160 Turkish Journal of Geriatrics
2011; 14 (2) 160-163
Koray AYDO⁄DU
Atatürk Gö¤üs Hastal›klar› ve Gö¤üs Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Gö¤üs Cerrahisi Klini¤i ANKARA Tlf: 0312 355 21 10 e-posta: dr.k.aydogdu@hotmail.com Gelifl Tarihi: 14/08/2009 (Received) Kabul Tarihi: 04/12/2009 (Accepted) ‹letiflim (Correspondance)
Atatürk Gö¤üs Hastal›klar› ve Gö¤üs Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Gö¤üs Cerrahisi Klini¤i ANKARA Koray AYDO⁄DU
Ertan AYDIN
Mahmut GÜLGÖSTEREN Göktürk FINDIK
Nurettin KARAO⁄LANO⁄LU
LUNG HYDATID CYST CAUSING VENA CAVA
SUPERIOR SYNDROME:A CASE REPORT
VENA CAVA SUPER‹OR SENDROMUNA NEDEN
OLAN AKC‹⁄ER K‹ST H‹DAT‹⁄‹ OLGUSU
Ö
ZH
idatik kist hastal›¤› s›kl›kla Turkiye ve baz› Akdeniz ülkelerinde gözlenen önemli bir sa¤l›kproblemidir. Hidatik kist, primer inokulasyon ile en s›k karaci¤er ve akci¤eri tutar. Gerek kara-ci¤er gerekse akkara-ci¤er yerleflimli hidatik kist hastal›¤› ülkemizde hala önemli bir halk sa¤l›¤› soru-nu olmaya devam etmektedir. Primer infeksiyon d›fl›nda bulaflma için di¤er bir yol ise, mevcut kis-tin rüptürü sonucu serbest kalan protoskolekslerin hematojen, lenfatik ve do¤rudan transdiyaf-ragmatik yol ile yay›lmas›d›r. Hastal›k ço¤unlukla asemptomatik olup, kistin boyutuna ve lokalizas-yonuna göre de¤iflik semptomlar görülebilir. Bu yaz›da nonspesifik gö¤üs a¤r›s› ve vena cava sü-perior sendromu klini¤i flikayetleriyle seyreden dev akci¤er kist hidatik olgusu sunulmufltur.Anahtar Sözcükler: Kist Hidatik; Vena Cava Superior Sendromu; Cerrahi.
A
BSTRACTH
ydatid disease is a serious health problem which is encountered frequently in Turkey and so-me other Mediterranean countries. Hydatid cysts are located most frequently in the liver and lung with primary inoculation. Both lung and liver hydatid cysts are still an important public he-alth problem in our country. Another way of inoculation other than primary infection is sprea-ding of protoscolexes which become free after the rupture of the current hydatid cyst, via hema-togenous, lymphatic and direct transdiaphragmatic route. While the disease is usually asympto-matic, various symptoms can be seen depending on the localization and the dimension of the current cyst. In this paper, a case with a huge lung hydatid cyst presented with nonspecific chest pain and symptoms of vena cava superior syndrome has been presented.Key Words: Echinococcosis, Superior Vena Cava Syndrome; Surgery.
O
LGUS
UNUMUG
‹R‹fiE
kinokokkosis ve hidatidosiz terimleri ekinokok cinsi ses-todlar›n eriflkin ve larva (metasestod) flekillerinin yol açt›-¤› genellikle kontamine g›dalar ile bulaflan ›l›man iklimli bölgelerin özellikle k›rsal kesimlerinde gözlenen zoonotik bir enfeksiyondur (1,2). Echinococcusun insanda hastal›k yapan dört türü olup, en s›k görülenleri kistik ekinokokusa neden olan Echinococcus granulosis (EG) tir (3). EG 2-7mm boyun-da 0.6 mm eninde yaklafl›k 3-4 halkaboyun-dan oluflan küçük bir hermafrodit parazittir.‹nsanlara bulafl kontamine yiyecekler ve su ile olmaktad›r. Al›nan yumurtalar geliflimlerine incebarsaklarda devam eder-ler. ‹ntestinal mukozaya kancalar›yla tutunurlar. Embriyo je-junum ve ileum duvar›ndan portal ven yada periduodenal ve perigastrik lenfatiklere geçer, portal ven ile öncelikle karaci-¤ere ulafl›r. Pulmoner kistler genellikle karaci¤er kistlerine sekonder geliflir. Periduodenal ve perigastrik lenfatik kanallar torakomediastinal lenfatiklerle ve torasik ductus ile ba¤lant›-l›d›r. Bu da karaci¤er kisti olmadan akci¤erin enfekte olmas›-n› aç›klar.
Hidatik kistler ya primer inokülasyon yada sekonder yay›-l›mla vücudun her bölgesinde görülebilir. En s›k yerleflim ye-ri karaci¤er (%60-70) olup bunu akci¤er (%20-25) izler. Ge-rek karaci¤er geGe-rekse akci¤er yerleflimli hidatik kist hastal›¤› ülkemizde hala önemli bir halk sa¤l›¤› sorunudur. Intakt
hi-datik kistler atefl, halsizlik ve kilo kayb› gibi sistemik belirti-ler vermezbelirti-ler. Pek çok vakada kist (%30-50) asemptomatiktir ve tesadüfen klinik yada radyolojik olarak tan› konur (4). Semptomlar genellikle kist taraf›ndan oluflturulan kompres-yonuna ba¤l›d›r. Mediastinal yerleflimli büyük hidatik kistler bazen Horner Sendromuna neden olabilirlerken bazende özo-fagus, kalp, trakea ve büyük damarlarda bas› semptomlar›na sebep olabilirler (4,5). Olguda sa¤ akci¤er yerleflimli dev kist hidati¤in vena cava süperiora yapt›¤› bas› nedeniyle ortaya ç›-kan vena cava süperior sendromu bulgular› gözlenmifltir.
O
LGUS
UNUMUU
zun süredir nefes darl›¤› ve gö¤üs a¤r›s› flikayeti olan 60yafl›nda erkek hastan›n son zamanlarda mevcut flikayetle-rine, boynunda flifllik ve bafl a¤r›lar› flikayetleri eklenince bir sa¤l›k kurulufluna baflvuruyor. Burada çekilen postero-anteri-or akci¤er grafisinde sa¤ hemitpostero-anteri-oraks› hemen hemen tama ya-k›n dolduran kistik lezyon (fiekil 1) ile uyumlu görünüm iz-lenince klini¤e yönlendirilen hasta yat›r›ld›.Klin¤e baflvurusunda yap›lan fizik muayenesinde bilateral boyun venlerinde ve yüzünde ödem izlendi. Dinlemekle sa¤ hemitoraksta solunum sesleri azalm›flt›. Laboratuvar testleri lökositoz ve eozinofili haricinde tamamen normaldi. Toraks ve üst abdomen tomo¤rafisinde sa¤ hemitoraks› tama yak›n dolduran ve vena cava süperioru yandan bas›layarak
daralma-fiekil 1— Sa¤ hemitoraks› tama yak›n düzgün s›n›rl› nonhomojen dansite art›fl›.
VENA CAVA SUPER‹OR SENDROMUNA NEDEN OLAN AKC‹⁄ER K‹ST H‹DAT‹⁄‹ OLGUSU
LUNG HYDATID CYST CAUSING VENA CAVA SUPERIOR SYNDROME:A CASE REPORT
TURKISH JOURNAL OF GERIATRICS 2011; 14(2) 162
s›na neden olan yaklafl›k 15x15 cm boyutlar›nda kistik özel-likte lezyon izlendi (fiekil 2). Hastaya medikal olarak vena ca-va süperior sendromuna yönelik tedavisi verilerek operasyona haz›rland›.
Hastaya sa¤ torakotomi uyguland› Explorasyonda toraks-ta yaklafl›k 15x15 cm boyutlu kist hidatik izlenerek kistoto-mi kapitonaj uyguland›. Postoperatif komplikasyon izlenme-yen hasta yedinci gününde sorunsuz olarak taburcu edildi.
T
ARTIfiMAH
idatik kist hastal›¤› dünyan›n her yerinde görülebilmek-le beraber, koyun beslenen ›l›man iklimli bölgelerde pre-valans› yüksektir. Ülkemizde ise, prevalans yüzbinde 50 ve insidans yüzbinde 2’dir (3). Akci¤er kist hidatik erkeklerde ikinci ve üçüncü dekatlarda daha s›kt›r (1,2). Çocukluk ça¤› olgular›n› irdeleyen çal›flmalarda erkek olgular daha fazla bu-lunmufltur (6,7).Hidatik kistlerin en s›k yerleflim yeri karaci¤er (%60-70) olup bunu akci¤er (%20-25) izler. Daha az s›kl›kla dalak, böbrek, kalp, kemik ve santral sinir sisteminde görülür (%10). Akci¤er hidatik kisti akci¤erde herhangi bir loba yer-leflebilir. Sa¤ alt lob akci¤erin en s›k etkilenen lobudur. ‹ntra-torasik ekstrapulmoner yerleflim yerleri mediastinum, plevra, perikard ve gö¤üs duvar›d›r (8).
Akci¤er kist hidati¤i %30-50 asemptomatiktir (4). En s›k görülen semptom öksürük (%62) ve gö¤üs a¤r›s›d›r (%45). Di¤er semptomlar ise hemoptizi, dispne, atefl ve balgam ç›-karma olarak bildirilmektedir. Bunlar›n yan›nda kist s›v›s›n›n
neden oldu¤u vücut yüzeyinde döküntüler ve eosinofili görü-lebilir. Kistin plevral bofllu¤a rüptüre oldu¤u durumlarda hidropnömotoraks, anaflaktik flok, dispne ve atefl efllik edebi-lir (5,9).
Bas› semptomlar›, kistin boyutuna ve lokalizasyonuna gö-re vena cava superior sendromu, fgö-renik ve laringeal sinir bas›-s›na ba¤l› nörolojik bulgular, vertebral destrüksiyon ve Ber-nard-Horner sendromu gibi belirtiler verebilir (10). Olgu-muzda kist lokalizasyonu ve büyüklü¤ü nedeniyle vena cava süperior sendromu semptomlar› gözlenmifltir.
Karaci¤er tutulumunda hepatomegali, sa¤ üst kadran a¤-r›s›, bulant›, kusma, obstruktif sar›l›k, biliyer kolik ve pan-kreatittir. Kalpteki kistler rüptür potansiyeli nedeniyle ol-dukça tehlikelidirler. Serebral kistler kafa içi bas›nç art›fl›na ve epilepsiye neden olabilirler. Böbrek kistleri ise bel a¤r›s› ve hematüri yapabilir. Kemik kistleri fraktür sebebi olabilir. Mediastinel yerleflimli büyük hidatik kistler bazen horner sendromuna neden olabilirlerken baz› kistler özofagus, kalp, trakea ve büyük damarlara bas› yaparak bas› semptomlar›na sebep olabilirler (4,5).
Hidatik kist tan›s› serolojik yöntemler, indirekt metodlar ve radyolojik olarak konulur. Radyolojik yöntemlerden poste-rior-anterior akci¤er grafisi, torasik ultrasonografi, toraks to-mografisi, toraks MR ve özellikle kardiyak tutulumlar için ekokardiyografi en çok tercih edilenlerdir. Deri testleri, kompleman fiksasyon yöntemi, kan eozinofil say›m›, indirekt hemaglütinasyon testi kullan›lan laboratuar yöntemleridir fa-kat yalanc› pozitif sonuçlar verebilirler (5).
Hidatik kistin tedavisi cerrahidir. Cerrahi özellikle komp-like kistlerde, rüptür riski olan dev kistlerde ve santral sinir sistemi ile kalp gibi vital organlarda yerleflen kistlerde tercih nedenidir. Cerrahinin kontrendike oldu¤u durumlarda medi-kal tedavidir. Tar›fl›lan mevcut olguda vena cava süperior ba-s›s› mevcut oldu¤undan hastaya acil cerrahi planland› ve kist ç›kar›ld›.
K
AYNAKLAR1. Topçu S, Kurul ‹C, Tafltepe ‹, et al. Surgical treatment of pul-monary hydatid cysts in children. J Thorac Cardiovasc Surg 2000; 120: 1097-101.
2. K›r A, Baran R, Y›lmaz A, Atasalihli A. Çocukluk ça¤› pulmo-ner hidatik kistler (66 olgunun analizi).XX. Türk Tüberküloz ve Gö¤üs Hastal›klar› Kongresi, Kongre Kitab›, 1994, pp 33-8.
3. Ekim N, Uçan ES. Solunum sistemi infeksiyonlar›. Toraks ki-taplar›, 2002-3, pp 557-609.
4. Sirmali M, Gezer S, Aydin E, Kaya S. Giant primary mediasti-nal hydatid cyst causing Horner’s syndrome: report of a case.Ac-ta Chir Belg 2005 Apr;105(2):221-3.
5. Ulkü R, Eren N, Cakir O, Balci A, Onat S. Extrapulmonary in-trathoracic hydatid cysts.Can J Surg 2004 Apr;47(2):95-8. 6. Topcu S, Kurul IC, Tastepe I, Bozkurt D, Gulhan E, Cetin G.
Surgical rreatment of pulmonary hydatid cysts in children. J Thorac Cariovas Surg 2000;120:1097-101.
7. Celik M, Senol C, Keles M, et al. Surgical treatment of pulmo-nary hydatid disease in children: Report of 122 cases J Pediatr Surg 2000;35:1710-3.
8. Sehgal S, Mishra B, Thakur A, Dogra V, Loomba PS, Banerjee A. Hydatid cyst of mediastinum.Indian J Med Microbiol 2008 Jan-Mar;26(1):80-1.
9. Anadol D, Gocmen A, Kiper N, et al. Hydatid disease in child-hood: A retrospective analysis of 376 cases. Pediatr Pulmonol 1998;26:190-6.
10. Kabiri el H, Zidane A, Atoini F, Arsalane A, Bellamari H. Pri-mary hydatid cyst of the posterior mediastinum. Asian Cardio-vasc Thorac Ann 2007 Oct;15(5):60-2.
VENA CAVA SUPER‹OR SENDROMUNA NEDEN OLAN AKC‹⁄ER K‹ST H‹DAT‹⁄‹ OLGUSU
