7T*
i\¡\vrh\:im
CEHLE HANIM'IN
PORTRESİ
ATIYORUM... sat... sat... İki milyon üç yür bin... iki milyon dört yüz bin... beş yüz... altı yüz... yedi yüz... __ üç milyon... Satıyorum... sat... sat...
İbrahim Çallı İmzalı, İsmet İnönü’nün yağlıboya portre si... üç milyon... üç milyon yüz... İki yüz... satıyorum... sat... sat... sattım...
Ve efendim, Raffi portakal tokmağı kürsüye vurduktan sonra... Türkiye’nin 2. Cumhurbaşkanı ismet İnönü Paşa’ nın ünlü ressam Çallı tarafından yapılan 28.6x21.5 ölçü de yağlıboya portresi açık artırma ile satıldı... Ona şimdi sahip olan da bir kadın...
Geçen hafta, Yıldız Sarayı’nın silahhaneslnde yapılan OsmanlI sanat eserleri tablo ve halı açık artırması fevkala de İlginçti!.. Uluslararası olaydı bir kere!.. Sanat olayı!.. Bu gibi antik satışların, gizil gizli değil, açıkça, yasal olarak sa tılmasını sağlıyordu.. Pek çok eşya yurt dışından gelmişti...
★ ★ ★
D
~ Ü Ş Ü N Ü N Ü Z ... Türkiye Cumhurlyeti’ni kuran devrim ci önderler Atatürk ve İsmet İnönü bir yanda... Sul tan Abdülhamld'ln tuğrasını taşıyan, gümüş tatlı ta kımları, hamam tasları, gümüş kupalar, gümüş aynalar çe şitli değerli eşyalar İle son halife Abdülmecit Efendi’nin kendi eliyle yaptığı yağlıboya resimler... Ayşegül Nadir’de kalan OsmanlI sultan portreleri... Hepsi hepsi, müzayede salonunda yan yana yer aldı...Ünlü hattat Hafız Osman’ın el yazması (1642-1698) Enam-ı Şerifleri, el yazması Kuran-ı Kerim’ler... Türk veya yabancı ressamlara alt tablolar silahhanede yapılan açık ar tırmada yasal olarak el değiştirdiler...
______ ir ir ir
I—T—I YVAZOVSKİ’nin “ Fırtınada Gemi” tablosu... Tual
t A I üzerine yağlıboya... 1876 tarihli... 21 X 18 ölçüsün
l-4»-lde...
On milyon lira... On bir, on iki... on üç... Raftl, art arda aldığı yükseltme İşaretlerini süratle açık lıyordu... Ayvazovski çıktı çıktı galiba 20 milyona yaklaştı.. Her ay Boğaz’dan geçen bu ünlü ressamın adını taşıyan ko ca Rus gemisini nasıl hatırlamazsınız?Ya büyük yazar politikacı, gazeteci Hüseyin Cahit Ya! çın’ın yazıhane ve kütüphanesine ne diyelim?.. Üç koltuk İki sandalye ve oymalı meşe ağacından masa... Aksesuar ları, Mappln and Webb marka Ingiliz gümüş dosya, mek tüplük, küçük heykel, üzerinde eski Türkçe Tanin yazılı de rl evrak dosyası... Hepsi hepsi 7.5 milyon liradan başladı.. 10 milyonun üzerinde fiyat bularak Londra'dan gelen Sel den Emre'de kaldı...
Son ha life A b d ü lm e c it E fe n d l’nln “ natürmort” u.. Karton üzerinde yağlıboya, beş m ilyondan başladı ç o k ço k yukarılara çıktı... Ve Feyhaman Duran, A yetul lah Sümer, Hoca Ali Rıza, Şeref Akdlk, Naci Kalmukoğlu Hikmet Onat, Ahmet Uzelll gibi ünlü ressamlarımız arasın da, şöyle bir okunan Cellle imzalı tablolar...
★ ★ ★
B
|U isim o kadar silik söyleniyor, orada seyirci veya alıcı olarak bulunanların pek çoğu tarafından öyle- ___ J s in e bilinmiyordu kİ... Biz bile hayli rötarlı ayıla bildik!..—Cellle İmzalı kadın portresi, 1921 tarihli... 5.5 milyon la açıyoruz... Satıyorum... sat... sat... sattım...
—Cellle İmzalı 1942 tarihli tual üzerine yağlıboya 500 bin liradan başlıyoruz.. Satıyorum... sat... sat... sattım...
—Cellle İmzalı 1940 tarihli hamamdaki çıplak tablosu... 750 bin liradan açıyoruz.. Satıyorum., sat... sat... sattım...
Ve yine Cellle İmzalı bir Atatürk portresi. 1921’den İti baren eserler, eserler... Belli ki, İyi çalışmış, sanatkâr bir Türk hanımı... Çizgileri, fırçası usta!.. Hüzünlü... Zarif... Duygulu!..
Kimdir bu Cellle Hanım acaba?..
Evet, geç ayılabildik!.. Cellle Hanım ünlü şair Nazım Hik- m et’in annesi değil mİ?.. Taa kendisi!..
★ ★ ★
İAKTİYLE Yahya Kemal'in Celile Hanım'a âşık oldu ğu söylenir... Güzelliği anlatılır, anlatılır... Ama, Ce llle Hanım’ın fırçayı tutan zarif elleri, zarif havası za ten güzelliğinin ışığını vermiyor mu?..
Zaten, bakınız eski fotoğraflara bunu göreceksiniz!.. Unutmamız mümkün değil!.. 1950’lerde bu satırların ya zarı Vatan gazetesinde... Vatan, Nazım Hlkmet'in affı için ilk bayrağı açan gazete... Nazım, açlık grevine giriyor, açlık grevinden çıkıyor!.. Hastane, adliye, hapishane!..
Blzler, Cellle Hanım’ı o yıllar tanıdık... Demek, 6 yıl sonra da ölecekmiş!.. 67 yaşında da ne güzel, ne İradeli ne zarif kadındı... Bembeyaz saçları, mavi g ö z le ri.. Ve elinde bas tonu... Bir de böyle adliyeden çıkarken fotoğrafı vardır... Ha tırlıyoruz!..
Biricik oğlu hapishane hapishane dolaşırken, Cellle Ha- nım’ın meydana getirdiği eserlerin bir de böyle duygusal yönü vardır... Belki o zamanlar farkında değildik ama şim di böyle yorumlamamak mümkün değil!..
Zaten eski ve antika eşya müzayedeleri... Kâh tatlı, kâh acı anılardan kokular getiriyor... Duygu, heyecan ve hüzün veriyor İnsana!.. Uzak geçmişlere yolculuk sırasında, İnsan lara kendi İstikballerinden fragmanlar gösteriyor...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
