DOLAR %30 İÇ PİYASA % 100 ARTTI

DOLAR YÜZDE 30

İÇ PİYASA YÜZDE 100 ARTTI

D

sarsı-lan ekonomik dengeler sanayici, yatırımcı ve giri-şimcilerin gözünü yurt içi piyasalara çevirmesine vesile oldu. ABD’nin papaz Bronson’u sebep göstererek Türkiye üzerinde oluşturduğu kur baskısı Türkiye ile ABD arasındaki ‘ekonomik savaş’ı başlattı. Türkiye devleti bu süreçte başta ABD olmak üzere tüm dünya ülkelerine daha milli bir politika izleyip 70 yıldır olduğu gibi diz çökmeyip dik bir duruş gösterdi. Yerli ve milli ürünleri tercih edilme-si gerektiğini, uluslararası ticarette her ülkenin kendi para birimleriyle ihracat ve ithalat yapması gerektiğini ve dolar kullanmayarak ekonomik tavır gösterdi.

Tüm dünya ekonomisini çok yakından ilgilendiren bu manipülasyon sürecinde Türkiye ve yaşadığımız Batı Akdeniz Bölgesinde gözlerin iç piyasaya çevrilmesini

sağ-ladı. Bazı fırsatçıların aynı fiyata mal ettiği ürünleri dövi-zin artışını mazeret göstererek yükseltmesinin önünü açtı. Kur artışının %30’lar civarında olduğu halde iç piyasada %100’ü geçen artışların olması hükümetin ve toplumun dikkatini çekti. Ekonomik savaş sürecinde sanayiciler, ya-tırımcılar ve girişimciler ne gibi ekonomik tedbirler aldı, hangi metotları uyguladı ve nasıl ayakta kalınır konularını araştırdık. Madalyonun bir yüzünde arz diğer yüzünde ta-lep varken, işverenlerin gözüyle bu dengelerin nasıl sağla-nacağını tespit etmek için %100 dövizle çalışan Telekomü-nikasyon sektöründe önde gelen firmalardan Burdur kent merkezinde faaliyet gösteren Özkayalar İletişim’in sahibi Yusuf Kaya (Özkayalar) ile bu konuda söyleşi yaptık ve Ka-ya’dan değerlendirmeler aldık.

DERGİ AYRINTI

DERGİ AYRINTI: Sayın Yusuf Kaya (Özka-yalar), öncelikle dövize dayalı sektördeki faaliyetini-zi dergimize anlatır mısınız?

YUSUF KAYA: Özkayalar İletişim olarak bizler

Burdur’da faaliyet gösteren, iletişim ve elektronik sek-töründe yer alan bir işletmeyiz. Elektronik malzemele-rin, cep telefonu ve aksesuarlarının ticaretini yapmak-tayız. Aldığımız mamullerin neredeyse %100’ü dövizle alınmakta ve vatandaşa Türk Lirasıyla satmaktayız. İş-letmemizde her model cep telefonları ve cep telefonu aksesuarları, elektronik malzemeler yer almaktadır. Bu ürünlerin ilimizin tüm ilçelerindeki ticari işletmelere te-minini sağlamaktayız.

DERGİ AYRINTI: Gündem konusu olarak, ABD’nin Türkiye üzerinde uygulamaya çalıştığı ‘ekonomik savaş’ konusundaki değerlendirmenizi alabilir miyiz?

YUSUF KAYA: Türkiye gerek coğrafi konumu

gerek yeraltı ve yer üstü zenginlikleri ve gerekse genç nüfusuyla ABD’nin hatta Avrupa’nın ekonomik alanda büyümesi istenmeyen bir ülkeyiz. Bunun içindir ki 70 yıldır her 10 yılda bir darbe her 3 yılda bir de döviz kuru baskısı Türkiye üzerinde oynanmakta. Türkiye üzerine önceleri gizli baskılar kurup manipülasyonlar yapılırken artık açıktan yapılmaya başlandı. Ülkemizin birlik ve bü-tünlüğünü bozmaya çalışan bunun gibi manipülasyon ve baskılar ilk kez bir siyasi iktidar tarafından karşı çıkıla-rak Türkiye’nin bu baskılara boyun eğmeyeceği

açıkladı. Dünya ekonomisinin geçen yüzyılda olduğu gibi beş büyük dev-letten oluşmadığını, artık Türkiye gibi nüfusu genç ve dinamik yapısı bu-lunan ülkelerin de kalkınarak dünya ekonomisinde yerini alması gerektiği-ni Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan BM toplantısında dahi açık-landı. Ülkemizin bu sağlam altyapısı ve kur manipülasyonuna karşı gösterdiği dik duruşu Türkiye’nin çeşitli ekono-mik tedbirler almasına da sebep oldu. Bu tedbirlerin başında diğer devlet-lerle özellikle mali konularda yapılan anlaşmalarda yerel para birimlerinin

kullanılması, dolardan vazgeçilmesi yer aldı. Günümüzde Türkiye riyeti Devleti olarak Çin Halk Cumhu-riyeti hariç diğer tüm ülkelerle yaptı-ğımız ekonomik anlaşmalarda; ihracat ve ithalatımızda ABD’nin Dolarını kul-lanmama kararı alması hem üretilen ürünlerin hem de ithalattaki manipü-lasyonların önüne geçmiştir. Ancak kur üzerindeki baskının iç piyasada dövizle hiç ilgisi olmayan ürünlerin ku-run üzerinde artış olması iç piyasadaki fırsatçıların yaptığı devlete ve topluma bir hainlikten başka bir şey değildir.

DOLARLA ALIP

TÜRK LİRASIYLA SATIYORUZ

DERGİ AYRINTI: Bu süreç-te siz hangi durumlarla karşı karşı-ya kaldınız?

YUSUF KAYA: Dünyadaki kur

fiyatlarının artmasından ve döviz den-gelerinin bozulmasından en çabuk et-kilenen sektör telekomünikasyondur. Çünkü iletişim sektörü kur dalgalan-maları karşısında kırılganlık gösterir ve çabuk etkilenir. Üretilen mamullerin neredeyse %80’i yurt dışından gelmek-tedir ve bu da dövize bağlıdır. Türkiye nüfusunun genç olması bu sektörün hareketli olmasının bir göstergesidir. Diğer ülkelere göre genç kuşağın daha fazla olması hemen herkesin elinde bir akıllı telefon bulunmasına vesile oldu. Bu da iletişim sektörünü en canlı sek-törlerden biri haline getirdi.

İşletmemizde tüm model cep telefonları, telefon ve iletişim aksesu-arlar ve araç-gereçleri bulunmaktadır. Ve bayilerimize bu mamulleri sağla-maktayız. Dolar kuru üzerinden satın aldığımız malzemeleri Burdur’un bü-tün ilçeleri ve çevre illere ulaştırmak-tayız. Bu mamulleri dövizle aldığımız halde bayilerimize ve müşterilerimize TL olarak vermekteyiz. Devletimizden şu anda kur politikaları üzerinde başka devletler ile bir direnç göstererek yerel para birimleri kullanılması üzerine an-laşmalar yapılmakta. Mamullerimizin %80’i Çin üzerinden geldiği için Çin Hükümetiyle de yerel para birimi kul-lanmak üzerine anlaşma yapılırsa hem ithalatta hem de ihracatta bu büyük sektörün sorunları da çözülmüş olur, iletişim sektörü üzerindeki baskı da kalkmış olur. Bizler de arz talep den-gesini göz önünde bulundurup, kur manipülasyonuna bir fırsat olarak bak-mıyoruz. Çünkü bu bir devletin beka sorunudur.

DOLARDAKİ YÜKSELME

EKONOMİK SEYRİMİZİ

DEĞİŞTİRMEDİ

DERGİ AYRINTI: Efendim, dolardaki yükselme satışlarınızı ve cironuzu olumsuz etkiledi mi?

YUSUF KAYA: Ülke olarak ve

işverenler olarak dolardaki yükselme-nin işlerimizi olumsuz etkilemediğini söyleyemeyiz fakat kur dalgalanması olsun ve diğer yaptırımlar olsun tüm bu olumsuz durumları mümkün oldu-ğunca az hasarla atlatmak önemlidir. Ülke ekonomimiz, milli kaynaklarımız, milli servetimiz, kişi başına düşen milli gelirimiz ABD’nin, Avrupa’nın ve hatta Uzakdoğu bloğunun uyguladığı bu

yaptırımlar karşısında dik bir tavır gös-terip, az hasarla bu süreci atlatacağı-mıza inanmaktayım. Dünyadaki çoğu ülkelerin ekonomileri altüst olurken, çoğu devletler Dünya Bankasından kredi alabilmek için sıraya girerken Türkiye Cumhuriyeti Devleti her defa-sında ayakları yere sağlam basan ve ekonomisi çökmeyen yapısıyla dikkat çekmektedir.

YENİ EKONOMİK HARİTADA

BAŞARISIZ OLDULAR

DERGİ AYRINTI: Politik anlamda siz böyle bir kriz orta-mının oluşturulmasını öngörüyor muydunuz?

YUSUF KAYA: Biz Burdur’da

fa-aliyet gösteren bir işveren olarak son birkaç yıldır ABD ve Avrupa’dan bu tür bir yaptırım uygulanacağının bilincin-deydik. Bu tür teşebbüslerle Türkiye’de bir kriz ortamının oluşturulması ve bir istikrarsızlık sağlanması amaçlanmak-taydı. Etrafımızda ABD’nin Suriye ve Irak politikaları gibi politik anlamda

15 Temmuz sürecinde umduğunu bu-lamayan ABD’nin günümüzde ekono-mik savaş’ olarak adlandırılan bir giri-şimde bulunacağını öngörüyorduk. Nihayetinde ABD başta olmak üzere Avrupa’daki bazı devletler kur mani-pülasyonu gibi bir atak daha geliştirdi. Doların Türk Lirası’nı ezdiği bir ekono-mik harita oluşturulmak istendi. Fakat bunda da başarısız olundu.

TÜRK LİRASI DEĞER

KAYBETMEMELİ

DERGİ AYRINTI: Sayın Kaya, söyleşimizde son olarak eklemek iste-diğiniz mesajınız var mı?

YUSUF KAYA: Döviz

kurların-daki dalgalanma tüm devletlerin eko-nomisini olumsuz etkilediği gibi ülke-mizin ve Burdur’da iletişim sektöründe faaliyet gösteren bizim gibi işletmeleri de etkiledi. Önemli olan bu tür olum-suz durumlarda Türkiye Cumhuriyeti devleti gibi dik duruş sergilemek ve

diz çökmeyip fırsatçılık yapmamaktır. Bu duruşu sergilerken de özellikle iç piyasadaki arz talep dengesinin bo-zulmaması gerekir. Biz, ülkemizin ma-ruz kaldığı bu ekonomik yaptırımları fırsatçılığa çevirmeden, müşteri

port-föyümüzü genişleterek, dövizle satın aldığımız ürünleri Türk Lirasının değer kaybetmemesini önemseyerek ticari faaliyetlerimize devam ediyoruz.