)
} •
O’nu
©
na dair yazacağım yazı nın konusu üzerindedüşünürken, bilmem ne den, aklıma onuncu yıl mar^ı takıldı.
Ç ıktık açık alvnla on yıld a h er savaştan Diye başlayan bu marşın güfte sini, bir zamanlar tekrarlaya tek- rarlaya. kendimize adeta bir eğlen ce, bir alay tekerlemesi haline ge tirmiştik. On yılda ne yapmışız? Her yaşta on beş milyon gene ya ratmışız, yurdu dört baştan demir ağlarla örmüşüz.
— E, sonra?
Der ve ertesi yıl, daha ertesi yıl aynı mısralar dilimize takıldıkça birbirimizle şakalaşmadan edemez
dik.
Halbuki, ilk üç kelimenin olduk ça kakofonik dizilişine rağmen,
şair, birinci mısra ile büyük bir gerçeği o günkü nesillere duyur maya çalışmıştı.
On yılda her savaşı sahiden açık altıda başarmıştık. On beş milyon genci, demir ağları bir tarafa bı rakalım. fakat medeniyet yolunda on yıllık çalışmalarımızın bize ka zandırdığı mesafeyi tarih bir başka millet hesabına hiç bir zaman kay detmemiştir. On yıl içinde Türkiye eski çağların karanlığından silkin miş, «muasır medeniyet» topluluğu arasında modern bir toplum sevi yesine ulaşabilmek için gerekli bü tün imkânlara kavuşmuştur. Hür ve ileri bir millet haline yüksel mek, her şeyden önce temel mües- seselerimizi yeni düzene göre ayar lamakla mümkündü. Din işlcrile devlet işlerinin ayrılması, medeni kanunun kabulü, kadın haklanmn tanınması, öğrenim metodlanmn ıs lahı, bir kelime ile her alanda hızla batılılaşma uğruna büyük gayretler harcandı ve daha ailem in, t. Ym gayretlere gönül ferahlığı
ile devam edebilmek için sağlam bir zemin hazırlandı.
On yılın eşiğini aştıktan sonra, Atatürkün son yıllarında o g a y ret lerin güven artırıcı meyvalarmı büyük ölçüde toplamaya başladık. Yeni müesseseler millî bünyemizde kök salıyor, eğitim şartlan yıldan yıla kuvvetleniyor, bilimde, ekono mide, bayındırlıkta ve güzel sanat larda gene ve ateşli bir miilet; var lığını dünyaya hissettiriyordu, ir tica tehlikesi kökünden kurumuş gibi idi.
— Artık geri dönmek yok! Diyorduk.
Bugün bir başka on yılın içinde yiz, (onuncu yıl marşını belki de bu yüzden hatırladım!. 1945 ten beri çok partili hürriyet düzenini bün yemize mal etmeğe çalışıyoruz. Fa kat elimizi vicdanımıza kovalım v keııdi kendimize soralım: Cumhu riyetin ilk on yılı ile son on yi arasında bir muhasebe yaptığım: zaman. Atatürk devıinıierini At? türke lâyık bir şeklide ileriye do, ru yürütmenin gururunu duyabil yor muyuz?
Samimî bir Atatürk çocuğum bu soru karşısında derin bir üzül tüye kapılmaması, ağlamaklı olnu ması imkânsızdır.
Modern bit devlet yaratmak. Tu: kiyeyi «muasır medeniyet» sevi yeşille ulaştırmak maksadile on y içinde kurup hazırladığımız o ha rikulâde temeli «demokrasi yapı yornz» diyerek şurasından bura sından kendi elimizle zedeledi! Düşünmedik ki gerçek bir demok rasi nizam ma yaklaşmanın ilk şar o tenıeii hırpalamak değil, tam teı sine onu en titiz bir dikkatle kon maktan ibaretti. Bunu yapamadı Seçimlerde birbirimizi yeneceğ kaygısı ile güzelim devrimlerd' taviz iistüne taviz verdik. Ve tal ne medeniyette, ne bilimde, ne demokraside bir adım ileri gidem dik.
Bununla beraber yannımızd üıtıid kesmeğe halikımız yoktı Milletler, yalnız inanan vatanda larm gayreti sayesinde ilerler \ yükselirler. Atatürk bu millel inanmasaydı. kurtuluş mucizesi hi bir zaman gerçekleşmiyebilird Bugün özlediğimiz bir mucize de ğildir. O'ıııın hazırladığı temeli ku vetlendirmek ve O’nun başladı; eseri yürütmekten sorumluyuz. A tatiirkün Cumhuriyeti emanet e( tiği gençlik, görevini yerine getire çektir. __________________ NADİR NAD
i Aftatürkten ha- !
t e l a ? , f ı k r a l a rve esta dair i
düşünceler
j i
Beşinci »ahifemizde , okuyunuz, i ■ = = :=;^ - — - - ... ,Jt vDöviz
bekliyen
klinik
Bir
Daha
Yakından
ABAMA .-a
Bu matsın gününde
bir muhasebe
errahpaşa hastanesi doğum
Senelerle beraber yürüyoruz. Ne reye? Hiç bir şeye inanmıyanlar «Ademe», yokluğa!... inananlar, neye iman etmişlerse oraya gidiyor lar. Tabiat içi ve millî hayat bakı mından Atatürke bağlı olanlar, yıl- lı _î-- rtîUî »cin »anımı saman
Y A Z A N
MASAN
-
ÜCEL
Â
i
„,,-Sint hildiBimt* Via İd# bu vakıcı I ka bir sebebe ver j*»irsi7.lıtk eh**
dar objektif görerek kıymetlendir meşini bilmiştir. Sırasında katiyen hissi davranmıyarak onları en iert şekilde tenkld ettiği çok olmuştur- Onun muvakkat müsamahasına ka pılıp konuşmalarında ölçüyü kaçı ranlardan hiç biri,, ânına göre sehli 1 -• --- manası daima aynı
H
kuyucumu*, dün Galeüviyeti mahfus Mr •» tadan bana bir mektub göndermiş. Hani gazete lerde, mecmualarda arabea aah Ue> tefsir vesairesile Kuram Kerim basıyorlar ya; öyle yapraklardan birini de zarfa koymuş- Kâğıdın kenarına, el yazısile hesablar ya pılmış. Bir tarafına da çamur sü rülmüş. Basılıp ezildiği belli.aha
Sayın okuyucum, günüi sözlerden sonra söyle diyor;
«... İlişik olarak yolladığım mü barek kitabımızdan bu nahifeler! P .«ikalar Caddesinde, yerde bul dum. Bu hususta bir kaç satır yaz manın dilerim... llh...» ı s- n- o-Ö‘ O si, ila an ıın ile. gi- ra-bir tün
at-Gene dün sabah, büyük İskele- lerden birinde vapur bekliyordum. Kocaman çantasile bir sakallı be lirdi. Davudî sesini yükseltti ve a- ralannda konuşanları susturdu. Kendi kendine düşünenlerin, ya- hud gazetesini okuyanların dikkat lerini çeldi Hepimiz susup onu dinledik:
« _ Vatandaşlar! Hepimiz* lâzım bunlar...» diye söze başlayarak, ruhsatiyesi* bir vâız gibi bağırıp, çağırdı. Kılık kıyafetlerinden bi çarelikleri belli İnsanlara karınca duaları sattı.
Sigorta edici muskalarmış bun lar; Hastalığa da, yangına da bire birmiş.
'Üniversiteli olduğunu tahmin et tiğim bir gene itiraza kalktı. Tica- ninin biri karşılık verdi. Galiba kavga da başgösterdi ama, vapu rum geldiği için, neticenin neye vardığını anlayamadım.
Benimle birlikte vapura giren va ellerinde türkçeden gayri dilde ga zeteler oldukları İçin gayrimüslim olduklarını anladığım vatandaşla
rın yüzlerinde ne gibi bir İfade be lirdiğini yan gözle seçmeğe çabala dım. Nezaketcn renk vermediler. Fakat çok defa, radyodaki Mev- lidden sonra, hiddetli imiş gibi dua edenlerin sesleri pencere aşın, so kak aşın, mahalle aşın taşar. Ak lımdan hep şöyle geçiririm:
— «İbadet de gizil, kabahat de gizli!» diyen mtislümanlann güzel an’aneJerine niçin devam etmediği ni acaba dost ve düşman tenkid- den geri kalıyor mudur?
★ ★ ★
Atatürk bizi lâiklik kaldesüe, müsamahakârlığın ve medeni an
layışın mükemmel bir noktasına ulaştırmıştı. Din diyanet, mabedlere inhisar etmişti. Ehiller tarafından usulünce mi, na ehiller tarafından ticaret ve politika maksadlarile mİ telkinlerde bulunulduğu bu saye
de anlaşılıyordu. Kontrol mümkün
olu y ord u . Yuk arıda bahsi geçes
' -e, k a vga la ra, tahriklere rastlanmıyordu.
Cennetmekân, neylediyse güzel «ylemiştl. Demokrasi devrinde onut gibi düşünmlyenler, hürriyetlerini bol bol kullandılar.
Oııun gibi düşünenler İse kana, ntlerfnf maalesef celâdetle ortaya koyamadıkları İçin, terazide kendi kefelerini son yıllar İçinde boş bl-
j raktılar. İçtima! muvazene inkılâb-
j lanmızın aleyhine bozuldu. Atatürk usullerinden ayrılmanın hiç de isabetli olmadığını, bu ma tem günümüzün samimiyetine sığı narak fekrariamalıyız,
Kahb kıyafetimizden manevlya- tunıza kadar: «O sağ olsaydı» dü- Umeesıne göre kendimize çekidü- ten vereme* miyiz? ipin ncullu ts_
1İU hu— ___ --- zzujrız; ipin ucunu ta->
aanuie kaçırmış mı bulunuyoruz? (Vâ-NÛ)
Comüntzm propagand bir şahıs tevkif (
lomünlszra propagandası 11* adllyeye verilen Meîı n İsminde bir şahıs, dür cçl Eminönü 3 üncü «ul *1 tarafından tevkif «d İne gönderilmiştir. Gülsen Göı ile Yüksek Mühe Muzaffer Gi evlendiler Beyoğlu
d o ğ u m
Şehrimizin tacirlerinden, Abdul lah Haraççının torunu ve yüksek mühendis Adnan Çavlı ve Aysel Çavlının ölr kızı dünyaya geldl- i!n j dostlarına müjdeleriz
10 Kasım 1955 CTMHÎTRtYET
Ispatçılar
Meclise
takrir veriyorlar
Bunlann yurd içindeki
son olaylar, antidemokratik
kanunlar, İktisadî meseleler ve seçim kanunu hakkında
olacağı bildiriliyor. Takrirlerin hazırlanmasına başlandı
Eisenhower belediye
selimlerini kaybetti
B
irleşik Amerikada yapı lan Belediye selimleri Başkan Eisenhower'in partisi için ciddî bir mağlûbiyet olmuştur.Eisenhower ve onun sayesinde 1952 yılında iktidara gelen Cumhu riyetçi partinin, o zamandanken yapılmış olan muhtelif seçimlerde daimî bir şekilde gerilemesi, rey kaybetmesi 1956 Başkan seçimleri ni, dört senelik bir fasıladan sonra tekrar bir demokratın kazanacağına kâfi işaretler midir?
1952 yılında Eisenhower demok rat aday Stevenson’u yenmiş, Be yaz Saraya yerleşmişti. Onunla bir likte Cumhuriyetçi parti de, az bir ekseriyetle temsilciler meclisi ile s® ııatonun kontrolünü ele geçirmişti. Fakat iki yıl sonra tekrar sandık başına giden seçmenler bu ekseri yeti, Eisenhower partisinin elinden i almış ve tekrar demokratlara teslim j eylemişti. Bugün Beyaz Saray cumhuriyetçi, hükümet de bu par tinin kontrolundadır, fakat onlarrn kararlarını tasdik veya reddetmek salâhiyetini haiz kongre, demokrat lann idaresinde bulunuyor!
Evvelki gün yapılan belediye se çimlerinin neticeleri, 1954 yılında görülen (demokratlara doğru yak laşma cereyanı) mn 1955 yılında da devam etmekte olduğuna işarettir.
Eisenhower partisini destekliyen gazetelerden biri <| m (N ew-York Herald Tribune) cumhuriyetçilerin belediye seçimi ile alâkalı kanpan- ya esnasında bilhassa şu parolayı tekrarladıklarını kaydetmiştir:
«— Bu seçimin neticeleri Başkan Eisenhower için bir itimad beyanı olmalıdır!»
Memleketin İktisadî hayatı üze rindeki devletin kontrolünü (m ü dahale) diye vasıflandıran ve buna son vermek için çalışan bu siyasî parti 1954 yılında da Eisenhower’in ismini kullanarak netice almaya ça lışmış, muvaffak olamamıştır. Bu taktiğin şimdi de netice vermedi ğini görüyorlar. Bu şekilde hareket etmekle Eisenhower’in He prestijini zedeledikleri muhakkak. Halen A - merikada muhalefeti temsil etmek te olan Demokratlar ise, bu beledi ye seçimini, millî ölçüde bir mesele olarak ele almaktan kaçınmışlar, bunu partiye bir itimad mevzuu yapmamışlar, belediye işleri üze rinde durmuşlar, adaylarının şah siyetleri, rakiblerinin suiistimalleri, başaracağız devit) da başaramadık ları işler üzerinde durmuşlar, bun lara ehemmiyet vermişlerdir.
Geçenlerde temsilcilerle senatör lerden miirebkeb hususî bir komi te (Joint Economic Committee) he yecan uyandıran bir rapor neşret- miştı. Bunda. Birleşik Amerikada görülen harikulade iktisadi gelişme
ye rağmen, Amerikan ailelerinin beşte birinin fakir denecek bir du rumda bulundukları ilân edilmişti. Komisyon, 1948 den 1954 e kadar bunların sayısı bir milyon kadar azalmıştır demiş, fakat şunu da a- çıklamıştı: «Bu devre zarfında ha yat pahalılığı yüzde 12 arttığından, bunlann durumu 1948 e nazaran çok daha fenadır!»
Bir taraftan bu kütle ve diğer taraftan Demokrat partiyi destek- liyen işçiler, belediye seçimlerinin iktidar için mağlûbiyetle neticelen meşine yol açmıştır. Aynı zamanda, Cumhuriyetçi partinin yanİış biı taktiği yüzünden bu neticeler Baş kan Eisenhower için bir (ademi iti mad oyu) şeklinde de tecelli et miştir.
Ömer Sami COŞAE
Dün lzmlrden gelen Dr. Ekrem Hayri Ustündağ, Galata rıhtımında karşılanırken
Şehrimizde bulunan ispatçılar dün sabahtan itibaren Parkoteldeki te maslarına devam etmişlerdir.
Öğleden evvel Fevzi Lütfü Kara- osmanoğlu C.H.P. li eski Bakanlar dan Vedad Dicleli ile uzun bir gö rüşme yapmıştır.
Dr- Ekrem Hayri Üstündağ dün saat 11 de İzroirden şehrimize gel miştir. Rıhtımda kendisini karşıla yan gazetecilere şunları söylemiştir: «— Partileri fertler değil millet kurar. Biz milletin bu yoldaki ar zusuna uyacağız.
Meclis açılınca 19 lann sayısı, 20. 21, 22, 23, ve daha fazla rakkam lara ulaşacaktır.
Izmlrde umum! efkârın yüzde 90 ı bizimle beraberdir. Teşkilât halinde faaliyete geçince kütle halinde ilti haklar beklemekteyiz. (Arkası Sa 7. Sü. 3 te )
r
---BÎR D A K İ K A :Seçimler
müddeti
için propaganda
dün sona erdi
Eazı illerde muhalefet partilerine mensub seçmenlerin
müstakil adayları desîeküyecekleri tahmin ediliyor
Çanakkale, 9 (Telefonla) — Viiâ yetimiz belediye seçimlerinin pro- poganda müddetinin bu akşam so na ermesi üzerine Demokratlar ve müstakil adaylar faaliyetlerin« bir kat daha hız vermişlerdir. Demok ratlar seçimleri kazanmak için her türlü çareye baş vurmakta ve ge çeleri kapalı salon toplantıları yap maktadır. Müstakillerin Demokrat lara nazaran daha kuvvetli oldukla
rı ve muhalefet partilerine mensub seçmenlerin de müstakilleri des
teklemeleri kuvvetle muhtemeldir.
Konya kazalarında
Konya, 9 (Telefonla) — Belediye seçimleri yakıştıkça ilçelerden ce mili garip haberler gelmektedir. Bu cümleden olmak üzere Bozkır da üç müstakil aday haberleri yok _______ (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da)
Kadınlar
erkeklerden
üstünmüş!
Güney Afrikalı bir profesörün ileri sürdüğü deliller
Johaıuıesburg 9 (a.a.) — Johaa- nesburg Üniversitesinde antroloji profesörü olan Doktor W. Jeffreys, Rotary Club’ün verdiği bir ziyafet te söz alarak tabiat itibarile kadın ların, erkeklere nazaran fizik mu kavemet ve kafa yapısı bakımından üstün olduklarını söylemiş ve şu delilleri ortaya sürmüştür:
1 — Kadın, erkekten daha uzun '-aşar. Umumiyet itibarile erkekler için emeklilik .yaşı 60, kadınlar için de 55 tir. Halbuki kadınlar için 65 olmalıdır.
2 — Erkek çocuklar kız çocuklar-( Arkanı Sa 7 Su. 6 da)
Prenses Margaret, harbde ölen İngiliz sivil halkı ve askerlerinin
hâtırasını
söylerken
anma töreninde şarkı
Londra
hayret
ediyor!
Prenses Margaret, yakışıklı bir lordla Savoy oteline
yemeğe gitti!
Londra 9 (a.a.) — Prenses Mar garet, Albay Townsend ile macerası sona erdikten sekiz gün sonra, 32 yaşmda yakışıklı bir gene olan Lord Plunkett ile birlikte bugün, Ame rikalı zenci sanatkâr Lena Home’ un şarkı söylediği Savoy otele öğle ye meğine gitmiştir.
Albay Townsend, Brüksel hava ataşeliğine tayin edildikten sonra,
(A rkası Sa 7 Sii. 4 te)
Amerikan
belediye
seçimleri
D em okratlar, seçim lerde
k a t’î bir üstü n lü k
sağladılar
New-York 9 (aa..) — Dün yapı lan mahalli seçimlerde Demokrat lar kat’î bir üstünlük temin etmiş lerdir. Parti liderleri gelecek yıl ya pılacak umumi seçimde, Beyaz Sa raya tekrar Demokrat bir Reisi cumhur yerleşeceğinden emniyetle bahsetmektedirler.
New-York eyaletinde beş bele diye reisinin Demokratlar arasın dan seçilmesi üzerine, Demokrat parti m er Kez komitesi azalarmdan birisi, «1952 denben demokratların gittikçe fazla oy toplaması, 1956 se çimlerini kazanacağımıza kâfi te minattır» demiştir.
Birçok şehirlerde Demokrat aday lar, Eisenhower tarafından destek-1 lendikleri ilân edilen rakiblerini geniş farkla yenmeğe muvaffak ol muşlardır.
Kıssa bizden,
hisse sizden
M eşhur bîr riyaziye allA- mesi p ek ■mühim hendese da valarından birini, kendine göre, halletm iş•
Eşini, dostunu v e diğer âlim leri bir araya toplamış. G eçm iş kara tahtanın başına. Yazmış, çizmiş, silmiş, b o z muş, gen e yazmış, gene çiz miş, anlatmış, anlatmış, fakat anlayan yok . Karm akarışık bir
şey-N ihayet din leyen lerd en biri söz almış:
— Birader, demiş, bizim senin zekâna, bilgine itima dımız var. G el şu işin doğru olduğuna bir yem in et de, biz de inanalım v e rahat edelim !
D. N.
Pakistan •
Afganistan
çatışması
Hudud boyunda silâhlı çatışma lar olduğu bildiriliyor
Karaşi 9 (a.a.) — Bugün Karaşi- de öğrenildiğine göre, Pakistan-Af ganistan sınırı boyunda Patanlarm oturduğu bölgelerde «muhasım ka bilelerle» Pakistan emniyet kuv vetleri arasında çatışmalar olmuş tur.
Peşaverin 1300 kilometre kadar ' — Arkası Sa 7 Sü 5 te —
TELEFOTO Cc-VİHURİYET : ANKARA - İSTANBUL
Cumhur Reisi Ankara hava alanında karşılanırken
Cumhur Reisi dün
Ankaraya döndü ve
merasimle karşılandı
¡¡ayar, Çankayada Meclis Reisi ve
Başvekil ile 2 saat görüştü
{
Ankara 9 (Telefonla) — Reisi- yük bir merasimle karşılanmıştır. S cıımhıır Celâl R a va r dnst. v e ____ -t,..,-.. . , ,Ankara 9 (Telefonla) — Reisi cumhur Celâl Bayar dost ve kardeş Ürdünde yaptığı resmî zi
yaretten avdetle dün Adanaya gelerek geceyi orada geçirdikten sonra bugün saat 16,30 da askerî uçakla Ankaraya dünmüş ve b ü
yük bir merasimle karşılanmıştır. Celâl Bayar Etimesgut askerî hava alanında B.M.M. Reisi Re fik Koraltan, Başvekil Adnan Menderes, vekiller, mebuslar, müsteşarlar, umum müdürler, (A rkası Sa. 7, Sü. 3 te)
Birkaç gün önce YugoslavyalIm Brioni ad ■’ sırra gitmiş olan Amerika Dış İşleri Mareşal Tito ile görüşürken
Bakam Duties,
Cenevrede Avrupa barışı
dün tehlikeye düştü
Amerika Dış Bakanı Dulles, Rusların “barış istiyoruz,,
derken
iyi
niyetli
olmadıklarını
belirtti
D r. Kırdann K . Ç iftlik
Parkı hakkında izahatı
Esk’ Vali, evvelce istimlâk edilen arazinin sonradan Be) üye aleyhine açılan dava neticesinde sahihlerine ne
süratle iade edildiğini anlattı
Dün yaptığımız soruşturmalara nazaran 2 numaralı park içerisinde kalan hususî eşhasa aid Küçükçift- lik ve civarındaki arazi meselesi, Ankaraya intikal etmiştir.
Bahis konusu arazinin eıVelce istimlaki ve bilahare Belediyeden geri alınması hakkında Istar.bulun eski Vali ve Belediye reisi ve.halen — Arkası Sa 7. Sü. 4 te
-Sefere müsaade edilmesi üzerine motor sahihleri Altıncı Şubede muamelelerini yaptırırlarken
Dolmuş
motörleri tekrar
sefere başlıyorlar
İstiab haddine riayet etm iy en m otor sahihleri para
cezalarına çarptırılacaklar
/Üom Gsmisi
- * Sulh lcin atom * ser*ilerinden b iri de Tokyo’da açılm ıştır.* , sergide yarının atomla işliyecek gemilerine aid maketler de edilmiştir. Yukarıdaki resimde atom sergisinin bir maketi görülmektedir.
Bundan 43 gün evvel seferden menedilen 23 deniz dolmuş motö - rünün tekrar sefere konması için motÖrcülerin Vilâyete yapmış oi - dukları müracaat üzerine Vali Gö kay dün meseleyi ele alarak bu işi mahallinde halletmeğe karar vermiştir.
Bu münasebetle Vali Gökay, be raberinde Trafik Şubesi Müdürü Orhan Eyüboğlu ile Emniyet 5 in ci Şube Müdürü Celâl Kosova, Li - man Reisi Reşid Uğur olduğu halde dün sabah saat 10 da dolmuş mo - törlerinin hareket mahalli olan Ka- raköye gitmiş ve motor sahihleri - le, kaptanların huzurunda dolmuş ların tekrar sefere konulması mev zuunu tetkik etmiştjr.
Yarım saatten fazla devam eden tetkikat ve müzakere tonunda, dol muş > ap«n motor sahihlerinin aşa ğıdaki kısımlara riayet etmeleri şartile tekrar çalışmalarına izin verilmiştir.
1 — Dolmuş motörleri istiab had
dine mutlak surette riayet edecek lerdir.
2 — Kış mevsiminde dolmuş şek linde çalışan motörler 3 ayda bir, yaz mevsimlerinde de 6 ayda bir — Arkası Sa 7. Sü. 4 te —
Paris Polis Müdürü
Fas Valisi oldu
Paris 9 (A.P.) — Fransa bugün Pariste otomobil klaksonlarını sus turmuş olan muvaffak bir idareci sini Polis müdürü Andre Dubois’i Fas Umumî Valiliğine tayin etmiş tir. Dubois, General Pierre Boyer de Latour’un yerine geçmektedir. General de Latour, Fas sultanı Mo- hammed Bin Yusufun tekrar tahta çıkması halinde Faşta Vali sıfatile kalmak istemediğini belirtmişti. U - mumî Vali aynı zamanda Faştaki büyük arazi sahibi Fransızlara Bin Yusufun hiç bir zaman sürgünden dönmiyeceğini va’detmişti,
Cenevre, 9 (R.) — Cenevre kon feransının bugünkü toplantısında söz alan Birleşik Amerika Dış Ba kam Dulles, Molotof’a hitaben de miştir ki:
«— Almanyanm serbest seçimle birleşmesine dair bütün teklifleri reddetmekle Avrupada barışı teh likeye soktunuz.»
Diğer Batılı Dış Bakanlar da ay nı şekilde Sovyet Dış Bakanına hi- tab etmişlerdir. Diğer taraftan Dul les, Rusyanm (barış istediğini söy lerken iyi niyetli olmadığının) da
anlaşıldığını kaydetmiştir.
Siyasî çevreler, durumun çok cid dî olduğunu kaydetmektedirler. Gündemde iki mesele daha kalmış tır. Bunlardan birincisi silâhsızlan
ma ve İkincisi de Batı-Doğu mü - nasebetleridir. Fakat bir kaç gün- denberi bu mesele ile meşgul olan komisyonların hiç bir neticeye va ramadıkları öğrenilmiştir. Bu va ziyette yakında Cenevre konferan sının tam bir hezimet ile sona e - receğine muhakkak nazarı ile ba kılmaktadır.
B asyanın
O rfa şa rkta
silâh
tevsi
merkezi
Bir Amerikan dergisi, İskenderiyenin bu
vazifeyi görmeye başladığını yazıyor
New York 9 (A P -R ) — News week dergisi, Sovyetlerin Mısırı, Ortadoğunun (silâh tevzi) merkezi haline getirmekte olduklarını yaz maktadır. Bu Amerikan dergisinin verdiği malûmata göre, İskenderiye limanına boşaltılmış olan Sovyet si lâhlarının buradan Suriye ve Süu- dî Aıabistana sevkedileceğine dair belirtiler mevcuddur.
Aynı dergiye göre, Birleşik Ame rika Bağdad paktına Ürdün ün de katılmasını istemiş fakat İsrael’in şiddetli itirazları 'karşısında bu me seleyi tekrar düşünmek zorunda kalmıştır!
Wolver Hampfoıt Rus
Dinamoyu mağlûb etti
Londra 9 (B.B.C.) — Moskova lig şampiyonu Dinamo futbol takı mı bu gece Hamgden Park stadın da Ingiliz Wolver Hampton takımı ile ilk karşılaşmasını yapmış ve 2-1 yenilmiştir.
55 bin. seyirci bu maçı ışıklar al tında seyretmiştir.
Rus Dinamo takımı ikinci maçını İngiltere lig lideri Sunderland ile yapacaktır,
Kahire 9 (R.) — Arab Birliği si yasî komitesi bugün toplanmıştır. Evvelâ İsrael * Mısır gerginliği ve daha sonra da İngiltere ile Süudî Arabistan arasındaki (Bureymi va hası) ihtilâfı görüşülmüştür.
Hasret..
ok ,eye hasret çekiyo rum. Hasretin sızısını tatmış olanlar ne demek istediğimi anlarlar. Te mizlik hasreti, medenilik hasreti, dürüstlük hasreti, bilgi hasreti, dik kat hasreti, ciddiyet hasreti, hasre ti, hasreti...
Bunlara bir hususî hasret daha eklendi.
Monte Karlo radyosunu dinlerim., bu radyo evvelâ çok eğlencelidir. İnsanı avutur. Zengin bir programı vardır. Esaslı artistleri mikrofona getirir. Çok masraf eder. Ama bütün bu masrafları bir takım ticarî fir malar temin ederler..Saatlerce sü ren çeşidli ve cidden alâka topla yan bir programın sonunda veya ara yerinde bir kaç defa o firmanın adını söylerler., hepsi bundan iba ret.
Bu neşriyat sırasında bir kaç de fa rastladım. Çalışkan ilk veya orta mekteb çocuklarını stüdyoya çağı rıyorlar. Halk da var. Bunlara ta rihe, coğrafyaya veya fizik dersine aid sualler soruyorlar. Bu sualleri terfih eden «Monsipur Champagne» adında bir zat var. Çocuklar bu su allere, oldukça mühim suallere ce- vablar veriyorlar. Notlar alıyorlar ve birinci, ikinci, üçiincii gelenler mükâfatlar kazanıyorlar. Bu arada aynı çocuklar da kendilerini imti han eden ve numara veren (Mösyö Şampanya) ya sual soruyor, hazan da adamı susturuyorlar. Halk bu ço cuklan alkışlıyor. Ben daha 10-12 yaşımda iken okuduğum Üskiıdarda Ravzai Terakki adındaki hususî mektebin müdürü merhum Halil Rüştü Bey, mektebin çalışkan tale besinden bir kaçını alır, İstanbuiun meşhur ve hususî mekteblerine götürerek tıpkı maç yapar gibi mü sabakaya sokardı. Bunlardan bir ka çına ben de iştirak etmiştim. Bu söylediğim elli senelik iş. O adamın o zaman mektebler arasında yaptığı bu maçları bugün Monte Karlo rad yosu çocuklar arasında yapıyor ve çok enteresan oluyor.
Acaba diyorum, şu bizim halkı, radyoda giireş müsabakası, basket bol maçı, futbol oyunu hikâyeleri kadar böyle kafa müsabakaları, bil gi maçllarile de alâkalandırmak ka bil değil mi?.. Şu hünerlerimizi, ma rifetlerimizi ve hüner marifet aradı ğımız azalan, ayaktan, belden, bey ne doğru biraz yürütsek, nasıl o- hır?. İşte hasretini çektiğim şeyler den biri bu...
Gene hu radyonun muhtelif mü sabakalarından birini dinliyordum.. «Ya hep, ya hiç» ismindeki bu mü sabaka «müzik» üzerine idi.
Müsabık geliyor., kendisine bir parça çalıyorlar. Bilirse 250 frank kazanıyor. İkinciyi bilirse bu miktar iki misli yani 500 oluyor. Üçiincüyü bilince evvelkinin iki mislini kaza nıyor.. müsabık istediği zaman, mü sabakadan çekilim? ve o ana kadar kazandığı parayı derhal alıyor. A y rıca kendisine bu müsabakayı yap mış olan firmanın da malından bir kaç hediye veriyorlar..
Eğer bir parçayı bilemezse o za mana kadar kazandıklarım kaybedi yor. Bir kaç akşam evvel gene bu müsabakaya bir Fransız iştirak etti. Altıncı sualde müsabakadan çekildi ve 8000 frank aldı gitti., arkasından bir müsabık geldi. Herkes gibi ona da ismini, memleketini sordular. Bir Parisli gibi konuşan müsabıkın adı «İzzet» olduğunu işitince yü reğim hop! etti. Memleketini sordu lar «Mısır» dedi. Müzik sevdiğini ve yazı yazdığını anlattı., müsaba kaya başladılar..
Adam çalman parçalan hiç te- reddüd etmeden o kadar isabetle ve tafsilâtile biliyordu ki, salondaki halk ve spikerler alkışlamaktan kendilerini alamadılar ve sekizinci (A rkası Sa. 7, Sü. 8 de)
SAÇ MODELİ — Alman berber leri arasında tertiblenen «büyük mükâfat» saç müsabakasında Ber- linli bir berber, yukarıdaki resimde görülen modeli ile birinciliği kazan mıştır.
VALİNİN MUHTARLARA ÇAYI — V a li ve B eled iye R eis V e k ili Ord. P rof. G ök a y dün m uhtarlara b ir ça y ziyafeti verm iş ve bu arada ken dilerine b ir hitabede bulunm uştur. Y uk arıdak i resim de; V ali, toplantıda konuşurken görü lm ektedir. (Y azısı ik inci sahifem izdedır.)
ú ó m ' CüMHURtYET 10 Kasım 19M
Besinli Romanımız
T *” *1 Komiserin Hatası
Ö L Ü MMerhum Şehbender Alt l ı a Beyin kerlmeet, Dürdene Güvenin kı*l, Küb-
rm Dilmenin gelini, İzmir tacirlerinde«
AMdfn Dilmenin egl, Zeki Dilmen, Fer- hunde Dilmen ve Feruzen Kolbaşının anneleri, Aynur Dilmen ve Kemal Kolbaşının kayınvalide*!, Hayriye, Fat ma, Sadık, Gülseren ve Nazendenln kardeg I
FAHRİYE DİLMAN t/ll/1 8 5 5 salı günü Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Kederdlde ailesine baş sağlığı dilerle.
* * *
Arhevi hçeelnden Flrdeva Kurdoğlu nun zevci, Muzaffer ve Hayriye Kurd oğlu İle Münevver özgürün babalan, Fikri özgür'ün kayınpederi, Nazım Kurdoğlu’nun yeğeni, Atıf, Aaım, Se zai. Haşan Basrl ve Enver Kurdoglu-
'nun amcazadeleri:
RAHMİ KURDOĞLU
1 9 5 5 t 9 5 6
YUNUS N AD l
— - S —
ieınokrgsî yolunda neler yaptık,
M a n sonra neler yapmalıyız?
Yazan: Bilge Fırat (Ankara)
Memleketimizde kurulan demok- rasinin hakikî temeli, 23 nisan 1920 de hâkimiyetin kayıdsız ve şartsız olarak milletimize devri île atıl mıştır.
Millî Mücadeleyi müteakıb yara tılan inkılâb hareketleri arasında büyük bir değer taşıyan lâikliğin getirdiği fikir ve vicdan hürriyet leri demokrasinin yurdumuzda ye tişen ilk meyvalarıdır. Tek partili hayattan çok partli hayata geçiş, tek dereceli seçim usulü ve tatbi katı olarak da milletçe büyük bir huzur ve hürriyet havası içinde ce reyan eden 1950 ve 1954 seçimleri demokrasi yolunda yaptığımız ör nek eserlerdir;
Demokrasi namına bundan sonra neler yapanımız lâzım olduğuna gelince; onları da şu şekilde hulâsa edebiliriz:
1 — Antidemokratik kanunları İstisnasız olarak ortadan kaldırmak,
2 — Partiler arasındaki münase beti düzenlemek, senlik ve benlik çekişmelerine son vererek kardeş lik havası içinde tenkid müessese- sinin geniş mikyasta işlemesine ve inkişafına yardım etmek,
3 — Geçmişteki kötülükleri tek rarlamaktan feragat ederek demek rasi yolunda yeni ve medeniyete hâs örnekler yaratmak,
4 — Bir anayasa mahkemesi kur mak,
5 — Hâkimlerin teminatını sağ lamak, İngilterede olduğu gibi ada let cihazını değerlendirmek ve tam bir istiklâle kavuşturmak,
6 — Seçim kanununda gerekli tadilâtı yaparak bir ayan meclisi kurmak. Cumhur Başkanımn doğ rudan doğruya halk tarafından se çilmesini temin etmek ve nisbî se çim sistemini kabul etmek,
7 — Seçimlerden evvel ve sonra çeşidli ve seçmenleri ürkütücü ha reketlerden tevakki etmek ve bu nunla alâkalı kanunları ortadan kaldırmak.
8 — Parti gruplarının bugünkü karar sistemlerini tadil ederek Bü yük Millet Meclisi üyelerini fikir
ve kararlarında serbestiye kavuş turmak,
9 — İşçi ve memurlara grev hak la tanımak,
10 — Üniversite muhtariyetini hiç bir suretle zedelememek, hür düşünen ve yazan fikir adamlarının yetişmesine ve çoğalmasına hizmet etmek,
11 — Hükümet ve devlet olarak parti farkı gözetmeden bütün mil leti aynı zaviyeden görüp mütalea etmek ve partizan bir idarenin te essüsüne meydan vermemek,
12 — Basma geniş ölçüde hürri yet ve ispat hakkı tanımak,
13 — Radyo müessesesint parti propaganda cihazı halinden çıkara rak halkm bilgi ve eğlence kaynağı haline ifrağ etmek,
14 — Batı demokrasilerinin bir çoğunda olduğu gibi oy hakkına sahib olabilmek için okur yazar olmayı şart koşmak,
15 — ilk öğretim davasını şehir de, köyde yüzde yüz gerçekleştir mek,
16 — Gelir vergisi sisteminde gerekli tadilâtı yaparak, vatandaş kazançları arasında adaleti sağla mak.
17 — Lâikliği hiç bir menfaat uğ runa zedelememek,
Ancak, demokrasi namına yapacağımız bütün bu ehemmiyetli işlerdeki muvaffakiyet derecemizin, aşırı zenginliklerle, geçim sıkıntısı çeken geti’ş halk kütlesi arasında bir muvazene yaratılmaşma, dar ve sabit geîirli -vatandaşlarımızın bir an önce refah ve dolayı sile saadete kavuşturulmasına bağlı bulunduğu na iman etmemiz de lâzımdır.
H E N L E Y
E.L.M
L A S T İ K L E R İ
dağlık ve taşlık arazide,
maden ocaklarında ba-
) çarı ile vazife gören en dayanıklı lastiklerdir.
TEKTAŞ
TE K N İK V A S IT A L A R T İC A R E T T. A. Ş.
Kurtuluş deresi cad, Austin garajı Sayojlu-İstanbul Tel. 44077 Telg. Vasıtalar
Lâstiklerim iz m evcuddur. Ticaret V ekâletin in tevziine tâbidir.
p r o g r a m
Ankara ve İstanbul Radyolarının müştereken
yayınlayacakları
program
7.59 Açılış — S 00 Program ve ha berler — 8 l;ı Konuşma (Enver Ziya Karal) — 8.30 Anıt-Kabiraen naklen yayın — 9.00 Kapanış.
★
11.57 Açılış — 11.58 Program — 12.00 Atatürk hakkında yazıları ve söyleni lenler — 12 80 ¡Şiirler — 12.45 Kadınlar Birliği adın» konuşma — 13.00 Haber ler — 1315 Demokrasimizin kurucusu Atatürk ıRu'-id 'fenik) — 13 30 Türkiye Millî T •• *• ■■ iprfitvnmı adına konuş ma — 13.4o Konuşma (Enver Behnan
Şapolyo) — 14.00 Haberler (İstanbul radyosundan) — 14.15 Kapanı§.
*
16.57 Açılıg — 16.58 program — 17 00 Çocuk saati — 18.00 Atatürk ve Türk kadını (Perihan Afjburnu) — 18.15 Şiirler — 18.30 Atatürkün hemşire-sile konuşma — 18.45 konuşma — 19.00 Haberler — 19.15 Tarihten bir yaprak — 19.20 Harb Okulundan röpor taj — 19 45 Konuşma (Afet İnan) — 2000 K om ana (Behçet Kemal Çağlar)— 20.15 Radyo Gazetesi — 20.30 Gençlerle röportaj — 21.30 Kahramanlar geçi yor — 21.45 Atatürk oratoryosundan şiirler — 2S!l} Hazerler (İstanbul rad yosundan).
j ___________________________
D
E
N
İ
Z
C
İ
L
İ
K
İ *
Pearl Harbour baskım
nasıl hazırlandı?
Yazan: A. Büyük Tuğrul
Amerika ve Japonya birbirlerine karşı bıçaklarını bilemeğe 1922 se nesinde başladılar. Birinci Cihan Harbinin en büyük nimetlerine ka vuşmuş olan Japonya, strateji ve iktısad sahasında sarı tehlike ola rak baş kaldırmış bulunuyordu. Diğer taraftan Amerikanın tazyi- kile feshedilmiş olan İngiliz - J»' pon ittifakı da Tokyoyu tereddüde sevketmekten geri kalmadı.
Böylelikle 1922 senesinde Waar hingtonda silâhlan azaltma konfe ransı toplandığı zaman her iki ta raf da kafasile başka şey düşün dü, ağzile başka şey konuştu. Ame rika ve İngiltere, bu konferansta, Japoniara nazaran fazla silâh ve gemi yapmak hakkını kazandılar. Lâkin Japonlar da Amerikalı ve İngilizlerin Pasifikte üs yapmama sını sağladılar.
Amerikan ve İngiliz donanmala rının, böylece Asya kıt’ asından u“ zak kalmalan Japon tecavüz proje sine kuvvet verdi.
* * *
Japonyanm hangi istikamette İn kişaf edeceği bu memleketin deniz ve kara subayları arasında daimî bir münakaşa mevzuu olmuştur. Kâra subayları, kendi memleketleri için en münasib tecavüz istikame tinin cenub doğu olduğunu iddia ediyorlardı. Onlara göre Japonya, cenub doğu Pasifikteki iptidai mad de kaynaklarım ele geçirirse en büyük varlığı sağlayacaktır.
Denizciler ise, cenub doğu istika metini, Amerikayı ve Ingilizleri harbe tahrik bakımından, uygun bulmuyorlardı. Çünkü mezkûr isti kametteki deniz yolları, çok üstün bulunan İngiliz ve Amerikan do nanmasının taarruzuna açık bulun makta idi. Denizciler, ilk tecavüzün Çine yapılmasını, Çin sahillerinin e!e geçirilmesini ve bu suretle de niz yollarının selâmeti sağlandık tan sonra Amerikaya harb açılma sını istiyorlardı. Neticede Başve kâlet sandalyesinde bir Amiralin oturması, daha ziyade, denizcilerin fikirlerinin tatbikat sahasına konu! masına âmil olmuştur.
* * *
İkinci Dünya Harbînin îlk sene sinde Japonlar, tarihî emellerinin tahakkukunu Almanlarla bir ol makta buldular. Daha doğrusu harb İsteyen ne Japon milleti, ne de Ja pon donanması mensubları idi. Baş vekâlet makamına gelen Tojo har be hazırlık emri verdiği zaman bu karardan en çok denizciler endişe duydu. Karşı tarafın hem donanma sı üstün, hem de deniz yollan Ja pon üslerinden çok uzaktı. Buna mukabil Amerikalılar Japon deniz yollarını kolaylıkla
vurabilecek-lerdi. Bu bakımdan Amerikan do nanmasına kuvvetli bir baskın ya parak onu birden zayıflatmak fikri galib geldi..
Japonlar, esasen, 1918 »enesin* denberi, Amerikaya karşı bir deniz harbi plânı hazırlamışlardı: Üstün Amerikan donanmasını Filipinler* çekecekler ve burada yüzlerce de nizaltı gemisinin taarruzile onu za* yıflatacaklar; sonradan donanmala rda taarruz edeceklerdi. Bunun için bugünkü Demir Perde gibi, Ja pon deniz sanayiinin etrafına kuv vetli bir perde çektiler ve yaptık ları büyük büyük denizaltı gemi lerini dünyadan gizlediler.
* * *
Diğer taraftan Amerika da Ja ponyanm yapabileceği herhangi bir taarruz şeklile çok alâkadar ol du. Japonyanm 1905 Rus - Japon harbini baskın İle açmış olması A- merikalılara iyi bir ölçü veriyor du. Buna istinaden Pearl Harbour limanı etrafında bir deniz manev rası hazırlandı. Manevra neticesin de Japonların bu limana pekâlâ muvaffak bir baskın yapabileceği anlaşıldı. Donanmanın Amerikan limanlarına çekilmesi teklif edil diyse de; böyle bir hareketin si yaset sahasında vahim neticeler meydana getireceği ve Japonları tahrik edeceği düşünüldü; donanma çekilmedi.
* * *
Japonyanm harb karan vermesi arifesinde donanmaya verilen emir Pearl Harbe ur limanına baskın yap mak değildir. Fakat donanma ku mandanı Amiral Yamamato, de nizaltı gemilerinin muvaffak olaca ğına kanaat getirmediği için, - al dığı emrin dışına çıktı ve ilk defa olarak baskın hareketini hazırladı.
Donanma kumandanının karan, Tokyodaki Japon erkânı harbiye- sine pek muhataralı göründü. Pearl Harbour limanına baskın yapması için Japon donanması 3000 mil ka- tedecekti. Böylece donanmanın beş gün, düşmana görünmeden seyir yapması lâzım geliyordu.
Teklif, Tokyodaki Deniz Harb Okulunda yapılan bir harb oyunu ile tetkik edildi. Bu oyuna tekmil Japon amiralleri katıldı. Neticeye göre Japonya, iki, üç tayyare ge misinin kaybedilmesini göze ala - bilirse baskın muvaffak olabilirdi. Lâkin Japonyamn elinde de topu topu 4 tayyare gemisi vardı. Şu halde Erkâmharbiyenin kararı kat’î oldu: «Pearl Harbour limanına bas km yapmaktan vazgeçmek; Ameri kan donanmasına gene, Filipin su larında denizaltı gemilerile taarruz etmek.
* * *
Amiral Yamamato, ikinci defa o - larak, aldığı emrin dışına
çıkacak-Allahm rahmetine kavuşmuştur. Ce nazesi 10/11/955 bugünkü perşembe günü âğle nemasından eonra Beyasnd camiinden kaldırılarak «Şehitliğe» def nedllecektlr.
* * *
Şehrimiz kâSıd tüccarlarından Bay AVRAM FUNES vefat etti. Cenaze merasiminin 10 kasım 955 bugünkü perşembe günü saat 12.30 da Büyük Hendek Neve Şatom Sinag ogunda İcra olunacağı teessürle bildi rilir.
Dul Bayan Bejin Funes ve kızlan Cenaze levazımatı F. Moskovlş
Telefon: 41315 — 43841 * * *
Dul bayan Araksl Bohçelyan, bay veba yan Rober Kasarcıyan ve evlâdı Erim, Bay ve Bayan Hovsep Kürkçübaşı ve evlâdlan Araksl ve Harutyun Eşi, ba haları ve Büvük babalan
Bay ARTIN BOHÇELYANTn vefat ettiğini teessürle bildirirler. Ce naze merasiminin 10 kasım 955 bugünkü perşembe günü saat 14 de Beyoğlu Balıkpazar Üç-Horan Ermeni kilisesin de icra olunacağı İlân olunur.
Cenaze Levası m* tı Becidyan Telefon; 41229 — 80998
T E Ş E K K Ü R
Aile büyüğümüz
Bay Mordohay ELNEKAVE’m ölümü dolayıslle cenazesin» iştiyâk eden v» hastalığı esnasında tedavisi İçin yardımlarını eslrgemlyen La Palx hastanesinin Başhekimi Bay Dr. İhsan Şükrü Aksels diğer doktorlarla hemşi relere, cenazesine çelenk gönderen tel graf ve mektubla acılarımızı paylaşan bütün akraba ve dostlarımıza teşek kür etmeye teessürümüz mâgj oldu ğundan bu vazifenin İblâğına gazete nizin tavassutunu rica ederiz.
Evlâdlan * * *
Fatma Telcl’nln eşi, Melek Telel’nln Babası, Melek ve Şabrl Telci'nln biri cik evlâdlan. Emine Akman. İsmail Ak man’ra damadları İstanbul Barosu Avukatlarından:
A V U K A T
İSM AİL KEMAL TELCİ Düçar olduğu hastalıktan kurtulamı- yarak vakitsiz ölümü dolayıslle cena zesine iştlrâk eden, çelenk gönderen, telgraf ve telefonla ve bizzat evimize kadar gelerek acılarımızı paylaşan bil cümle akraba, dost ve meslekdaşlarma ayrı ayn teşekküre büyük acımız mâ nl olduğundan bu hususta muhterem gazetenizin tavassutunu rica ederiz.
Telci ve Akman aileleri
tır. Zira o, Japonyamn istikbalini Amerikan donanmasının birden im ha edilmesinde bulmakta ve böy le büyük bir gaye uğruna her tür lü riski göze almaktadır. Bundan dolayı donanmasını, Amerikalılar kadar Japon Erkânıharbiyesinin de haberi olmadan denize çıkardı. Bu hal, drha büyük mikyasta olmak üzere, Alman amirali Şoso’nun, Türk donanmasını Birinci Dünya Harbinde Karadenize çıkarmasına benzemektedir. Çünkü Alman ami rali Şoson, Birinci Dünya Harbin de, Türk donanmasını aynı suretle Karadenize çıkarmış ve Türkiye - nin harbe sürüklenmesini sağlamış tır.
Japon devlet adamları, donanma larının Pearl Harbour limanına doğru seyre çıktığını öğrenince, si yasî oyalama hareketlerile harekâ- 'ta yardım etmekten başka çare dü
şünemediler. Washington’da bulu - nan Japon Hariciye Nazırı, müza kereleri uzatıyor ve baskın netice sini sabırsızlıkla bekliyordu.
Amiral Yamamıto’nun verdiği bu atılgan karar, Amerikalılara pek pa halıya mal oldu: 4 zırhlı battı, 4 zırhlı da ağır yaralandı. 2 kruva - zör, 3 muhrib, 1 mayın gemisi, 3 sâbih havuz yaralandı. 150 tayya re harab oldu, 3500 Amerikalı öi - dü.
LEVEND
Modern mesken ve inşaat sahalarındaki terakkiler göz-
önünde tutulmak ve bilhassa kat ve daire mülkiyetinin verdi
mi geniş imkânlardan faydalanmak suretiyle tertiplenen Le-
vend Mahallesi 4. cü Kısım İnşaatına başlanmıştır.
ikmalinde Levend mahallesini 1400 meskenlik küçük bir
şehir haline getirecek bulunan bu kısım inşaatta, bütün kon
foru haiz müteaddit katlı apartmanlar ve münferit villâlardan
başka, çarşı ve büyük mağazalar, sinema, gazino ve çay pav
yonları, manzara teraslarında kahveler, klüpler ve tenis kort
ları, yüzme havuzu gibi spor sahaları da mevcut olup bu bina
ve tesisler Türkiye Emlâk Kredi Bankasına 20.000.000 liraya
maiolacaktır.
Levend mahallesinin 4. cü Kısmında kendinize göre bir
ev veya daire alabilmek için şimdiden Türkiye Emlâk Kredi
Bankasında bir hesap açtırınız. Satış şart ve esaslarını ve bi
na tiplerini gösteren broşürlerimiz pek yakında şubelerimizde
dağıtılacaktır.
Türkiye Emlâk Kredi
Bankası
Öğretmensiz Mektebler
Sadş :e okul açmak kâfi değildir, öğretm en kadrosunun m ükem m el ve devamlı olmasını sağlamak da başlıca şarttır
On dört ortaokulun faaliyete geçti- r ğlni müjdeliyeıı bir haber beni de Be I vindirdi. Hatırıma gelen meseleler Ü- zerinde acaba Maarif Vekâleti n® gibi bir tedbir düşünüyor bilmem. Gazete nizin bu sütunu, bir «halk kürsüsü» ol duğuna göre, ilgililerin cevabını bek lemek hakkımızdır sanırım.
1 — Okul açmak elbette güzel ve pek lüzumlu bir memleket hizmetidir. Fa
kat dört duvarın arasına çocuklarımızı doldurmak kâfi midir? Sayın Maarif Vekilimiz okulların isimlerini zikret mek suretile bize, halen faaliyette bu lunan ortaokul, lise, öğretmen okulu, ticaret lisesit erkek ve kız sanat okul larında açık ders saatlerinin miktarını lütfederler mi? Ancak bu bildirişte 5991 sayılı kanuna göre, öğretmenlikle u- zaktan yakından ilgisi olmıyan memur ların ve ortaokul öğretmenliği yetkisi bulunm.yan ilkokul hocalarım katma maları gerekir. Ortaokul veya yukarıda
adını saydığımız okullarda öğretmenlik yetkisini haiz olanların mecburi saat
leri dolduktan sonra açık kalan dersleri merak etmekteyiz.
Semt spor sahalarına ihtiyaç var
Küçük çocuklar neyse ne ama, hemen hemen askerlik ça ğındaki delikanlıların mahalle aralarındaki ufacık arsa ve açık lıklarda futbol oynamaları, vatandaşı rahatsız etmek şöyle dur sun, artık tahammülün üstünde bir hal almağa başlamıştır.
Sanki futbol sahasında imiş gibi öyle dehşetli şutlar çeki liyor ki, gündeme ile insanın yüreği ağzına geliyor ve top çarp tıkça, ahşab oJan binaları tâ temeline kadar sarsıyor. Yolda ge lene gidene rahat verilmiyor.
Halkm rahat ve huzuru, hastalarımızın, çocuklarımızın ve ihtiyarlarımızın selâmeti namına, artık bu sözde futbolcu gü ruhunun serkeşliklerine, iz’ansızlıklarına bir son verilmelidir. (Hüviyet mahfuzdur) NOTUMUZ:
Çoluk çocuğun da top oynamak hakkı olduğuna göre, Be lediyenin bunu düşünüp hiç değilse semt semt spor sahaları vü-
eude getirmesi icab eder. O takdirde bu şikâyet mevzuları da ortadan kalkar.
2 — Ortokullarımızm büyük bir kıs- acunda derslerin açık kalmaması dü şünülerek İlkokul hocalarına 309 sa yılı müdürler komisyonu kar&ril* ders verilmektedir. Bu tedbire diyecek yok tur ve yerlndedlr. Çünkü, orta Öğre tim de ilk öğretiminde olduğu gibi te mel bilgi ve umumi bir kültür verir. Bu İtibarla ilkokul hocaları, ortaokul sınıflarında muvaffak olabilirler. An cak, orta öğretim sınıflarında ders verecek Öğretmenlerin kifayetini 1702 sayılı kanun tasrih ve tahdtd etmiş tir. O halde müdürler komisyonu ka rarı kanunî lcablan nasıl değiştirir? Bu karar, ilkokul öğretmenlerinin eh liyetini tasdik ettiğine göre, ilk ve ortaokulu bir bütün sayarak buna gö re bir sistem kurulamaz mı?
3 — Bütün tatil boyunca gezip, to zan, fakat tam derslerin başladığı gün hastalanarak bir hafta, yirmi gün ve aylık rapor alarak vazifesi başına dönmiyen öğretmenlerin sayısını sayın Maarif Vekili merak buyurmuş lar mıdır? Bu öğretmenlerin bilâmâ- zeret ve maalesef doktorlarımızın hüsnüniyetlerini suiistimal ederek, boş yere sınıflarım ve çocuklarını yüz üstü bırakmaları karşısında ne gibi bir tedbir düşünmüşlerdir? Biz şunu rica ediyoruz; bu gibi mü te mariz tip lerden birkaç tanesini tesbit ettire rek, İşten menettikleri gün mesele kö künden halledilecektir.
(Hüviyet mahfuzdur)
Tek öğretmenli Mesudiye ortaokulu
Gazetenizin 4 ekim 1955 tarihli sa yısı,.uı (Okuyucularla baştaşa) süku nunda bir yazı okudum: /Divriği or taokulu hale, yola »okulsun.)
Ortaokulun öğretmen kadrosundan, /¡ört beş öğretmenden, yürekler acısın dan bahsediliyor. Allahtan yardım is teniyor.
Her kazada hemen aynı derd. Ya bizim derdimiz dost başından ırak!
Bahsi geçen ortaokulun hiç olmazsa öğretmen kadrosu dörde, beşe çıkmış. Başka yerlerde aynı branştan iazlasile bir kaç öğretmen olduğu halde, Mesu diye ortaokulunda öğretmen sayısı hiç üçü geçmemiştir.
Bunlardan biri okulun demirbaşına kayıdlı gibi çivilenmiştir. Dört senedir çalışmaktadır. Gelen öğretmenlerden bir kısmı bir gün kaldıktan sonra ra por alıp geri dönmüştür, yahud tayini çıktığı halde gelmemiştir. Bir kısmı da bir iki sene içinde başka yerlere uç- muştr.
Okul, bu y ıl da aynı tek demirbaş öğretmemle öğretimine, eğitimine de vam etmektedir. Ne gören, ne duyan!.. Müdür idari işleri, tek öğretmen de üç sınıflı, doksan meveuölu okulun ders lerinl yürütmeğe çalışıyor.
Bizimki yürekler acısı değil mi? (Hüviyet mahfuz T. G.)
Evimi yıkmalarına mâni olsunlar
Şehrin muhtelif eemtlerlnden kaldı rılan gecekondulara ve müracaatleri müsbet karşılanan vatandaşlara hiçbir kanuni müeyyide istinad etmeksizin ve sadece Vali Gökaym şifahî emirleri üzerine Mecidiyeköy Kumtepe semtin de arsa dağıtıldı. Şahsıma düşen ar sanın dere içinde bulunması, sıhhî, malî mazeretime ve ifa ettiğim va zifeye elverişsiz olması bakımından mezkûr yeri Emlâk kamulaştırmaya geri verdim. Bir şahıs bahçesinin bir kısmını bana hediye etti. Buraya gırtlağıma kadar borca girmek sure- tlle güzel bir ev yaptım. Eski parse limi Emlâk kamulaştırma müdürlüğü başkasına verdi. O da evini yapıp is kân etti.
Fatih Sultan M ehm ed» hürmet vazifesi yerin«
getirilmiş
etmesini dileriz.
Gazetemizin 5/10/955 tarihli nüsha sında intişar eden «Fatih Sultanına hür met* başlıklı yazı hakkında Fatih Be lediye Şubevi Müdürlüğünden:
«Akşam üzerleri civarda bulunan » - melelere gaz tenekeleri içinde yemek satmak İstlyn Şahin Aytek ve Haşan akmak adÇındaki şahıslara 6/10/955 günü 33007/23 ve 24 cild varak sayılı ceza zaptı yazılarak yemekler kendi leri tarafından imha ettirildi.
Fatih camii avlusu temizlik «melesi ne temizlettirilerek Fatih Sultan Meh- medin şanın« yakışır bir hale getiril miştir. Kontrollara devam edilmekte dir.»
O to park ücreti
4 Park yerlerin» bırakılan arabalar ■ ♦dan «aat hesablle ücret alınacağı, T bunun için de tahsildar - p a rk , Tbekçlsl teşkilâtı kurulacağı, bu su-
4 retle Belediyenin iyi bir gelir t e - '
fn ıln edeceği hakkında bir h aber' Tokudum. Yolun vergi veren h er-. + kese açık olması esas iken b u n u ' 4 mazur göstermek üzere ileri sürü-j >leıı esbabı mucibe daha da g a r ib i ^Böylelikle arabalar yola ve b oşlu k -- p a r a bırakılmıya çağından seyrüse. 4 fer ferahlıyacakmış! Nereye bıra- ♦ kılacağı söylenmiyor haberde. Bl- . kim belediyeye gelir »ağlamak için ■
daha parlak bir fikrimiz var. O da
t
bir taraftan boynu çantalı köprü tahsildarları İhya edilirken kalaba 4 h k caddeleri lşgâl eden yayalardan + da her sokak başında bir mürurtye 4 resmi almak! Bu suretle herkes 4 narası kadar sokağa çıkar ve tra-. flk büsbütün hafifler. Saygılarım-
♦
la-Demir Üşümüş — Sultan- J ahmed cezaevinde X. I.
4. NOTUMUZ:
4 Bütün medeni şehirlerde sokak f lara bırakılan otomobillerden, mo J toslkletlerden hattâ bisikletlerden 4 ücret alınır. Ve bu parayı resmi ♦ memurlar toplar. Belediyemiz bu t gelir membamı sağlamakta geç bl- * le kalmıştır.
Biga kesimhanesi bakımsızmış
Belediy« bütçesine senelik 30-40 bin lira gelir getiren Biga kesimhanesln- de, et asılan çengeller küflü, sucuk doldurulan yer Allah selâmet versin bir İzbe yeri, tek et maklneslls kıyı lan etler sıra bekliyor; kimi ekşimiş, bazıları kokmuş. Böyle gelir temin eden bir kesimhanenln İçinde her teş kilâtı tamam olsun da temizlik işleri alâkalılar tarafından lâkayd kalınsın nedendir acaba?
Yiyecek ve içecek maddelerin temlss- llğl İçin alâkalıların müteyakkız bu lunmasını hassaten rica ederiz.
Şevket Altın bozar — Sarraf ve kuyumcu No. 31 - Biga
Aksarayhlann susuzluk
endişesi
Yaz aylan sa «itim izin , sulan kesilir. Çeşmeler ancak gecenin 24 ünden sa bahın 6 sına kadar akardı. Artık kış mevsimine girmiş bulunuyoruz. Bu sa bah Sular İdaresinden gelen bir me mura derd yandığımız zaman: «Bun dan sonra bu vaziyetin daima bu şe kilde devanı edeceğini» yani auların 23.30 dan saat fi ya ka^ar akacağını söyledi. Soğıtk kış gecelerinde herkes Şimdi ise Emlâk kamulaştırmaya
bağlı Mesken Flânlaştırma müdürlü ğü kanuni müeyyide İcada ve İşi kita bına uydurmağa çalışarak evimi yık mağa, aile ocağımı söndürmeğe uğra şıyor.
Feryad ediyorum. Vicdanlı büyük lerimizi imdada çağırıyorum. Ocağıma incir ağacı dikmeğe savaşan ellere Allahaşkma mâni olunuz.
Naim Tanyeri — Mecidiyeköy Ansdolu mahallesi 1 inci sokak No. 25
Nizamsız bayraklar ve üç kuruşluk pul
Cumhuriyet Bayramında aaılan bay raklar arasında bayrak nizamnamesi ne uygun olmıyan ve yekûnu bir hay li tutan bayrak var. Bunlarla niçin alâkadar olunmuyor?
Bundan başka üç kuruşluk matbu pulun da ayı düzgün değildir. Bunun da düzeltilmesi lâzımdır.
,(îm za okunamamıştır)
Yollarda uzun müddet otomobl bırakmak yasak
Sayın gazetenizin 27/9'955 tarihli nüs hasında intişar eden .Aylardır yol ü- zerinde duran otomobil» başlıklı yazı hakkında Trafik Müdürlüğünden:
«Üsküdar, Toptaşı caddesi Körbakkal sokak 27 No. lı evin önünde aylardır bozuk duran otomobil İçin mahalline gönderilen eklpimiz bu otomobilin kal dırılmış olduğunu görmüştür.
Ekiplerimize gerekil talimat verilerek kontrollara aralıksız devam edilmekte dir.»
Basan ve yayan Cumhuriyet Matbaacılık ye Gazetecilik Türk Anonim Şirketi Cağatoğlb Halkevi sokak No 30/41
Sahihleri
yatağındg yatarken veya sobaları ba şında ısınırken bizler aman terkos su yu çeşmeden akıyor diyerek yatağımız dan kalkacak ve kaplarımızı doldurur ken de üşüyerek hasta olacağız.
Alâkadarların bizim derdimize çare bulmasını dilerim
Akın Temuçin — Cerrahpaşa Cad. Bekçi Haşan çıkmazı No.
6. Aksaray - İstanbul.
Hususî otobüslere paso istiyoruz
Üsküdar - Beykoz arzsın/Ja lşîiyen halk otobüslerinde talebelerin paso kullanmalarını İstiyoruz. Bilhassa Bey- kozda oturup, Üsküdarda okuyan bir talebe, vapuru kaçırınca 50 kuruşla eelmek'e llr. Belediye otobüs lerln^e kabul edilen otobüs pasosunun halk otobüslerinde de k"Uanılmasmı saygılarımla rica ediyorum.
Bir talebe — İnci Ertüzün — Beylerbeyi.1-'
NOTUMUZ;
Talaşın otobüs ve su
Talaşın bazı derelerini ya Kayseri idare makamları bu hallederlerse bu güzel Erciye herkesin can attığı rahat bir
Belediye otobüs İşletiyor a vakti, ne saati belli. Otobüs do gflmezmiş.
Talaşın yukarı mahallesine hah, bir He akşam otobüs iş raya çıkabilmek için -3 Km. j
¡eren beklemek mecburiyetine
Bir de su derdi var: Sebze ve bahçelerin sulann eskiden herkese 8-10 günde bi rllimıiş. Şimdi İse bütün yaz t defa su verilmiş olduğundan, kurudu.
Aksaray Ordu Cıd. N Hv. Yzb, Hüsrev Demi N A Z I M lı N A l i l ve Ç O C U K L A R I
Kar s h akkı nda
Yazı İşlerini fi’ len idare eden Mes’u) Mtıdüı
CEV AU FEHMİ BAŞK U T
Bay Ali Kaya: — Kars hakkmdaki yazınız, ak!imza gelecek sebeblerden dolayı neşren İlemiyor.
Cihangir ile Fındıklıyı bağlıyan yol yaptırılıyor
Gazetemizin i/t/9 5 5 t»rlhU nüshasın da intişar »den «Park» kaldırımından vazgeçtik» başlıklı yazı hakkında Fen İşler! Müdürlüğünden:
«Mezkûr I) (yolun kanalizasyonu V» harçlı âdi kaldırım inşaatı Beyoğlu İl çe yolları meyanmda müteahhidine ve rilmiş bulunmaktadır. Yakında kan*I v» bunu müteakıb kaldırım inşaatına başlanacaktır.»
NOTUMUZ:
«Mezkûr» yol, Cihangir ile Fındıklı semtlerini bağlıyan Tekke yokuşudur.
Bize gönderilen cevablarda «mezkûr» denmeyip sarih y»zılm »sım rica »de riz.
Halkın dileklerdi» meşgul olunduğu için bilhassa sayın Müdür Kakım Zlya- oğluya teşekkür ederiz.
Temizlik işlerinde daha dikkatli olunacak
Gazetemizin 11/10/855 tarihli nüah»- amda fhtlşar eden «Sayın onbaşıyı mk sık bekleriz» başlıklı yazı hakkında Temizlik İşleri Müdürlüğünden:
«Fatih Fevzipaşa caddesi Heveskâr sokak 5 numaralı evin ve civarının çöp leri alınmıştır. Temizlik hususunda d a ha dikkatli olmaları için alâkalılara e- mir verilmiştir.»
Etraftaki apartunanlann havasını kapatacağından bir kat daha yaptınîmıyacak
Gazetemizin 23/10/955 tarihli nüsha- sın^a intişar eden «Durdurulan usul süz inşaatın tekrar başlamasından kor kuyoruz» başlıklı yazı hakkında İmar Müdürlüğünden:
«Mevzubahis (!) garaj mevcut! bi* iskân adasının ortasında bulunmakta dır. Mevcud kat irtifaı 4.75 M. dir. Danıştay kararlle 3.Q0 M. irtlfaınrta, bir ,kat daha yükselmesine müsaade »dil
diği halde bu durum, etrafında mevcud apnrtımanlnn havasını kapatacağı dolayıslle inşaat durdurulmuş bulun maktadır. Civar apartıman sakinlerinin
şikâyeti yerinde görülmüş olduğu, dolayıslle İlâve katın yaptırılmamasl hususu önemle taklb edilmektedir.»
NOTUMUZ:
«Mevzuubaha» denilen garaj. Cihan girde Soğancı sokaktadır.
Bine verilen cenahlarda, «snev<au- bahs» d«nmeylp sarih yazılmasını rica ederi».
Su basan bodrumlar için tedbir alınmış
Gazetemizin 29/9/955 tarihli nüsha sında İntişar eden «Bodrumlarımızı su basıyor» başlıklı yazı hakkında Î.E.T.T Müdürlüğünden:
«Halâskârgazi caddesi Bomontl tram vay durağı Üe Osmanbey tramvay du rağı arasında mevcud mahzurun İza lesi İçin mezkûr caddenin nokaan bu lunan kanalizasyonunun ikmali ve Acilen ise başlanması hususu î E T T İşie+me leri U. Müdürlüğüne yazılmış,' İşin iha lesi 15/10/955 tarihinde yapılmıştır.»
BULMACA
1
l a «
» a s *
1
İ T
İ T T İ
L
1
İ P !
i
1
■
1
1
I
1
1
l «r
1
1
m
m
i
i
1
1
V
1*1
1 ' 1 1
I I I
SOLDAN SAĞA:1 — İstanbuldan Ankaraya otomobille gidilirken rastlanan yüceliklerden (mü- rekkeb kelime). 2 — Biber gibi lâkırdı (iki kelime). 3 — Bir edatın kısaltılmış ve kalmlaştırılmışı, «buğday tozu ele geçirmeğe çalış!» manasına nıtirekkeb bir emir. 4 — Çift sayıda mecburiyet hali (iki kelime). 5 — Tanrı, ev eşya sından. fi — Seslenme edatlarından, Mevlâııaya mesneviyi ilham eden musi ki âleti. 7 — Ses verme hareketi. 8 — Heı-hnngl bir İşi yapan.
YUKARIDAN AŞAĞIYA:
1 — Hail ve İleriyi çok İyi görüş va seziş kudreti. 2 — Senenin on İki parça sından biri (mürekkeb kelime). 3 — Bir sıfat takısı, İhmalcilerin üzerine ıın serdikleri. «faydalı» nin yarısı. 4 — Metod. işçinin hayatını kazanmak için sarfettlğlnlıı yarısı. 5 — Arazi ölçülerinden, lâyık olana karşı yapılan bağışlama. « — Cüzü miktarda baştan çıkan (iki kelime). 7 — Sovyet tebaa sından birinin hanesi (İki kelime). 8 — Çevrlllnre üzerine parça ilâve edilip di kilmiş olan şey meydana çıkar.
■ 1 * 3 4 5 0 1 8
