Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin 112 Acil Uygulamaları İle İlgili Geri Bildirimleri.

(1)

Özet

Amaç: Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi’nde aile hekimli¤i staj› yapan son s›n›f ö¤rencilerinin 112 acil uygulamalar› ile ilgili geri bildirimlerini de¤erlendirerek uygulaman›n yarar›n› belirleme-yi amaçlad›k.

Yöntem:Bu tan›mlay›c› araflt›rma, 1 Temmuz 2004 - 30 Haziran 2005 tarihleri aras›nda aile hekimli¤i staj› yapan 183 son s›n›f ö¤-rencisini kapsamaktad›r. Ö¤renciler çal›flt›klar› 112 birimini, çal›fl-ma süresini, karfl›laflt›klar› olgular›, yapt›klar› uygulaçal›fl-malar› ve acil sa¤l›k hizmetleri ile ilgili görüfllerini içeren bir soru formu doldur-dular.

Bulgular:Son s›n›f ö¤rencileri gönderildikleri 112 biriminde orta-lama 5.26± 2.42 gün kalm›fl, 1043 olgu ile karfl›laflm›fllard›. Karfl›-lafl›lan olgu say›s›n›n ortanca de¤eri 6 idi. En s›k görülen olgu tra-fik kazas›; %33.3 (n=347), ikinci s›kl›kta görülen ise konversiyon reaksiyonu %12.2 (n=127) idi. 1112 giriflim aras›nda en fazla %29.9 (n=332) acil ilaç uygulanm›fl, ikinci s›kl›kta; %21.7 (n=241) damar yolu aç›lm›flt›. Son s›n›f ö¤rencilerinden %86.9’u (n=159) uygulamay› yararl› buldu, %70.5’i (n=129) özgüven ve deneyim kazand›¤›n› ifade etti.

Sonuç: Ülkemizde t›p e¤itiminde ilk kez yer alan 112 uygulamas› son s›n›f ö¤rencilerine hayat kurtar›c› giriﬂimleri ö¤retmiﬂtir. Ekip ruhu, özgüven ve deneyim kazand›ran 112 acil uygulamas›n›n sü-resinin uzat›lmas› ve daha küçük s›n›flarda da yap›lmas› yararl› ola-cakt›r.

Anahtar sözcükler: Acil sa¤l›k hizmetleri, intern doktorluk, özgü-ven kazanmak

Summary

Objective:We aimed to evaluate the feedback of the intern doc-tors about 112 Emergency practices working at the Department of Family Medicine of Meram Medical Faculty and to find out their view of whether these applications were useful or not.

Method:183 intern doctors working at the Department of Family Medicine were included in this descriptive study carried out between 1st July 2004 and 30 th June 2005. A questionnaire including the name of the 112 emergency practice, number of the days attended, cases confronted and the applications and their views was filled out.

Results:: Intern doctors worked 5.26 ± 2.42 days and the medi-an value of the 1043 cases was 6. Traffic accidents were the most frequent cases; 33.3 % (n=347), and conversion reactions were the second; 12.2 % (n=127). In the 1112 applications, the most frequent intervention was application of emergency medication; 29.9 % (n=332), the second one was intravenous intervention; 21.7 % (n=241). 86.9 % (n=159) of students stated that these practices were very useful, 70.5 % (n=129) stated that they had gained self-confidence and experience.

Conclusion: This first application of 112 emergency services to internship students was very useful in that they learned life-saving practices in case of emergencies. Besides encouraging the team spirit, it enabled them to gain self-confidence and experience in applications. So it will be useful to lengthen the duration of 112 emergency practices and to start it in earlier years.

Key words:112 emergency practices, internship, to gain self-con-fidence

FEEDBACK OF 112 EMERGENCY PRACTICES OF INTERN DOCTORS IN MERAM MEDICAL FACULTY OF SELÇUK UNIVERSITY, KONYA

Ruhuﬂen Kutlu1_{, Selma Çivi}2

Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi

Son S›n›f Ö¤rencilerinin 112 Acil

Uygulamalar› ‹le ‹lgili Geri Bildirimleri

1) _{Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi Aile Hekimli¤i Anabilim Dal›, Konya, Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Uzman›, Yard. Doç. Dr.} 2) _{Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi Aile Hekimli¤i Anabilim Dal›, Konya, Halk Sa¤l›¤› Uzman›, Prof. Dr.}

Türk Aile Hek Derg 2006; 10(2): 71-74

Araﬂt›rma | Research Article

2006 © Yay›n haklar› Türkiye Aile Hekimli¤i Uzmanl›k Derne¤i (TAHUD)'a aittir. Her hakk› sakl›d›r. Deomed Medikal Medya taraf›ndan yay›mlanmaktad›r. Copyright © 2006 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, a division of Deomed Medical Media, Istanbul.

(2)

72

|Kutlu R, Çivi S|Selçuk Üniversitesi MeramT›p Fakültesi Son S›n›f Ö¤rencilerinin 112 Acil Uygulamalar› ‹le ‹lgili Geri Bildirimleri

1

12 acil yard›m; iI sa¤l›k müdürlükleri bünyesinde, ha-yati tehlikesi olan hastalara hizmet veren doktorlu am-bulans hizmetidir; görevi, trafik kazas›, kalp krizi, ya-n›klar, elektrik çarpmas› gibi acil durumlar› kapsar. Acil yard›m yapacak olan sa¤l›k personeli teorik ve uygulamal› acil yard›m e¤itimi alm›fl olmal›d›r.1,2 _{Acil t›p} hizmetle-ri’nde, "yaflam zincirinin anahtar›" olan kritik durumdaki hasta ya da yaral›ya ilk müdahalede çal›flan paramedikler etkin de¤erlendirme, hareket plan› gelifltirme, acil tedavi, triaj ve nakil için karar verme becerileri olan teknikerler olup ekibin vazgeçilmez elemanlar›d›rlar.3

9 Mart 1994 tarihinde Ankara, ‹stanbul ve ‹zmir'de bafl-lat›lan 112 ilk ve acil sa¤l›k hizmeti, 2005’te ülke bütünün-de 1400 istasyona ulaflm›flt›r.1_{Acil yard›m hizmetleri, acil} yard›mda uzmanlaflm›fl pratisyenler ya da acil yard›m he-kimleri taraf›ndan yap›lmal›d›r.4_{T›p fakülteleri acil} servis-lerinde staj yapan son s›n›f ö¤rencileri hastaneye ulaflabilen olgular› görür, 112 acil hizmetlerinde ise olay yerinde has-taya müdahale flans›na sahip olurlar. Ülkemizde, bildi¤imiz kadar› ile, t›p fakültesi son s›n›f ö¤rencilerinin aile hekimli-¤i staj› 112 acil uygulamas›n› kapsamamaktad›r.

Bu çal›ﬂmada, Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakülte-si’nde aile hekimli¤i staj› yapan son s›n›f ö¤rencilerinin 112 acil uygulamalar› ile ilgili geri bildirimlerini de¤erlendirdik.

Gereç ve Yöntem

Bu tan›mlay›c› çal›ﬂma, 1 Temmuz 2004 - 30 Haziran 2005 tarihleri aras›nda Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fa-kültesinde on beﬂ günlük aile hekimli¤i staj› yapan 183 alt›nc› s›n›f ö¤rencisini kapsamaktad›r.

Konya ‹linde, 112 acil sa¤l›k hizmetleri 22 fiubat 1998’de 6 istasyon ile bafllam›flt›r. Bugün, 11’i merkezde, 17’si ilçelerdeki 28 istasyon, 400 personel ve komuta mer-kezi ile hizmet vermektedir.1_{. Son s›n›f ö¤rencileri Konya il} merkezindeki 112 acil istasyonlar›nda dönüflümlü olarak görevlendirildiler. Staj sonunda nöbet deneyimlerini içeren yaz›l› geribildirim al›nd›. 112 istasyonunda çal›fl›lan gün sa-y›s›, görülen olgular, yap›lan uygulamalar ve ö¤rencilerin acil sa¤l›k hizmeti ile ilgili görüfllerini içeren bir soru formu uyguland›. SPSS 10.0 program› ile de¤erlendirilen veriler ortalama ± standart sapma olarak verildi.

Bulgular

183 ö¤renci, 112 biriminde ortalama 5.3±2.4 gün (ortan-ca = 4 gün) çal›flm›fllar, 1043 olgu görmüfllerdi, bir ö¤renci-nin karfl›laflt›¤› olgu say›s› 1 ile 32 aras›nda de¤ifliyordu; (ortanca =6). 1-35 aras›nda de¤iflen tan›lar›n %33.3’ü (n=347) trafik kazas›, %12.2’si (n=127) konversiyon, %5.8’i (n=60) senkop, %5.1’i (n=53) travma, %4.5’i (n=47) miyokard enfarktüsü, %4.3’ü (n=45) ast›m ve KO-AH’t›. Olgular›n %1.6’s› (n=17) olay yerine ulafl›ld›¤›nda yitirilmiflti (fiekil 1).

Toplam 1112 uygulama yap›ld›: %29.9’u (n=332) acil ilaç uygulamas›, %21.7’si (n=241) damar yolu aç›lmas›, %8.9’u (n=100) EKG, %8.8’i (n=98) boyunluk uygulamas› ve k›r›k tespiti, %5.7’si(n=63) bask› uygulanarak kanama durdurulmas›, %3.7’si(n=41) resüsitasyondu (ﬁekil 2). Ö¤-rencilerin %86.9’u (n=159) uygulamalar› çok yararl› buldu,

ﬁekil 1

112 Acil’de görülen olgular›n da¤›l›m›

17 45 47 53 60 127 347 347 Olgu Say›s› Karﬂ›laﬂ›lan Olgular Eksitus Ast›m M‹ Travma Senkop Konversiyon Trafik K Di¤er 350 300 250 200 150 100 50 0

(3)

73

%70.5’i (n=129) özgüven ve deneyim kazand›¤›n›, %44.3’ü (n=81) k›rsal hekimlik uygulamalar›nda aile hekimli¤i’ne ayr›lan sürenin uzat›lmas› gerekti¤ini, %40.4’ü (n=74) ekip çal›ﬂmas›n›n çok iyi oldu¤unu, %6.6’s› (n=12) gece nöbet-lerinin yararl› oldu¤unu, %3.8’i (n=7) hekimlikteki, ilk ter-cihinin 112 acil uygulamalar› olaca¤›n› belirtti (Tablo 1).

Oluflturulan frekans analizi tablosundan elde edilen a¤›r-l›kl› ortalamaya göre, 112 acil serviste 35 olgu çeflidi ile karfl›laflan 183 ö¤renci, ortalama 3.73 farkl› olgu görmüfltü.

Tart›ﬂma

Do¤al afet ve felaketlerde, uygun olmayan tafl›ma koflul-lar›ndan kaynaklanan ölümlerin önlenmesi ve sakatl›klar›n azalt›lmas› acil sa¤l›k hizmetlerine ba¤l›d›r.5-7_Günün ço¤u-nu okulda geçiren çocuklar, karfl›laflacaklar› acil

durumlar-da ilkyard›ma ihtiyaç duyabilirler. Anababa, ö¤retmen, ba-k›c› ve di¤er okul personeli ilkyard›m konusunda e¤itilme-lidir. ‹lkyard›mdan farkl› olan acil yard›m, 24 saat boyunca tüm bireylere kesintisiz sa¤l›k hizmeti veren birimdir.8,9

ABD, NewYork Mount Sinai T›p Fakültesi, 1. ve 4. s›-n›f ö¤rencilerine üç haftal›k ders program›nda vaka sunum-lar› ile acil hastan›n de¤erlendirilmesi, küçük grup çal›flma-lar› ve probleme dayal› e¤itim verir.10 _{Güney Brezilya’da} acil yard›m merkezlerinde görevli personele travmada ileri yaflam deste¤i, uygulama ile ö¤retilir.11_{Güney Kore’de} aka-demik düzeyde ele al›nan acil t›p hizmeti ve acil hasta bak›-m› son 10 y›lda h›zla geliflmifltir.12_{Türkiye’de de birinci} s›-n›f ö¤rencilerine ilkyard›m ve temel yaflam deste¤i e¤itimi veren fakülteler vard›r.13

Acil baflvurular›n h›zl›ca de¤erlendirilmesi ve hayati tehlikenin ivedilikle denetim alt›na al›nmas› gerekir. ‹lk gi-riflim ve prosedürler h›zl› ve sistematik olmal›d›r.14,15 Hasta-ya Hasta-yaklafl›mda en önemli nokta bireysel deneyim ve heki-min özgüven duygusudur. 112 acil yard›ma en fazla baflvu-ru % 57.8 s›kl›kta trafik kazalar› nedeniyle olmaktad›r (fie-kil 1). Hastan›n, stabilizasyonu ve en yak›n merkeze nakli gerekir. Çal›flma, son s›n›f ö¤rencilerinin acil olgulara yak-lafl›m› görmeleri ve uygulamalar› ile özgüven kazanmalar›-n› sa¤lam›flt›r (fiekil 2). Ö¤renciler, uygulamalar›n çok ya-rarl› oldu¤unu, özgüven ve deneyim kazand›klar›n›, k›rsal hekimlik uygulamalar› içinde aile hekimli¤i’ne ayr›lan 15 günlük sürenin uzat›lmas› gerekti¤ini bildirdiler (Tablo 1).

ﬁekil 2

Acil olgularda yap›lan uygulamalar

RE: Resüsitasyon, KD, TY: Kanaman›n durdurulmas› ve tampon yap›lmas› BT, KT: Boyunluk tak›lmas› ve k›r›k tespiti, EKG Ç: EKG çekilmesi, DYA: Damar yolu aç›lmas›, A‹U: Acil ilaç uygulamas›

350 300 250 200 150 100 50 0 Yap›lan Uygulamalar

Uygulama Say›s› (adet)

41 63 98 100 241 332 237 RE KD, TY BT, KT EKGÇ DYA A‹U Di¤er Görüﬂler n %

Pratik uygulama yararl› oldu 159 86.9

Özgüven ve deneyim kazand›m 129 70.5

15 günlük süre uzat›lmal› 81 44.3

Ekip çal›ﬂmas› yararl› oldu 74 40.4

Gece nöbeti yararl› idi 12 6.6

‹lk tercihim 112 olabilir 7 3.8

Tablo 1

Son s›n›f ö¤rencilerinin 112 uygulamas› ile ilgili görüﬂleri

(4)

74

|Kutlu R, Çivi S|Selçuk Üniversitesi MeramT›p Fakültesi Son S›n›f Ö¤rencilerinin 112 Acil Uygulamalar› ‹le ‹lgili Geri Bildirimleri 112 acil yard›m servisi hastay› h›zl›ca de¤erlendirmeli,

hayat› tehdit eden durumlar› belirlemeli, giriflimlerin h›zl› ve sistematik bir flekilde, hastaya zarar vermeden yap›lma-l›d›r: Personelin buna göre e¤itilmesi gerekir. Ülkemizde t›p fakültesini bitiren bir grup doktor, meslek yaflam›na 112 acil yard›m hizmetinde bafllamaktad›r. T›p fakültesi e¤itimi kapsam›nda ilk defa uygulanan 112 e¤itimi, son s›n›f ö¤ren-cilerine hayat kurtaran acil giriflimleri ö¤retmede yararl› ol-mufltur. Acil durumlarda ekip davran›fl›, özgüven kazanma ve daha çok uygulama yap›labilmesi için 112 acil staj›n›n uzat›lmas› ve önceki s›n›flara yay›lmas› yararl› olacakt›r. Çal›flmam›zdaki geribildirimler aile hekimli¤i staj›ndaki 112 acil uygulamas›n›n önemini göstermektedir.

Kaynaklar

1. Sa¤l›k Bakanl›¤›, Temel Sa¤l›k Hizmetleri Genel Müdürlü¤ü.

http://www.saglik.gov.tr adresinden 16.06.2005’te eriﬂilmiﬂtir.

2. Konya Sa¤l›k Müdürlü¤ü. http: // www. konyasm. gov. tr/ gecici/ 2004

FaaliyetRaporu.htm. adresinden 25. 06. 2005’te eriﬂilmiﬂtir.

3. Gedik HÜ. Paramediklerin görev, yetki ve sorumluluklar›.

http://www.acil-veilkyardim.com adresinden 15.02.2006’te eriﬂilmiﬂtir..

4. Arnold JL. International emergency medicine and the recent development of

emergency medicine worldwide. Ann Emerg Med 1999; 33: 97-103.

5. Alagappan K, Holliman CJ. History of the development of international

emergency medicine. Emerg Med Clin North Am 2005; 23: 1-10.

6. Sun BC, Adams J, Orav EJ ve ark. Determinants of patient satisfaction and

willingness to return with emergency care. Ann Emerg Med 2000 ;35: 426-34.

7. Handler JA, Adams JG, Feied CF ve ark. Emergency medicine

informa-tion technology consensus conference: executive summary. Acad Emerg Med 2004; 11: 1112-3.

8. Feied CF, Smith MS, Handler JA ve ark. Emergency medicine can play a

leadership role in enterprise-wide clinical information systems. Ann Emerg

Med 2000; 35 :162-7.

9. Abrunzo T, Gerardi M, Dietrich A ve ark. The role of emergency

physi-cians in the care of the child in school. Ann Emerg Med 2000; 35: 155-61.

10. Jagoda A, Baumlin K, Raacke L ve ark. Emergency medicine at the Mount

Sinai School of Medicine. Mt Sinai J Med 1999; 66: 303-9.

11. Tannebaum RD, Arnold JL, De Negri Filho A ve ark. Emergency

medi-cine in Southern Brazil. Ann Emerg Med 2001; 37: 223-8.

12. Arnold JL, Song HS, Chung JM. The recent development of emergency

medicine in South Korea. Ann Emerg Med 1998 ; 32: 730-5.

13. Alt›ntaﬂ KH, Aslan D, Y›ld›z AN ve ark. The evaluation of first aid and

basic life support training for the first year university students. Tohoku J Exp

Med2005; 205: 157-69.

14. Marco CA, Larkin GL, Silbergleit R. SAEM Ethics Committee. Filming of

patients in academic emergency departments. Acad Emerg Med 2002; 9: 248-51.

15. den Hartog FT, Schmidt JR, de Vries A. Personal networks enabling

remote assistance for medical emergency teams. Stud Health Technol Inform 2005; 114: 221-9.

Geliﬂ tarihi: 22.09.05 Kabul tarihi: 12.03.06

‹letiﬂim adresi:

Yard. Doç. Dr. Ruhuﬂen Kutlu Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi Aile Hekimli¤i Anabilim Dal› 42080 Konya Tel: 0(332) 223 66 01 Fax: 0(332) 223 61 81 e-posta: ruhuse@yahoo.com