A T A T Ü R K
O R A T O R Y O S U
DESTANI
Yazan: V E D A T N E D İ M T Ö R
M illi K u r tu lu ş d e s ta n ın ı y azan C a h it K ülelıi
A X İLLETİM İZİN y en id en canlanışı ve uyanışı -iV l-dem ek olan M illî K u rtu lu ş Savaşım ızın ve in k ılâp larım ızın b ü y ü k çapta sa n a t eserleri içinde h en ü z işlenm em iş olm ası, bâzı sabırsız dostlarım ızı acı ve bezgin d ü şü n celere s ü r ü k le m işti. S a n a tk â rla rın ı verem em iş olm ak, A ta tü rk rejim in in en b ü y ü k talihsizliği ve teh lik esi sa y ı lıyordu. F ak at, a rtık böyle k a ra ve k a ra m sa r d ü şü n celerd en ve k ay g ıla rd a n uzağız. A ta tü rk n eslin in sa n a tk â r çocukları b ü y ü k çapta e se r ler verm eğe b a ş la m ış la r d ır: İşte, yalnız m em leketim iz değil, d ü n y a ö lçüsünde bile yüz y ılı m ızın âb id ev î m im arî e serlerin d en b iri olan A n ıt-K a b ir. İşte, o nu sü sliy en h ey k el ve k a b a rtm a la r. Ve işte C ah it K ü leb i’n in yazdığı ve N evit K odallı’n ın bestelediği A ta tü rk O ra to r yosu.
Biz b u gün, b u so nuncu ik i eser ü zerin d e k ı saca d uracağız :
M illî K u rtu lu ş D estan ı’n ı y azan şairim iz C ahit K ü leb i 1917-de Zile’de d o ğ m u ştu r. Y ani C u m h u riy e t ilân o lu n d u ğ u zam an h en ü z 6 y a şında idi; A ta tü r k ö ldüğü zam an da 21.
İşte, tam m ânasiyle b ir inkılâp genci olan b u şairim izin y a ra ttığ ı d estan h e r T ü rk ’ü n sevip övüneceği k a d a r güzel ve k u v v e tli b ir eserdir. M eselâ, şu d ö rt m ısra m ü ta re k e y ılların ın k a s v etli ve bezgin h avasını n e canlı an latıy o r.
Y ay lılar gelip geçiyordu güneyden, Ö rtü k k a ra p e rd e le r sallanıyordu. U tan ıy o rd u A n ad o lu ’d an gelip geçen M illetin y ü reğ i k a n ağlıyordu.
V e şu m ısralar, M ustafa K em al P aşan ın S am su n ’a çıkışının ne güzel b ir tab lo su n u çi ziyor :
B ir gem i y an aştı S am su n ’a sab ah a k arşı Selâm d u rd u kayığı, çaparı, takası. Selâm d u rd u tayfası
B ir d u m an tü te rd i bu gem inin bacasından, b ir dum an D um an değildi bu.
M em leketin u çu p giden kaygılarıydı
A ta tü r k O ra to ry o s u n u b esteliy e n genç b e ste k â rım ız \ e v i t K odallı.
S am sun lim an ın a bu gem iden a tıla n D em ir değil,
S a rıla n A n ay u rd a
K em al P a şa ’n m kollarıy d ı.
Selâm v e re re k A n ad o lu çocuklarına Ç ık ark en y üce k u m a n d a n
K arad en izin h â lin i b ir görm eliydi. K alk ıp ay ağ a a rd ı sıra b a k tı dalgalar, K alk tı ta k a la r.
İzin v e rse y d i K em al P aşa A rd ın d an g ü rley ip g id erlerd i E rz u ru m ’a k ad ar.
M illî K u rtu lu ş Savaşım ızın asil ve İnsanî m ânasını b u k a d a r güzel a n la ta n m ısra la r d in lediniz mi hiç ?
İn ö n ü ’nde iki kılıç k a rş ı k arşıy a
Selâm olsun b irinciye su v eren bıçakçıya ! İn ö n ü ’nde iki kılıç k arşı k arşıy a
Selâm olsun b irin cin in yapıldığı çarşıy a ! B irinci k ılıçla dövüşen yiğit, v u r ! H akkı, yiğitliği, sevgiyi
B u kılıcın k ab zasın a işlem iş te k nakışa ! B irinci k ılıçla d ö vüşen yiğit, v u ı ! A n an d an em diğin s ü t h elâl ola ! B irinci kılıçla d övüşen giyit, v u r ! G elinler, ço cu k la r a ğ la m a y a !
B irinci kılıçla d ö vüşen yiğit, v u r ! Ö nü a l ö n lü k lü , y ü zü peçeli H anım k ız la r nişanlısız k a lm a y a !
B u d estan ı b esteliyen N evit K odallı da 1924-te M ersin’de doğdu. A ta tü rk ö ldüğü za
m an 14 yaşında idi. A n k a ra D ev let K o n serv a- tu v a rın ı b itire n ve P a ris’te Ecole N orm ale de M usique’te tah silin e dev am e d e re k b u yıl y u r d u m u za dönen b u genç besteçim iz A ta tü rk O ra .
toryo’su n u o rk estra, k a d ın ve e rk e k k o ro la rı ile soprano, m ezosopıano, ten o r, ve b a rito n solo la rı için yazm ıştır. B u eser, 9 K asım 1953 a k şam ı D evlet O perası s a n a tk â rla rı ve D evlet K o n se rv a tu v a rı k o ro su ta ra fın d a n ilk defa o la ra k icra edildi. Y üksek cev h erli san atk ârım ız, sözlerin m ân asın a ve hav asın a u y g u n en güzel m u sik i ifadesini bulabilm işti. B ir b u çu k saat, yüreğim iz h ey ecan ların e n asiliyle çarptı.
B u genç, m usiki d ü n y asın d a alkışlanm ağa nam zettir.
Resimli Hayat
Okuyucularına
Hediyeler
RESİM Lİ HAYAT, o k u y u c u la rın a h e r 6 ; ayda b ir zengin h e d iy eler d ağ ıtm ak tad ır, i İkinci cildim izin ikinci altı ay lık hed iy e » K uponlarını 19 u n cu sayım ızda n eşre b a ş- ! ; lam ış b u lu n u y o ru z. 4 ü n cü k u p o n u m u z ; ! da bu sayının 34. sahifesindedir. Bu k u - I ; ponları ih tim am la saklayınız. Bize ne za - 1
! man göndereceğinizi ve kazanacağınız 1
| h ed iy eleri gelecek sayılarım ızda h a b e r ' | vereceğiz.
Taha Toros Arşivi
