Gürsel’in ardından
CİHAD BABAN
Günden
Güne
M ayıs 1960’tan bu y ana on iki, rah m etli G ü rs e li kaybedişim izden bugüne de a l tı yıl geçti. T ü rk D evletinin d ördüncü
C u m h u rb aşk an ı olan ih tilâl lid eri, lid e r ve
C u m h u rb aşk an ı o larak bu m em lek etin k ade rinde en az sü re ile söz sahibi olan b ir devlet adam ı oldu.. B ird en b ire çok ağ ır b ir y ü k aldı om u zların a, M enderes ik tid a rın ı deviren o de ğildi, o ik tid a rı d e v iren lerin başına geçti o tu r , du. Bu sebepten dolayı da g erçek ih tilâ lc ile rle o ih tilâli kendi m ecrasında yönetm ek zo ru n lu - ğ u n d a k alan G ü rsel a ra sın d a k i h av a h e r za m an sakin olm adı, G ürsel, ih tilâl bünyesi için de de b ü y ü k fırtın a la r a tla ttı. «Acaba iyi mi ''y ap tık ? S akın m em lekete zararım ız olmasın?» k ay g ıla riy le çok k arşılaştı, m em lek et k a d e ri
n in ü zerin d ek i çekişm elerde yorgun düştü,
h astalan d ı, fa k a t a rtık ih tilâle k arıştığ ı için k e n d in i h asta yatağ ın d a bile ra h a t hissedem e di..
A ydın, iyi kalpli, m üsam ahalı b ir v atan
ev lâd ı idi.. Hiç şüphe yok onun h ak k m d ak i
h ü k ü m , çok daha sonra, a ra d a n hissiy atın k ı rın tıla rı k ay b o ld u k tan sonra, daha belirli ola ra k o rtay a çık ac ak tır, fa k a t kim ne derse de sin, b ir gün gelecek 27 M ayıs’ta n z a ra r gören lerin çocukları bile onun iyi niyetli b ir insan olduğunu in k â r edem iyeceklerdir.
G ürsel kendi kendisine rağm en ihtilâlci
olm uştu. O nun için kesin o la ra k id a m la ra k a r . şı çıktı. K esin b ir dem okrasi ta r a fta rı idi. Bi lindiği gibi devrim sonu o rta y a çıkan ik tid a r d u ru m u n u m uhafaza etm ek istey en lerle u z la şam adı. M illi B irlik K om itesi p arçalan d ı, ve bu parçalan ış 27 M ayıs’ı is te r istem ez sarstı.
U zun süren hastalığı, bu h astalık sırasıncK. k arşılaştığ ı sin ir bozucu o la y la r. M eclisin se çim lerden soııra açılıp açılm ıyacağı m eseleleri,
devrim den z a ra r gören in san ların ailelerinin
hali, onu çok yordu. B ir zam an geldi ki, hem 27 M ayıs’ın itib a rın ı k o ru m ak , hem de h a y a tı nı te h d it eden h a sta lık la pençeleşm ek gibi çift
yönlü b ir m ü cad eley i y ü rü tm e k icap ettiğ i za m an, ağ ır m esu liy etlerin a ltın d a bunaldı.. Onu ve devrim cileri en ziyade m eşgul eden ve on ları en çok y o ran o rd u ile d ev rim a ra sın d a k i iliş k ile ri y oluna koym ak ve o rd u y u p o litik an ın ta h rib a tın d a n uzak tu tm a k çabası oldu. Seçim lerd en sonra b ir 22 Ş u b at, b ir 21 M ayıs a y a k la n m a la rı da gösterdi ki, d ava öyle zan n ed il diği k a d a r b a sit değildi, ih tilâ li d estek ley en ve onun uzam asından m enfaat sağlam ak iste y en lerin y a ra ttık la rı h av ad an sıy rılm ak kolay olm uyordu. H ele T ü rk iy e gibi, b ir kişi v eya b ir g ru b a asıla ra k k endine göre n ü fu z tem in
etm ek istey en lerin b ir hayli bol olduğu b ir
m em lekette, bu m u h asaray ı k ırm a k ve m em le
k e ti te k r a r d em o k ratik düzenin ray ların a
o tu rtm a k kolay değildi. G ürsel bu görevi b ü y ük b ir v a ta n se v e rlik le y erin e getirdi. Böyle- ce ihtilâle k arışm ış fa k a t o ih tilâ li d em o k ratik düzene d ö n ü ştü rm ü ş b ir insan o larak dünyada te k ö rn ek oldu
27 M ayıs D evrim i b ir k e re d ah a is p a t etti ki, b ir d ev rim sonunda y erin d en oynayan d u y g u lar, m üesseseler, yeni filiz v eren ü m itler, ih tir a s la r kolay kolay yerine o tu ram ıy o r. B ir to p lum un is tik ra rlı b ir yaşam a kavuşm ası dev- rim lerd en çok başka u n su rla ra da m u h taçtır, ö rn e ğ in , e ğ er biz öğretim ve eğitim davam ızı halledebilm iş olsaydık A ta tü r k ’ün ese rle ri te h likeye böylesine girm ezdi. Bu vesileyle b ir ke re daha ö ğ rendik ki, b ir ik tid a rı yık m ak , b ir
düzeni değ iştirm ek belki zor b ir iş tir a m a .
b ir to p lu m u , çağdaş m edeniyet seviyesine çı k a ra ra k o d e v rim le rin sonuçlarını te m in a t a l tına alm ak çok d ah a zo rd u r. G enellikle o to p lu m u n k afasında ve ru h u n d a y eteri k a d a r d e ğişme olm am ışsa, o toplum , d ev rim ler! de, iyi niyetleri de kendi bünyesi içinde ç ü rü te b ilir.
27 Mayıs ve onun lideri böyle b ir çü rü tm e am eliyesine k arşı ç ık arak A ta tü rk ’ü savundu,
ö y le zannediyoruz ki. ra h m e tli G ü rse l’in en
m üm taz ta ra fı da bu oldu.
KARA VE DENİZİ ANCAK,
GÖKLER TAMAMLAR.
T Ü R K H A V A K U V V E T L E R İ N İ G Ü Ç L E N D İ R M E V Â K F I
. ___________ •«
