• Sonuç bulunamadı

Adana ve Mersin Yöresi makrofungus çeşitliliğine katkılar

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Adana ve Mersin Yöresi makrofungus çeşitliliğine katkılar"

Copied!
5
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Adana ve Mers

n YöresMakrofungus Çeş

tl

l

ğ

ne

Katkılar

Hall GÜNGÖR , Mehmet Hal1 l SOLAK , Hakan ALLI ,2 1 Mustafa IŞILOĞLU , Erb1 l KALMIŞ3

1

Muğla Sıtkı Koçman Ünverstes, Fen Fakültes, ByolojBölümü, Kötekl, Muğla 2

Muğla Sıtkı Koçman Ünverstes, Eğtm Fakültes, İlköğretm Bölümü, Fen Blgs ABD, Kötekl, Muğla

3

Blm Sanayve TeknolojBakanlığı Mansa İl Blm, Sanayve Teknoloj Müdürlüğü, Mansa

Öz: Bu çalışmada 2006-2008 yılları arasında Adana ve Mersn llernden toplanan mantar örneklernn teşhsamaçlanmıştır. Arazve laboratuvar çalışmaları sonrasında 24 famlya ve 2 bölüme at 38 takson teşhs edlmştr. Bu taksonlardan 5'Ascomycota bölümündeyken 33'ü Basdomycota bölümündedr. Ayrıca, Adana lnden 20 takson belrlenrken, Mersn lnden 22 takson belrlenmştr.

Anahtar kelmeler:Adana,Mersn, Mkota, Türkye.

Contr

but

ons to the Macrofungal D

vers

ty of Adana and Mers

n

Prov

nces

Abstract: In ths study, an attempt has been made to determne macrofungal specmens collected from Adana and Mersn Provnces between 2006-2008 years. After feld and laboratory studes, 38 taxa belongng to 24 famles and 2 dvso were dentfed. 5 taxa belong toAscomycotaand 33 toBasdomycota.Although, determned 20 taxa were from Adana provnce, 22 taxa were from Mersn provnce.

Key Words Adana,Mersn, Mycota, Turkey

Correspondng author: hgngr1@gmal.com.tr

Grş

A d a n a v e M e r s n ll e r  ü l k e m z n güneynde bulunan brbrne komşu olan kldr. Her klnde kıyı kesmlernde Akdenz klm, ç kesmlernde se karasal klmn görülür. Adana lmzdePnus brutaTen.,P. halepenssMller,P. pnea L., Cedrus lbanA. Rch., Cupressus sempervrensL., Abes clcca(Ant. et Kotschy) Carr.,Pstaca terebnthusL.,JunperusL. spp.

QuercusL.,AcacaMll. sp. veEucalyptusL'Hér. sp türleryoğun olarak bulunurken, Mersn lmzde Pnus bruta Ten., P. ngra J.F.Arnold,

Abes clcca Jun, perusL. spp.CedrusDuham. spp., Quercus spp., Eucalyptus sp ormanları bulunmaktadır. Bunların dışında her klmzde de çok sayıda portakal ve lmon ağaçları bulunmaktadır.

Her k lmzde sahp olduğu klm, vejetasyon ve yeryüzü şeklsebebyle çok

sayıda mantar türüne ev sahplğyapablecek potansyele sahptr. Ancak günümüze kadar bu llern mkotasını belrlemek amacıyla yapılmış az sayıda çalışma bulunmaktadır (Işıloğlu 1992a; 1992b; Kaşık vd., 2004; Doğan vd., 2007; Doğan vd., 2010; Öztürk vd., 2011; Doğan vd., 2012).

Ülkemzn mantar çeştllğnn ortaya konulması çn çok sayıda çalışma yapılmıştır (Solak vd., 2007; Seslve Denchev 2014; Solak vd., 2015). Bu çalışmalar günümüzde çeştl projelerle desteklenerek devam etmektedr. Ü l k e m z n g e n ş b r c o ğ r a f y a ü z e r n d e bulunması, mantar konusunda uzman kşlern sayısının az olması ve yağışların düzenszlğ gbsebeplerle mantar byoçeştllğtam olarak belrlenememştr. Yapılacak çalışmalarla ülkemz mkotası zengnlğnn artacağı düşünülmektedr.

(2)

Bu çalışma le Adana ve Mersn yöres mantarlarının belrlenerek ülkemz mkotasına katkıda bulunulması amaçlanmıştır.

Materyal ve Yöntem

Çalışmada kullanılan örnekler 2006-2008 yıllarında yapılan arazçalışmalarında toplan-mıştır. Arazçalışmaları sırasında toplanan örneklern fotoğrafları çeklp numaralan-dırıldıktan sonra, morfolojk özellklernn yanında yetşme yernn ekolojk özellklerde kaydedlmştr. Laboratuvara getrlen örnekler kurutulmuştur. Çalışmalarda ayrıca %10 NH OH, %10 FeSO , %10 KOH, d4 4 stle su, Melzer reaktf, %5 KOH, Kongo Kırmızısı gb bazı kmyasallar kullanılmıştır. Örneklern teşhsnde Marchand (1971-1986), Watlng (1982), Moser (1983), Bretenbach ve Kränzln (1984-2000), Cappell(1984), Pacon(1985), Watlng ve Gregory (1987, 1989), Rva (1988), Bresnsky and Besl (1990), Candusso and Lanzon(1990), Ells ve Ells (1990), Hansen ve Knudsen (2000), Kränzln (2005), Roux (2006), Knudsen ve Vesterholt (2008), Medard(2012) ve Beug et al. (2014) gb kaynaklardan yararlanılmıştır.

Bulgular

Fungaryum çalışmaları sonrasında 2 bölüme ve 24 famlyaya at 38 tür teşhs edlmştr. Bu taksonlardan 5'Ascomycota bölümündeyken 33'ü Basdomycota bölümün-dedr. Ayrıca, Adana lnden 20 tür belrlenrken, Mersn lnden 22 tür belrlenmştr.

Ascomycota Helvellaceae Fr.

1.Helvella acetabulum (L.) Quél.,

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1869, Yz.

2.Helvella elastca Bull.

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, 24.3.2006, Solak 1807, Yz.

3.Helvella leucomelaena (Pers.) Nannf.

Mersn, Tarsus, Çamalan, Çamlık, 25.3.2006, Solak 1864; 1891, Z.

Pezzaceae Dumort.

4.Sarcosphaera coronara (Jacq.) J.

Schröt.,

25.3.2006, Solak 1888; Mersn, Tarsus, Çamalan, Çamlık, 10.4.2006, Solak 2057, Z.

Pyronemataceae Corda

5.Tarzetta catnus (Holmsk.) Korf & J.K.

Rogers

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1887, Yz.

Basdomycota Agarcaceae Chevall.

6.Agarcus bsporus (J.E. Lange) Imbach

Mersn, Merkez, 100. yıl, Davultepe mevk, okalptüs ormanı, 25.3.2006, Solak 1853, Y.

Dplocystdaceae Kresel

7.Astraeus hygrometrcus (Pers.) Morgan,

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1865, Yz.

Ganodermataceae Donk

8.Ganoderma applanatum (Pers.) Pat.

Mersn, Merkez, 100. yıl, Davultepe mevk, 25.3.2006, Solak 1856; Mersn, Tarsus, Çamalan, Meşe üzernde, 25.3.2006, Solak 1874, Yz.

9.Ganoderma lucdum (Curts) P. Karst. Mersn, Tarsus, Çamalan, Meşe üzernde, 25.3.2006, Solak 1875, Yz.

Geastraceae Corda

10.Geastrum rufescens Pers.

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1890, Yz.

Gomphdaceae Mare ex Jülch

11.Chroogomphus rutlus (Schaeff.) O.K.

Mll.

Mersn, Erdeml, Günübrlk pknk alanı, Çamlık, 25.3.2006, Solak 1857; Mersn, Tarsus, Çamalan, Alman mezarlığı, Çamlık, 22.4.2007, Solak 3212, Y.

Hydnaceae Chevall.

12.Hydnum repandum L.

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1866, Y.

Hymenochaetaceae Donk

13.Phellnus hartg(Allesch. & Schnabl)

Pat.

Mersn, Tarsus, Çamalan, 10.4.2006, Solak 2058, Yz.

14.Fuscopora torulosa (Pers.) T. Wagner &

M. Fsch.

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, P.bruta

kütüğü üzernde, 24.3.2006, Solak 1822a; Mersn, Tarsus, Çamalan, Kesk P. bruta

(3)

Inocybaceae Jülch

15.Inocybe lacera(Fr.) P. Kumm.,

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Pnus pnea ormanı, 24.3.2006, Solak 1803, Z.

Merulaceae P. Karst.

16.Bjerkandera adusta (Wlld.) P. Karst. Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Kesk Okalüptüs kütüğü üzernde, 24.3.2006, Solak 1806; Adana, Ceyhan, Büyük mangıt, 24.3.2006, Solak 1851, Yz.

Mycenaceae Overeem

17.Mycena aettes (Fr.) Quel.

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1878, Yz.

Physalacraceae Corner

18.Armllara tabescens (Scop.) Emel

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1885, Y.

Pluteaceae Kotl. & Pouzar

19.Volvopluteus gloocephalus (DC.)

Vzzn, Contu & Justo

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt köyü, Çmenlk, 24.3.2006, Solak 1848, Y.

Polyporaceae Fr. ex Corda

20.Lentnus tgrnus (Bull.) Fr.

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Okalüptüs kütüğü üzernde, 24.3.2006, Solak 1814, Yz.

21.Polyporus arcularus Batsch: Fr.

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Mersn kütüğü üzernde, 24.3.2006, Solak 1822b; 1823, Yz.

Psathyrellaceae Vlgalys, Moncalvo & Redhead

22.Coprnellus dssemnatus (Pers.) J.E.

Lange

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt, Küçük Burhanye, Kokar mevk, Karaağaç üzer, 24.3.2006, Solak 1794; Mersn, Mut, Mut kales, Dut ağacı dbnde, çmenler arasında, 23.4.2007, Solak 3215, Yz.

23.Coprnellus ephemerus (Bull.) Redhead,

Vlgalys & Moncalvo

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt, Küçük Burhanye, Kokar mevk, 24.3.2006, Solak 1794, Yz.

24.Coprnellus mcaceus (Bull.) Vlgalys, Hopple & Jacq. Johnson

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt, Küçük

Burhanye, Kokar mevk, Karaağaç üzer, 24.3.2006, Solak 1795; 1797; 1799, Yz.

25.Coprnellus xanthothrx (Romagn.)

Vlgalys, Hopple & Jacq. Johnson

Mersn, Erdeml, Günübrlk pknk alanı, Çamlık, 25.3.2006, Solak 1860, Yz.

26.Parasola plcatls (Curts) Redhead, Vlgalys & Hopple

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, 24.3.2006, Solak 1812, Yz.

27.Psathyrella artemsae (Pass.) Konrad &

Maubl.

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt köyü, Cndere mevk, 24.3.2006, Solak 1793; Adana, Ceyhan, Büyük mangıt köyü, Küçük Burhanye, Kokar mevk, 24.3.2006, Solak 1798 Yz.

28.Psathyrella candolleana (Fr.) Mare Adana, Ceyhan, Büyük mangıt köyü, Cndere mevk, Sıtma ağacı ormanı,

24.3.2006, Solak 1792; Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, 24.3.2006, Solak 1805; 1809; 1849; Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Dere kenarı,Kumluk alan, 24.3.2006, Solak 1815; Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Çayır ç, 24.3.2006, Solak 1816, Yz.

29.Psathyrella leucotephra (Berk. &

Broome) P.D. Orton

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, 24.3.2006, Solak 1819, Yz.

Rhzopogonaceae Gäum. & C.W. Dodge

30.Rhzopogon luteolus Fr.

Mersn, Tarsus, Çamalan, Alman mezarlığı, Çamlık, 22.4.2007, Solak 3213, Y.

31.Rhzopogon roseolus (Corda) Th. Fr.

Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, 24.3.2006, Solak 1824, Y.

Schzophyllaceae Quél.

32.Schzophyllum commune Fr.

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt köyü, 24.3.2006, Solak 1850; Mersn, Merkez, 100. yıl, Davultepe mevk, Kıbrıs akasyası üzernde, 25.3.2006, Solak 1885; Mersn, Erdeml, Günübrlk pknk alanı, Kıbrıs

akasyası üzernde, 25.3.2006, Solak 1858, Yz.

Sclerodermataceae Corda

33.Psolthus arhzus (Scop.) Rauschert

Mersn, Merkez, 100. yıl, Davultepe mevk, okalptüs ormanı, 25.3.2006, Solak 1852, Yz.

(4)

Stereaceae Pilát

34.Stereum hrsutum (Wlld.) Pers. Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Kesk Okalüptüs kütüğü üzernde, 24.3.2006, Solak 1808; Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, Çamlıca göletcvarı, Mersn kütüğü üzernde, 24.3.2006, Solak 1817;

Mersn, Tarsus, Çamalan, Yaprak döken çalı üstünde, 25.3.2006, Solak 1867; Mersn, Tarsus, Çamalan, Meşe üzernde, 25.3.2006, Solak 1872, Yz.

Stropharaceae Snger & A.H. Sm.

35.Agrocybe dura (Bolton) Snger

Adana, Ceyhan, Büyük mangıt, Küçük Burhanye, Kokar mevk, 24.3.2006, Solak 1800; 1802. Y.

Tapnellaceae C. Hahn

36.Tapnellapanuodes(Fr.) E.-J. Glbert Adana, Yüreğl, Çamlıca köyü, 24.3.2006, Solak 1818, Yz.

Trcholomataceae R. Heim ex Pouzar

37.Lepsta nuda (Bull.) Cooke

Mersn, Tarsus, Çamalan, 25.3.2006, Solak 1870; 1889, Y.

38.Trcholoma anatolcum H.H. Doğan &

Intn

Adana, Feke, Hıdıruşağı köyü, Sedr

ormanı, 4.12.2008, Solak 3998, Y.

Tartışma

Araştırma bölgelernden Adana lnde bulunan türlerden 7 tanesPsathyrellaceae famlyasına (%35) atken 2 tanesPolyporaceae famlyasına attr. Kalan 11 türün tamamı ayrı famlyalarda yer almaktadır. Bulunan bu türlerden 4 tanesyenleblrken, 1 zehrlve 15'se yenlmez mantarlardandır.

Dğer br araştırma bölgesolan mersn ln d e b u l u n a n t ü r l e r d e n 2 ' ş e r t a n e s 

Helvellaceae, Ganodermataceae, Hymeno-chaetaceae ve Psathyrellaceae famlyalarına çersnde yer alırken Kalan 13 türün tamamı ayrı famlyalarda yer almaktadır. Bulunan bu türlerden 6 tanesyenleblrken, 2 zehrlve 13'ü se yenlmez mantarlardandır.

Ye n e n m a n t a r l a r d a n Tr c h o l o m a

anatolcum Adana yöresnde halk tarafından sedr mantarı olarak tanınmakta olup bölgede yoğun br şeklde toplanan ve yurtdışına hraç edlen öneml mantarlarımızdandır.

Teşekkür

Bu projeyfnansal olarak destekledğnden dolayı TUBİTAK'a (TBAG-104T236) teşekkür ederz.

Kaynaklar

Beug MW, Bessette AE, Bessette AR.,Ascomycete Fungi of North America, Austin, University of Texas Press,

(2014).

Breitenbach J, Kr nzlin F.,ä Fungi of Switzerland Vols. 1-5, Luzerne, Verlag Mykologia, (1984-2000). Bresinsky A, Besl H.,Colour Atlas of Poisonous Fungi, Stuttgart, Wolfe Publishing Ltd, (1990).

Candusso M, Lanzoni G.,Fungi Europaei, Lepiota,Saronno, Italy, Libreria Editrice Biella Giovanna, (1990). Cappelli A.,Fungi Europaei, Agaricus. Saronno, Italy, Libreria Editrice Biella Giovanna, (1984).

Doğan, H. H., Küçük, M. A., Akata, I.,A Study on Macrofungal dversty of Bozyazı Provnce (Mersn), Turkey, Gaz Unversty Journal of Scence, 23 (4): 393-400, (2010).

Doğan, H.H., Aktaş, S., Öztürk, C., Kaşık, G.,Macrofungdstrbuton of Cocakdere valley (Arslanköy, Mersn),Turksh Journal of Botany, 36: 83-94, (2012)

Ellis MB, Ellis JP.,Fungi without Gills (Hymenomycetes and Gasteromycetes). London, Chapman and Hall., (1990).

Hansen L, Knudsen H.,Nordic Macromycetes (Ascomycetes). Vol.1,Copenhagen, Nordsvamp, (2000).

Işıloğlu, M.,Posonous Macrofungfrom Adana and Içel (Southern Turkey), XI. Congress of European Mycologsts, 7-11 September 1992, Kew, pp:21, (1992).

Işıloğlu, M., Popular Edble Macrofungfrom Adana and Içel (Southern Turkey), XI. Congress of European

Mycologsts, 7-11 September 1992, Kew, pp:21. (1992).

Kaşık, G., Doğan, H.H., Öztürk, C., Aktaş, S., New Records n Coprnaceae and Bolbtaceae from Mut (Mersn) Dstrct, Turksh Journal of Botany,, 28: 449-455, (2004).

Knudsen H, Vesterholt J.,Funga Nordica, Copenhagen, Nordsvamp, (2008).

Kränzlin F.,Fungi of Switzerland. Vol. 6, Luzerne, Verlag Mykologia, (2005).

Marchand A.,Champignons Du Nord Et Du Midi. Vols. 1-9, Perpignan, France, Societe Mycologique des Pyrenees

(5)

Medardi G.,Ascomiceti d'Italia,Vicensa: A.M.B, (2012).

Moser M.,Keys to Agarics and Boleti. Stuttgart, Gustav Fischer, (1983).

Öztürk, C., Aktaş, S., Alkan, S., Türkmenoğlu, A.,Macrofungof Anamur (Mersn, TURKEY) Provnce, XVI. Congress of European Mycologsts, 19-23 September 2011, P. 260, Halkdk-Thessalonk-GREECE, (2011).

Pacioni G.,Mushrooms and Toadstools,London, MacDonald, (1985).

Riva A.,Fungi Europaei, Tricholoma (Fr.) Staude, Alosso, Italy, Edizioni, Candusso, (1988). Roux P.,Mille et un Champignons,Sainte Sigolène, Édition Roux, (2006).

Sesli E., Denchev C.M.,Checklists of the Myxomycetes, Larger Ascomycetes, and Larger Basidiomycetes in Turkey, Mycotaxon 106: 65–67(2008). + [complete version, 1–145, new version uploaded in January 2014].

Solak, M.H., Işıloğlu, M., Kalmış, E. ve Allı, H.,Macrofungof Turkey, Vol 1,Ünversteller Ofset, İzmr, 254s, (2007).

Solak, M.H., Işıloğlu, M., Kalmış, E. ve Allı, H.,Macrofungof Turkey, Vol 2,Ünversteller Ofset, İzmr, 280s, (2015).

Watling R.,British Fungus Flora. Bolbitaceae 3: Agrocybe, Bolbitius, Conocybe, Edinburgh, Royal Botanic Garden, (1982).

Watling R, Gregory NM., British Fungus Flora. Agarics and Boleti 6: Crepidotaceae, Pleurotaceae and other

Pleurotoid Agarics, Edinburgh, Royal Botanic Garden, (1989).

Watling R, Gregory NM.,British Fungus Flora Agaricus and Boleti 5: Strophariaceae & Coprinaceae. Edinburgh, Royal Botanic Garden, (1987).

Referanslar

Benzer Belgeler

• Antibodies could not protect the host in fungal infections except ringworms • In hosts hypersensitivity reactions could ocur and this will lead to skin. redness

-Temiz bir lam üzerine bir damla Laktofenol Pamuk Mavisi solüsyonu konur. Üzerine kıl örnekleri ya da besiyerinde üremiş mantar kolonisi parçası küçük bir üçgen

• Histoplamosis is a disease of localized (lung) or systemic character, caused by a dimorphic fungus Histoplasma capsulatum in humans and animals. • Dogs and cats are the most

In addition to an ecological niche, most fungi that cause systemic infections have a limited geographic distribution where they occur most frequently.... Blastomycosis is a

Macroscopic fungi including many poisonous mushrooms belong to «Eumycetes» class... Ordo

-The period between ingestion of poisonous mushrooms and the appearance of first toxic symptoms is called LATENT PHASE which is. closely related

• Partial veil (also called an inner veil, to differentiate it from the "outer" veil, or velum) is a temporary structure of tissue found on the fruiting bodies of

MEDICINAL SPECIES ARE NOT PRESENT IN THIS FAMILY, HOWEVER EDIBLE FUNGI AND SOME IMPORTANT POISONOUS FUNGI ARE PRESENT.. Agaricus campestris (=