t
Yapraklar:
Ahmet Mithat
A<J
" " " Q
-Efendi ve Münakaşaları
Ya*an •.
Abdurrahman Adi
/Eren
A
hm »t Mithat efendinin matbuat ha yatı hadiselerle doludur. Hergün bir mesele ç ’karır, hergün bir münakaşa mevzuu bulurdu. O zaman bir çocuk olan Ahmet Rasimle, riyaziye üzerinde çatıştığı gibi sonraları koskoca bir adam olan Ebuzziya Tevfik beye de, Kemal paşa zade Sait beye de çatmış, cedelleşmiştir. Ebuzziya Tevfik beyle bir bül “ bevl„ meselesi çıktı. Mithat efendi bülheves kelimesini[*] vav ile be= vilheves suretinde yazdı. Ebuzziya itiraz ederek Mithat efendiyi teçhil etti. O zaman itirazları, münakaşaları müşa- cere ve teçhil suretinde yapmak âdet olmuştu. Matbuat bir parça dizkinsiz idi. Kalem sahipleri arasında bugünkü “ Nezaheti beyan,, yoktu. Ufacık bir ter tip hatası, ufacık bir kalem sürçmesi, kıyametler koparırdı. İmlâda bir yanlış bulunca hasmını teşhir etmek, bir kah- raanlık sayılırdı. Meğer “ bül„ kelimesi[,] Bahıetiğim iz bu yazılış arap harfleri iledir.
bir farisî lâfzimiş, kelimenin evveline ge lince “ çokluk,, ifade edermiş. Bunu Ebuzziya keşfetti. Amerikayı keşfeden bir Kristof Kolomb imiş gibi, çırpındı durdu.
“ Tercüman,, muharriri Ahmet Mithat efendinin, Vakit sermuharriri Kemal paşa zade Sait beyle de sık sık kalem mücadeleleri olurdu. Bazan kalem mü nakaşaları yumruk mücadelelerine kadar varır, Babıâli yokuşu bir savaş meyda nına dönerdi. Kemal paşa zade Sait beyle bir “ Decadane,, meselesi oldu; Classique curcunası çıktı, hatta Kemal paşa zade Sait bey :
Hüseyin Daniş ile hep derisek Pck lâyık; Şüd bilafzı klâsik, Mithat efendi
aşık-Beyitini söyledi. (Mithat efendi klasik tabirine aşık oldu) demektir.
Ahmet JtfHhat efendi devrinde, Ah met Mithat efendiye rakip bir tek gaze- teci/tardı. O da K«mal paşa zade
Sait beydi. Bu zatuf yazıları tatlı olmak la beraber ıkına\/ıkına yazılmış yazılar hissini verirdi. Ahmet Mithat efendinin yazısı, üslûbu ise “ akar su„ gibi silis ve sade idi.
lSfl&ttSŞM e Muhb ir gazetasile yazıya başlıyan Ali Suavî’den sonra, açık yazı*- da-Ahmet Mithat afcni <T~birinci - yetir. Ahmet Mithat efendi yazılarında, ko- nuşuyâ^faifJHfli^vg^ a ı r ' P hurlar -çök yazı yazar, o kadar bol yazı yazardı- kh. o zamanın halkı Ahmet Mithat efen di için “ yazı makinesi,, derlerdi. Ah met Mithat efendinin bacanağı olan Philologue Yani Adamandiadis ise, Mithat efendiye Jhalkenderos adını ver mişti. Jhalkenderos rumcada bakır yü rekli demekti^. Ahmet Mithat efendi yazıda^ne bıkar ve ne de yorulurdu. Yazı hususunda, bakır gibi yıpran mazdı.
9
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
