ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ VE EKONOMİSİ

ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ VE

EKONOMİSİ

ÖZET: 2019 yılı verilerine göre Almanya’nın nüfusu 83 milyondan fazladır. Dünyada ABD’den sonra en fazla göç alan ülkedir. İklim olarak Gulf Stream sıcak su akıntısının etkisinde kalmaktadır. Bitki örtüsü bakımından geniş çayırlıklar, büyük or-manlıklar ve verimli ovalar vardır.

Alman ekonomisinin temelini imalat sanayii ve hizmet sektörü oluşturmaktadır. Almanya 2019 yılı verilerine göre 3,863 trilyon dolar GSYH’si ile dünyanın 4. büyük ekonomisidir. En ya-kın rakipleri; Çin, ABD ve Japonya’dır. Dış ticarette en önemli or-takları arasında; Çin, ABD, Fransa, Hollanda, İtalya ve İngiltere yer almaktadır.

Bu çalışma iki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısmında Al-manya hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci kısımda, ekono-mik yapı ve dış ticareti hakkında bilgiler verilmiştir. Ekonomi açı-sından Avrupa Birliğinin lokomotifi olduğu kanısı elde edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Almanya, Türk Göçü, Dış Ticaret, Alman Ekonomisi

ABSTRACT: According to the data of 2019, the populati-on of Germany is more than 83 millipopulati-on. It is the most immigrant country in the world after the USA. In terms of climate, the Gulf Stream is affected by the hot water flow. There are wide mea-dows, large forests and fertile plains in terms of vegetation.

The manufacturing industry and service sector cons-titute the basis of the German economy. Germany is the 4th largest economy in the world with a GDP of 3,863 trillion dollars according to 2019 data. Its closest rivals; It is China, USA and Japan. Among its most important partners in foreign trade; China, USA, France, Netherlands, Italy and England.

This study consists of two parts. In the first part, ge-neral information about Germany is given. In the second part, information about the economic structure and foreign trade is given. It has been concluded that it is the locomotive of the European Union in terms of economy.

KEYWORDS: Germany, Turkish Immigration, Foreign Tra-de, German Economy

1. Almanya Hakkında Genel Bilgiler

Almanya resmi adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti olarak adlandırıl-maktadır. Toplam yüzölçümü ise 357 bin 578 km2_{’yi bulmaktadır. Orta}

Avru-pa’da yer alan Almanya’nın kuzeyinde; Kuzey Denizi, Danimarka ve Baltık De-nizi; doğusunda Çek Cumhuriyeti ve Polonya; güneyinde İsviçre ve Avustur-ya; batısında ise Fransa, Lüksemburg, Belçika ve Hollanda bulunmaktadır. Ülkenin başkenti Berlin olup, yaklaşık 3,5 milyon nüfusa sahiptir. En önemli şehirleri arasında Hamburg, Münih, Köln, Frankfurt ve Stutgart sayılabilir.

Almanya 2019 yılı verilerine göre 83 milyonu aşan nüfusu ile Av-rupa Birliği ülkeleri içinde en kalabalık ülkedir. Birleşmiş Milletler raporuna göre toplam nüfusun yaklaşık % 22’si göçmenlerden oluşmaktadır. ABD’den sonra dünyada en fazla göç alan ikinci konumdadır. Nüfusun yaklaşık % 49’u erkek ve % 51’i kadın nüfustan oluş-maktadır. Ortalama yaşam süresi er-keklerde 76 yıl iken, kadınlarda ise 82 yılıdır.

İklim olarak Almanya Gulf Stream1_{’ın etkisinde kalmaktadır. Gulf} 1 Körfez Akıntısı, Kuzey Atlantik Akıntısının bir parçası olan, Meksika Körfezi’nden başlayıp Birleşik

Stream sıcak su akıntısı, Kuzey Denizi sınırlarında yer alan Jutland yarımada-sı ve Ren bölgesini etkisi altına almak-tadır. Genel olarak Almanya’da ılıman okyanus tipi iklim hüküm sürmekte-dir. Yağışlar yaz mevsimi de dâhil tüm dönemlerde görülmektedir. Kuzey ve batı bölgelerde genellikle kış ayları ılık ve yaz ayları serin geçmektedir. Al-manya’nın doğu bölgelerinde karasal iklim yaşanmaktadır2_{. Orta ve güney}

Almanya’da karasal ve okyanus iklimi arasında geçiş iklimi hüküm sürmekte-dir. Almanya’nın iklimi genel olarak ele alınacak olursa, nemli batı rüzgârları ılımlı bir iklimin yaşanmasına zemin hazırlamaktadır.

Almanya, bitki örtüsü açısın-dan geniş çayırlıklar, büyük ormanlık araziler ve verimli ovalara sahiptir. Ta-rımsal olarak yaklaşık 17 milyon hektar arazi kullanılabilmektedir. Bunlardan 12 milyonluk kısmında yıllık tarım ya-pılırken, 5 milyonluk kısmı ise meyve bahçelerinden oluşmaktadır. Toplam orman varlığı ise 11 milyon hektardan fazladır (Almanya Ülke Raporu, 2019: 5).

Almanya, yer altı kaynakların-dan petrol ve maden cevherleri ba-kımından oldukça sınırlı rezervlere sahiptir. Enerji kaynakları ve önemli maden cevherleri bakımında dışa

bağ-Karalık’ın kuzeyine kadar devam eden sıcak su akın-tısı. Kuzey Ekvator Akıntısınca beslenir. Avrupa’nın kuzeyindeki iklimi yumuşatarak yaşanabilir kılar. 2 tr.wikipedia.org › wiki › Almanya

lı bir ülkedir. Doğalgaz varlığı bakı-mından yurtiçi tüketiminin % 25’i ülke topraklarından çıkarılmaktadır. Zengin taş kömürü, linyit ve tuz kaynaklarına sahiptir (Almanya Ülke Raporu, 2019: 5).

Almanya’da dini inanış bakı-mından halkın yaklaşık % 55’i Hristi-yanlık dinine mensuptur. İkinci yaygın dini inanış ise yaklaşık olarak % 6 ile İslam Dinidir. Halkın % 39’luk kesimi kendilerini hiçbir dini inanışı kabul et-meyenler olarak tanımlamaktadır. Her geçen zaman içinde Alman vatandaş-ların İslam’a karşı ilgi ve alakaları art-maktadır.

Almanya’nın resmi dili Alman-ca olup, ağırlıklı olarak konuşulmak-tadır. Göçmen nüfus kendi dillerini rahatlıkla konuşmaktadır. Ülkede İngilizce de yaygın kullanılmaktadır. Almanca Avrupa Birliğinde konuşulan 23 resmi dilden biridir. Yine Almanca, Avrupa Komisyonu’nun çalışma dili olan üç dilden biridir. Almanya için-de az da olsa konuşulan yerel diller arasında; Danca, Sırpça, Romence ve Aşağı Almanca yer almaktadır. Bu yerel diller Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Anlaşması çerçeve-since koruma altındadır. En çok göç-men vatandaşlar tarafından kullanılan diller ise, Türkçe, Lehçe ve Rusçadır.

Almanya stratejik açıdan, Ak-deniz ülkeleri ile İskandinavya ülkeleri arasında bir köprü vazifesi üstlenmek-tedir. Yine Avrupa Birliği ve NATO

üye-likleri bağlamında Avrupa ülkeleri arasında önemli roller üstlenmektedir. Avrupa kıtasında Rusya Federasyonu’ndan sonra en fazla nüfusa sahip ülkedir (Almanya Ülke Raporu, 2019: 4).

2. Ekonomik Yapı

Almanya’nın ekonomik yapısının temelini imalat sanayii ve hizmet sektörü oluşturmaktadır. Sanayi sektörü denilince ilk akla gelen; otomotiv, makine, kimya ve teleko-münikasyon gelmektedir. Sanayi ile beraber hizmet sektö-rü oldukça gelişmiştir. Tarım sektösektö-rü ise önemini tamamen yitirmek üzeredir. Tarımın GSYH’deki payı oldukça az olup % 0,6 oranındadır. Ülke gıda tüketiminin % 70’ini kendisi karşılamakla birlikte % 30’luk kısmını özellikle Akdeniz ül-kelerinden ithal etmektedir.

Almanya yaklaşık 4 trilyon dolarlık GSYH’si ile dünyanın en büyük 4. ekonomisini oluşturmaktadır. İlk üçte yer alan ABD, Çin ve Japonya ile devamlı rekabet halinde-dir. Alman ekonomisi; yenilikçi, rekabet gücü ve üretimin ihracat odaklı olmasına borçludur. Ekonominin ve ihracatın ana omurgasını otomotiv sanayii, kimya sanayisi, makine endüstrisi ve tıp teknolojisi oluşturmaktadır. Almanya ayrı-ca dünyada araştırma – geliştirme alanına oldukça yüksek yatırım yapan ülkelerin başında yer almaktadır (Almanya Ülke Raporu, 2019: 7).

IMF’nin yaptığı açıklamaya göre Gayri safi Yurt İçi Hâsıla (GSYH) verilerine göre Almanya yaklaşık 54,000 USD Doları ile kişi başına en çok gelirin olduğu dünyada 3. ülkedir.

2019 yılı bazı makroekonomik verilere göre, Alman-ya’nın GSYH’si 3,863 trilyon dolar ve reel GSYH büyüme ora-nı ise % 0,6 olarak gerçekleşmiştir. Kişi başı GSYH’si ise 53, 567 dolar olmuştur. İşsizlik oranı % 3,5 olurken, enflasyon oranı ise % 1,3 düzeyinde seyretmiştir. Almanya’nın FOB cinsinden toplam dış ticaretinin 1,464 trilyon dolar ihracat ve 1,217 trilyon dolar ithalat oluşturmaktadır. Dış ticaret hacmi 3 trilyon dolara yaklaşmıştır (2019, Intelligence Unit).

Almanya Federal istatistik Dairesi, 2020 yılının 2. çeyreğinden itibaren Corona Virüs salgını nedeniyle eko-nominin az da olsa küçülmeye başladığını belirtmiştir. 2020 yılının ilk altı ayında bütçenin yaklaşık

olarak % 3,2 oranında açık verdiği ra-porlanmıştır. Almanya’da ekonomi ka-yıtlarının tam anlamıyla tutulmaya baş-langıç yılı olan 1970 yılından itibaren ekonomide yaşanacak en küçük daral-manın beklendiği tahmin edilmektedir. Büyük bir olasılıkla yatırımlar % 19,6, ihracat % 20,3 ve tüketici harcamaları % 10,9 oranında küçülmesi beklen-mektedir3_{. Avrupa ekonomisinin}

loko-motifi olan Alman ekonomisindeki bu

3 Deutsche Welle Türkçe

daralma diğer Avrupa ülkelerini doğrudan etkileyecektir.

2.1. Almanya Ekonomisini Güçlü Kılan Etmenler4

1. Endüstrinin gayri safi değer üretiminde yaklaşık % 30’luk pay alması. Bu oran G8 ülkeleri içinde en yüksek orandır. En güçlü dalların; otomotiv, elektronik, makine imalatı, tıbbi ilaçlar ve kimya endüstrisinin olması. 2. Toplam ihracatın % 50’den fazlası sanayi ürünlerinden

oluşması.

3. Dışa açık ulusal ekonominin varlığı. Dış ticaret oranın % 84,4 seviyesinde olması ve bu oran aynı zamanda itha-lat ve ihracatın GSMH bağlamındaki toplam miktarını

4 www.deutschland.de

Tablo 1. Yıllara Göre Almanya’nın Dış Ticaret Verileri (Milyar Dolar)

Yıl İhracat

(milyar $) İthalat(milyar $) Toplam Dış Ticaret (milyar $) Dış Ticaret Denge-si (milyar $) Milli Gelir (mil-yar $) 2010 1,268 1,061 2,328 0,207 3,396 2015 1,324 1,053 2,377 0,270 3,361 2016 1,342 1,061 2,402 0,280 3,467 2017 1,447 1,168 2,614 0,279 3,657 2018 1,557 1,287 2,844 0,269 3,948 2019 1,486 1,236 2,723 0,250 3,847

oluşturmaktadır.

4. Orta ölçekli işletme sayılarının ol-dukça fazla olması, Alman işletme-lerinin büyük kısmı bu kategoriye girmektedir. Bunlardan 1000’den fazlası “Hidden Champions” olarak adlandırılan, halk arasında pek bi-linmeyen fakat dünya piyasasına yön veren işletmelerdir.

5. Almanya’nın uluslararası fuarlar or-ganize etmede bir numara olması ve milyonlarca ziyaretçiyi çekmesi. 6. Üretim faktörlerinin en etkin kulla-nılarak, üretimde tam kapasitede yol alınması.

2.2. Dış Ticaret

Almanya 2019 yılı Federal İs-tatistik Dairesi verilerine göre, toplam dış ticaret hacmi % 2,2 oranında artış göstermiştir. Covid – 19 salgını tüm ül-kede olduğu gibi 2020 yılı Alman eko-nomisini olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir.

2018 yılı Dünya Bankası ve Tra-de Map verilerine göre, Almanya’nın dış ticaretinin milli gelire oranı takriben

% 72 oranında gerçekleşmiştir. Bir bakıma milli gelirin dış ticarete bağımlı olduğu görülmektedir. Almanya her zaman ki gibi yüksek katma değer-li ürünlere odaklanmaktadır. Avrupa kıtasında 2008 Küresel Krizden en az etkilenen ülkelerden biri olmuştur. Düşük ücret politikası izleyen diğer Avrupa ülke ekonomilerindeki daral-ma ve küçülmeler Aldaral-manya ekonomi-sinde diğer ülkelere kıyasla daha az yaşanmıştır.

Almanya’nın dış ticarette önemli ortakları arasında; Çin Halk Cumhuriyeti, ABD, Fransa, Hollanda, İtalya ve İngiltere ilk sıralarda yer al-maktadır. Dış ticarete konu olan ihra-cat kalemleri arasında; kara taşıtları, tekstil ürünleri, haberleşme cihazları, enerji üreten makineler, elektrikli ve elektronik cihazlar, motor aksam ve yedek parçaları ve metalden yapıl-mış nihai ürünler yer almaktadır. En önemli ithalat kalemlerini ise; sanayi dallarında kullanılan makine ve cihaz-lar, elektrikli makineler, plastik ve plas-tik mamul eşyalar, demir – çelik, tıbbi ürünler ve organik kimyasal ürünler

oluşturmaktadır.

2010 ila 2019 yılları ara-sı Almanya’nın dış ticaret ve-rileri incelendiğinde, yıllara göre ortalama 265 milyon dolar artı vermektedir. Dış ticaret 280 milyon dolarla en fazla 2016 yılında fazlalık vermiştir. 2010 yılı sonrası

en az dış ticaret fazlalığı 2010 yılında 207 milyon dolar olmuştur. Dış tica-ret hacmi 2018 yılında zirve yaparak 2 trilyon 844 milyar dolara ulaşmıştır. Aynı durum milli gelire paralel yansı-yarak 2018 yılında milli gelir 3 trilyon 948 milyar dolar olarak gerçekleşmiş-tir. 2018 yılında Almanya’nın ihracatı rekor seviyede gerçekleşerek 1 trilyon 557 milyar dolara ulaşmıştır. En az it-halat ise 1 trilyon 053 milyar dolar ile 2015 yılında yapılmıştır.

Almanya’nın son 10 yılda en fazla ithalat yaptığı ülkelerden Çin, Hollanda, Fransa, ABD, İtal-ya ve İngiltere devamlı ilk sıralarda yer almaktadır. Bu ülkeleri Polonya, İsviçre, Çek Cumhuriyeti, Belçika ve Avusturya izlemektedir.

Almanya’nın son 10 yılda en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında; ABD, Fransa, Çin, Hollanda, İngiltere, İtalya, Polonya, Avusturya, İsviçre ve Belçika yer almaktadır. Kısaca Alman-ya’nın dış ticaretinde (ihracat – ithalat) ilk 10 ülkeyi aynı ülkeler paylaşmakta-dır.

3. Almanya – Türkiye Ticari İlişkiler

Almanya ile Türkiye arasındaki ticari işbirliği yıllar öncesine dayan-maktadır. 30 Ekim 1961 tarihinde Al-manya’nın Bonn şehrinde “İşgücü Alımı Anlaşması” ile ikili ilişkiler tekrar taze-lenmiştir. Anlaşma sonrasında 2500 kişilik ilk Türk işçi göçü kafilesi Alman-ya topraklarına ulaşmıştır. Almanlar tarafından büyük coşkuyla karşılanan Türk işçileri, II. Dünya Savaşında yerle bir olan Alman ekonomisine işgücü açısından büyük destek sağlamıştır. Günümüzde üçüncü nesle ulaşan soydaşlarımızın sayısı 3 milyonun üzerindedir. Almanya’ya işçi olarak giden soydaşlarımız günümüzde firma sahibi olup işveren konumuna geçmiştir.

1980’li yıllardan sonra Alman yatırımcılarının Türkiye’ye ilgisinde ar-tışlar yaşanmıştır. Alman işadamlarının yatırımlarının artmasıyla Türk – Alman ilişkisi ayrı bir boyut kazanmıştır. 1980

Tablo 2. 2010 – 2019 Yılları Arası Almanya’nın en Çok İthalat Yaptığı İlk 10 Ülke

Sıra 2010 2013 2015 2016 2017 2018 2019 1 Çin Hollanda Çin Çin Çin Çin Çin 2 Hollanda Çin Hollanda Hollanda Hollanda Hollanda Hollanda 3 Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa ABD 4 ABD ABD ABD ABD ABD ABD Fransa 5 İtalya İtalya İtalya İtalya İtalya İtalya Polonya 6 İngiltere İsviçre Polonya Polonya Polonya Polonya İtalya 7 İsviçre İngiltere İsviçre İsviçre İsviçre Çekya Çekya 8 Belçika Belçika Çekya Çekya Çekya İsviçre İsviçre 9 Avusturya Avusturya İngiltere Avusturya Avusturya Belçika Avusturya 10 Çekya Polonya Avusturya Belçika Belçika Avusturya Belçika

Kaynak: TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi)

Tablo 3. Türkiye – Almanya Arasında Dış Ticaret İlişkileri (milyar dolar)

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge 2017 15,1 21,3 36,4 -6,2

2018 16,1 20,4 36,5 -4,3

2019 16,6 19,3 35,9 -2,7

yılında toplam faaliyette bulunan 24 Alman sermayeli firma varken, bu sayı 2017 yılında 7151’e ulaşmıştır.

Türkiye’de bulunan Almanya yatırımcı firmaların sektör bazındaki dağılımı ele alındığında ilk etapta hiz-met ve imalat sanayiine dönük olduğu görülmektedir. İmalat sanayi dalında; başta gıda olmak üzere, hazır giyim, elektrik – elektronik, kimyasal ürün-ler, kara taşıt araçları ve makine imalat ürünleri yer almaktadır. Hizmet sektö-ründeki en önemli Almanya menşe-li yatırımlar arasında; ticaret, turizm, bankacılık, turizm ve yatırım finans-manı gibi dallarda yoğunlaşma gös-termektedir (UİB, 2020: 14-15).

Son yıllar baz alındığında iki ülke arasındaki toplam ticaret hacmi yaklaşık 37 milyar dolar seviyelerin-de seyretmektedir. 2019 yılı verilerine göre iki ülke arasındaki ticaret denge-si yaklaşık 2,7 milyar dolar ile Alman-ya’nın lehine sonuçlanmaktadır. Al-manya pazarı Türkiye’nin ihracatının % 10 -11’lik kısmını oluşturmaktadır. Al-manya, Avrupa Birliğinin lokomotifi ol-masından dolayı Türk ihracatçıları için oldukça önemlidir. Almanya’nın 2017 – 2019 yılları arası Türkiye’den yaptı-ğı ithalat yıllara göre 15 ila 17 milyar dolar arasında değişim göstermekte-dir. Almanya’nın toplam ithalatı içinde Türkiye’nin payı % 1,4 ile %1,5 arasında değişim göstermektedir. TÜİK verileri-ne göre, 2017 – 2019 yılları arası Tür-kiye’nin Almanya’dan yaptığı ithalat ise 19 ila 21 milyar dolar arasında ger-çekleşmektedir. Almanya, Türkiye’nin en büyük ticaret ortağını oluşturmak-tadır. Türkiye’nin ihracatında Almanya

1. sırada yer alırken, ithalatında ise 2. sırada yer almaktadır.

İki ülke arasında ticarete konu olan mallar arasında ise; Türkiye Al-manya’dan otomobil, steyşın vagonlar, kara taşıtları için aksam ve parçalar, elektrikli makine ve cihazlar ve tıbbi ilaçlar ithal etmektedir. Türkiye’nin ih-raç kalemlerini ise; kara ulaşım aih-raçla- araçla-rı, tekstil ürünleri, giyim eşyalaaraçla-rı, yaş ve kuru meyve ve sebzelerden oluştur-maktadır.

4. Sonuç

Almanya ekonomisi Avrupa’nın en güçlü ekonomisi olup, AB’nin loko-motifi konumundadır. Almanya, geli-şen teknoloji, büyüyen ekonomisi ve önem verdiği Ar – Ge araştırmaları ile dünyada önemli yere sahiptir. Gelece-ğin en büyük ekonomisi olma yolun-da emin adımlarla ilerlemektedir. Dış ticaretinin büyük kısmını (Çin ve ABD hariç) bölge ve komşu ülkeleri ile yap-maktadır.

1960 yılı sonrası Türk – Alman ticari ilişkilerinde sürekli gelişmeler yaşanmaya başlamıştır. Almanya’daki Türk işçilerinin varlığı Almanya için ne

kadar önemliyse, Türkiye’deki Alman yatırımcılar da Türkiye için o kadar önem arz etmektedir. İki ülke arasın-daki ticari ilişkilerin artması her iki ülke ekonomisine olumlu yansıyacaktır. Günümüzdeki ticaret hacmi yeterli olmayıp, artırılması gerekmektedir.

Türkiye için Avrupa Birliği paza-rı oldukça önemlidir. Almanya pazapaza-rı da Avrupa Birliği pazarının çekirdeğini oluşturmaktadır. Türkiye Avrupa Birliği ülkelerindeki Türk nüfusunu ekono-mik ve ticari nüfuza çevirebilir.

Kaynakça

• Deutsche Welle Türkçe

• Gaziantep Sanayi Odası, (2019), Almanya Ülke Raporu

• Intelligence Unit, 2019

• ITC Trademap, https://www.trademap.org/In-dex.aspx

• Kocaeli Ticaret Odası, (2019), Almanya Ülke Ra-poru

• tr.wikipedia.org › wiki › Almanya

• Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), (2020), Alman-ya Hedef Pazar Ülke Analizi,

• T.C. Ekonomi Bakanlığı • T. C. Ticaret Bakanlığı

• UİB, Uludağ İhracatçı Birlikleri, 2020, Bursa • Türkiye İhracatçılar Meclisi, TİM

• www.tatsachen-ueber-deutschland.de › katego-riler › gu

• www.mfa.gov.tr › ... › Almanya Federal Cumhu-riyeti