• Sonuç bulunamadı

Haziran Ekonomi Bülteni (2019-17)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Haziran Ekonomi Bülteni (2019-17)"

Copied!
14
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

MARMARA ÜNİVERSİTESİ

İ

KTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ

(2)

1

Bu Ay

1. Sanayi Üretimi Mayıs Ayında %1,3 Daraldı ... 2

2. Ekonomik Güven Endeksinde Yükseliş ... 3

3. İthalattaki Düşüş Cari Açığı Azaltıyor ... 5

4. Dış Ticaret Açığında Azalış Sürüyor ... 6

5. İşgücü Göstergeleri-Nisan 2019 ... 7

6. Enflasyonda Baz Etkisinden Kaynaklı Gerileme ... 9

7. Dolarizasyonda Yukarı Yönlü Eğilim ... 11

(3)

2

1. Sanayi Üretimi Mayıs Ayında %1,3 Daraldı

Büyümenin öncü göstergelerinden sanayi üretimi endeksi (SÜE) Mayıs 2019’da yıllık bazda (bir önceki yılın aynı dönemine göre) %1,3 azaldı. Beklenti %2,5 düzeyindeydi. Aylık bazda ise (bir önceki aya göre) ise %1,3 oranında artış yaşandı. Sanayinin alt sektörlerine bakıldığında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,5, imalat sanayi sektörü endeksi %1,8 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %4,1 arttı.

Grafik 1: SÜE Grafik 2: KKO Grafik 3: PMI-TR

Kaynak: (Sırasıyla) TÜİK, TCMB ve İSO verilerinden derlenmiştir.

Bir diğer öncü gösterge olan imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) Haziran’da da yükseliş trendini sürdürdü. İmalat sanayinin genelinde KKO aylık bazda 0,8 puanlık artış göstererek 77,1 seviyesine ulaştı.

Sanayi üretiminin yönüne ilişkin bir diğer öncü gösterge olan Türkiye imalat satın

alma yöneticileri endeksi (PMI) Haziran’da 47,9 ile son 11 ayın en yüksek düzeyine

ulaştı. PMI’nın yükselmesinde son 4 ayda ilk kez artış gösteren yeni ihracat

siparişleri etkili oldu. PMI endeksine göre, 50 değerinin üzerinde ölçülen tüm

rakamlar sektörde genel anlamda bir iyileşme, 50 değerin altı ise kötüleşme olduğu şeklinde yorumlanabilir. Dolayısıyla PMI-TR’nin hala eşik değer olan 50’nin altında seyrediyor olması genel olarak üretimde canlanmanın başlamadığının bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.

Haziran ayında sanayinin genel durumunda bakıldığında, ekonomide son iki çeyrekte üst üste yaşanan daralma, TL’de yaşanan hızlı değer kaybı, enflasyonist baskılar, iç ve dış talepte arzulanan ivmenin olmayışı gibi devam eden etkiler nedeniyle sektör faaliyetleri geçmiş yıllardaki performansının çok gerisinde gerçekleşmektedir.

100 121 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 Oc a. 18 Ma r.1 8 Ma y. 18 Te m .1 8 Ey l.1 8 Ka s. 18 Oc a. 19 Ma r.1 9 Ma y. 19 77,1 Haz 19 71 72 73 74 75 76 77 78 79 Oc a. 18 Ma r.1 8 Ma y. 18 Te m .1 8 Ey l.1 8 Ka s. 18 Oc a. 19 Ma r.1 9 Ma y. 19 55,7 42,7 47,9 30 35 40 45 50 55 60 Oc a. 18 Şu b. 18 Ma r.1 8 Ni s. 18 Ma y. 18 Ha z. 18 Te m .1 8 Ağ u. 18 Ey l.1 8 Ek i.1 8 Ka s. 18 Ar a. 18 Oc a. 19 Şu b. 19 Ma r.1 9 Ni s. 19 Ma y. 19 Ha z. 19

(4)

3

2. Ekonomik Güven Endeksinde Yükseliş

Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin beklenti ve eğilimlerini özetleyen ekonomik güven endeksi haziran ayında, bir önceki aya göre %7,6 artışla 83,4 oldu.

Grafik 4: Ekonomik Güven Endeksi

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

Ekonomik güven endeksinde yaşanan yükselişte, tüketici (57,6), reel kesim/imalat sanayi (99,6), hizmet sektörü (85,4), perakende/ticaret (93,2) ve inşaat (50,4) sektörlerinde yaşanan artışlar etkili oldu.

Grafik 5: Sektörel Güven Endeksleri-2019

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

Ekonomik Güven Endeksinin 100’den büyük olması ortalama üzeri güveni, küçük olması ise ortalama altı güveni göstermektedir.. 2018 Mart ayından beri Türkiye ekonomik güven endeksi iyimserlik sınırı olan 100 eşik değerinin altında seyretmeye devam ediyor. 105,2 104,0 101,9 99,9 96,3 93,8 95,1 88,3 78,1 75,2 80,6 81,9 78,5 79,4 81,9 84,7 77,5 83,4 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0 110,0 120,0

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2018 2019 57,6 99,6 85,4 93,2 50,4 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0

Tüketici 🛒 Reel Kesim 🏭 Hizmet #$🛠 Perkande/Ticaret📦 İnşaat 🏗

(5)

4

Özel sektör işyeri yöneticilerinin ekonominin mevcut durumu ve yakın geleceğe yönelik beklentilerinin ölçüldüğü sektörel güven endeksi de iyimserlik sınırının altında kaldı. Özellikle tüketici (57,6) ve inşaat (50,4) sektörlerine ait güven endeks değerleri uzun zamandır iyimserlik sınırının çok altında seyrediyor.

Grafik 6: CDS Türkiye

Türkiye’nin CDS (Credit Default Swap) primindeki gelişmeler ya-bancı yatırımcıların Türkiye eko-nomisine ilişkin risk algılarını gösteren önemli bir değişkendir. Buna göre CDS, yatırımcıların ülkelerin ekonomilerine olan güve-ni azaldığında yagüve-ni ekonomiye dair risk algısı arttığında yükselir, tersi durumda ise düşer.

Haziran ayında CDS-TR’nin aylık ortalaması bir önceki aya göre düşüş yaşayarak 427 düzeyinde gerçek-leşti. Buna rağmen endeks hala 2018’in ilk çeyreğine kıyasla çok yüksek düzeyde seyrediyor.

Bu durum yabancı yatırımcıların Türkiye ekonomisine karşı güven kaybının sürdüğünü göstermektedir.

Kaynak: paragaranti.com

Not: Yukarıdaki güven endekslerinden farklı olarak CDS değerleri aylık değil günlük olarak yayımlanıyor. Aylık baza çekebilmek için, her aya ait ortalama bir değer çıkarılmıştır.

163,7 520,4 313,7 481,7 427,0 0,0 100,0 200,0 300,0 400,0 500,0 600,0 Oc ak Şu ba t Ma rt Ni sa n Ma yı s Ha zir an Te m m uz Ağ us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık Oc ak Şu ba t Ma rt Ni sa n Ma yı s Ha zir an 2018 2019

(6)

5

3. İthalattaki Düşüş Cari Açığı Azaltıyor

Türkiye’nin cari işlemler hesabı Mayıs 2019’da 151 milyon dolar fazla verdi. Cari denge geçen yılın Mayıs ayında 6 milyar 172 milyon dolar açık vermişti. Böylece cari işlemler açığı Ocak-Mayıs 2019 döneminde 3 milyar 142 milyon dolara geriledi.

Grafik 7: Cari Denge

(Aylık-Milyon ABD Doları) Söz konusunu azalmada

özellikle ithalatta yaşanan yüksek düşüş etkili oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret açığı 5 milyar 583 milyon dolar azalarak 706 milyon dolara geriledi. Ayrıca 12 aylık ortalamalara göre ise cari açık 2 milyar 370 milyon dolara düştü. Bu oran son 16 yılın en düşük seviyesi oldu.

Kaynak: TCMB verilerinden derlenmiştir.

Tablo 1: Ödemeler Dengesi

(Milyon ABD Doları) TCMB‘nin verilerine göre

Mayıs 2019’da doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler bir önceki yılın Mayıs ayına göre 6 milyar 913 milyon dolar azalarak 204 milyon dolar olurken, portföy yatırımlarında 456 milyon dolarlık net çıkış kaydedildi.

Resmi rezervlerde 3 milyar 8 milyon dolar artış göz-lenirken, kaynağı belirsiz döviz giriş-çıkışını göste-ren net hata noksan kaleminde 1 milyar 604 milyon dolarlık net döviz girişi kaydedildi.

Kaynak: TCMB verilerinden derlenmiştir.

2018 Ocak-Mayıs 2019 Ocak-Mayıs 2018 Mayıs 2019 Mayıs

Cari İşlemler Dengesi -28.035 -3.142 -57.914 151

Sermaye Hesabı 31 19 49 -6 Finans Hesabı 18.521 3.222 38.423 1.259 Doğrudan Yatırımlar 2.180 3.049 7.117 204 Portföy Yatırımları 776 3.690 12.033 -456 Toplam Net Dış Borçlanma 15.565 -3.517 19.273 1.511

Net Hata ve Noksan 8.712 739 15.832 1.604

Rezervler -771 838 -3.610 3.008 -6.997 2.639 -1.505 151 -8.000 -6.000 -4.000 -2.000 0 2.000 4.000 Oc ak Şu ba t Ma rt Ni sa n Ma yı s Ha zi ra n Te m m uz Ağ us to s Ey lü l Ek im Ka sı m Ar al ık Oc ak Şu ba t Ma rt Ni sa n 2018 2019

(7)

6

4. Dış Ticaret Açığında Azalış Sürüyor

Ekonomide yaşanan daralmanın etkisiyle dış ticareti açığında görülen azalış mayıs ayında da devam etti. Mayıs 2019’da ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %12,1 artarak 15 milyar 981 milyon dolar, ithalat %19,3 azalarak 17 milyar 819 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece mayıs ayında dış ticaret açığı, %76,5 azalarak 1 milyar 838 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %89,7’ye yükseldi. Bu oran Mayıs 2018’de %64,6 olarak kayıtlara geçmişti.

Grafik 8: İhracat, İthalat ve Dış Ticaret

(12 Aylık Ortalamalara Göre % Değişim)

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

Ülkelere göre dış ticaret dağılımında yine ilk sırada ihracatta Almanya, ithalatta ise

(petrol ve doğalgaz alımının etkisiyle) Rusya yer aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 1 milyar 467 milyon dolara ulaşırken, bu ülkeyi sırasıyla 857 milyon dolarla İtalya, 853 milyon dolar ile Birleşik Krallık ve 784 milyon dolar ile ABD takip etti. Rusya’dan yapılan ithalat 1 milyar 890 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu ülkeyi 1 milyar 623 milyon dolarla Çin, 1 milyar 619 milyon dolarla Almanya ve 1 Milyar 3 milyon dolarla ABD izledi.

İmalat sanayi toplam ihracatın yaklaşık %95’ini gerçekleştirerek dış ticaretin en önemli sektörü olmayı sürdürdü. Dış ticaretin teknoloji yoğunluklarına göre dağılımına bakıldığında, toplam ihracatın daha çok orta-yüksek teknolojili ürünler (%36,3) ile düşük teknolojili ürünlerden (%32,9) oluştuğu görülür. Ayrıca orta-düşük teknolojili ürünlerin payı %27,4 ve yüksek teknolojili ürünlerin payı ise sadece %3,4 oldu. -80,00 -60,00 -40,00 -20,00 0,00 20,00 40,00 60,00 201 5-05 201 5-06 201 5-07 201 5-08 201 5-09 201 5-10 201 5-11 201 5-12 201 6-01 201 6-02 201 6-03 201 6-04 201 6-05 201 6-06 201 6-07 201 6-08 201 6-09 201 6-10 201 6-11 201 6-12 201 7-01 201 7-02 201 7-03 201 7-04 201 7-05 201 7-06 201 7-07 201 7-08 201 7-09 201 7-10 201 7-11 201 7-12 201 8-01 201 8-02 201 8-03 201 8-04 201 8-05 201 8-06 201 8-07 201 8-08 201 8-09 201 8-10 201 8-11 201 8-12 201 9-01 201 9-02 201 9-03 201 9-04 201 9-05 İthalat

(8)

7

5. İşgücü Göstergeleri-Nisan 2019

Türkiye genelinde Nisan 2019 döneminde işsizlik oranı yıllık bazda 3,4 puanlık bir artışla %13’e ulaştı. İşsiz sayısı ise 1 milyon 116 bin kişi artarak 4 milyon 202 bin kişi oldu.

Aynı dönemde genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 6,3 puan artışla %23,2’ye yükseldi. İstihdam oranı 1,9 puan azalışla %46’ya, istihdam edilen kişi sayısı 810 bin kişi azalarak 28 milyon 199 bin kişiye geriledi.

Grafik 9: İşsizlik, İstihdam ve Genç İşsizlik

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

46,0 23,2 13,0 42,0 43,0 44,0 45,0 46,0 47,0 48,0 49,0 50,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 Oc a. 17 Şu b. 17 Ma r. 17 Ni s.1 7 Ma y. 17 Ha z. 17 Te m .1 7 Ağ u. 17 Ey l.1 7 Ek i.1 7 Ka s. 17 Ar a. 17 Oc a. 18 Şu b. 18 Ma r. 18 Ni s.1 8 Ma y. 18 Ha z. 18 Te m .1 8 Ağ u. 18 Ey l.1 8 Ek i.1 8 Ka s. 18 Ar a. 18 Oc a. 19 Şu b. 19 Ma r. 19 Ni s.1 9

İstihdam oranı % (sağ eksen) 15-24 Yaş Arası Genç İşsizler Oranı İşsizlik oranı

Tablo 2: İşgücü Göstergeleri

Nisan-19

İşsizlik Oranı % 13,0

İşsiz Sayısı (Milyon Kişi)

Genç İşsizlik Oranı

4,202 %23,2 Tarım Dışı İşsizlik Oranı %15,0 İşgücüne Dahil Olmayanlar

(Milyon Kişi)

28,860

İstihdam Oranı % 46,0

İstihdam edilen kişi sayısı

(Milyon Kişi)

28,199

(9)

8

Grafik 10: Nedenlerine Göre İşgücüne

Dahil Olmama – (bin kişi)

Nisan 2019 döneminde nedenlerine göre işgücüne dahil olmayan nüfus içerisinde 11 milyon 57 bin kişi ile ev işiyle meşgul

olanlar (kadınlar) en yüksek

paya sahip oldu. Bunun dışında, çeşitli nedenlerle iş aramayan, ancak 2 hafta içerisinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten iş

aramayıp çalışmaya hazır olanlar grubunda 2 milyon

285 bin kişi yer aldı.

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

Aynı dönemde eğitim ve öğretim nedeniyle iş gücüne dahil olmayanların sayısı 4 milyon 647 bin kişi, emekliler 4 milyon 904 bin kişi, çalışamaz halde olanlar 3 milyon 939 bin kişi ve son olarak diğer sebeplerden dolayı iş gücüne dahil olmayanların sayısı 1 milyon 927 bin kişi olarak kayıtlara geçmiştir.

İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar 2 285 Ev işiyle meşgul 11 057 Eğitim-Öğretim 4 647 Emekli 4 904 Çalışamaz halde 3 939 1 927Diğer

(10)

9

6. Enflasyonda Baz Etkisinden Kaynaklı Gerileme

Haziran 2019’da Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), yıllık bazda %15,72 olarak gerçekleşti. TÜFE’deki artış aylık bazda %0,03, bir önceki yılın aralık ayına göre ise %5,01 oranında oldu.

Yurt İçi Üretici Enflasyonu (Yİ-ÜFE) ise aylık bazda %0,09, geçtiğimiz aralık

ayına göre %8,09 ve yıllık bazda %25,04 oranında arttı.

Yurt Dışı Üretici Enflasyonu (YD-ÜFE) mayıs ayında (TÜFE ve Yİ-ÜFE’ye göre

bir ay gecikmeli açıklanır) aylık bazda %4,19, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,09 ve yıllık bazda ise %30,66 oranında yükseldi.

Grafik 11: Enflasyon: TÜFE ve ÜFE

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki %10’luk fark üretici maliyetlerindeki artışın henüz

tüketici fiyatlarına yansıtılmadığı gösteriyor. Bu fark gelecekte TÜFE’de yukarı yönlü eğilimin devam edeceğini işaret etmekle birlikte,beklenti baz etkisinden dolayı geçen yıl görülen yüksek enflasyonun bu yılın geri kalanında tekrar etmeyeceği yönündedir. 15,72 25,04 30,66 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Ha zi ra n 16 Te m m uz 1 6 Ağ us to s 16 Ey lü l 1 6 Ek im 1 6 Ka sı m 1 6 Ar al ık 1 6 Oc ak 17 Şu ba t 1 7 Ma rt 1 7 Ni sa n 17 Ma yı s 17 Ha zi ra n 17 Te m m uz 1 7 Ağ us to s 17 Ey lü l 1 7 Ek im 1 7 Ka sı m 1 7 Ar al ık 1 7 Oc ak 18 Şu ba t 1 8 Ma rt 1 8 Ni sa n 18 Ma yı s 18 Ha zi ra n 18 Te m m uz 1 8 Ağ us to s 18 Ey lü l 1 8 Ek im 1 8 Ka sı m 1 8 Ar al ık 1 8 Oc ak 19 Şu ba t 1 9 Ma rt 1 9 Ni sa n 19 Ma yı s 19 Ha zi ra n 19

(11)

10

Grafik 12: TÜFE’de Ana Harcama Gruplarına Göre Yıllık Değişim Oranları (%) – Haziran 2019

TÜFE’yi oluşturan ana harcama grupları ara-sında, yıllık bazda en fazla artış %26,88 ile çeşitli mal ve hizmetler gurubunda görüldü. Artışın yüksek olduğu diğer gruplar; %22,51 ile ev eşyası grubu, %20,84 ile lokanta ve oteller ve %19,24 ile alkollü içecekler ve tütün grubu izledi.

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

Grafik 13: Y-İçi ÜFE’de Ana Sanayi Gruplarına Göre Yıllık Değişim (%)-Haziran 2019

Yİ-ÜFE’yi oluşturan alt sektörler arasında en yüksek artış %35,44 enerji guru-bunda oldu. Ayrıca sermaye malı, daya-nıksız tüketim ve ara mal grubunda yakla-şık %24 oranında ve dayanıklı tüketim malları grubunda ise %18 oranında artış kaydedildi.

Kaynak: TÜİK verilerinden derlenmiştir.

Grafik 14: Tarım ÜFE’de Yıllık Değişim (%)

Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) Hazi-ran ayında bir önceki aya göre %0,95 oranında aza-lırken, yıllık bazda %30,23 oranında arttı.

Tarım ÜFE’deki artışın arkasında bir kısmını ithal ettiğimiz mazot, gübre, ilaç, yem gibi tarımsal girdilerin fiyatlarındaki artış etkili olmaktadır. 19,20 19,24 4,33 13,80 22,51 19,05 10,00 5,30 17,48 13,87 20,84 26,88 15,72

Gıda ve alkolsüz içecekler Alkollü içecekler ve tütün Giyim ve ayakkabı Konut Ev eşyası Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve kültür Eğitim Lokanta ve oteller Çeşitli mal ve hizmetler TÜFE 23,57 18,03 24,41 35,44 24,67 25,04 Ara malı Dayanıklı tüketim Dayanıksız tüketim Enerji Sermaye malı Yurt içi ÜFE

23,5025,79 27,33 30,75 30,23 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00 35,00 Ocak Şuba t

Mart Nisan MayısHaziran Temm uz Ağus tos Eylül Ekim Kasım Aralı k 2017 2018 2019

(12)

11

7. Dolarizasyonda Yukarı Yönlü Eğilim

TCMB’nin haftalık olarak yayımladığı verilere göre haziran ayının son haftasında yabancı para cinsinden mevduatın toplam mevduata oranı %53 olarak gerçekleşti.

Grafik 15: Yabancı Para (YP) Cinsinden Mevduatın Toplam Mevduat (YP+TL) İçindeki Payı

Kaynak: TCMB verilerinden derlenmiştir.

Gerek küresel piyasalarda gerekse yurtiçi piyasalarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak değişen beklentiler, TL mevduat tutma eğilimini geriletmektedir. Buna göre 2012 yılından beri Türkiye’de, yabancı para (YP) cinsinden mevduatların toplam mevduat içindeki payında sürekli artış gözlenmektedir.

Türkiye ekonomisinde dolarizasyona yani para ikamesine olan eğilimin artmasında özellikle son dönemde TL’de yaşanan hızlı değer kaybına bağlı olarak yerli paraya olan güvensizlik, yüksek enflasyon, geleceğe dair ekonomide yaşanan karamsarlık ve belirsizlik hali önemli faktörler olarak sıralanabilir. Türkiye’deki bireysellerin Türk Lirası taşıma eğilimini azaldığı benzer bir süreç en son 2001 öncesi dönemde yaşanmıştır. 32% 53% 1,79 5,77 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 2012 2014 2016 2018 11- 01-2019 25- 01-2019 08- 02-2019 22- 02-2019 08- 03-2019 22- 03-2019 05- 04-2019 19- 04-2019 03- 05-2019 17- 05-2019 31- 05-2019 14- 06-2019 28- 06-2019 YP'nın Toplam Mevduat (YP+TL) İçindeki Oranı USD/TL (sağ eksen)

(13)

12

8. Genel Bütçe Performansı Bozuluyor

2019 Mayıs ayında merkezi yönetim genel bütçe dengesi 11,9 milyar TL açık verirken, söz konusu ayda faiz dışı açık 3,9 milyar TL oldu. Mayıs ayında bütçe harcamaları 81,7 milyar TL olurken, bütçe geliri 69,8 milyar TL’de kaldı. Faiz dışı harcamalar ise 73,6 milyar TL olarak gerçekleşti.

Grafik 16: Genel Bütçe Dengesinin Görünümü - (bin TL)

Kaynak: TCMB verilerinden derlenmiştir.

2019 yılı Ocak-Mayıs dönemde kümülatif olarak bütçenin genel görünümünü (Tablo 3) bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, 2019’un ilk 5 ayında genel bütçe giderleri 2018’in aynı dönemine göre %30 oranında artarken, söz konusu dönemlerde genel bütçedeki artış %16’da kalmıştır. Böylece 2018’in ilk 5 ayında kümülatif olarak 17,1 milyar TL düzeyinde verilen bütçe açığı, 2019’un aynı döneminde %271 artışla 63,5 milyar TL’ye çıkmıştır.

Tablo 3: Bütçe Dengesinin İlk 5 Aylık Görünümü - (bin TL)

2018- ilk 5 ay 2019-ilk 5 ay Değişim %

1.Genel Bütçe Gelirleri 291.445.877 338.519.675 16%

1.1. Vergi Gelirleri 252.070.917 262.866.111 4% 1.1.a. Dolaysız Vergiler 94.660.611 106.247.233 12% 1.1.b. Dolaylı Vergiler 157.410.306 156.618.878 -1% 1.2. Diğer Gelirler 39.374.960 75.653.564 92%

2. Genel Bütçe Giderleri 308.561.658 402.035.957 30%

2.1. Genel Bütçe Faiz Dışı Harcama 277.144.256 355.652.434 28% 2.2. Faiz Harcamaları 31.417.402 46.383.523 48%

GENEL BÜTÇE DENGESİ - 17.115.781 - 63.516.282 271%

GENEL BÜTÇE FAİZ DIŞI DENGESİ 14.301.621 - 17.132.759 -220%

Kaynak: TCMB verilerinden derlenmiştir.

Faiz harcamaları ise 2018’un ilk 5 ayında 31,4 milyar TL iken 2019’un aynı döneminde %48’lik bir artışla 46,4 milyar TL’ye çıktığı görülür.

Sonuç olarak, 2019 yılının ilk 5 ayındaki görünüm, bütçe açığının bir önceki yılın aynı dönemine göre önemli miktarda arttığını, dolayısıyla bütçe dengesinde bozulmaların olduğu göstermektedir. Geçtiğimiz yıl bütçe açıklarının GSYH’ya oranı % 1,9 seviyelerinde gerçekleşmişti. 2019 yılında bütçe performansı bu şekilde ilerlerse açığın % 4’ü aşması olası.

-30.000.000 -25.000.000 -20.000.000 -15.000.000 -10.000.000 -5.000.000 0 5.000.000 10.000.000 15.000.000 20.000.000 Oca.1 8 Şub.1 8 Mar.1 8 Nis.1 8 May.1 8 Haz.1 8 Tem. 18 Ağu.1 8 Eyl.1 8 Eki.1 8 Kas.1 8 Ara.1 8 Oca.1 9 Şub.1 9 Mar.1 9 Nis.1 9 May.1 9 GENEL BÜTÇE FAİZ DIŞI DENGESİ GENEL BÜTÇE DENGESİ

(14)

13

Yasal Uyarı

Bu bültende yer alan bilgiler güvenilir olduğuna inanılan ve kamuya açık olan kaynaklardan derlenmiştir. Bülten sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır, Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. Bülteni hazırlayan akademisyenlerin kişisel görüşleri ve değerlendirmelerini içerebilir. Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi bültende yer alan bilgi ve değerlendirmelerin kesin doğruluğu ya da değişmezliği ile ilgili bir garanti vermemektedir. Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi bültende yer alan bilgileri herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu bültende yer alan bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaysız oluşabilecek zararlardan Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi hiçbir şekilde sorumluluk üstlenmemektedir.

Bu bültende yer alan bilgilere kişisel kullanımlar için izin verilmiştir, bunun dışında ticari ya da kamusal olsun herhangi bir kullanımda Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi’nin izni olmadan kısmen ya da tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.

Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Elemanları Prof. Dr. Cengiz Bahçekapılı cbahcekapili@marmara.edu.tr Araş. Gör. Suat Aksoy suat.aksoy@marmara.edu.tr Araş. Gör. Buket Çetin buket.cetin@marmara.edu.tr

Referanslar

Benzer Belgeler

Milyar Dolar (Sol) – Aylık Veri Yıllık % Değişim (Sağ) Türkiye ekonomisi özellikle Ağustos 2018’de yaşamış olduğu kur şokundan çıkış reçetesi olarak yeni

 Dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre %153,5 artışla 5,0 milyar dolara yükseldi.. 12 Aylık Yıllıklandırılmış Dış Ticaret Dengesi

HSBC ve ilişkili kuruluşlar ve/veya bu kuruluşlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen (veya ilişkili) menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve

Mayıs 2015’te TEPE anketi katılımcılarının yüzde 24,4’ü geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş

Türkiye her fırsatta bölgede faaliyet yürüten enerji şirketleri ile ABD, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi ülkelere GKRY'nin tek taraflı olarak ilan ettiği

Enver Ziya Karal yaln~z yetenekli bir tarih bilgini de~il, ayn~~ zamanda ak~lc~~ ve insanc~~ bir tarih bilgesi idi de.. Ne gariptir ki ya~ant~m~zdaki yönetim ödevlerimizde

Urfal~~ M ateos, Vekayi-Nâme (Türkçe çev.. DIMA~K SELÇUKLU MELIKLI~I 313 alt~ndaki Trablus kenti için ciddi bir durumun ortaya ç~kt~~~ n~~ gören emir 1bn Amma r, hiç

Masaüstü bilgisayarlarda kullanılan en yüksek depolama kapasitesine sahip sabit disk 2TB ve Western Digital tarafından 2009 başlarında piyasaya sürüldü.. Aradan bir yıldan