v-ı .HiI.Dcrg. (2{l(J 7). 23,1 : 31·35
A
FLATOKS iN
VE
G
LUKOMANNANIN
TA
VŞANLARDA
BAZ
I
ANT
io KSiDAN VE
BiY
OK iM YASA L PARA
METRELER
ÜZE
RiNE
ET
KiL ERi
Nu
rcan D
önmez
@
l
E
rcan Keskin 1
The effects
of af'l
atoxin
u
nd
glucom
a nna n
on same antioxidan
ts
and biochemica
l
parameteı-s iıır
a bb its
Özet: Yeme katılan atlaloksinin ve buna karşı adsorban olarak kullanılan glukomannan ın bazı biyokimyasal pa-rametreler ile antioksidantar üzerine etkilerinibelirlemek amacıyla yap ılanbuçalı şmada40 adetYeniZellandatavşan ı
kullanı ldı. Tavşanla rkontrol (K), glukomannan(G),glukomannan+allatoksin(AG) ve aflatoksin (A) olmaküzere dört grubaayrıldı . 10hafta sürendeneme sonundaaflatoksin uygulanan(A) gruptaMDA düzeyinde kontrolegörebirartış belirlenirken,GSH ve SOO düzeylerindeise bir azalma gözlendi (p<O,OS).Yine A grubunda kontrol grubunagöre ko-lesterol, glikoz ,totalproteinve albümin düzeylerinde önemli bir azalma, ASTve ALTdüzeylerindeise önemlibirartış tespit edildi. Çalışmada G grubunda biyokimyasal parametreler ve antieksidan sistemde kontrolile kıyaslandığında
önemlideğişikl iklerin meydana gelmedi. AG (Alla toksin+glukomannan) grubundaki MDA, GSH,SOO,kolesterol.gh. koz, albumin, total protein düzeylerinin önemli olmamakla birlikte A grubundan yüksek olduğu. AST ve ALT dü-zeylerininise dahadüşükolduğudikkatiçekmektedir.Sonuçolarak buçalışmadaeldeedilenverilertoksikasyo nurt çe-şitli biyokimyasal parametre ler üzerine yansımasını ortaya koyması ve uY9ulanan glukomannan dozunun etkinliğinin belirlenmesiaçısındanönemarı etmektedir.
Anahta r Kelimeler:Allatoksin,glukomannan,tavşen. biyokimyasal parametreler,antioksidant.
Summa ry:In the study the effects ol aüatcxinaddedtoreucnandused glucomanna nlo prevent allatoxinabsorption on somebicchemic al parameters and anlioxidants were studicd in 40 New Zealand rabbits.The rabbüs were se-parated to tourçroups as control(K), glucomannan(G),glucomannan + allatoxin(AG)and aflatoxin (A).At theend ol thetenweeksIhe MDAlevels inereased,GSH andSOO levels decreased (p<O,OS)in A groupcomparedwithcontrol grouplevels .cbcıestercı. glucose, albumin and totalprotein levelsaıscdecreased ,AST and ALT levels ineteasedin A groupcompa redwith controlgroup. In theG group the lonnerperameters wera not allected by glucomannan app -licatic nalcne. On theotherhandintheAG groupMDA, GSH,SOO,cholesterol,glucose, albumin and total protein le-velswere higher.whileAST and ALT levelswere lower then controllevels althcuçh tbese dilferencesW8re not sig-nlücan ı . In conclusion, the results oeıermıneo in this study, mighl be important to demonstrate the ettects ol anaıoxıcostson some biochemicaland antioxidanlparameters atleasl applieddose ol allatoxin and glucomannan. Key Words: Allatoxin,glucomannan,rabbit,biochemical parameters, antioxidant.
Gi riş
Be s in ham maddeleri ve besinlerin uygun ol-maya n koşullarda depolanması ile meydana gelen en öneml i sorunlardan birisi, bunlarda üroyen kül· terin ürett ikleri mikotoksinlerin neden olduklarıtok -sikasyonlard ır (Çelikve ark., 2000a). Bunlardan en sık rastlananı allatoksinlerve en zararlıolanı ise al-latoksin B1'dir (Eraslan ve ark., 20 04, A bdel-Wahab ve ark., 2002), Ko nl a mi ne olmuş gıdalarla besle ne n insanve hayvanlarda önemli sağlıkp rob-lemler i,bunlaraparalelolarak da ekonomik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Aftatoksfkoz!s . organ ve
do-kularda çeşitl i bozukluklara, büyüme hızının ge -rile m es i, ölüm oranın artması, immun sist em
b
as-kılanması, anemi, kanın pıhtılaşma süres inin uza -ması ile yağ , karbonhidrat ve prote in metabolizmasının bozulması gibi olumsuz etkilere yol açmaktadır (Çe lik ve ark., 19 96, Raju veDe
-ve gowda 2000).
Allatoksinler insan ve hayvanlar için yüksek to ksisitey e sahip, bilinen en tehlike li mi-kotoksin lerdir (MeKean ve ark" 2006), AFB1, mu
-tolenlk.
hepalotoksik ve hepatokarsinojenik etkilid ir ve oksidatil strese nedenolmaktadır(Çelik ve ark., GelişTnrihi:()6 .03,2007 @:n urc n n<.!orı me/,@sek u k . ed u .lri.SelçukUniversnesiVeterinerFakültesi.FizyolojiAnabilimDalı.KONYA
OO;";\ IEZ.KESKIN
2000b . Meki ve ark.. 2004). Canlıda çevresel l ak-törler toks ik etkiler ini çoğun lukla organizmad a 02 radikallerininoluşumun u qerçekıeştirerekmeyda na getirmektedir. Serbest radikaller savunma sis-teminin koruyucu etkisini aşacak şekilde oluş tuklarında roeıaoouzmevıolumsuz etkilemektedirler ( Kılınç1986,Erenetvearx., 1992).
Aflataksinin toksik etkisi sonucu biyokimyasal ve nernaıoıojx parametrelerde önemli değişiklikler meydana geldiği ifade edilmektedir. Kronik ve sunklinik aftatokslko zls vakalarının teş hisinde bi
-yok imyasal ve hematoloitk parametrelerdeki d
e-ğişiklikler klinik bulgulardan önce meydana ge l-mektedir. Bu parame treler aflataksinin hed efi olan orga nlardakl toksik etkisininbelirlenmesinde önem-lidir (Aravind ve ark.,2003).AFin proteinsentezini inhibe ettiği ve kan protein seviyesini azalttığı sa-nılmaktadır. Aüatokstnilezehtrlc nrnelerdetotal pr
o-t
etn.
albumin, koles terol, triçlis erid ve glikoz dü-zeylerinin belirgin şekilde azaldığı bildirilmektedir (Kubena ve ark. 1993). Aosa ve ark. (2001)bro y-lerlerde yapt ıklan çalışmada
a
üatoksikozis
sonucu serum total protein, albumin, rota! kolesterol, unk asit, inorganik fosfor ve kalsiyum düzeyle rinin be-lirgin şekilde azaldığını betirlertuşlerdir. Yine Ara-vindveark.(2003) yaptıkları çalışmada, broylerterefarklı oranlarda verdikleri aüatoksfntn serum total protein, atbumin. total kolestero l, glikoz, triqltserit düzeylerini azalttığ ını bildirmektedirler.
AF'in olumsuz etkilerini önleyebilecek
uy-gulamaların araştı rıl masında kullannan en popü ler metot, kolay uygulanabilmesinden dolayı yemlere alla toksin bağlama özelliğine sahip biteşiklerin
ilave edilmesidir. Bu bileşiklerin görevlerinin temel
mekan izması geri dönüşümsüz olarakbesinlerdeki AFi bağlaması ve böylece sindirim sistem inden AF'in emiliminin sınırlan masıdır (Eraslan ve ark 2004). Aüatoksinlerte kontamine olmuş yemterin değerlendirilmesi için bazı absorbanların k
ul-lanıldığı bildirilmekt edir (Harvey ve ark. 1991, Ku-bena ve ark.1993). Başarılı bir detoksifikasyon iş leminin ekonomik olması, zararlı rezldüler bı rakmaksız ın taks inin tümkah ntıları n ı elimine ede -bilmesi ve besin kalitesini bozmaması gibi özel -liklere sah ip olması gerekir. Son yrılarda doğal ve sentetik zeoutrer gibi aliminyumsilikalar. ben
-tonitter. fillosilikalarve knnoptilottt kullanılarak bazı
çalışmalar yapılmaktadı r. Biyolojik d e-tokstttkasyonda farkh bir yaklaş ım da, Sac c-haromy cescerevisia e (SCE) ve onun hücreduvarı
komponentin in (g lukomannan) , AF'nin yan et -kiterini azaltmak için kullan ım ıdır (Aaju ve
De-v
eçowo
a
2000, Parfat ve ark. 2001, Aravind veark.,2003).
Bu çalışmada, yemle birlikte alla tc ksin verilen
tavşa nla rda aflataksinin bazı biyo kimyasa l pa -rametreler ile antieksidan sistem üzerine etkisinin belirlenmesi amaçla nnuştrr. Ayrıca aflataksin bağ lay ıcısı olan glukomannan (MG) ilavesinin af-latoksinin meydana get ird iği olumsuz olaylar ü ze-rine etkileribelirlenmey eçalış ılmıştır.
Matery al ve Metod
Araşt ı rmada sağlıklı, 40adetYeniZelan data
v-şani kullanıldı. Tavşan lar her grupta 10 adet ve
grup ca nlı a{ıırl ık orta l a mala rı birbirine yakın olmak
üzere 4 gruba ayrıldı. Gruplardaki tavşanların her biriayrı kafesle rdetutularak 10haftalıkdenemeb o-yunca aşağıdaki şekilde adtibilum olarak be s-lend iler:
1.
grup,tavşan pelet yem2. grup, 125 ppb aflatoksin içeren normal peletyem
3. grup, 125 ppb attatoksin + 1000 ppm MG içe ren peletyem
4. grup,1000 ppm MG içerenpeletyem Deneme boyunca hayvanların önlerinde daima temizsubulunounnmasmaözengösterild i.
Deneme sonunda hayvanlardan analizler için intrakardiyak punktur ile anli koagülanh (% 3,8 lik sodyu m sltrat) ve antikoaç ülan srz tuplere kan ö r-nek leri al ı nd ı. Yele rli miktarda ahnan kan ö r-neklerinden ku ll a n ı m ama cına uygun şekilde pt az-ma ve serum çıkarılarak, eritrosit paketleri
hazırlandı. Hazırlanan eritrosit paketinden MDA'nın
TBA ite reaksly ona girerek oluştu rduğu bileş iğin 532 ve 600 nm dalga boyunda spektrototo metr ede
verdi{ıi absorbans de~erine bakı la ra k MDA tayini
yapıld ı (Slater, T.F.,1984,Akkuş , L, 1995),tüm kan GSH düzey i ise Beutler ve arkadaşların ın (1963) metoduna göre belirlend i. Plazma totalprotein, gri-koz, kolesterol, altıumin . SOO, AST ve ALT dü -zeyleri ticari kltler (Bio system) kullan ı lara k spekt -rototometrtk (Chebios Optimum-one UV-VIS) olarak belirlend i.
Çal ışma sonunda verilerin istatiksel analizleri
yapılarak, gruplararası farkl ı lıkların önemi Dunca n testi ile SPSS 10.0 paket programından l
ay-dalanılaraktespitedildi. Bu lg u lar
Araştırmada her dört grupta elde edilen
pa-rametrelereaitdeğerfertablo 1ve 2'desunulmuşlur.Afla toksinveGlu konı:.ııına nı nTaı·~anhl fda" .
Tablo1.Kontrol ve denemegruplarındaeritrosit MDA, GSHveplazmaSODdüzeyle ri(n=10,X±SX)
Parametre K
G
AG ASOD( U/ml) 0.278tO,048 0.272±O,06ab 0.263tO.06ab MDA(nmoll1) GSH(mgldl) 3,93 i O,45 33,61
±
l,92a 4.36 i 0,50 32,63±0,463 4,46i 0,63 25.17±O,n
b 4,87±0,
54 21,92±
O,7~ 0.255±O,04b a,b;pe 0,05K:Kontrol; G: Glukomannan;AG:Aflatoksin+glukomannan;A:AlIatoksin
Tablo 2.KonIrolve denemegruplarındabazıbiyokimyasal parametreler(n=1 0,xiSX)
Parametre K G AG A 38,43
±
2,44a 21.39±
2,353 36,43i 3,093 19,03±
1,373b Glikoz(m9"dl) 158,28±
7,11a 151,7B13,418b Albümin(gii ) 3,521 0,448 3,48 i O,56abT.Prolein(gii) 6,08 i O,46a 5,86i 1,01ab AST(U/L) 28,03
±
l,66b 29,82i 1,39b ALT(UIL) 14, 95±
O,26b 17,81 i 1,4OSb e.b,c; pe 0,05 Kolesterol(m9"dl) 85,17±
a.oce
86,50±
1,318 72,19±
2,40b 71,70±
1,44b 142,66±
3,72b 138,35±
3,B4b 3,36i 0,51bc 3,25±O,
43c 5,74±
O,64b 5,79±
0,96bK:Kontrol; G:Glukomannan;AG:AlIaloksin+glukomannan;A:AlIatoksin
Tartışma
Aflatoksinler insa n vehayvanlariçin mutojenik, tıepatctoxstk ve hepatokarsinojenik etkili ml-kctck sinferdtr ve oksidalif strese neden olurlar (Meki veark. 2004). HayvansaOlıOI açısındante h-likeli olan aflatoksinlerin çok küçük miktarları dahi
biyokimyasa l parametrelerde de{ıişikliklere neden
olabilmektedir(Keçeciet al.•1998).
Oksioatit hasar genel olarak hücresel kom
-ponentlerin (enzimler, nükleik asil, membran ve proteinler gibi) fonksiyonlarında bozulmaya neden
olmaktadı r (Rastogi ve ark. 2001). Aflatoksinin
nedenold uğuhücre sel hasarı ortaya koymak ama-cıyla yapılan bu çalışmada lipid peroksidasyon ürünu olan MDA seviyesinde önem olmamaklabir -likte kontr ole çöre en fazla artış aüatokslnü grupta (A) gözlendi (Tab lo1).GSH dOzeyinde kontrolpru -bunda ki verilereqöreAG ve A grubunda Onemli bir
düşüş olduOu belirlenirken bu dOşOş yine A gru -bunda daha be lirgindi (Tablol). Aflatoksinli grup·
taki SOO düzeyi diğer Oç gruptan dOşük olmakla
birlikte sadece kontr olgrubuna görefarklılık
ö
nem
-liydi. Choudhary ve Verma (2005) da benzer şekilde allatoksine maruzbırakı lmış farelerde. kontro l ile kıyaslandlQında lipid peroksidasyonunun önemli derecede yüksekolduğunu ,glutalyon,askorbik asit
gibi nonenzimatik antioksidanlar ile superoksit dis
-mutaz, glutatyon peroks ldaz ve katalaz gibi en
-zimatik anlioksidanların ise önemli oranda
azal-dlOınl tespit etmişlerdir. Rastogi ve arkadaşlan
(2001) da ratlarda yapmış olduklan çalışmada at-latoksinin supero kslt dismutaz, glulaty on-S· transleraz, glutatyon peroksldaz ve glutatyon r
e-duktaz aktivitelerinde azalmaya neden olduğu nu
qöaıemtemlşterotr. 8u bulgular allatoksin in si -totoksistteslüzerind ereaktit oksijen
t
ürlerinin
rol oy-nadığı qörüşün üdesteklerniteliktedir.
YineçalışmadaAF grubunda biyo kimyasalp a-rametrelerden kolesterol, glikoz, albümin ve total
proteinmiktarlarında kontrole göre önemlidüzeyde
bir azalma gözlemlenirken; ALT ve AST
oe-ğerlerinde ise birartışbelirlenmiştir (p<0,05)(Tablo
2). Toksikasyona maruz bırakılan tavşanlardaki total protein, albOmin, kolesterol ve glikoz
kon-santrasyonıarındaki azalma Keçeci ve arkadaşlan
(1998) ile OOuz ve arkadaşları (2ooo)'nın bul·
gularını desteklemektedir. Ayrıca Yousef ve a
r-kadaşları da(2003) aüatokstnemaruzbırakılant av-şanlarda total protein, albüm in ve glikoz
konsantrasyonlarında önemli bir azalma , ALT ve
AST miktarlarında ise önemli bir atış be· ürlemtşlerdtr. Soliman ve arkadaşları (200 1) ise yine tavşanlarda allataksinin ASr yi artı rdıOını be
-DONMEZ .KESKIN
Iirtirken, serum total protein ve albüm in dü' zeylerinde bir deOişiklik gözlemlemediklenni
bil-dirmekted irler.Abdel Wahab ve ark.(2004) da rat-larda yapmış oldukları çalışmada allatoksinin ALT ve ASTyi artırd ı O ım , tota l protein, albümirı, ko -lesterol ve lrigliserit düzey lerini ise azalttıOını bil-dirmektedirler. Bizim elde eniOimiz bulgularda yu -karıdaki çalışmaları destekler niteliktedir. Çalışmalarda serum totalprotein, albümin.total ko-lesterol. trigliserid ve glikoz seviyelerindeki azalma ile AST veALT aktivitesindeki artış aflatoks inin he-petotoksik etkisinden dolayı protein sentezinin in· hibisyonu ilekarbonhidratve lipidmetabolizmasınınbozulmasından kaynakla nabilir ( Arawind ve ark.,
2003)
.
AF'nin olumsuz etkilerini önlemek amacıyla yerraere allatoksi n bao'amaözeııiOinesahipbazı
bi-leşikler ilave edilmekted ir (Eraslan ve ark., 2004).
Çalı şmadabu amaçlayemtere glukomannan ilavesi
yapılmışt ır. Eraslanve ark.2004 ile Banlurave ark.
(2005) esreriüye glukomannamn broylerlerde at-tateksinin toksik etkisini ortadan kaldırdıO ım bil-dirmekl edirler. Yine breylenerde yapı lan bir başka çalışmadaestentryeglukomannan ınmikotoksinlerin
bazıbiyokimyasalparametreler ilecanlı aOırlıkartış ı üzerindeki olumsuz etkilerini azaın ı!)ı tespit
edil-miştir (Arawind ve ark.2003). Bu çal ışmada yalnız
glukomannan ilave edilen grupta biyokimyasal pa -rametreler ve antieksid an sistemde kontrol ile kı
yasland ı!) ında önemli de!)işiklikler meydana g
el-medi(Tablo 1,2), AlIatoksinlebirlikte glukoman nan verilen AG grubundaki MDA, GSH, SOO, k o-lesterol, glikoz. albumin. total protein düzeylerinin önemli olmamakla birlikte A grubundan yüksek cl-duOu. AST ve ALT düzeylerinin ise daha düşük
ot-duğu dikkati çekmektedir. Yine AG grubundaki bu deOerlerden GSH ve AST düzeyleri hariç di-ğerlerinin G grubunda n farklı olmadı!)ı belirlendi. AG grubu deOerlerinin G grubu deOerlerine yakın
oluşuenazındanglukomannamn bu doz düzeyinde etkisini ortaya koyması açısından önemli olmakla birlikte farklı aflatoksin ve glukomannan dozlarının çalı şılması gerekliliOivardır.
A!latoksin in gerek antieksidan sistem gerekse biyokimyasal parametreler üzerindeki etkileri. hay-vanların maruz bırakıld ı kları allatoksin miktarına. hayvan türüne ve toksikasyonsüresinebaOIıolarak
farklılık göstermektedir.Sonuç olarak buçatışmada
elde edilen veriler literatür bilgiye katkı
saO-lamasının yam sıra kronik toks ikasyonu klinik
bul-gular ortaya çıkmadan tespiti ve uygulanan glu· komannan dozunun etkinli Oi nin belirlenmesi açısındanönem arzetmektedir.
Kaynaklar
Abdel-Wah hab MA, Nada SA, Khalil FA (2002)
Physiologicaland ıoxicologicalrespo nses in rats led
at
-tatoxln- ccnıamıneı ec eıet with or witnoct sercent m a-terials.Animal Feed Sci.'rtec
.
97:209-21 9.Akkuş
i.
(1995) Serbest radikaller ve fizyopat olojiket-kileri.MimozaYayınevi,Konya.129-132.
Arawind KL, Patil V.S.,DevegowdaG.•UmakanlhaB..
GanpuleS.P.(2003) elliciaeyol esle rifiedglucomannan
lo counteract mycctcxccsıs in natural1y conlaminated
t
eeo
on performance and serum biochemical.ha
-emalological paramelers inbroilers.PoullrySel.82:571· 576.Ban\ora
W
,
Bintvihak A, Kumag ai S. (2005) Im-munohistochemical study ol prolileratingcen
nuelear an-tigen (PCN A) in duclding liver ted with aüatoxm B1andest
entec
glucomannan.Tox icon,46,954-957.Beuıler E., DubonQ., Kelly B.M.(1963) lmproved meı
had fort he determina lio n of biood glutathione. J.Lab.
Cün.Med.61,882·888.
Choodhary A.,Verma RJ.(2005) Amelioraliv e eH9C1s ol black tea ext rect on allalox in·induced lipid pero.ıtidation inthe liverol mice.FoodChem.Toxicol.43(1),99--104.
Çelik
1.
,
O{ıuz H.,Demet O.•Boydak M., Dönmez H.H.,Sur E., NizamhOOlu F. (2ooo)a Embryotoxicily Assay ol Al1aloxin Produced by Aspergillus parasil icus NAAL 2999.BritishPoull ry
seeee
e.
41, 401-409.Çelik I., O{ıuz H., Demeı O., Dönmez H.H., Boydak M. Sur E. (2ooo) b Ellicacy ol Potyvinylpotyp yrrolidone in Reducing the lmmunoıoxicity ol Alıatoxin in Growing
ar
eners
.
BritishPouttryScience,41, 430-439.Çelik.
1.,
DemeıO., DOnrnez H.H..O{ıuz H.,Boydak M. (1996) Allatoksin ve Allatoksin Ba!:j:layıcısı Olan Polivinil Polipirolid on (PVPP) Verilen BrOyferlerde Periteneel Makrofajların Fagosilik ve MikrobisidalAktiviteler ininBe -lirlenmesi.VeterinerBilimleriDergisi.12.1,145-151. ErealanG., Liman B.C.,Güçlü B.K.,Atesev er.,KoçA.N., Beyaz L. (2004) Evaluali on ol atratoxın Icxicrty in Ja -panes quails givenvertcusdoses olhidrated sodiumceıclum alurninosilicata . Bull. Vet. Insı. Pullawy. 48: 51, · 517.S
Erenal G., Erbaş O., Ancıoğlu A. (1992) Serbest
ra
-dikaller ve antioks idan sıstemler. Gazi Tıp Dergisi. 3: 243·250.HarveyRB.,Kubera L.F., Phi1lipsT.D., CornierD.E.,Eı.
lisadeM.H.,Hutf W.E.(1991) Oirnunition ol analolcint
o-xicity lOgrowing lambs by dietary supplementalion wilh HSCAS.Am.
J
.
Vet. Res..52:152·156.Koçaci T., ~z H., KurtOOl u V., Dernet Ö. (1998)
Et-tecısol polyv iny1polyprolidone,syn the ticzecnteand ben-ıcnne on serum btochemical and haemalological cha-racters of broiler chickens during anaıcxccse. British Pooltry Science.39.452-4 58.
An aı ()k ~l nveGlukomanmı m nTın~n larda" .
Kıhnç K.(1986)Oxygen recceıs: Iheir production,
lunc-lionandtcxıcefleets. Biyokimya Oergisi.9:3, 59·76.
KleinP.J.,van VleelT.R..HaııR.A.,Coulombe Jr.(2003)
Elfetsol dietary bulylated hydroxytoluene onaflaıoxinBL
relevant metebere enzymes in turxevs. Food and Che
-micalToxicology .41:671-678.
Kubena LF., Harvey R.B.,Philips T.D., Clemenl B.A.
(1993) Ellects ol hydrate sodium caciumelurrvnosacare
on growing enetcxıcosıs in breiter cbıcks. Poullry
Sci-ence,72:651-657.
McKean C.,Tang L, Billam M.,Theodorakis C.W.,Ken
-can R.J.,Wang J.S. (2006) Comparalive ecuteand com
-binative Ic xicity of aflaıoxin BL and T-2 ıoxln inenimals
and immortilazed human cenlines.J.Appl.'rcxtccı., 26
(2): 139-47.
Meki A.MA, Esmail E.E.F., Husscin AA, Hassanein
H.M. (2004) Caspase-3and heat shock protein-70inrat
liver lreated with atlatoxin B1: ellecı ol metatenin. T
o-xıccn.43:511-517.
Oğuz H.,Keçeci T., BirdaneY.O.,ÖnderF.,KurtoğluV.
(2000) Effect ol clinoptilolile on serum biochemical and
haematological characters ol broiler chickens during
at-retexeesis.Research inVeıerinaryScience.69,89·93.
Paı1at S.S., Özcan M., OğuzH.(2001) Biological
supp-ressen ol eüatoxccsıs in Japanese cuan (Columix
co-ıumıx japonica) by dietary addition ol yeast
(Secc-haromyces cerevisiae]. Research inVeıerinary Sci. 71:
207-211.
Raju MVLN., Devegowda G. (2000) Influence of
es-terified glucomannan on perlormance and organ
morp-hology,serum biochemistry and haeınalology in
broners
expcsed lo individual and combined mycoıoxicosis
(al-!aıoxin,cchratoxin and T-2tcxin].Br.Pouü.SCi.41, 640.-650.
Rasıogi R., Snvastava AK., Rastogi KA. (2001) long
lerm eflect of eüetcxe BLon lipid peroxidalion in ratliver
and kidney: cffect ol picroliv and silymarin .Phytotherapy
Research.15,307-310.
Rosa CA, Miazzo R., Magnoti C., Salvano M., Chriac
S.M., Fertere S., Saenz M.,cerveıhc E.C.. Oalcero A.
(2001) Evalual ion ol the efficiacy ol be ntonıt e Irom the
South Argentina lo ameliorate the toxic eftects of
et
-taıcxininereners.PoutırySci.80:139-144.
Slater TF. (1984) Overwiev ol metbcıs used for
de-decting lipidpercxıda nc n. Methods in Enzymotogy. LOS,
283·305.
Soliman KM., Ei- Faramawy AA,Zakaria SM.,Mekkawy
SH. (2001)Manitaringthe preventıve eflecl of hydrogen
peroxide and gamma-radiation of aneıoxccsıe in
gro-wing rabbits and the eüect ofcooking on allatoxin re·
sidues.J.Agric.Food Chem. 49(7), 3291·5.
Yousef ML, Salem MH., Kamel KI, Hassan GA., E
I-Nouly FO. (2003) Influence ol ascorbic acid
supp-Iemenlation on the haemaıological and clinical
bi--ochemistry pererneters of male rabbils exposed ıo at