Unlu ı urk ozanı, doğumunun /
jü
. yıldönüm ünde tüm dünyada çeşitli etkinliklerle anılacak
Yunus Em re banş için kucaklayacak
I T N F ^ r ’O
UNESCO tarafından ‘sevgi yılı’ ilan edilen
il«*, ^ ; ı — --- — — --- Îl__________________________1991’de, Yunus Emre ile ilgili konserler,
söyleşiler, gösteriler düzenlenecek.
A Y Ş E S A Y IN
ANKARA— Ünlü Türk oza nı Yunus Emre 750. doğum yıl dönümünde tüm dünyada anı lacak. UNESCO tarafından
“Yunus Emre Sevgi Yılı’ ilan edi len 1991 içinde, dünyanın dört bir yanma ulaşacak olan Yunus Emre, “barış ve dostluk çağrısı”
yapacak. Kültür Bakanlığının
organizasyonu ile gerçekleşecek olan sevgi yılında, Yunus Emre Avrupa’dan Asya’ya değin tüm insanları kucaklayacak.
“Dünya benim rızkımdır Halkı benim halkımdır” “ Barış ve sevgi üzerine özlemler” gerçekleşmese de Yu nus Emre’nin evreni, konserler, söyleşiler, gösterilerle dünya in sanlarına ulaşacak. Kültür Ba kanlığının organize ettiği ve
UNESCO tarafından tüm dün yada ilan edilen “Yunus Emre Sevgi Yılı”nda kısa süre önce yi tirdiğimiz besteci A. Adnan Say- gun’un “Yunus Emre” oratoryo su Asya ve Avrupa’yı dolaşacak. Ayasofya’da 15 ocaktaki muhte şem konserin ardından 9 şubat ta Moskova’da başlayarak Sov- yetler Birliği’ndeki birçok Türk cumhuriyetini dolaşacak.
Şef Hikmet Şimşek yöneti mindeki Sovyet radyo koro ve orkestrası 9 şubatta protokole özel bir konser verdikten sonra 10 şubatta da 2 bin kişilik salon da seslendirilecek. Yunus Emre Oratoryosu daha sonra Azer baycan Devlet Orkestra ve Ko rosu eşliğinde, Azerbaycan, Ta cikistan, Türkistan, Kırgızistan- da seslendirilecek. Oratoryo Öz bekistan ve Kazakistan’dan son ra doğu, gezisini tamamlayacak.
Oratoryonun Batı gezisi ise 4 Eylül 1991’de Vatikan ve Roma’- da verilecek konserlerle başlaya cak. Daha sonra Frankfurt, Bonn ve Hollanda’da yine lenecek.
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası da 17 martta “Berlin Anadolu Medeniyetleri Festiva-
li”nin kapanışında Ulvi Cemal Erkin ve Ferit Tüzün’ün yapıt larını seslendirecek. Aralık 1991’de ise Yunus Emre Parisli lerle birlikte olacak. Fransız ti yatro yazarlar ve oyuncuları ta rafından organize edilecek “Yu nus Emre Şiir Gecesi” düzenle necek. Ünlü Pompidou Salonu’n- da düzenlenecek gecede Yunus Emre’nin şiirleri Türkçe, İngiliz ce ve F ransızca olarak okunacak.
Türk hafif müziği sanatçıları
Esin Afşar, Ayla Algan ve Le- man Sam, Avrupa ve Ameri ka’nın çeşitli kentlerinde vere cekleri konserlerde Yunus’un el çileri olacaklar.
ABD ve Fransa’da bazı üni versitelerde Yunus Emre’nin fel sefesi ve sanat üzerine söyleşiler, paneller düzenlenecek.
Yurtiçinde ise yaz aylarından itibaren “sevgiye çağrı” konser leri düzenlenecek. Bu çerçevede temmuz ayı içinde Bodrum Ka- lesi’nde ‘Sevgiye Çağrı’ konseri düzenlenirken Çeşme Festivali’nde de ana tema Yunus Emre olacak. Haziran ayı başın da İstanbul Topkapı Sarayı Bahçesi’nde özel bir konser dü zenlenirken İzmir Kültür ve Sa nat Vakfı Efes’te konser gerçek leştirecek.
Sanatçıların Yunus’lu yılı
“ Devlet büyükleri” savaşta
“ neler elde ederiz, neler kaybe deriz” hesabı yapadursunlar, birçok sanatçı yıl içinde Yunus Emre için üretip, Yunus Emre söylecekler.
Yunus Emre’nin sesini As ya’dan Amerika’ya, Avrupa’ ya taşıyacak olan Esin Afşar,
tam bir “ Yunus tutkunu.”
1969’dan bu yana onun dizele rini besteleyip söyleyen sanat çı kendi deyimiyle “ sonradan Yunusçu değil.” Afşar, Emre’- yi tutuculuğun, yobazlığın, sa vaşın, kinin karşısında bir in san olarak yorumluyor.
“ Yunus Emre’de gerçek in san sevgisi, Tanrı sevgisi görü yoruz. Fanatizme, tutuculuğa karşı, keşke herkes Yunus Em re çizgisinde dindar olsa” diye özlemini dile getiriyor Afşar.
Yunus Emre bugün Fransa’ da Sorbonne Üniversitesi’nde ders olarak okutuluyor. Uzun yıllar Fransa’da kalan ve “ Yu nus çalıp Yunus söyleyen”
Esin Afşar da bu çalışmaları yakından izlemiş bir sanatçı. Emre’nin Mevlana, Hacıbektaş Veli gibi ünlü düşünürlerin ay nı dönemde yetiştiğine dikkat çeken sanatçı, onu bir yönüyle ayırıyor, “ Türkçe kullanmış, Türkçeyi yüceltmiş” diyor.
Yazar Sabahattin Eyüboğlu, “ Yunus Emre” adlı kitabında ünlü ozanı, Fransız ozan Vil- lon’a benzetiyor:
“ Yunus’tan 150 yıl kadar sonra onun gibi belalı, kanlı, kargaşalı bir çağda yaşamış Fransız şairi François Villon’- un kendi edebiyat tarihindeki
yeri, Yunus’un bizimkindeki yerini andırır. Yunus nasıl Arapça ve Farsça’ya karşı Türkçeyi yüceitmişse Villon da Latince ve Yunanca’ya karşı halkının dilini yücelt m iş... Ne var ki ah ne yazık ki biz Yunus’un ardından gitme m işiz.”
Türkiye’de olduğu kadar yurtdışında da felsefesi, eserleri okutulan bu Yunus Emre kim,
im
lentiler masal olmuş, ama onun “ garip” yaşantısına kim se tam olarak girememiş. Şu günlerde Kültür Bakanlığı tara fından sipariş edilen Yunus Emre operasının librettosunu hazırlayan Orhan Asena, bu çalışması için, Yunus Emre üzerine geniş bir araştırma yap mış. Asena, Yunus Emre’nin Mevlana ve Hacıbektaş Veli’- yle aynı dönemde yaşadığına
CEM KARACA— Yunus’u rock müzikle yorumlayacak
nerede yaşamış, kimlerle düşüp kalkmış? Tarih sayfalarına ba kıldığında Yunus Emre’nin
“ özel yaşamı” na ilişkin kayıt lara rastlamak çok zor. Anado lu’da 7 yerde mezarı bulunan ve son olarak Azerbaycan’da bulunduğu belirtilen Yunus Emre’nin yaşamı, Yazar Orhan A sen a’ya göre “ şiirlerinin gölgesinde” kalmış, Anadolu insanının böylesine sahiplendi ği Yunus Emre’ye ilişkin
söy-ESİN AFŞAR — Tam bir ‘Yu nus Emre tutkunu’
dikkat çekerek, “ üçü de aynı şeyi söylemiş; barış” diyor.
Cem Karaca’nm müziklerini yapacağı ve “ rock opera” tü ründe bir eser ortaya çıkacağı nı anlatan Asena, Yunus Em re’nin yaşamına ilişkin kesin bilgiler bulunmaması nedeniy le onu anlatmanın daha zor ol duğunu belirterek, “ Çünkü şi irleri Yunus Emre’nin kendisi ni gölgede bırakmış, ben bazı kitaplardaki bazı menkıbe par
çacıklarını yakalayarak esere yön veriyorum” diyor. Asena şöyle yorumluyor Emre’yi:
“ Yunusta aşk tek temadır. Hacıbektaş ve Mevlana’dan farklı yönleri, topluma yönelik, siyasal anlamda bir tavrı yok tur. Tanrıyı toplumun bir par çası olarak görmüş ve ona yak laşmış, bu, kaçış gibi gelmiştir bana, aşkı, sevgiyi belki de top lumsal sorunların çözümünün an titezi olarak görmüş. Yunus’- ta tensel aşkın yerini tinsel aşk almıştır. Bir insanı sevmek ye rine tüm insanlara kucak aç mış. Yunus’un tüm insanlara yönelik mesajı şu: Sevgi, dost luk, barış...”
Yunus’u “ rock müzik” le yo rumlamaya hazırlanan Cem Karaca, “ Yunus’u şimdiye de ğin yorumlanagelen biçiminden ayırarak konuya yaklaştığını”
ifade ediyor. “ Yunus Emre son derece karamsar müzik form ları ile mistik yönü dile getiri lem eyecek kadar bir sevdalıdır” diyor K araca.
AÜ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü ö ğ retim Üyesi Prof. Dr. Şahin Yenişehirlioğlu da gelmiş geç miş her kuşağın en az bir sava şa tanık olduğunu kaydederek,
“ Geriye ne kalıyor, insanca ya şamak. İnsanca yaşamak, öz gürlüğe, hakka hukuka daya nır, insanı insan olarak görme ye dayanır. İşte Yunus Emre de yeryüzündeki bütün filozoflar gibi ‘insanca bir y aşam ’
istiyor” diyor.
