9.Sınıf Best Tarih Soru Bankası

BEST PRATİK - 2

Tarih bilimi ile ilgili kavramları işaretleyiniz.

belge

1

2

3

4

5

6

8

millî ve toplumsal kimlik

7

•

Kavram

•

•

İşaretleme •

Olayın geçtiği döneme ait kitabe, abide, arkeolojik

buluntu, para vb. tarihte

ola-rak adlandırılır.

1

ekonomik, dinî konularda kısa sürede meydana

gelen gelişmelere denir.

5

Eski paraların incelenmesinde tarihe bilimi yardımcı olur.

2

tarih yazıcılığında öncü kabul edilmektedir.

6

ay yılı esasına göre düzenlenmiştir.

3

takvi-mi kullanmıştır.

7

ilk olimpiyatların yapıldığı MÖ 776 tarihini takvimlerine başlangıç yapmışlardır.

4

Müs-lüman bir tarihçidir.

8

•

Boşluk

•

•

Doldurma

•

9. SINIF TARİH

TARİH VE ZAMAN BEST DEĞERLENDİRME - 3 9.

I. II.

Mağara duvar resmi Erzurum Çifte Minareli_Medrese

III. IV.

Osmanlı parası III. Selim’e ait ferman Yukarıdakilerden hangileri tarih biliminin kaynakla-rı arasında gösterilebilir?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

10. Tarihçilerin,

• zaman dilimlerini 1000, 100, 50 ve 25 yıllık bölüm-lere ayırması,

• yaşanan dönemleri çağlara ayırması

gelişmeleriyle, aşağıdakilerden hangisini amaçla-dığı savunulabilir?

A) Tarih öğretimini kolaylaştırmayı B) Tarihte objektifliği sağlamayı C) Tarihî araştırmaları artırmayı D) Devlet arşivlerini incelemeyi

E) Arkeolojik belgeleri kanıt kabul etmeyi 7. Tarih; zaman, mekan ve konuya göre üç sınıfa

ayrılmış-tır.

Aşağıdakilerin hangisinde üç sınıflandırma birlik-te verilmiştir?

A) 20. Yüzyıl Osmanlı tarihi B) Türkiye Siyasi Tarihi C) İlk Çağ Medeniyetleri Tarihi D) Orta Çağ Avrupa Siyasi Tarihi E) İlk Çağ Mezopotamya Tarihi

6. Tarihçiler hiçbir zaman tarihî gerçekliğin mutlak doğru-ya ulaştığını iddia edemez.

Buna göre,

I. Bulunan her yeni belge, var olan bilgileri tamamla-yabilir ya da değiştirebilir.

II. Tarih, gelişim ve değişime açık bir bilimdir. III. Yaşanan her olay tarihin konusu içindedir. değerlendirmelerinden hangilerinin, yukarıdaki bil-giyi desteklediği söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

8. Tarihî olaylar bir bütündür. Bu bütünü bir defada ince-leyip öğrenebilmek mümkün değildir. Bölümlere ayrı-lıp çok sayıda belgelerle desteklenen, doğruluğu ya da yanlışlığı ortaya konulmuş tarih daha kolay ve daha iyi öğrenilebilir.

Bu bilgilerle, I. kaynak taraması, II. tasnif (sınıflandırma), III. tenkit (eleştiri)

yöntemlerinden hangilerinin önemi vurgulanmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

BEST DEĞERLENDİRME - 1

5. Türklerin İslamiyet’i kabulünde,

I. cennet, cehennem gibi kavramlara yabancı olma-maları,

II. cihan hakimiyeti düşüncesinin bulunması, III. ordu - millet anlayışının görülmesi, IV. öldükten sonra dirilmeye inanılması

olgularından hangilerinin etkisinden söz edilemez? A) Yalnız II B) Yalnız III C) II ve III

D) I, II ve IV E) II, III ve IV 3. İslamiyet VII. yüzyıl başlarında doğduğu hâlde

Türkle-rin İslamiyet’i kitleler hâlinde kabul etmeleri Talas Sa-vaşı’ndan (751) sonra olmuştur.

Türklerin Müslüman olma sürecinin gecikmesinde, I. Emevilerin, Arapları üstün tutan bir politika

izleme-leri,

II. Abbasilerin, Türklerin askerî yeteneklerinden yarar-lanmak istemeleri,

III. Kavimler Göçü’nün önemli siyasi ve sosyal değişik-liklere neden olması

durumlarından hangilerinin doğrudan etkili olduğu savunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin, Abbasi Devleti’n-de vali, hacip gibi makamlardan daha çok ordu hiz-metlerine girmesinin temel nedeni olarak gösterile-bilir?

A) Emevilerin, Arapları üstün tutan bir politika izleme-leri

B) Abbasilerde merkezî otoritenin bozulması C) Abbasilerin yönetim alanında farklı ulusları

görev-lendirmesi

D) Türklerin teşkilatçı bir yapıya sahip olması E) Türklerin savaşçılık özelliklerinin ön plana çıkması

6. Türk - İslam tarihinde gerçekleşen aşağıdaki siyasi gelişmelerden hangisi diğerlerinden önce meydana gelmiştir?

A) Dandanakan Savaşı’nın yapılması B) Karahanlı Devleti’nin kurulması C) Malazgirt Savaşı’nın yapılması D) Talas Savaşı’nın yapılması

E) Büyük Selçuklu Devleti’nin kurulması

4. Karluk Türkleri, Talas Savaşı’nda Abbasilere yardım et-miş, savaştan sonra da İslamiyet’i kabul etmişlerdir. Bu bilgiye dayanarak,

I. Türkler ulusal benliklerini yitirmişlerdir.

II. Türkler, Arapların egemenliği altına girmişlerdir. III. Askerî olaylar toplumlar arası etkileşime ortam

ha-zırlamıştır.

yargılarından hangileri ileri sürülebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

1. Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinde aşağıdakiler-den hangisinin etkisi daha fazladır?

A) Emevilerle mücadeleye girişmelerinin B) Göçebe hayat tarzını benimsemelerinin C) Orta Asya’dan farklı bölgelere göç etmelerinin D) Abbasilerin Türklerle dostane ilişkiler kurmalarının E) Dış kültürlerden çabuk etkilenmelerinin

9. SINIF TARİH

6

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ - İSLAMİYET’İN TÜRK DEVLET VE TOPLUM YAPISINA ETKİSİ BEST PRATİK 1 7. Eski Türklerde,

I. tek tanrı inancının benimsenmesi,

II. İslam dininin Türklerin töre, inanç, ideal ve karak-terleriyle bütünleşmesi,

III. ülkenin hanedanın ortak malı sayılması

durumlarından hangilerinin, Türklerin İslamiyet’i seçmesinde kolaylık oluşturduğu ileri sürülebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

9. I. Müslüman Araplarla Türklerin komşu olması II. Türklerin İslam medeniyetine katkı yapması III. İslamiyet’in Türkler arasında yayılmaya başlaması gelişmeleri aşağıdakilerin hangisinde verilen sıraya göre gerçekleşmiştir?

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III D) III, I, II E) III, II, I

10. I. Acemler II. Berberiler III. Slavlar

Yukarıda verilen toplumlardan hangilerinde İslami-yet daha geniş bir şekilde kabul görmüştür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

11. İslamiyet’i kabul eden Türkler,

I. halifenin dış tehditlere karşı korunması,

II. Anadolu’da ve Balkanlarda İslamiyet’in yayılması, III. Abbasi Devleti’nin sınır güvenliğinin sağlanması konularının hangilerinde önemli görevler üstlen-mişlerdir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

8. Türklerin aşağıdaki faaliyetlerinden hangisi İslam dünyasındaki önemlerini artırmamıştır?

A) İslam dinini yaymaları B) Haçlılarla mücadele etmeleri C) Birbirleriyle savaş yapmaları

D) İslam kültürünü geliştirerek yaygınlaştırmaları E) Abbasi halifelerini dış baskılara karşı korumaları

13. Türklerin İslam’a hizmetleri yalnız siyasi, askerî ve idari sahalarda olmamıştır. Türkler, İslam medeniyetinin ge-lişmesine de önemli katkılar sağlamışlardır.

Bu yargıyı,

I. Selçuklular Dönemi’nde birçok medresenin açılma-sı,

II. Farabi’nin eski Yunan felsefesinin İslam fikir hayatın-da ilk gerçek temsilcisi sayılması,

III. Türk - İslam ülkelerinde kütüphaneler kurulması, si-yasete, coğrafyaya ve İslam hukukuna ait bir çok eser yazılması

durumlarından hangilerinin desteklediği savunu-labilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

12. Türk dünyasında İslamiyet ilk defa Maveraünnehir böl-gesinde ticaret faaliyetlerinin etkisiyle yayılmaya başla-mıştır.

Buna göre,

I. Ekonomik ilişkiler sosyokültürel değişimleri de be-raberinde getirebilir.

II. Türklerin kitleler hâlinde Müslüman olması Dört Ha-life Devri’nde başlamıştır.

III. Türklerde ticaretle uğraşanlar toplumda ayrıcalıklı bir sosyal sınıf oluşturmuştur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III

TÜRKLERDE COĞRAFYA İLE OLUŞAN YAŞAM TARZI - KAVİMLER GÖÇÜ - İLK TÜRK DEVLETLERİ VE KOMŞULARI BEST PRATİK SORU BANKASI

5

Yukarıdan Aşağıya

A. Türklerde devlet idaresinde Gök Tanrı tarafından verildiği kabul edilen yönetme ve hükmetme gücü

B. İlk kez Türkler tarafından icat edilmiş bulunan ve ata binildiğinde ayakların basılmasına yarayan, at üzerinde dengeli durmayı sağlayan demirden alet

C. Türk tarihi ve edebiyatının ilk yazılı örneklerinden olan Kök Türk Kitabeleri (--- Yazıtları) D. Hunların Avrupa’ya girmesi ile başlayan ve tüm Avrupa’yı etkileyen büyük göç hareketi E. Çinlilerin Türk akınlarını durdurmak için yaptıkları dünyanın en uzun duvarı

F. Sahte ricat ve pusu esasına dayanan Hilal Taktiği de denilen Türk savaş stratejisi G. Avrupa Hun Devleti’ne en parlak dönemini yaşatan hükümdar

H. Kök Türklerin batı kanadını yöneten İstemi Yabgu’nun İpek Yolu’nu ele geçirmek için Sasanilerle anlaşarak ortadan kal-dırdığı devlet

I. Hazar Kağanlığı’nda yönetici zümrenin benimsediği dinî inanış İ. Türklerde en küçük siyasi birim

Soldan Sağa

1. Uygur Devleti’ne son veren Türk topluluğu

2. İlk Türk devletlerinde siyasi, ekonomik ve askerî kararların alınmasında etkili olan meclis 3. Türk ordusunda on bin kişiden oluşan birliklere verilen ad

4. Yerleşik yaşama geçen ilk Türk topluluğu

5. Türklerin ticarette ödeme aracı olarak kullandıkları, diske benzeyen gümüş para 6. Türklerde yazılı olmayan hukuk kuralları

7. Bilinen ilk Türk hükümdarı ve Asya Hun Devleti’nin kurucusu

8. Çin’den başlayıp, Orta Asya’dan geçerek Avrupa’ya ulaşan kara ticaret yolu 9. Türk ordusunu ilk kez onlu sisteme göre düzenleyen Büyük Hun hakanı 10. Türklerde ordunun başında bulunan komutan

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ - İSLAMİYET’İN TÜRK DEVLET VE TOPLUM YAPISINA ETKİSİ BEST PRATİK 2

Devlet teşkilatı ve yöneticilerle ilgili aşağıdaki kavramlardan Karahanlılarla ilgili olanların karşısına “K”, Gaznelilerle ilgili olanın karşısına “G” yazınız.

Aşağıdaki dilsiz haritaların hangi Türk İslam devletine ait olduğunu altındaki boş yere yazınız

•

Bilgi

•

•

Eşleştirme •

•

Harita

•

•

Tanıma •

Meclis-i Âli

1

4

“emir”, “sultan”

2

5

yuğruş

3

6

BEST DEĞERLENDİRME - 4

4. “Ahmet Yesevi’yi tanımak, İslam’ın Orta Asya macera-sını tanımak demek olduğu kadar Türk Müslümanlığı-nı da taMüslümanlığı-nımak demektir. Türk MüslümanlığıMüslümanlığı-nı taMüslümanlığı-nımak ise İslam’ın dünya yüzündeki en önemli ve en evrensel çehrelerinden birini tanımak anlamına gelir.”

Ahmet Yaşar Ocak’ın bu değerlendirmesine baka-rak Ahmet Yesevi ile ilgili,

I. Türk tarihi ve kültürüne ait ilk yazılı eserleri kaleme almıştır.

II. Türk İslam toplumunun kimliğini, düşünce ve ya-şam tarzını ortaya koyan bir düşünce insanıdır. III. İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasında etkin rol

oynamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

5.

Görselde Türkler tarafından çizilen ilk dünya haritala-rından biri verilmiştir.

Türklerin yayıldıkları coğrafi alanları gösteren bu harita aşağıdaki eserlerin hangisinde yer almıştır?’ A) Orhun Yazıtları B) Divanü Lûgati’t-Türk C) Yenisey Yazıtları D) Kutadgu Bilig E) Divan-ı Hikmet 2. Türk İslam devletlerinde,

I. kadıların verdiği kararlara itiraz edilebilmesi, II. devlet adamlarının kadılara baskı yapmasının yasak

olması,

III. kadıların verdiği kararların kadılardan oluşan bir ku-rul tarafından denetlenmesi

uygulamalarından hangileri, adaletin sağlanması-na ve yargının bağımsız olmasısağlanması-na önem verildiği-ni gösterir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

1. • Yusuf Has Hacip tarafından yazılmış ilk İslami Türk-çe eserdir.

• Doğu Karahanlı hükümdarı Buğra Han’a sunulmuş-tur.

• Karahanlılarda hükümdarlık, saray teşkilatı ile askerî ve taşra teşkilatı hakkında bilgiler vermektedir. Yukarıda, ilk Türk İslam devletleri dönemine ait aşa-ğıdaki eserlerden hangisi ile ilgili bilgiler verilmiştir? A) Divanü Lûgati’t-Türk

B) Divan-ı Hikmet C) Kutadgu Bilig D) Atabetü’l Hakayık E) Siyasetname

3. İlk Müslüman Türk devletlerinde aşağıdakilerden hangisinin gelişmesi doğrudan yerleşik hayata ge-çişin hızlandığını göstermektedir?

A) Tarım ve ticaretin B) Askerlik mesleğinin C) Ordu düzeninin

D) Halı ve kilim dokumacılığının E) Hayvancılığın

9. SINIF TARİH

12

BASAMAK KONTROL TESTİ

özel-liklerinden biri değildir?

A) Resmî yazışmalarda Türkçe kullanmışlardır. B) Nizamiye Medreselerini kurmuşlardır.

C) Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir. D) İslamiyet’i kabul etmekle birlikte, eski Türk

gelenek-lerinden çoğunu sürdürmüşlerdir.

E) Selçuklular ve Gaznelilerle mücadele etmişlerdir.

3. I. Kurulduktan sonraki dönemlerinde İslamiyet’i seç-mişlerdir.

II. İslamiyet’in Hindistan’da yayılmasına katkı sağla-mışlardır.

Türk İslam devletleri ile ilgili verilen bilgilerin ilişkili olduğu devletler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplanmıştır? I. II. A) Selçuklular Karahanlılar B) Karahanlılar Gazneliler C) Memlükler Selçuklular D) Gazneliler Memlükler E) Karahanlılar Kök Türkler

5. Türk İslam devletlerinin birbirlerinden etkilenmele-rinde,

I. birbirleriyle siyasi ve askerî ilişkiler kurmaları, II. birbirleriyle ticaret yapmaları,

III. birçok toplumu egemenlik altına almaları

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylene-mez?

A) Yalnız l B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

4. I. Cihan hakimiyeti idealine sahip olmaları II. Tek Tanrı inancını benimsemeleri

III. Abbasilerin Türklere hoşgörülü davranması Yukarıdakilerden hangilerinin Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerini kolaylaştırdığı söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinden sonra, sosyal ve kültürel yaşamların-da meyyaşamların-dana gelen değişikliklerden biridir?

A) Türkçenin resmî dil olarak kullanılması B) Ordunun onlu sisteme göre düzenlenmesi C) Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaşılması D) Hayvancılık faaliyetlerinin yanında ticaret

faaliyetle-rinin de gelişmesi

E) Cami, mescit ve medreselerin yapılması

6. Türk İslam devletlerinde askerlik, adalet, yönetim ve mali konularda, üst düzey devlet adamlarının katıldığı divanlar oluşturulmuştur.

Türk İslam devletleri ile ilgili bu durum,

I. Deneyimli yöneticilerin görüşlerine değer verilmek-tedir.

II. Eski inanç sistemi etkisini sürdürmüştür.

III. Ülke yönetimini kolaylaştırmaya yönelik kurumlar oluşturulmuştur.

yargılarından hangilerinin doğruluğuna kanıt ola-rak gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

BEST PRATİK 2

Haritadan yararlanarak verilen soruları cevaplayınız.

•

Harita

•

•

Okuma •

1. Haritada hangi Türk İslam dev-letinin egemenlik alanı gösteril-miştir?

2. Haritada verilen tarihlerde hangi olaylar gerçekleşmiştir? Yazınız. • 1040:

• 1071: • 1141:

3. Tuğrul Bey hangi şehirde Büyük Selçuklu Devleti’nin kurucu hü-kümdarı ilan edilmiştir?

•

Kronolojik

•

•

Sıralama •

Büyük Selçuklular ile ilgili aşağıdaki gelişmeleri oluş sırasına göre sıralayınız.

b. Anadolu’da ilk Türk devlet ve beyliklerinin kurulmaya başlanması a. Çağrı Bey’in Anadolu üzerine keşif seferleri düzenlemesi

d. Katvan Savaşı’nın yapılması c. Pasinler Savaşı’nın yapılması

e. Berkyaruk ve Mehmet Tapar arasında taht mücadelelerinin yaşanması

9. SINIF TARİH

yazılı soruları - 2

SORU - 3

Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları doldurunuz.

1. ; aynı atadan gelen ve birbirine kan bağıyla bağlı bulunan büyük insan topluluğuna verilen isimdir.

2. , ve toplumların sözlü

kültürlerini oluşturan unsurlardır.

3. Ele geçirdikleri yerlerdeki kişileri ve kültürleri dışlamayıp oradaki insan-ları devlet sistemi içinde kullanmış ve onlardan faydalanmış olan impa-ratorluklara, imparatorluklar denilmiştir.

4. Roma İmparatorluğunda patricilerle plepler arasında yaşanan sınıf ça-tışması Kanunlarının yapılmasına neden olmuş-tur.

5. , siyasi gücün bir tek kişinin elinde bulunduğu ve yö-netimin genellikle kan yoluyla aile bireylerine geçtiği yönetim biçimidir..

SORU - 4

Ülkeleri dışında ele geçirilen toprakları kendilerine bağlayarak bazen de ken-di vatandaşlarını o bölgeye yerleştirerek genellikle ticari faaliyetlerde kullan-mak amacıyla oluşturulan idarelere koloni denir.

Aşağıdaki medeniyetlerden kolonicilik faaliyetleri ile uğraşanları işa-retleyiniz. Hititler a Asurlular b İyonyalılar c Mısırlılar d Fenikeliler e Yunanlılar f Çinliler g Sümerler h

yazılı soruları - 3

9. SINIF TARİH

12

SORU - 8

Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların cevaplarını işaretleyiniz. Orta Asya’da, yazıdan önceki döneme ait beş kültür merkezinin isim-lerini yazınız. SORU - 7 1. 2. 3. 4. 5.

2. Almanların meşhur Nibelungen Destanı, Attila’yı babacan, iyiliksever ve yüksek vasıflı bir hükümdar olarak tanıtmaktadır. Hunlar, Türk ordu-sunun etkilerini Orta Çağ boyunca yaşanacak şekilde Avrupa milletle-rine aktarmıştır.

Bu bilgilere bakarak,

I. Hunlar Avrupa toplumlarını etkilemiştir.

II. Attila’nın faaliyetleri edebiyat eserlerine konu olmuştur. III. Avrupa’da ilk düzenli ordu Hunlar Döneminde kurulmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

1. Hunlarla Çinliler arasında yapılan antlaşmanın bir maddesinde, “Çin, her yıl Hunlara belirli bir miktarda ipek, tahıl ve diğer yiyeceklerden ve-recektir.” denilmektedir.

Bu bilgiye dayanarak,

I. Hunlar tarım ürünlerine gereksinim duymaktadır. II. Çin kültürü Hunlar arasında yayılmıştır.

III. Çinliler, Hunlara karşı ekonomik yükümlülük altına girmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III