Karamanlı Belediye Başkanı
Fatih SELİMOĞLU;
Her geçen gün daha da popüler olan ve sık sık
araştırılan cevizin faydaları sağlık açısından
gündemden düşmemektedir. Ülkemizde bolca
yetişen cevizin faydalarını bilim insanlarımız
araştırsa da tüketici yararının farkında.
Bu yüzdendir ki ülke genelinde ceviz yetiştiriciliği
bir hobi olmaktan çıkıp ticari gelire dönüşmüştür.
Ceviz sağlıklı yağlar, lifler, vitaminler ve mineraller
içerir. Ceviz diğer yaygın sert kabuklu kuru
yemişlerden daha yüksek oranda antioksidan
aktivitesine sahiptir. İç cevizin etrafını saran
zarda, E vitamini, melatonin ve polifenol adı
verilen bileşiklerin antioksidan özelliği sağladığı
bilinmektedir.
Burdur’un markalaşmış yiyeceklerinden biri
olarak bilinen ceviz ezmesi de ‘Burdur’da neden
ceviz’ söyleminin bir göstergesidir. Burdur’da
ceviz deyince markalaşmış, ilçe girişinde ceviz
figürlerinin bulunduğu Karamanlı ilçesi Belediye
Başkanı Sayın Fatih Selimoğlu ile yaptığımız
söyleşiyi yayınlıyoruz.
DERGİ AYRINTI
DERGİ AYRINTI: Karamanlı Belediye Başkanı Sayın Fatih Selimoğlu, Karamanlı neden cevizle anılıyor? Desek bize ne dersiniz?
Karamanlı Belediye Başkanı Fatih Selimoğlu: Neden
Karamanlı cevizi dersek daha doğru olur çünkü; bizler Bur-durlu olarak ceviz ezmesi ile ün salan markalaşan bir iliz. Ülkemizde ceviz ezmesi yapan üreten başka bir il yok. Ce-viz ezmesi Burdura özgü bir tatlı çeşididir. Bu tatlı çeşidi-ni atalarımız-büyüklerimiz, kışın cevizin içiçeşidi-ni kabuğundan çıkarırken kalan küçük parçaları dibekte ezip şekerle karış-tırarak, hatta içine ince irmik katarak çoğalttıkları bir tatlı çeşidi. İşte burada da Karamanlı cevizinin önemi devreye giriyor çünkü; Karamanlı cevizinin içi biraz sarımsı olur. Bu da yağ miktarının yüksek olmasından kaynaklanmakta. Bu-gün ülkemizde yetiştirilen cevizlerin çoğunun içi beyazdır. İnsanlarımız beyaz ile sarımsı olmasının arasındaki farkı bilmemektedir. Coğrafi yapı olarak Karamanlı ilçemizde ve köylerimizde yetişen cevizlerimizin içi sarımsı olur ve çok yağlıdır. O yüzdendir ki Karamanlı cevizi daha çok tu-tulmaktadır ve Karamanlı deyince cevizin önemi ön plana çıkmaktadır. Bizlerde belediye olarak her sene ceviz şenlik-leri düzenledik. Bu sene Covid-19 dolayısı ile şenlikler yap-mıyoruz ancak belediye olarak ceviz yetiştiriciliği üzerinde titiz durmaktayız.
AYRINTI: Sayın Selimoğlu, Karamanlı ilçesinde bugün üretici ceviz yetiştirmenin karşılığını alabiliyor mu?
Selimoğlu: Tabi ki üreticilerimiz karşılığını alabiliyor. Bugün
Karamanlı’da yetişen ceviz aranır bir konumda. İlçemizde yıllık olarak onlarca ton yakın ceviz yetişiyor çiftçimize bir getirisi var. Çiftçimizde ülke ekonomisini göz önüne alırsak zaman zaman başka dallara yönlense de bizler Karamanlı cevizinin önemini anlatarak, teşvik ederek yeni dikim sa-haları araziler oluşmaya başladı. Şunun bilinmesini isterim bu Karamanlı cevizi yağ oranı, sağlığa faydası ile kullanılan yerlerde aranan bir cevizdir.
AYRINTI: Sayın Selimoğlu, bizlere cevizin faydasından da bahseder misiniz?
Selimoğlu: Ben tıp insanı değilim, eğitimciyim ancak;
araş-tırma yapan hocalarımızın yazdıklarından okuduğum ka-darıyla anlatayım. Ceviz sağlıklı yağlar, lifler, vitaminler ve mineraller içerir. Cevizler, diğer yaygın sert kabuklu kuru yemişlerden, daha yüksek oranda antioksidan aktivitesine sahiptir. İç cevizin etrafını saran zarda, E vitamini, melato-nin ve polifenol adı verilen bileşikler antioksidan özelliği sağladığı bilinmektedir. Bir çalışmada, yemek sırasında ce-viz tüketmenin, kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL’nin yemekten sonra oluşturduğu oksidatif hasarını önlediğini hocalarımızın yazdığı makalelerden okumaktayız. Oksitlen-miş LDL denen kötü kolesterol, atardamarlarda birikmeye eğilimlidir bunu önlediği de yazılmaktadır.
Ceviz, omega-3 yağı açısından da diğer kabuklu kuru
mişlerden önemli ölçüde daha yüksek değere sahiptir. Ce-viz de dahil olmak üzere bitkilerden elde edilen omega-3 yağlarına, alfa-linolenik asit (ALA) denir. Bu, vücudun ken-disinin üretemediği, dışarıdan alınması gereken bir yağdır. Tavsiye edilen günlük ALA miktarı; erkekler için 1,6 g; ka-dınlar için 1,1 gramdır. Tek bir ceviz porsiyonu ile günlük alınması gereken miktar karşılanabilir. Gözlemsel çalışma-lar, günde yenilen her gram ALA’nın kalp hastalığından ölme riskini %10 azalttığını göstermiştir.
Cevizin bir diğer özelliği ise enflamasyonu azaltmasıdır. Ce-viz, içerdiği polifenoller ile oksidatif strese ve enflamasyona karşı savaşır. Cevizdeki ALA omega-3 yağ, magnezyum ve amino asit arginin de enflamasyonu azaltabilir. Alzheimer, diyabet ve daha birçok kronik hastalığın mekanizmalarında enflamasyon belirteçlerinin rol oynadığı düşünüldüğünde cevizin bu hastalıklar üzerindeki önleyici etkisi olduğu bi-linmektedir.
Ceviz bağırsak sağlığı açısından da çok yararlıdır. Kanserden korunma-da cevizin klinik olmayan hücre kül-türü ya da hayvan deneyleri ve insan gözlemsel çalışmaları, ceviz yemenin meme, prostat ve kolorektal kanserler de dahil olmak üzere bazı kanserlere tutulma riskini azaltabileceğini düşün-dürmektedir. Kilo vermede de cevizin faydaları görülmektedir. Cevizler ka-lorili olsa da, çalışmalar cevizin iştah kontrol etmede yardımcı olabileceğini ortaya koymaktadır.
Tip 2 diyabeti yönetmede cevizin fay-daları
Gözlemsel çalışmalar, cevizlerin daha düşük tip 2 diyabet riskiyle bağlantılı olmasının bir nedeninin, kilo
kontrolü-ne yardımcı olmaları olduğunu göstermektedir. Aşırı kilolu olmak, kan şekeri yükselmesine neden olabilir ve diyabete yakalanma riskini arttırır. Bununla bera-ber ceviz yemek, kilo kontrolü üzerindeki etkilerinin ötesinde mekanizmalarla kan şekerini kontrol etme-ye yardımcı olduğu bilinmektedir.
Cevizin tansiyon kontrolü üzerindeki olası etkileri Yüksek tansiyonu olan kişiler, kalp hastalığı ve inme geçirme riskine sahiptir. Bazı çalışmalar, ceviz yeme-nin, yüksek tansiyonu olan kişiler ve stres altındaki sağlıklı kişiler de dahil olmak üzere kan basıncının düşürülmesine yardımcı olabileceğini düşündür-mektedir.
Cevizin zihin sağlığı üzerindeki faydaları
Çok eskiden beri cevizin şekli beyine benzediği için beyine iyi geldiği düşünülmekteydi. Her ne kadar bu benzerlik tesadüfi olsa da ceviz gerçekten de beyin sağlığı-nı korumada önemli besinler içermektedir.
Cevizin erkek üreme sağlığı üzerine faydalı olduğu bilin-mektedir
İşlenmiş gıdalar, şeker ve rafine tahıllar açısından yüksek olan tipik batı diyetlerinin, sperm fonksiyonunun azalma-sıyla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Ceviz yemek, er-keklerde sperm sağlığını ve üremeyi desteklemeye yardım-cı olduğu bilinmektedir.
Kolesterol açısından cevizin faydaları olduğu bilim adam-larımız tarafından söylenmektedir. Cevizin kötü kolesterolü düşürüp iyi kolesterolü arttırdığı makalelerde yazılmakta-dır.
Bu kadar sağlıklı bir ürün Karamanlımızda bir marka olarak yetiştirildiği için mutluyum. Biz diyoruz ki cevizin içi beyaz değil sarımsı olması gerek…
