oedogoniales takımına dahil olan Oedogonium sp. 1. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut, 2. ve 3. istasyonlarda bazen mevcut görülmüştür. Oocystales takımına dahil olan Oocystis türleri 1. ve 4. istasyonlarda görülmemiştir, 2. ve 3. istasyonlarda ise nadiren mevcut bulunmuştur. Sphaeropleales takımında bulunan Pediastrum muticum ilk iki istasyonda nadiren mevcut görülürken, son iki istasyonda bu türe ait

örnekler bulunmamıştır. Scenedesmus türleri ilk üç istasyonda nadiren mevcut görülmüştür, son istasyonda ise görülmemiştir. Ulotrichales takımına dahil olan Geminella sp. ilk üç istasyonda nadiren mevcut görülmüştür, son istasyonda ise

görülmemiştir. Ulothrix variabilis ise 1. 2. ve 4. istasyonlarda nadiren görülmüştür, 3. istasyonda ise bulunamamıştır. Volvocales takımının tek örneği olan Haematococcus lacustris 1. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut görülmüşken, 2. ve 3. istasyonlarda bazen mevcut görülmüştür. Zygnematales takımında bulunan Mougeotia sp. ise tüm istasyonlarda nadiren mevcut bulunmuştur.

Cyanobacteria bölümüne dahil olan Chroococcales takımında bulunan Aphanothece clathrata 1. 2. ve 3. istasyonlarda nadiren mevcut görülmüştür, 4. istasyonda ise tespit edilememiştir. Chroococcus türleri 1. 3. ve 4. istasyonda nadiren mevcutken, 2. istasyonda bazen mevcut bulunmuştur. Gloeocapsa aeruginosa tüm istasyonlarda nadiren mevcut görülmüştür. Nostocales takımına dahil olan Anabaena sp.

(34)

1. 2. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut tespit edilirken 3 istasyonda bazen mevcut bulunmuştur. Calothrix parietana 2. istasyonda görülmemiştir fakat diğer istasyonlarda nadiren mevcut bulunmuştur. Fischerella muscicola ilk iki istasyonda nadiren mevcut görülmüştür, son iki istasyonda ise görülmemiştir. Gloeotrichia türleri 1. 3. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut bulunmuşken, 2. istasyonda bazen mevcut bulunmuştur. Stigonema mesentericum 1. ve 3. istasyonlarda nadiren mevcut bulunmuşken, 2. ve 4. istasyonlarda görülmemiştir. Oscillatoriales takımında bulunan Lyngbya türleri 1. 3. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut tespit edilmişken, 2. istasyonda bazen mevcut görülmüştür. Oscillatoria türleri ise ilk istasyonda nadiren mevcut, diğer istasyonlarda bazen mevcut görülmüştür. Pseudanabaenales takımına dahil olan Spirulina türleri ilk iki istasyonda nadiren mevcut görülmüşken diğer istasyonlarda tespit edilmemiştir. Synechococcales takımında bulunan Aphanocapsa elachista türü 2. istasyonda bazen mevcut görülmüştür, diğer istasyonlarda ise nadiren mevcut görülmüştür. Merismopedia türleri ilk üç istasyonda nadiren mevcut tespit edilmiş son istasyonda ise görülmemiştir.

Euglenozoa bölümünde bulunan Euglenales takımı örneklerinden Euglena gracilis

1. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut görülmüş, 2. ve 3. istasyonlarda tespit edilememiştir. Trachelomonas pulcherima türü 1. 3. ve 4 istasyonda bazen mevcut tespit edilirken 2. istasyonda ekseriya mevcut görülmüştür.

Pyrrhophyta bölümüne dahil olan Peridinales takımında bulunan Peridinium inconspicuum türü ilk iki istasyonda nadiren mevcut görülmüş, son iki istasyonda ise görülmemiştir.

Streptophyta bölümünde bulunan Zygnematales takımı örneklerinden Closterium lunula ilk üç istasyonda bazen mevcut tespit edilmiştir, 4. istasyonda ise tespit edilememiştir. Spirogyra sp. türü 1. ve 2. istasyonda tespit edilmemiş, 3. ve 4. istasyonlarda nadiren mevcut tespit edilmiştir.

Elde edilen sonuçlarda Bacillariophyta üyelerinin daha fazla türle ve birey sayısıyla temsil edildiği görülmüştür. Hazır preparat halinde incelenen Diatome türlerinin aylara göre bulunma miktarları Çizelge 5.2.1., Çizelge 5.2.2., Çizelge 5.2.3. ve Çizelge 5.2.4.’ te verilmiştir.

(35)

Çizelge 5.1.2. Diatome türlerinin bollukları ( Sayılar her türün 100 diatome arasında bulunuş sayılarıdır. )

Nisan 2010 Mayıs 2010 Haziran 2010

1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst Achnanthales Cocconeis spp. 4 6 5 1 2 5 4 8 5 6 8 4 Bacillariales Denticula elegans 1 1 0 0 1 3 2 0 1 3 0 0 Nitzschia spp. 12 14 12 10 14 16 17 14 1 17 10 17 Cymbellales Cymbella spp. 1 14 7 12 13 9 11 7 13 11 9 8 Fragilariales Diatoma spp. 12 15 14 12 10 8 6 8 11 14 11 9 Fragilaria intermedia 8 5 7 4 9 6 7 8 10 9 12 13 Synedra spp. 14 14 12 15 13 14 18 14 15 12 19 16 Naviculales Amphipleura pellucida 2 3 0 7 3 2 0 2 2 0 0 0 Gyrosigma acuminatum 3 2 5 2 3 2 3 2 3 1 5 5 Navicula spp. 21 17 22 25 26 30 24 22 19 18 23 23 Pinnularia spp. 4 5 9 2 4 2 7 6 3 5 0 0 Rhopalodiales Epithemia sorex 1 0 1 3 0 2 0 3 1 2 0 0 Surirellales Cymatopleura solea 2 2 6 3 2 0 1 4 2 1 3 3 Thalassiophysales Amphora robusta 0 2 0 4 0 1 0 2 0 1 0 2

(36)

Çizelge 5.1.3. Diatome türlerinin bollukları ( Sayılar her türün 100 diatome arasında bulunuş sayılarıdır. )

Temmuz 2010 Ağustos 2010 Eylül 2010

1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst Achnanthales Cocconeis spp. 9 5 3 4 7 4 3 5 5 3 7 4 Bacillariales Denticula elegans 0 2 1 0 1 2 2 0 0 1 2 0 Nitzschia spp. 16 16 21 0 12 17 21 21 12 16 19 24 Cymbellales Cymbella spp. 13 10 5 11 14 1 11 9 14 10 11 8 Fragilariales Diatoma spp. 11 15 12 14 11 10 4 5 9 11 6 4 Fragilaria intermedia 8 3 6 5 10 4 6 6 8 5 7 4 Synedra spp. 18 16 20 16 18 20 15 18 16 17 11 15 Naviculales Amphipleura pellucida 1 0 0 2 1 0 0 0 1 1 0 0 Gyrosigma acuminatum 2 1 3 2 1 0 1 1 0 1 1 1 Navicula spp. 18 29 28 25 24 31 31 28 28 32 31 35 Pinnularia spp. 2 3 0 1 1 0 2 4 5 0 3 4 Rhopalodiales Epithemia sorex 1 0 1 0 0 1 2 1 1 0 2 0 Surirellales Cymatopleura solea 1 0 0 0 0 0 2 1 1 2 0 1 Thalassiophysales Amphora robusta 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0

(37)

Çizelge 5.1.4. Diatome türlerinin bollukları ( Sayılar her türün 100 diatome arasında bulunuş sayılarıdır. )

Ekim 2010 Kasım 2010 Aralık 2010

1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst Achnanthales Cocconeis spp. 2 2 4 7 3 1 2 1 8 10 5 3 Bacillariales Denticula elegans 2 1 4 0 1 0 2 0 3 2 1 0 Nitzschia spp. 15 18 18 20 17 21 15 14 6 17 22 20 Cymbellales Cymbella spp. 10 13 7 9 6 4 5 8 12 13 9 11 Fragilariales Diatoma spp. 11 8 6 6 12 10 7 10 11 10 9 5 Fragilaria intermedia 7 6 4 5 7 2 5 6 9 7 5 6 Synedra spp. 15 14 16 12 13 16 21 20 14 17 22 21 Naviculales Amphipleura pellucida 1 1 0 2 0 0 0 2 0 1 0 1 Gyrosigma acuminatum 3 0 2 1 2 3 2 2 1 1 2 0 Navicula spp. 24 28 30 35 32 36 30 28 21 20 22 26 Pinnularia spp. 3 7 4 3 5 2 5 6 2 0 0 5 Rhopalodiales Epithemia sorex 1 0 3 0 1 3 3 2 0 1 2 0 Surirellales Cymatopleura solea 2 1 2 0 0 1 3 0 2 1 1 1 Thalassiophysales Amphora robusta 1 1 0 0 1 1 0 1 1 0 0 1

(38)

Çizelge 5.1.5. Diatome türlerinin bollukları ( Sayılar her türün 100 diatome arasında bulunuş sayılarıdır. )

Ocak 2011 Şubat 2011 Mar 2011

1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst 1.Đst 2.Đst 3.Đst 4.Đst Achnanthales Cocconeis spp. 5 7 2 4 8 5 4 2 4 7 2 5 Bacillariales Denticula elegans 2 1 2 0 0 1 0 0 3 4 1 0 Nitzschia spp. 14 15 26 21 13 21 14 18 15 16 15 20 Cymbellales Cymbella spp. 10 3 3 7 12 9 13 12 9 8 10 11 Fragilariales Diatoma spp. 11 9 11 9 12 9 6 6 9 11 8 3 Fragilaria intermedia 11 7 5 3 8 2 8 7 8 7 7 4 Synedra spp. 17 19 20 22 16 19 20 18 13 14 17 15 Naviculales Amphipleura pellucida 1 0 0 1 0 1 0 1 2 1 0 0 Gyrosigma acuminatum 3 0 1 1 2 0 0 0 0 2 5 5 Navicula spp. 25 26 22 30 29 30 32 28 27 21 25 27 Pinnularia spp. 0 1 5 0 0 1 1 3 8 4 7 8 Rhopalodiales Epithemia sorex 1 0 3 0 0 0 2 3 1 3 1 0 Surirellales Cymatopleura solea 0 2 0 2 0 1 0 2 1 0 2 0 Thalassiophysales Amphora robusta 0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 0 2

(39)

5.2.Göl Suyu Kalitesi

Göl suyunun kalitesinin belirlenmesinde farklı parametrelere bakılmıştır. Bunlar aşağıda belirtilmiştir.

5.2.1. Sıcaklık Değerleri ( °C)

Göl suyu sıcaklığı gölün coğrafik konumuna, derinliğine, alanına, mevsimlere, soğurduğu güneş enerjisi miktarına ve içinde bulunan erimiş madde miktarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ayrıca göl suyunun, mevsimsel olarak buharlaşma ile ve göle giren ve çıkan sular nedeniyle sıcaklığı değişebilir.

Suyun fiziksel özelliklerinden olan yüksek özgül ısıya sahip olması ve maksimum yoğunluğa +3,98 °C’ de ulaşması canlılığın devamı için gereklidir. Oksijen gibi bazı gazların çözünürlükleri sıcaklığın artışıyla ters orantılı olarak azalır. Yüksek sıcaklıkların yaşandığı yaz aylarında, artan biyolojik aktiviteye karşı azalan oksijen çözünürlüğü nedeniyle göldeki canlılık faaliyetleri olumsuz yönde etkilenmektedir. Beykavağı Göleti’ nde en yüksek sıcaklık 2010 yılının Temmuz ayında 3. istasyonda 24,100 °C olarak ölçülmüştür. En düşük sıcaklık ise 2010 yılının Kasım ayında 2. istasyonda 10,200 °C ölçülmüştür. Ölçümler Hach Lange markalı cihazla yapılmıştır. Ölçüm sonuçları Çizelge 5.2.1. de verilmiştir. Ayrıca grafik olarak ta Şekil 5.2.1. de gösterilmiştir.

(40)

Çizelge 5.2.1. Beykavağı Göleti’ nin Sıcaklık Değerleri ( °C)

Şekil 5.2.1. Beykavağı Göleti’ nin Sıcaklık Değerleri ( °C)

1.Đstasyon 2.Đstasyon 3.Đstasyon 4.Đstasyon Ortalama

Nis.10 12,500 13,100 14,100 12,500 13,050 May.10 20,100 20,700 21,100 21,100 20,750 Haz.10 23,800 23,700 23,800 23,400 23,675 Tem.10 23,800 23,700 24,100 23,400 23,750 Ağu.10 23,800 23,200 23,400 23,900 23,575 Eyl.10 21,800 22,200 22,100 21,400 21,875 Eki.10 14,600 14,500 14,800 14,600 14,625 Kas.10 10,400 10,200 11,100 11,100 10,700 Ara.10 9,700 9,400 9,500 9,300 9,475 Oca.11 8,600 8,400 8,200 8,300 8,375 Şub.11 5,100 6,000 5,800 5,600 5,625 Mar.11 6,200 6,400 6,200 6,500 6,325

(41)

5.2.2. pH Değerleri

Sudaki yaşam dögüsünün devam edebilmesi için önemli parametrelerden biride hidrojen iyon konsantrasyonu ( pH)’ dur. Su içindeki yaşamın devam edebilmesi için pH 4-9 değerleri arasında olmalıdır. Doğal suların büyük bölümü karbonat ve bikarbonat varlığı nedeniyle hafif bazik özelliktedir. Bu nedenle göllerde pH 6-9 arasında değişmektedir. Bazı durumlarda nadir olarak akıntı olmayan ve buharlaşmanın yoğun olduğu göllerde alkali maddelerin birikmesiyle pH 12 dolaylarına yükselebilir. Bunun aksine volkanik göllerde sülfürik asit birikmesiyle pH 2 civaralarına kadar inebilmektedir.

Her canlının yaşayabildiği belli bir pH aralığı vardır. Bu, balıklar için pH 6, 4- 8, 6 aralığındadır. Bir gölün pH’ ı ölçülerek o göldeki serbest CO2 miktarı ve alkalin veya

asidik olduğu saptanabilir. pH ile oksijen arasında ters orantılı bir ilişki vardır. Yüksek pH değerleri örneğin amonyum iyonlarına etki ederek onları amonyağa dönüştürür, toksik etkisi yüksek olan bu maddede balıklar için zararlı olabilmektedir.

Beykavağı Göleti’ nde yaptığımız ölçümlerde en yüksek pH değeri 2010 yılının Nisan ayında 2. istasyonda 8,410 olarak ölçülmüştür. En düşük ölçüm ise 2010 yılının Aralık ayında 2. istasyonda 8,190 olarak ölçülmüştür. Beykavağı Göleti’ nin yapılan ölçümler sonucunda alkaliye yakın olduğu görülmüştür. Ölçümlerde Hach Lange markalı pH metre cihazı kullanılmıştır. Ölçüm sonuçları Çizelge 5.2.2. de verilmiştir. Ayrıca grafik olarak ta Şekil 5.2.2. de gösterilmiştir.

(42)

Çizelge 5.2.2. Beykavağı Göleti’ nin pH Değerleri

1.Đstasyon 2.Đstasyon 3.Đstasyon 4.Đstasyon Ortalama

Nis.10 8,380 8,410 8,370 8,370 8,383 May.10 8,350 8,270 8,350 8,290 8,315 Haz.10 8,280 8,210 8,290 8,250 8,258 Tem.10 8,290 8,250 8,270 8,280 8,273 Ağu.10 8,310 8,260 8,320 8,330 8,305 Eyl.10 8,340 8,280 8,330 8,270 8,305 Eki.10 8,290 8,200 8,320 8,320 8,280 Kas.10 8,250 8,210 8,290 8,310 8,265 Ara.10 8,270 8,190 8,250 8,200 8,228 Oca.11 8,320 8,280 8,300 8,340 8,310 Şub.11 8,350 8,320 8,290 8,370 8,332 Mar.11 8,360 8,290 8,300 8,340 8,324

Grafik 5.2.2. Beykavağı Göleti’ nin pH Değerleri

(43)

5.2.3. Çözünmüş Oksijen Değerleri ( DO, mg/ l)

Sularda bulunan en önemli maddelerden bi oksijendir. Oksijen hem sucul ortamdaki metabolik olayların düzenleyicisi hemde suyun kalitesinin bir göstegesidir. Sucul ortamlarda yaşayan canlılar hayatlarını sürüdrebilmek için gerekli olan enerjiyi oksijenden faydalanarak üretebilirler. Oksijenin sudaki çözünürlüğünün az olması nedeniyle, sucul ortamdaki oksijen havaya oranla daha az bulunmaktadır. Örneğin aynı hacim ve kısmi basınçtaki hava ile karşılaştırıldığında sudaki oksijen atmosferdeki oksijenin 1/5-1/ 20’ si kadardır. Ayrıca çözünmüş oksijen suyun kirlilik miktarınada bağlıdır.

Sudaki canlıların metabolizma olaylarında kullandığı oksijen o an suda bulunan çözelti halindeki oksijendir yani H2O’ da bulunan oksijen değildir. Suda saptanan

oksijen miktarı; o andaki suyun sıcaklığına, su yüzeyiyle temasta olan atmosferdeki gazların kısmi basıncına, sudaki çözünmüş tuz yoğunluğuna ve diğer biyolojik olaylara bağlıdır.

Beykavağı Göleti’nde en yüksek çözünmüş oksijen miktarı 2010 yılının Nisan ayında 4. istasyonda 9,110 mg/l olarak ölçülmüştür. En düşük çözünmüş oksijen değeri ise 2010 yılının Ağustos ayında 2. istasyonda 7,590 mg/l olarak ölçülmüştür. Ölçümler Hach Lange markalı cihazla yapılmıştır. Çözünmüş oksijenin su kirliliği yönetmeliğinde doğal koruma ve kullanımları için değerler 5- 7, 5 mg/ l’ dir ( Taş, 2006 ). Đnceleme yaptığımız Beykavağı Göleti’ ne ait ölçüm sonuçları Çizelge 5.2.3. te verilmiştir. Ayrıca grafik olarak ta Şekil 5.2.3. te gösterilmiştir.

(44)

Çizelge 5.2.3. Beykavağı Göleti’ nin Çözünmüş Oksijen Değerleri ( DO, mg/ l) 1.Đstasyon 2.Đstasyon 3.Đstasyon 4.Đstasyon Ortalama

Nis.10 9,030 9,030 9,070 9,110 9,060 May.10 8,050 7,610 8,010 7,750 7,855 Haz.10 8,090 7,950 8,080 8,120 8,060 Tem.10 8,090 7,810 8,080 8,120 8,025 Ağu.10 7,660 7,590 7,620 7,830 7,675 Eyl.10 7,950 7,950 7,930 8,120 7,988 Eki.10 8,290 8,470 8,250 8,270 8,320 Kas.10 8,890 8,910 8,720 8,610 8,783 Ara.10 8,660 8,720 8,540 8,430 8,588 Oca.11 9,020 9,040 9,010 9,090 9,040 Şub.11 10,700 10,400 10,500 10,600 10,550 Mar.11 10,100 9,800 10,200 10,100 10,050

(45)

5.2.4. Biyokimyasal Oksijen Đhtiyacı Değerleri ( BOĐ, mg/ l )

BOĐ, aerobik şartlar altında bakterilerin organik maddeleri parçalayarak stabilize etmesi gereken oksijen miktarıdır. Atık su ve yüzey suyu numunelerinde organik kirlenmeyi belirlemede en sık kullanılan parametre 5 günlük BOĐ ( BOĐ5) değeridir.

Yaygın kullanımına karşın bu yöntemin bazı dezavantajları vardır; yüksek miktarda aktif ve atık suya alıştırılmış bakteriyel aşı gereksinimi, toksik atık sular için ön arıtma gereksinimi, nitrifikasyonun engellenmesi gereksinimi, sadece biyolojik olarak parçalanabilir maddelerin ölçülebilmesi, uzun zaman gereksinimidir. BOĐ aerobik oksidasyona dayanır ve besin maddesi olarak kullanılan organik maddelerin, 20 °C de karışık bir mikroorganizma tarafından tüketilen oksijen miktarının ölçümünü içeren bir yaşam testi olarak bilinir.

Beykavağı Göleti’nde en yüksek BOĐ değeri 2010 yılının Haziran ayında 4. istasyonda 36,940 mg/l olarak ölçülmüştür. En düşük BOĐ değeri değeri ise 2010 yılının Kasım ayında 4. istasyonda 8,200 mg/l olarak ölçülmüştür. Ölçümler Velp Scientifica markalı BOĐ sensör cihazlarıyla yapılmıştır. Đnceleme yaptığımız Beykavağı Göleti’ ne ait ölçüm sonuçları Çizelge 5.2.4. te verilmiştir. Ayrıca grafik olarak ta Şekil 5.2.4. te gösterilmiştir.

(46)

Çizelge 5.2.4. Beykavağı Göleti’nin Biyokimyasal Oksijen Đhtiyacı Değerleri (BOĐ,mg/ l) 1 2 3 4 5 Ortalama Nis.10 1.Đstasyon 33,400 33,900 34,400 35,300 36,200 34,640 2.Đstasyon 30,500 30,800 31,300 32,900 32,800 31,660 3.Đstasyon 33,600 34,100 34,700 35,300 36,500 34,840 4.Đstasyon 32,400 32,600 33,700 34,600 34,800 33,620 May.10 1.Đstasyon 28,400 29,800 28,400 28,400 30,100 29,020 2.Đstasyon 31,700 31,700 32,300 31,200 33,900 32,160 3.Đstasyon 29,500 29,500 29,500 28,700 29,400 29,320 4.Đstasyon 28,600 28,900 28,900 28,400 28,400 28,640 Haz.10 1.Đstasyon 35,100 35,600 35,600 36,100 36,100 35,700 2.Đstasyon 31,200 31,700 31,700 32,300 32,800 31,940 3.Đstasyon 35,600 36,100 36,700 37,200 37,800 36,680 4.Đstasyon 36,300 36,700 36,700 37,200 37,800 36,940 Tem.10 1.Đstasyon 34,400 34,600 34,600 35,200 35,300 34,820 2.Đstasyon 32,300 32,500 32,300 34,100 34,400 33,120 3.Đstasyon 32,700 32,700 32,900 33,200 33,600 33,020 4.Đstasyon 35,600 35,400 35,700 36,600 36,800 36,020 Ağu.10 1.Đstasyon 24,100 25,200 25,200 25,700 26,800 25,400 2.Đstasyon 21,300 21,900 22,400 22,400 23,100 22,220 3.Đstasyon 24,600 25,200 25,700 26,300 27,400 25,840 4.Đstasyon 23,100 24,100 24,100 24,600 25,200 24,220 Eyl.10 1.Đstasyon 27,400 28,400 29,100 30,100 30,600 29,120 2.Đstasyon 27,900 28,400 29,200 29,500 30,100 29,020 3.Đstasyon 20,800 21,300 21,300 22,400 22,400 21,640 4.Đstasyon 23,100 23,500 24,600 25,700 26,300 24,640 Eki.10 1.Đstasyon 11,500 13,100 13,100 13,700 13,100 12,900 2.Đstasyon 10,400 12,300 12,600 13,100 12,600 12,200 3.Đstasyon 12,600 14,200 14,700 15,300 14,700 14,300 4.Đstasyon 12,600 14,200 14,700 15,300 14,700 14,300 Kas.10 1.Đstasyon 8,700 8,700 9,800 10,400 11,500 9,820 2.Đstasyon 8,200 8,700 9,300 9,800 11,500 9,500 3.Đstasyon 8,400 8,400 8,400 9,100 9,200 8,700 4.Đstasyon 8,100 8,100 8,300 8,300 8,200 8,200 Ara.10 1.Đstasyon 8,300 7,800 7,500 8,800 9,100 8,300 2.Đstasyon 8,200 8,100 7,700 7,400 8,300 7,940 3.Đstasyon 8,500 8,700 8,100 7,900 8,800 8,400 4.Đstasyon 7,800 7,400 7,700 8,100 8,400 7,880 Oca.11 1.Đstasyon 9,100 9,300 9,600 8,700 9,800 9,300 2.Đstasyon 9,400 9,700 9,600 10,100 10,400 9,840 3.Đstasyon 8,800 9,200 9,600 10,300 11,900 9,960

(47)

4.Đstasyon 9,400 9,100 9,700 8,900 11,700 9,760 Şub.11 1.Đstasyon 14,200 15,30 16,400 16,900 16,900 15,940 2.istasyon 13,700 14,200 14,500 14,700 14,700 14,360 3.istasyon 14,200 14,400 14,800 14,700 14,900 14,600 4.istasyon 15,300 16,900 17,500 17,600 18,100 17,080 Mar.11 1.Đstasyon 20,400 21,300 21,600 22,800 24,600 22,140 2.Đstasyon 21,300 21,200 23,900 23,900 25,500 23,160 3.Đstasyon 25,600 25,600 28,200 28,400 28,400 27,240 4.Đstasyon 27,300 27,300 28,100 28,400 28,600 27,940

(48)

5.2.5. Bulanıklık Değerleri ( NTU)

Saf su oldukça şeffaftır. Şeffaf suda ışık çok az bir kayıpla su altında oldukça derinlere inebilir. Doğal su hiçbir zaman saf su kadar şeffaf değildir; çünkü içinde çözünmüş maddeler, mikroskobik canlılar, askıntı maddeler vb. birçok parçacık bulunur. Berraklığı çeşitli nedenlerle azalan sulara bulanık su adı verilir. Az bulanık sular canlılar için gerekli maddeleri daha fazla taşıdığından, yaşama ortamı olarak daha elverişlidir. Yüksek bulanıklık su altı bitkilerinde ve alglerde fotosentezi azaltır, bitki büyümesini yavaşlatır. Askıdaki taneciklerin adsorplama kapasiteleri, suda bulunan ve sağlık açısından istenmeyen bazı inorganik ve organik bileşiklerin tutulmasına yol açabilir. Dolayısıyla içme suyunun bulanıklığı ile insan sağlığı arasında dolaylı bir ilişki kurulabilir. Doğal sular 20 NTU seviyesine kadar temiz bir görünümdedir. Bulanıklık 75 NTU'ya ulaştığında suyun görünümü bulutlu bir görünüm alır. Sağlık Baknalığı Đnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmelik Değerleri’ ne göre içme sularının bulanıklığı en fazla 1 NTU seviyesinde olmalıdır.

Bulanıklık ölçümleri laboratuvarda Hach Lange 2100 AN marka turbidimetre cihazıyla yapılmıştır. Beykavağı Göleti’ nde yaptığımız ölçümlerde en yüksek bulanıklık değeri 2010 yılının Eylül ayında 3. istasyonda 6,660 NTU olarak ölçülmüştür. En düşük ölçüm ise 2010 yılının Temmuz ayında 3. istasyonda 0,578 NTU olarak ölçülmüştür. Đnceleme yaptığımız Beykavağı Göleti’ ne ait ölçüm sonuçları Çizelge 5.2.5. te verilmiştir. Ayrıca grafik olarak ta Şekil 5.2.5. te gösterilmiştir.

(49)

Çizelge 5.2.5. Beykavağı Göleti’ nin Bulanıklık Değerleri ( NTU)

1.Đstasyon 2.Đstasyon 3.Đstasyon 4.Đstasyon Ortalama

Nis.10 2,630 1,740 4,150 3,030 2,888 May.10 2,270 2,710 1,720 1,590 2,073 Haz.10 1,354 1,012 0,885 0,913 1,041 Tem.10 1,261 0,987 0,578 0,822 0,912 Ağu.10 2,760 1,360 5,260 1,230 2,653 Eyl.10 3,670 6,150 6,660 5,610 5,523 Eki.10 1,330 1,860 1,270 1,120 1,395 Kas.10 3,140 2,720 4,790 3,440 3,523 Ara.10 2,270 2,147 2,884 2,763 2,516 Oca.11 2,430 2,525 3,014 2,864 2,708 Şub.11 2,350 5,270 2,820 5,540 3,995 Mar.11 2,550 3,121 2,769 4,244 3,171

(50)

5.2.6. Elektriksel Đletkenlik Değerleri ( µS/ cm )

Genelde bütün sular elektrik içermektedir. Đyon konsantrasyonu ile bu iletkenlik artar. Özgül elektriksel iletkenlik ölçüsü olarak microsiemens/cm. kullanılır. Bu, +25°C deki 1 cm3 suyun iletkenliğini belirmektedir. Đletkenlik, bir seviyeye kadar sudaki iyon konsantrasyonu ile doğru orantılıdır. Fakat, bu orantı, iletkenliği 50.000 microsiemens/cm.den fazla olan sular için geçerli değildir. Özgül elektriksel iletkenlik (EC), içme ve sulama sularının sınıflandırılmasında bir ölçüt olarak kullanılmaktadır. Elektiriksel iletkenlik suyun elektrik akımını iletme kapasitesi veya çözeltinin elektrik akımını geçirmeye karşı gösterdiği dirençtir. Bu özellik suda iyonize olan maddelerin toplam konsantrasyonuna ve sıcaklığa bağlıdır, iyonların yer değiştirme hızı üzerine sıcaklığın etkisi vardır. Kısacası iletkenlik suyun içerdiği çözünmüş iyonların miktarını belirler. Su saflaştıkça iletkenlik azalır. Đletkenlik sıcaklık ve tuzluluk artışıyla doğru orantılı olarak artar. Birimi direnç biriminin tersi olup µS/ cm’dir. Yeni damıtılmış damıtık suyun iletkenliği 0, 5- 2 microsiemens/cm olur. Đçme sularında elektriksel iletkenlik değeri en çok 2000 microsiemens/ cm olabilir. Beykavağı Göleti’ nde yaptığımız ölçümlerde Hach Lange markalı cihaz kullanılmıştır ve en yüksek elektriksel iletkenlik değeri 2010 yılının Mayıs ayında 2. istasyonda 199,100 µS/ cm olarak ölçülmüştür. En düşük ölçüm ise 2010 yılının Temmuz ayında 4. istasyonda olarak 185,800 µS/ cm olarak ölçülmüştür. Đnceleme yaptığımız Beykavağı Göleti’ ne ait ölçüm sonuçları Çizelge 5.2.6.1. de verilmiştir. Ayrıca grafik olarak ta Şekil 5.2.6.1. de gösterilmiştir.

Suyun özgül elektriksel iletkenliğine göre de su sınıflandırılması yapılabilir. Bu sınıflandırma Çizelge 5.2.6.2. de gösterilmiştir.

Şekil

Çizelge 3.1. Beykavağı Göleti’nin Özellikleri
Şekil 3.1. Beykavağı Göleti’nin Konya Đli’ ndeki Yeri
Şekil 3.2.Beykavağı Göleti’nin Genel Görünüşü
Şekil 3.4. Beykavağı Göleti’nin Genel Görünüşü
+7

Referanslar

Benzer Belgeler

[r]

maları: Simülatör sistemleri, senar- yo tamamen sanal ortamda gerçek- leştirildiği için gerçek sistemlere nazaran çok daha düşük maliyetli bir eğitim imkanı

The program features are: plotting graphical representation of components and Euclidean norm of solution of the Cauchy problem for any chosen vectors; check- ing practical stability

When the modern homes were built people started to leave the Citadel, building new and bigger houses, the infrastrucre of the Citadel was neglected and the heart of

Opak-Tanecik Modeli-Periyot-Dalga Modeli-Paralel-Dalga boyu a. Işığı geçirmeyen cisimlere ... Işığın davranışı ……… ve ………ile açıklanabilir. Çukur aynalarda

Bu nedenle de çok küçük yaşta, Şehir Tiyatroları Çocuk Bölümü nde “Şeytan- oyunuyla sahneye adım attı.. Uç yıl Çocuk Tiyatrosu nda başrol

Araştırmacılar sırt çantasının ne kadar sıkı tutunduğunu sınamak için sırt onları manyetik nano parçacıklarla doldurup bağışıklık hücrelerine yüklediler ve

Bu tür uygulamalar Facebook ve Google gibi platformların bil- gilerinizi en az düzeyde kayıt altına almalarını sağlaya- cak ayarları ve kişisel bilgilerinizi korumaya yardımcı