i¡ «<* > ¿X * I? ¿-'¿.>' X+i .¿¿¿fa..... • \ ' . ¿ ¿ .„, >^'v_ ^
í t^ x g .S J , *$
:-; >* /•>** - y i" ^ T x— «,• ^ ,a>. ■ ,\H ,. ;• *iv■>£■> J*.f~jif;: > +*i»'i » X >s '•■••*»'
'It'^X t**** v^ X M £kí > - í ■ I> f; ■ * • * * • * * *«.*» ... ^ v I: * *i* '■•» ‘V ' “•>': "V ’JVvi-fc' /♦ A •„, .• j*¿..eW~. K . , y * ' - f v / X . - X » ) " 4 , + , '•■_■••■ )% u V I s * '* U Í ■ * * '£ * • i j ( ' - * * , » . t f , 2 t » t - 4 . /A> ’■j* Í * ' x A ' \ ■ /'* .V» ->'• ■ :-->\y*.> »#*:*.#* ■>,*•:»***.:/■■ Z £ <: ■■ b*4Htsfr** * 4gf m -*-*-■• f --İ-* ♦•■'•?• Vf* «*^- * ¿ 6 X ' j ' t n * -*^~>-> .1 * ; ,.X *-X%r s*'{■*$$/* *- ’$*>*• j' „ x n t* i ~ ‘1-¿¿Í-+ X )X X * .A * rX t ' ^ *'■****’’'•**• •: ; '**/■»>?»’.. • P «ftMjV«ftWV¿ .>'/# > V» » r
< . ~ -¿y»**,*' * v .t. < *xi$ * ■**•■> <&ift ^ ***~»- ¿* » 4» 4*jk»j X r J f e # -¿ÂV».y »■'•> V > .' *, '4» f t * •** Jff>r.,6•*- ,r-j *v'£~!& X ’X ’- '' j I ¿4i-¿#z 'X v ijXsjr i ■ >* 9r<&k*■.»tfijXi* #+<:■* r s * I 'W W V ,-> y { * U > »r^ V X y *£■ r . > -: ; >***■*■* *>; * *~~ > : ^,f.vA >W«v<* * •’’• ’ ■ 'j’JtHİjP. A,-/, «¡ ■ **. i f *•**>*' •' •■ * * ¿ ÍT ' ' ■' i &?•*■ *>■* **■*' ' ^ ‘‘X** * ~-V ' y ■'■ ■* M » ' ■ "
N A tM A ’N IN KAYN AĞ I — Yeniçeri kâtiplerinden Süleyman Rıfat El A r if Bin Muharremzade tara fından temize çekilen “Menarzade Tarihi”nin önemi, ünlü Naima’ya kaynaklık etmesi
.
Merıarzade tarihi tam 300
yıl sonra yeniden ortaya çıktı
Kültür Servisi — Şarih-ül Menarzade adıyla anılan Ahmet Efendi’nin yazdığı ve Osmanlı İm paratorluğunun I. Sultan Ahmet’le IV. Sultan Mehmet
arasındaki dönemlere ışık tutan
“ Menarzade Tarihi” 300 yıl son ra ortaya çıktı.
Bir rastlantı sonucu Kadı köy’de sahaflık yapan Feridun Berkol’un eline geçen kitap, Ye niçeri Ocağı kâtiplerinden Süley man Rıfat El Arif Bin Muhar- remzade’nin temize çektiği nüs ha. “ Menarzade Tarihi” nin en büyük özelliği ise Osmanlı Tari- hi’nin en önemli kaynaklarından biri olan ve Naima Mustafa Efendi tarafından yazılan altı ciltlik “ Naima Tarihi” ne kay naklık etmesi.
KADI ABDÜLHALİM ’İN OĞLU
Şarih-ül Menarzade Ahmet Efendi, 1641’de ölen ve Şarih-ül Menar adıyla tanınan Kadı Ab- dülhalim’in oğludur. Bundan dolayı da Şarih-ül Menarzade
adıyla anılm aktadır. Ahmet Efendi, “ Menarzade Tarihi” ni
yazarken “ Haşan Beyzade Tari-
hi” nden yararlanmış ve kendin den önceki yılları da kitabına almış.
“ Naima Tarihi” nin ilk cildi nin “ Tarih-i Naima” başlıklı bö lümünde yapıta ait şu satırlar yer almakta:
“ Naima, genç yaşından itiba ren tarihe meraklı idi. Talih onun eline Şarih-ül Menarzade Ahmet Efendi tarafından yazı lan tarihin müsveddelerini geçir mişti. Bu, Naima için, bulunmaz bir talih eseri idi.”
“ BEYAZA ÇEKMEYE FIRSAT BULAM ADAN
Naima Mustafa Efendi ise
“ Menarzade Tarihi ” ne ilişkin kitabında şunları yazmış:
“ ... Fakat bunlar daha müs vedde halinde olup tertip ve tas nif ederek beyaza çekmeye fırsat bulamadan Şarih-ül Menarzade vefat etmişti. Onun vefatıyla, bu kıymetli eser neredeyse unutulup gidecekti.”
Şarih-ül Menarzade’nin ölü münden sonra sadrazam Amca zade Hüseyin Paşa, müsvedde leri Naima Mustafa Efendi’ye
vererek tarihin yeni baştan yazıl masını emreder. Naima öteki ta rih kitaplarından da yararlana rak ve çeşitli eklemeler yaparak
“ Naima Tarihi” ni kaleme alır.
“ Menarzade Tarihi” nin 1066 yılından sonraki bölümü “ Nai
ma Tarihi” nin son cildini oluş turuyor. Kitabı temize çeken
Süyleyman Rıfat El Arif Bin Muharremzade, önsözde bu bö lümü kendisinin yazdığım be lirtiyor.
“ BOŞUNA ARANAN ESER”
Tanınmış Alman türkolog
Franz Babinger, “ Osmanlı Ta rih Yazarları” adlı kitabında
“ Menarzade Tarihi” için, “ Bu gün yitmiş olup boşuna aranan bu eserden Naima çok yararlan mıştır,” diyor.
Babinger’in “ boşuna aran makta olan” dedifrkitabı orta ya çıkaran Feridun Berkol, kita bı nasıl ele geçirdiğini şöyle an latıyor:
“ İşim gereği toplu olarak es ki kitap alırım. Şu anda kimden aldığımı hatırlamıyorum. Yine toplu halde aldığım kitapları ka rıştırırken Süleyman Rıfat El Arif Bin Muharremzade tarafın dan yazdan Hatime bölümü dik katimi çekti. Biraz araştırma ya pınca bunun 300 yddır kayıp olan ‘Menarzade Tarihi’nin el de kalan tek nüshası olduğunu anladım.”
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi