• Sonuç bulunamadı

Afyon Kocatepe Üniversitesinden Manda Yetiştiriciliğine Modern Bir Yaklaşım

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Afyon Kocatepe Üniversitesinden Manda Yetiştiriciliğine Modern Bir Yaklaşım"

Copied!
4
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

AFYON KOCATEPE

ÜNİVERSİTESİNDEN

MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİNE

MODERN BİR YAKLAŞIM…

Doç. Dr. Emine Hesna KANDIR

AKÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi

(hesnasahin03@gmail.com)

(2)

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 40

ÖZET: Türkiye’de son 30 yılda manda populasyonunda gözlemlenen gerileme, manda yetiştiricilerinin entansif üretim şartlarına ayak uyduramamalarından kaynaklanmaktadır. Bu projede; ilk kez bir üniversite bünyesinde, hayvan refahı kriterl-eri gözetilerek kurulan modern mandacılık tesislkriterl-erinin; Türkiye’deki manda yetiştiricilerine model olması ve sektöre yeni bir bakış açısı kazandırması amaçlanmıştır.

Hayvan refahı standartlarına uygun, modern ve örnek tesisimizde; entansif manda yetiştiriciliğine yönelik gerekli teknik alt yapı sağlanmış olup, Anadolu mandalarının verim düzeylerini ve ürün çeşitliliğini artırmayı planlayan ve mandacılığın ülke ekonomisine katkısını yükseltmeyi hedefleyen araştırma ve geliştirme (AR-GE) çalışmaları ile manda yetiştiricilerine yönelik eğitim ve sertifikasyon programları düzenlenecek olup, bu faaliyetler ile ülkemizde manda yetiştiriciliğinin tekrar cazip hale getirilmesi ve sürdürülebilirliği sağlanmış olacaktır.

ANAHTAR KELİMELER: Manda, modern manda barınağı, sürü idaresi, Afyonkarahisar

A Modern Approach from Afyon Kocatepe University to Water Buffalo Management

Summary : The observation of drawback in buffalo population in Turkey in last 30 years is due to the inability of the farmers to keep pace with the requirements of intensive produc-tion systems. The buffalo unit which was established by taking the animal welfare criteria into account in this project is the first one in a university in Turkey and aimed to be a model to the buffalo breeders and also help to industry to gain a new perspective in this business.

Necessary technical substructures have been completed in our example facility of intensive buffalo rearing taking the animal welfare standards into account. Improving the productive level of Anatolian buffaloes and increasing the product variety are among the aims of our R & D works. Apart from these, training and certification programs will be organ-ized and it is believed that these activities will help to bring up the buffalo farming more attractive and more sustainable work in the rural areas of our country.

Keywords: Water buffalo, modern water buffalo unit, herd management, Afyonkarahisar.

Doç. Dr. Emine Hesna KANDIR

AKÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi

(hesnasahin03@gmail.com)

AFYON KOCATEPE

ÜNİVERSİTESİNDEN MANDA

YETİŞTİRİCİLİĞİNE

MODERN BİR YAKLAŞIM…

Türkiye’de 1980lerde 1 milyon baş mandadan bahsedilir iken, 2007 yılında ise bu muazzam rakam 84.705 başa kadar düşmüştür. Son yıllardaki bu önemli derecedeki azalış; tarımdaki modernizasyona bağlı olarak, ülkemizde manda yetiştiriciliği için uygun arazilerin yok olması, entansif yetiştiriciliğe manda yetiştiricilerinin ayak uyduramaması, sığırlara oranla geç yaşlarda verim vermel-eri ve vvermel-erimlvermel-erinin de düşük olması ve o dönemlerde manda yetiştiriciliğine devlet tarafından teşvik verilmemesi gibi sebeplerden kaynaklanmıştır. Ancak 2008 yılında manda populasyonundaki bu dikkate değer azalış fark edilerek, bakanlar kurulu kararı ile tarım bakanlığı, yetiştiricilere anaç manda teşvikleri ödemeye başlamıştır. Teşvikler ile birlikte 2012 yılında manda populasyonu 107.435 başa ulaşmıştır. Her yıl yayımlanan destekleme kararlarına istinaden ödenen teşvikler, 2013 yılı için anaç manda başına 350 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca populasyonundaki bu ciddi azalıştan dolayı Anadolu Mandası, 2011 yılında, Türkiye’de biyolojik

varlıklara ait gen kaynaklarının korunmasına yönelik proje (Türkhaygen-I) kapsamına alınmıştır. Çeşitli illerde kurulan damızlık manda yetiştiriciler birlikleri de üreticilere destek olmaktadır.

Özel sektörde olduğu kadar, kamu sektöründe de manda yetiştiriciliği hususunda büyük gelişmeler vardır. Kamu

sektöründe ilk kez Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ), Zafer Kalkınma Ajansının %50 hibe desteği ile büyük ve modern bir pilot manda tesisi kurmuştur.

AKÜ Rektörlüğü ve Zafer Kalkınma Ajansı işbirliği içerisinde Temmuz 2012’de, Sürdürülebilir Kırsal Kentsel Alt Yapı Mali Destek Programı kapsamında Manda Yetiştiriciliğini desteklemeye yönelik bir alt yapı projesine başlanmış, “Kocatepe Hayvancılık Araştırma Merkezinde (KÜHAM) Modern Manda Yetiştiricilik Sisteminin Kurulması” (SÜKAP/A/2) başlıklı proje, 18 aylık süreçte, 1,8 milyon TL lık bütçe ile tamamlanmıştır. Koordinatörlüğünü yürüttüğüm projede, AKÜ Veteriner Fakültesi öğretim üyelerinden; Prof. Dr. İsmail Bayram, Prof. Dr. Abdullah Eryavuz, Doç. Dr. İ. Sadi Çetingül, Doç. Dr. Hikmet Keleş, Yrd. Doç. Dr. Cangir Uyarlar ve Yrd. Doç. Dr. M. Fatih Bozkurt da görev almışlardır.

(3)

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 41

Kurulan “Modern Mandacılık Tesisleri”nin açılış töreni ise 3 Mart 2014 Pazartesi günü, AKÜ Kocatepe Hayvancılık Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir.

Bu proje sayesinde; Hayvan refahı standartlarına uygun inşa edilen modern tesiste entansif manda yetiştiriciliğine yönelik gerekli teknik alt yapı sağlanmıştır. Proje kapsamında 4800 metrekarelik alan üzerine, 3162 metrekaresi kapalı alan olmak üzere toplam yarı açık tarzda 4 adet yeni bina yapılmıştır. Bu binalardaki birimler; manda barınağı (koordinasyon merkezi, enformasyon birimi, teknik hizmetler birimi), malak barınağı, doğumhane ve revir ile süt sağım ünitesinden (sürü yönetim odası, süt depolama odası) oluşmaktadır. Her bir manda için açık ve kapalı gezinti alanlarında 10’ar metrekarelik alan tahsis edilmiştir. Manda barınağının içerisinde kaşıntı fırçaları, otomatik suluk sistemleri yerleştirilmiş, yazın aşırı sıcaklarda mandaları serinletmek üzere duş sistemi planlanmıştır.

(4)

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 42

Barınağın temizliği otomatik zincirli sıyırıcı sistemi yapılmaktadır. Süt sağım sistemi 2x5 balık kılçığı tarzında düzenlenmiş olup, aynı anda 10 adet mandanın birlikte sağılmasına imkân tanımaktadır. Sağım sonrası sütler, otomatik olarak kendinden soğutmalı süt soğutma tankına gönderilmektedir. Sağım sistemi ile entegre çalışan sürü yönetim ve takip sistemi ise sağmal mandaların boyunlarına takılan vericili kolyeler ile otomatik olarak bilgi toplamaktadır. Her bir kolye, sürü takip sistemine kaydedilen kulak numaralarını bilgisayara göndermekte ve sağım esnasında her bir mandanın kaç litre süt verdiğini görme imkânı sağlamakta birlikte, sistem tarafından kayıt altına alınan veriler ile anlık ve dönemsel olarak bireysel süt verim takibi yapılabilmektedir.

Türkiye’de ilk kez bir Üniversite bünyesinde kurulan modern mandacılık tesisleri ile yurdumuzda manda yetiştiriciliğine yeni bir bakış açısı kazandırmak ve yetiştiricilere örnek olmak sureti ile yeniden manda populasyonunu artırmak ve manda yetiştiriciliğinin sürdürülebilirliğini sağlamak mümkün olacaktır.

Tesislerde, Anadolu Mandalarının verim düzeyler-ini ve ürün çeşitliliğdüzeyler-ini artırmayı ve mandacılığın ülke ekonomisine katkısını yükseltmeyi hedefleyen araştırma ve geliştirme (AR-GE) çalışmaları yapılacaktır. Manda ürünlerinin kalite, kantite ve çeşitliliğinin artırılması ürünlerin katma değerini artırırken, Afyon-karahisar ili ile özdeşleşmiş olan manda kaymağının ve manda sucuğunun yok olma tehlikesi de tamamen ortadan kaldırılacak ve ilin sahip olduğu unvanın sürdürülebilirliğine katkıda bulunulacaktır. Ayrıca manda yetiştiricileri için eğitim faaliyetleri düzenle-necek olup, sertifikasyon programları da oluşturulacaktır.

Çiftliğimizdeki mandalarımız; halen yabani tabiatlarını korumaya devam etseler de kurulan yeni sisteme adapte olmakta pek de zorlanmadılar. Mandaların gezinti alanlarında sallanarak yürüyüşlerine, kaşıntı fırçasında kaşınmak için sıraya girişlerine, otomatik sağım sisteminde sakince sağılmayı bekleyişlerine, malakların biberon ile süt içişlerine şahit olmak isterseniz, Afyon Kocatepe Üniver-sitesi Veteriner Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Uygulama Çiftliği, Konya yolu, 13. Kilometredeki adresimize ziyaretlerinizi bekliyoruz. (Ziyaret için önceden bilgi vermenizi rica ederiz. Proje için ayrıntılı bilgiye www.sukap.aku.edu.tr adresinden ulaşmak müm-kündür).

Yeni Modern Manda Tesislerimizin; vatana, millete, devlete ve tüm hayvancılık camiasına hayırlı olmasını diler, hepinize saygılarımı sunarım.

Referanslar

Benzer Belgeler

Bu yedi bend şunlardır: Ayvat ben­ di, Büyük bend, Paşa deresi bendi veya Küçük bend, Karanlık topuzu bendi, Kirazlı bend, Sultan Mahmud Bendi, Valide

Nitekim çalışmamızda US tedavisi alanlarda ağrı, uyuşukluk ve semptom şiddet skorundaki altı aya kadar süren, fonksiyonel kapasitede ise sadece tedavi sonrasında

ÓıÜîÓĨ ßĻè īĨ ØïĻĝĐ ÙĩĥġĘ ±ÙĕĻāĤÒIJ ĵĭđĩĤÒ ÙĘIJóđĨ īĨ ÙĝÝýĨ ÓıĬŶ (ïĝĐ) ± ĪôIJ ĵĥĐ ĹıĘ ØïĻĝĐ ÓĭıĘ ±ÙĐij×ĉĨ ĵĭđĩÖ ÙđĻ×ĈIJ ±ÙĄIJóęĨ ĵĭđĩÖ ÙąĺóĘIJ

• Modern kuram: Çalışanların karmaşık olduğunu ve çeşitli faktörler tarafından motive edildiğini öne sürmektedir. Örgütler dinamik ve açık sistemler olarak

dern dans topluluğunda da çalışmaya başladı, ilk korc- ögrafilerini 1974 yılında izzet öz'ün ‘Sihirli Lamba' adlı TV programı için kısa danslar

Sonra, Ruhi Su’nun sevgili eşi Sıdıka Su’dan öğ­ reniyoruz ki, bu alandaki imece girişimlerinin tari-t hi çok gerilere gidiyor.. Bundan sonrasını Sayın Sıdıka

Bu çalışmada, manda deri atıklarından jelatin üretimi için en iyi ekstraksiyon metodunun belirlenmesi amaçlanmış ve manda derisi budama atıklarından 4 farklı ekstraksiyon

sulama kanallarıyla iletilmesiyle sağlanır. Çalışma alanımızın ortasından Yeşilırmak geçmekte olup, alanın denizden yüksekliği 527- 1135 m arasında değişmekte