KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ANA BİLİM DALI
4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE
SİCİLİ’NİN ( H.1302/ M.1885
-1886 )
TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRMESİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
ÖMER KÜRŞAT ARSLANOĞLU
DANIŞMAN
Dr. Öğr. Üyesi ERCAN ÇELEBİ
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ANABİLİM DALI
YAKINÇAĞ TARİH ANABİLİM DALI
YÜKSEK LİSANS TEZİ
4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE SİCİLİNİN
( H.1302/ M.1885-1886 )
TRANSKRİPSİYONU VE DEĞERLENDİRMESİ
Ömer Kürşat ARSLANOĞLU
Danışman Dr. Öğr. Üyesi Ercan ÇELEBİ
Jüri Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Turgut İLERİ Jüri Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Sibel KUNDAKÇI
Jüri Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Alaaddin DOLU Jüri Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Selim ÖZCAN
ÖNSÖZ
Bir milletin geçmiş benliğine vakıf olması ve geçmişte neler olduğunun farkına varabilmesi çok önemlidir. Geçmişle gelecek arasındaki bağların sağlam tutulabilmesinin bir şartı da milli şuurun güçlü olması ile ilgilidir. Bunun için günümüzde toplum ve kent tarihleri gittikçe önem arz etmeye başlamıştır. Toplum ve kent tarihi araştırmalarında göze çarpan en önemli ana kaynak grubunu ise şüphesiz Şer’iye Sicilleri oluşturmaktadır.
Bu çalışmada 4563 Numaralı Kastamonu Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyonun yapılarak bir değerlendirmesinin yapılması düşünülmüştür. Birinci bölümde Osmanlı Devleti’nde hukuk sitemi, kadı ve Şer’iyye Sicilleri hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde 4563 Numaralı Kastamonu Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyonu ve belge özetleri yer almıştır. Üçüncü bölümde ise sicil içerisinde yer alan belgeler değerlendirilerek Kastamonu’nun idarî yapısı ile sosyo-kültürel hayatına dair bilgiler ortaya konulmuştur.
Tez çalışmam sırasında maddî ve manevî destek ve katkılarından dolayı çok değerli danışman hocam Dr. Öğretim Üyesi Ercan ÇELEBİ’ye, fikirleriyle çalışmanın biçimlenmesindeki desteklerinden dolayı Hocam Dr. Öğretim Üyesi Sibel KUNDAKÇI’ya şükranlarımı sunarım. Ayrıca katkılarından dolayı Fazıl ÇİFÇİ’ye, manevî destek ve fedakârlıklarından dolayı eşim Zeynep ARSLANOĞLU’na teşekkürü bir borç bilirim.
Ömer Kürşat ARSLANOĞLU Kastamonu, Haziran, 2018
ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE SİCİLİNİN ( H.1302/ M.1885-1886 )
TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRMESİ Ömer Kürşat ARSLANOĞLU
Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Yakınçağ Anabilim Dalı
Danışman: Dr. Öğretim Üyesi Ercan ÇELEBİ
Toplum ve kent tarihi araştırmalarında büyük bir öneme sahip olan Şer’iyye Sicilleri’nden yararlanılmadan bir şehrin tarihini ortaya çıkarmak mümkün değildir.
Yapılan bu çalışmada, 4563 Numaralı Kastamonu Şer’iyye Sicili esas alınarak, Kastamonu’nun idarî, sosyo-kültürel ve ekonomik yapısına dair bazı tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır. 4563 Numaralı Kastamonu Şer’iyye Sicili, Hicrî 1302 yılına, Milâdî 1885-1886 yılları arasına aittir. Sicilin içerisinde merkezden gönderilen fermanlar, berâtlar, buyruldular, mektuplar ile bizzat kadı tarafından kaydedilen ilâmlar ve çeşitli konuları içeren hüccetler bulunmaktadır. 4563 Numaralı Kastamonu Şer’iyye Sicili’nin incelenmesi ile Kastamonu’daki kazaların, mahallelerin, nahiyelerin ve nahiyelere bağlı köylerin ve dîvânların isimlerine; süs ve muftaf eşyalarına, cami ve mescitler ile ekonomik yapıya dair bir takım kayıtlara ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kastamonu, Şer’iyye Sicili, Transkripsiyon 2018, 324 Sayfa
ABSTRACT M.S. Thesis
TRANSCRIPTION AND EVALUATION OF KASTAMONU COURT RECORD NUMBER 4563
Ömer Kürşat ARSLANOĞLU Kastamonu University
Institute of Social Science Division for History
Department of Contemporary History
Supervisor: Lecturer Dr. Ercan ÇELEBİ
It is not a possible to reveal the whole history of a town without taking advantage of court records which have of great importanc for the researches carried out regarding the history of towns. For this reason, court records are the primary sources in terms of local history researches.
In this study, some findings based on Kastamonu Court Record number 4563 regarding administratve, judiciary, financial, demographiç features and sociocultural life in Kastamonu were presented. Kastamonu Court Record Number 4563 dates back to Hijri 1302, A.D. 1884-1885. The records include firmans, beraats, buyruldus, letters sent from the town centre together with court decrees registered by the qadi (kadı) and huccets about various topics. The copy of the court record, also the primary source of this study, was obtained from Republic of Turkey General Directorate of State Archives.
As a result of the evaluation of the record, the names of districts, neighbourhoods, sub-districts and villages of these sub-districts and divans; and from the inheritance and estate records, the names of the household goods, clothing and ornaments, weapons and some other tools were obtained. Acts of law in Kastamonu were explained in detail with examples. From the narh (official fixed prices) stated in the records, the prices of food and properties; from the inheritance and estate records the names and prices of the animals purchased and sold were found. The cultural life in
Kastamonu during the mid-18th century was presented based on such sociocultural constructions as mosques, masjids, foundations, inns, baths, tekkes and zaviyes and again presented based on the inheritance and estate records. Furthermore, within the scope of public security, banditry actions were mentioned in the study.
Key words: Kastamonu, Court Records, Transcription 2018, 324 Pages
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER……… VII ÖNSÖZ……….……… IV ÖZET………. V ABSTRACT……….…….……..………. VI KISALTMALAR……….………... XII GİRİŞ……….………..………. 1 I. BÖLÜM ŞER’İYYE SİCİLLERİ’NİN İÇERİĞİ VE BELGE TÜRLERİ 1.1. İÇERİK OLARAK ŞER’İYYE SİCİLLERİ……… 4
1.2.BELGE TÜRLERİ………..………. 5 1. 2.1. Hüccet………..………. 5 1.2.2. İlâm………..……… 6 1.2.3. Ma’ruzlar………... 6 1.2.4. Emir ve ferman……….. 6 1.2.5. Buyruldu………. 6
1.2.6. Tezkire, Temessük ve Diğer Belgeler……..………... 7
II. BÖLÜM
4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE SİCİLİ
2.1. TRANSKRİPSİYON ………..…….…..……… 8
2.2. BELGE ÖZETLERİ ….………....……… 237
III. BÖLÜM 4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE SİCİLİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 3.1. İDARÎ BİRİMLER………... 296
3.1.1. Kazalar………..………... 296
3.1.2. Mahalleler………....……… 296
3.1.3. Nahiye ve Bağlı Köyler………... 297
3.1.3.1. Kuzyaka Nahiyesine Bağlı Köyler………. 298
3.1.3.2. Akkaya Nahiyesine Bağlı Köyler……….. 298
3.1.3.3. Göl Nahiyesine Bağlı Köyler………... 298
3.1.3.4. Diğer Köyler………... 299
3.1.3.5. Dîvânlar……….. 299
3.2. SOSYAL YAPI VE KÜLTÜREL HAYAT ………...... 300
3.2.1. Evlerde Kullanılan Eşyalar ile Giyim ve Süs Eşyaları... 300
3.2.2. Câmi ve Mescitler…..………... 305
3.3. 4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYE SİCİLİ’NE GÖRE (1302)
KASTAMONU EKONOMİK YAPISI………. 310
3.4. 4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE SİCİLİ İÇERİSİNDE BULUNAN EVRAK TÜRLERİNİN HANGİ NUMARALARDA BULUNDUĞUNU GÖSTEREN TABLO……….. 311
SONUÇ………...... 312 BİBLİYOGRAFYA………...……… 316 EKLER………...……… 318 ÖZGEÇMİŞ………...... 321
KISALTMALAR
a.g.e: Adı geçen eser
a.g.m: Adı geçen makale
a.g.t: Adı geçen tez
B: Belge Bkz: Bakınız C: Cilt CA: Cemâziye’l-âhir CE: Cemâziye’l-evvel CU: Cemâziye’l-ûla H: Hicrî
KŞS: Kastamonu Şer’iyye Sicili M: Milâdi
MEB: Milli Eğitim Bakanlığı
NO: Numara
R: Ramazân RA: Rebî’ü’l-âhir
RC: Recep
s: Sayfa
Ş: Şa’bân ŞV: Şevval
TDV: Türkiye Diyanet Vakfı ZH: Zi’l-hicce
GİRİŞ
Dünya tarihinde uzun bir dönem hâkimiyet kurmuş olan Osmanlı Devleti, bu durumunu kurmuş olduğu kurum ve müesseselere bağlı olarak sürdürmüştür. Bu müesseseler, Osmanlı öncesi Türk ve Müslüman Devletler tarafından vücuda getirilmiş kurumların bir devamı olup; Osmanlılar tarafından zamanla daha da geliştirilmişlerdir.
Osmanlı Devleti’nin altı yüzyılı aşkın hayatı birbirinden farklı gelişmeler gösteren degişik dönemlere ayrılmaktadır. Dünya tarihinde iz bırakmış pek çok devlet hatta imparatorluk için oldukça uzun sayılabilecek bu süreç içerisinde, içlerinde birçok alanda türlü gelişmeler ve eğilimler barındıran her yüzyıl, imparatorluk tarihi için ayrı birer öneme sahiptir.
Bu dönemlerde seyreden siyasî ve askerî olaylarla birlikte merkez ve özellikle taşra teşkilâtlarındaki idarî, iktisadî yapı ve sosyo-kültürel gelişmeler araştırmaya değer alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çerçevede Şer’iyye Sicilleri tarihî kaynaklar içerisinde önem kazanmakta, yerel tarih araştırmalarının vaz geçilmez unsurları haline gelmektedir.
Türk Kültür Tarihi bakımından büyük ehemmiyet arz eden Şer’iyye Sicilleri’nin tespiti, sıralanması ve kataloglarının hazırlanmasının zarureti cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren ilim çevrelerince pek çok kez dile getirilmiştir. Türkiye’de Şer’iye Sicillerinin ehemmiyeti üzerinde duran ilk isim İsmail Hakkı Uzunçarşılı olmuştur. Daha sonra Mehmet Fuat Köprülü ve H. Fehmi Turgal bu konuyu çalışmışlardır.1
Sicil kelimesi okumak, karar vermek ve kaydetmek manalarına gelmektedir. Terim olarak insanlarla ilgili tüm sosyal, ekonomik ve hukukî olaylar ile kadı kararlarını ve yargı ile ilgili türlü kayıtları ifade etmede kullanılır.2
Bu sebeple Şer’iye Sicilleri, her mevzunun araştırmacısı için içinde birçok farklı bilgi barındıran, ancak bakıldıkları
1
İbrahim Yılmazçelik, “Şer῾iye Sicillerinin Toplu Kataloğuna Doğru Diyarbakır Şer῾iye Sicilleri”, Türk Dünyası
Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, 1994, s. 42-49.
2Ahmet Akgündüz, Şer’iye Sicilleri, Mahiyeti, Toplu Kataloğu ve Seçme Hükümler, TDA Vakfı Yayınları,
yöne göre onlara ithaf olunan ehemmiyetin de farklılık gösterdiği kaynaklardır. Dolayısıyla bir sicil, birden fazla bilim dalı için içinde bilgiler barındırabilir. Diğer yandan Siciller, adalet yapısı bakımından da önemlidir. Bu sebeple Osmanlı hukuk sisteminin anlaşılabilmesi çoğu kez sicillere bağlıdır. Kazaskerlik, vekillik, mübaşirlik, çavuşluk ve subaşılık gibi görevler ve benzeri adalet kurumlarının hem yönetim yapıları hem de yüklendiği işleri en kapsamlı biçimde sicillerden öğrenebiliriz.3
Böylece sicillerin irdelenmesiyle Osmanlı adaletinin kaynağı, “şer-i şerif” denilen İslâm hukukunun uygulama alanları, sultan ve devlet adamlarının idarî güçleri, Kur’an ve Sünnet’te net bir biçimde anılmayan ve dönemin ulu’l-emr’inin belirli idarî yetkisine devr edilen geleneksel hukukun uygulamaları, yani kanunların düzenlediği özel durumlar tüm netliğiyle gün yüzüne çıkar. Şer’iye Sicilleri’nin araştırılması fert hukukunda aile, miras, borç, eşya ve alış veriş hukuku ile devletler özel hukukunun bütün alanları ile diğer yandan kamu hukukundan ceza hukukuna kadar kıymetli bilgiler sunar. Bu durum ise Şer-i Hukuk ile birlikte Örf-i Hukuk’un uygulama alanlarının tespti bakımından önemlidir.4
Bütün bu sayılanlar ise hukuk kurallarının yaklaşık yüzde seksen beşini teşkil eder.5
Bu kaynaklardaki mevcut bilgilerle halktan toplanacak vergiler; miras ve boşanmalara dair fetvalar; ölenlerin muhallefat ve tereke defterleri; halka adaletli muamele edilmesine dair verilen emirler; memurların tayin, azl gibi işlerine ait çeşitli evrâklar; esnaflar arasındaki karar belgeleri ve vakıf işlerine dair birçok meselenin ayrıntılarını öğrenme imkânına sahip olmaktayız. Bunların yanı sıra Türk aile yapısı, evlenme işlerimdeki geleneksel uygulamalar, boşanma hakkının sadece erkeğe ait olmayıp bunun kadın tarafından nasıl kullanıldıgı, eşler arasındaki mal paylaşımının nasıl yapıldığı, karı-kocanın çocuklar üzerindeki hak ve vazifeleri, ölen kişinin varislerine bıraktığı tereke miktarı, ölüm sebebi, tereke kayıtlarından mahallenin
3
Ali Akyıldız-Ş. Tufan Buzpınar-Mustafa Sinanoğlu, Dünden Bugüne Osmanlı, İsam/İslam Araştırmaları Merkezi, İstanbul 2007, s. 75-76.
4
Kenan Z. Taş vd, 195 nolu Mardin Şer’iye Sicili Belge Özetleri ve Mardin, Mardin Tarihi İhtisas
Kütüphanesi Yayınları, İstanbul 2006, s. 1.
5
Ahmet Akgündüz, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, Cilt:1, TTK Yayınları, İstanbul 1990, s. 45.
ekonomik durumu, halkın yeme, içme, giyim, kuşam, sosyo-kültürel yapısı hakkında gerekli ve detaylı bilgilere ulaşabilmekteyiz.6
Bu çalışmaya konu olan 4563 Numaralı Şer’iyye Sicili’nin ait olduğu Kastamonu ili, muhtemelen 1075’lerden itibaren Çankırı-Kastamonu ve Sinop’un Bizanslılardan alınmasıyla başlayan tarihî süreçte, Selçukluların “Uç Beylerbeyi” konumunda bulunan Çobanoğulları’nın merkezi, Candaroğulları’nın payitahtı ve Osmanlıların büyük eyalet birimlerinden biri olması hasebiyle, Türk Tarihi’ndeki mümtaz ve önemli yerini uzun asırlar boyunca korumuş ve sürdürmüştür.7
Hicri 1302, Milâdi 1885-1886 yıllarına tesadüf eden 4563 Numaralı Şer’iyye Sicili, bahse konu tarih aralığında Kastamonu’nun idarî ve iktisadî yapısının öğrenilmesi, sosyo-kültürel hayatına dair bilgilerin tespiti bakımlarından önemli bulunmaktadır.
6
Çetin Kaplan, 55 Numaralı Tokat Şer’iye Sicili’nin Transkripsiyonlu Metni Ve Değerlendirmesi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2011, s. 2
7
Ayrıntılı bilgi için bkz. Ercan Çelebi, “Millî Mücadele’de Kastamonu”, CTAD, Yıl: 10, Sayı: 19, Bahar 2014, s. 105-117.
I. BÖLÜM
ŞER’İYYE SİCİLLERİ’NİN İÇERİĞİ VE BELGE TÜRLERİ
1. İçerik Olarak Şer’iyye Sicilleri
Sicil kelimesi sözlükte; okumak ve karar vermek anlamlarına gelmektedir. Şer’iye Sicilleri ise içerik olarak; insanlık ile ilgili tüm hukuksal ve sosyal durumları, kadıların verdikleri karar örneklerini, hüccetleri ve yargıyı ilgilendiren türlü yazılı kayıtları kapsayan defterlerdir. Bu sebeple genelde kadı defteri, muhakeme defterleri, zabt-ı vekâyi sicilleri,8 Şer’iye Sicillâtı, Defatir-i Şer’iye ve Şer’iye Sicili olarak adlandırılmışlardır.9
Şer’iye Sicilleri XV. yüzyılın ilk yarısından başlayarak XX. yüzyıl başlarına kadar dört yüzyıllık Osmanlı Tarihini, sosyal yaşamını, Türk iktisat ve politik yaşamını içeriğinde toplamış olmasından dolayı OsmanlıTarihi’nin ana kaynakları arasındadır.10
Şer’iye Sicillerinin önemi, kadıların görevleri çoğaldıkça artmıştır. İlk İslâm Devletleri’nde sınırların genişlemesi üzerine “taklid-i kaza” yani kadılık vazifesinin halife adına başkası tarafından yürütülmesi usûlünün kabul edilmesinden sonra kadıların hizmet sahası da genişlemiştir. Osmanlı Devleti’nde de bu yöntem benimsenmiş ve Osman Bey’den itibaren kadı tayini yapılmaya başlanmıştır. I. Murat döneminde ise ilk defa kazasker ataması yapılmış ve Bayezid zamanında kadıların alacakları miktar belirlenmiştir.11
Genel olarak kadının oturduğu kaza merkezinde bir şer’i mahkeme bulunmakta olup, vatandaşlar arasındaki her çeşit hukukî ve cezaî ihtilâflar, kadı ve yardımcıları tarafından çözüme kavuşturulmaktaydı. Bu şer’i mahkemelerde halkın sorunları ve davalar, İslâm hukuku ve örfî hukuk kurallarına göre halledilmekte olup; meydana gelen ihtilâflarda “Hanefi Fıkhı” na göre hüküm verilmekteydi. Bu mahkemelerde
8
Akgündüz, Şer’iye Sicilleri.., s. 18.
9
İbrahim Hakkı Uzunçarşılı, İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1984, s. 108.
10
Akgündüz, Osmanlı Kanunnâmeleri…, s. 45.
11
Cahit Baltacı, “Şer’iye Sicillerinin Tarihsel ve Kültürel Önemi”, Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları
davalı ve davacı dinlenip, “Şuhudü’l-hal” adı verilen şahitlerin de şehadetleri alındıktan sonra, kadı’nın verdiği hüküm Şer’iye Sicillerine kaydedilmekteydi.12
Şer’iyye Sicilleri kadılar tarafından belirli bir dil ve yöntem ile yazılmışlardır. Bu usûle sakk-ı şer’i adı verilmekte olup; sicil içerisindeki her belge kayıt altına alınmaktadır.13
Böylece her kadının ayrı ayrı yöntemler kullanmasının önüne geçilmiş ve sicilerin tutulmasında belirli bir usûl ve yöntem belirlenmiştir. Bu sebeple siciller dil ve içerik bakımından birbirlerine çok benzerler.
Şer’iyye Sicilleri’nde genel olarak her çeşit dava ve bu çerçevede senet, satış, veraset, boşanma, evlenme, nafaka, borç, rehin alma, rehin kaldırma, miras gibi kayıtlara ait resmî evraklar bulunur. Diğer yandan hükümdar, beylerbeyi, sancakbeyi, kadı, müftü, defterdar, müderris ve mütevelli gibi devlet erkânından diğer büyük ve küçük bütün makamlara yazılan resmî yazılarda siciller içerinde yer alır.14
1.2. BELGE ÇEŞİTLERİ
Belgelerden bir kısmı kadılar tarafından oluşturularak yazılmışlardır. Bunlar hüccetler, ilâmlar ma’ruzlar, müraseleler ve diğer kayıtlardır. Diğer bir kısmı ise kadıların kontrolleri dışında cereyan eden ve bazen kendilerine hitaben gönderilip sicile kaydedilen fermanlar, beraatlar, buyruklar ve diğer hüküm çeşitleridir.15
1.2.1. Hüccet
Kadı önünde söyleme, yerleşme, görevlendirme ve bir konuya müsaade edilmesi ve benzeri hususlarda kadı huzurunda tanzim olan evrağa denir.16 Konularına ve çeşitlerine göre hüccetlerden bazı örnekler verecek olursak bunlar nikâh hüccetleri, talak hüccetleri, vekil tayinine dair hüccetler, alım satım hüccetleri vs. sayabiliriz.
12
Mehmed Beşirli, “Kent Tarihi Açısından Şeriye Sicilleri Ve Çankırı Şeriye Sicillerinin Toplu Kataloğu Üzerine”, Çankırı Araştırmaları Dergisi, Sayı: 4, Kasım 2009, s. 36.
13
Fethi Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, Türkiye Araştırmaları Literatür
Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 5, s. 187.
14
Münir Atalar, “Şer’iyye Mahkemelerine Dair Kısa Bir Tarihçe”, Ankara İlâhiyat Fakültesi İslâm İlimleri
Enstitüsü Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 4, s. 311-312.
15 Mehmet Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Cilt:2, Mili Eğitim Basımevi,
İstanbul 1971, s. 865.
1.2.2. İlâm
Sözcük olarak bildirme anlamını karşılar. Terim olarakta şer’i bir kararı ve altında hükmü veren kadının imzasını gösteren evrağa İlam denilmektedir. Her ilam evrağı davacı ve davalının iddia ettiği, dayandırdığı ispatları, dava edilenin cevaoğluı ve def’i söz konusu ise def’inin nedenlerini, en son bölümde verilen hükmün sebeplerini ve ne şekilde verildiğine yönelik tutanakları kapsar. İlam evraklarını diğer Şer’iye sicil kayıtlarından ayrı tutan en mühim özelliği kadının kararını kapsamaktadır.
1.2.3. Ma’ruzlar
Sözcük manası istenilen birşey demektir. Hâkim tarafından yazıldığı halde hakimin kararını kapsamayan ve hüccet gibi hukuksal bir olayın belirlenmesi bakımından yazılı ispat olarak kabul görmeyen hakimin veya toplumun icra mertebesine ithafen kaleme aldığı şikâyet dilekçeleridir.
1.2.4. Emir ve Fermanlar
Bunlardan birincisi genel olarak gönderilen emirler ve ikincisi ise özel kişileri ilgidar edengörev bildirisi, tımar tevcihi, alış-veriş beratı vb. hususlara ilintili olarak yazılan ferman, berat ve nişanlardır.17
1.2.5. Buyruldular
Üst mevkilerden resmi belge üstüne yazılan ve zaman zaman da ayrıca divanı hat ile kaleme alınmmış olan emirlere denir.18
Eskiden defterdar, kaptan ve paşa memurların bir konu hakkında yazdıkları kâğıtlara sadrazam tarafından yazılan yazılar birer buyruldu idi. Yine büyük mevki sahipleri tarafından kendi memuriyet daireleri dâhilindeki memurlara, emir mahiyetinde olarak yazılan yazılara da ‘’Buyruldu’’ denirdi.19
17Mithat Sertoğlu, Osmanlı Tarihi Lügatı, Enderun Kitabevi, İstanbul 1986, s. 59.
18Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara 1992, s. 505. 19Pakalın, a.g.e, s. 248.
1.2.6. Temessük, Tezkire ve Diğer Belgeler
Osmanlı diplomatlarında ziyadesiyle yukardan aşağıya yahut aynı orandaki makamlar arası yazılan resmi evraklardır. Miri arazide ve ğayr-i sahi vakıflarda tasarruf hakkı sahiplerine yetkililerce verilen belgeye Temessük denir. Bu günkü anlamıyla tapu demektir. 20
Bunların haricinde Şer’iye Sicillerinde başka kayıtlara da rastlamak mümkündür.
1.2.7. Tereke ve Veraset
Kazai ve idari yetkisi olan kadıların yüklendikleri vazifelerden biri de; ölen kimsenin gerekli durumlarda arkada bıraktıkları zenginliklerine koyup şer’i hüküm ve kurallar sınırları içerisinde varisleri varsa ise miras dagıtımını yapıp mirasçıların haklarını verme, mirasları yoksa Beytülmal namına kabzetmekti. Kadılar maiyetlerinde bulunan kassam denilen kişiler vasıtasıyla kendilerine intikal eden muhallefatı bütün ayrıntıları ile kaydettirirler. Bunlar genelde tereke defterine kaydedilir. Tereke defteri tanzim edilmişse kadının diğer muameleler ile ilgili tutmuş olduğu deftere kaydedilirdi.
Bir terekenin kadılık makamına ulaşarak taksim edilmesi ilgililerin isteği veya devletin mirasçılığı mevzu bahis olduğu durumlar için geçerli idi. Ayrıca varisler uzakta bulunur veya tasarruf ehliyetini haiz olmayan küçük yaştaki çocukların haklarını muhafazası bahis mevzusu olduğunda terekenin kadılık makamı tarafından tahriri yapılarak deftere kaydedilirdi. 21
20Pakalın, a.g.e, 453, 492. 21Pakalın, a.g.e, 480-482.
II. BÖLÜM
4563 NUMARALI KASTAMONU ŞER’İYYE SİCİLİ
2.1. TRANSKRİPSİYON
S-H:3-4
Haremeyn-i Muhteremeyn pâyelülerinden Faziletlü Musa Kazım Efendi zamanında vuku bulan kassam ve edâneye mahsus sicil. Fî yevmi’l-hâmis-i aşere min Recebi’l-ferd yıl selâse ve Elf.
SIRA NO:1
An asıl Batum Sancağı haklındanolup Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Cebrail Mahallesi’nde vâki Müezzinoğlu Emin Ağa’nın mülk menzilinde müste’ciren sâkin iken işbu yıl-i mübareke mâh-i hâlin dördüncü günü ölenMedine-i adı geçende asâkir-i zabtiye-i şâhâne alay emini Karaalizâde Süleyman Efendi ibn-i Ali oğlu Abdullah’ın mirası eşi menkuha-i ölen hanımı Havva Hanım ibneti diğer Ali ile eşi adı geçen mütevellid sulbî sağir oğlu Mehmed Tevfik ve kendüden mukaddem müteveffiye olan eşi âherden mütevellide kendiye küçük kızı olup mârü’z-zikir hâlâ Batum Sancağı’nda sâkine olan Aişe Hatun’a özel olduğu bi’l-ihbar inde’ş-şer’il-enver zâhir ve nümâyan ve tashih-i mes’ele-i mirasları bi’l-farizati’ş-Şer’iye yirmidört sehme münkasime olup siham-ı adı geçen üç tamamı eşi adı geçene Havva Hanım’a ve ondört sehm-i sağir-i adı geçenMehmed Tevfik’e ve yedi tamamı gâibe-i oğlut-i adı geçene Aişe Hatun’a isabeti mütehakkik olduktan sonra verese-i merkûmûndan kendi nefsinden asıl ve sağir-i adı geçen Mehmed Tevfik’in reşid olduğu zamana ve sedâdına uzanan tesviye-i umûruna kıbel-i şer’iden vekil-i mensubesi validesi ve zâtı tarif-i şer’i ile ma’rufe eşi adı geçene Havva Hanım ile gâib hakkında karargîr olan nizam-i mer’iyesine tevfikan gâibe-i adı geçenenin hisse-i hisse-irshisse-iyeshisse-inhisse-i medhisse-ine-hisse-i adı geçennhisse-in emval eytam sandığında hıfza memur olan hâlâ medine-i adı geçennin Emvâl-i Eytâm Müdürü Bâkizâde Hacı Ahmed Efendi oğlu Mustafa Ağa marifeti ve marifet-i şer’ ile yazı ve bey’i mirasçılar arasında
bi’l-farizati’ş-Şer’iye tevzi ve paylaştırılan tereke-i müteveffa-i adı geçendur ki ber veçhi âti anılır. Fi’l-yevmi’t-tâsii min Şa’bâni’l-muazzam yılisnâ ve selâse mie ve elfin. Basma Mushaf-ı şerîf cildân Sağir şamdan 2, yeşil ağaç sandık 1 Güğüm 1, tencere 1, çorba tası 1, maşraba 1, tepsi 1, tabak 1
20 40 kevgir 1
100
Basma yüzlü pembe memlû şilte 1 Basma yüzlü pembe memlû şilte 1 Yazma Yüzlü yorgan 1
70,5 40 44
Def’a yorgan 1 Basma yüzlü yorgan 1 Yün memlû şilte 1 Kebir yorgan 1 Penbe memlû yüz yastığı 4
16 30 70 22 40
Basma yüzlü çatma sandık 8 mak’ad 1 parsa 3 Basma yüzlü pembe memlû şilte 1
36,5 90
Basma yüzlü çatma yastık 9 basma mak’ad 1 beyaz örtü 1 perde 3 Kebir kapaklı tencere 1
70 65 kr 10 para
25 43 Kr 10 para 70 82,5
Kılınç 1 sırma kayış 1 Sağir kazgan 1 Temür mangal 1 İbrik maa leğen 1 tepsi 1 111 45 10 21
Kapaklı tencere 1 Ot memlû yanlık 1 Yağ tâbesi 4 Satır 1 ızgara 1 27 25 18,5 7,5
Yumurta tâbesi 1 sağir tepsi 1 Beyaz güğüm 1 Örtü 1 Yağ tâbesi 2 Şamdan 2 vaşak kürk 1
13 39 14,5 18 kr 10 para 3 kr. 10 para
Balta 1 çapa 1 Saç ayak 1 kül küreği 2 Yazılı levha 5 Çanak 2
10 kr 10 para 5 kr 10 para 49 kr 10 para 6 kr 10 para
Bağırdak 3 fincan 3 sağir tabak 3 tepsi 2 Tabak 19 Lanba 2 Tunç havan maa dil 1 115 11 15 kr 10 pr 20
Sim kaplama milli teke bıçağı Altı patlar tabanca 1 Soba takım 2 Çanak maa çömlek parça 13
252 115 30 20
Sim kaplama çuka kapud 1 Çuka safon 1 kuzu derisi kürk 1 Âyine 1
121 85 6
70 10,5 10
Müsta’mel çuka kapud 1 Sırmalı… 1 Saç 1 Sağir ve kebir kıtık memlû yatak 2 56 50 15 35
Kayış 2 tabanca kabı 1 Köşe minderi 2 Setri 1 pantolon 1 yelek 1 Kalem 1
5 7 56 2 kr. 10 pr.
Ceviz çekmece 1 yağdanlık 1 En’am-ı şerif 1 Defter 1 yağdanlık 1 Ağaç sandık 1 kilit 1 31 kr. 10 pr. 6 4 kr. 10 pr. 108 … ve yağdanlık 1 4 kr. 20 pr. Toplam Yekûn --- 2674 kr. 10 para El-ihrâcât ---
Deyn-i mehr-i tecil edilmiş-i müsbit eşi Deyn-i müsbit Malifaturacı Bermu’tad resm
500 176 kr. 10 pr 50 kr. 10 pr.
016 … Tenzil
---
160
Kaydiye Dellâliye Farkı Varaka bahâ 5 53 4 2
Yekûn İhraç
---
1774 kr. 10 pr.
Sahhü’l --- bâki Hisse-i adı geçen eşine Hisse-i İbn-i sağir-i adı geçen Hisse-i oğlut-i gâibe-i adı geçene
Havva Hanım Mehmed Tevfik Aişe Hatun
237 kr. 10 para 1108 kr. 12 pr. 4 akçe 554 kr. 6 pr. 2 akçe
Bâlâda murakkam sağir-i adı geçenMehmed Tevfik’in payına düşen oğlu yüz sekiz kuruş oniki para dört akçe ile miktar-i adı geçenun bu yılden itibaren kasamdan itibaren bâ devr-i şer’i mülzem rıbhı sekizyüz otuz kuruş yirmisekiz paranın edasına
Batum haklındanÇilalioğlu Mehmed oğlu Ali ve uht olan Yakup oğlu Ömer nam kimseler ale’l-usul kefil-i bi’l-mal ve zâmin olduklarından miktar-i adı geçen oğlu yüz sekiz kuruş oniki para dört akçe ile kendi payına düşen ikiyüz otuzyedi buçuk kuruş ki toplam oğlu üçyüz kırkbeş kuruş otuziki para dört akçeyi vekil eşi adı geçene Havva Hatun’a ve Aişe ve adı geçene Aişe Hatun’un payına düşen beşyüz ellidört kuruş altı para iki akçeyi dahi bâkefale âhere edâne etmek üzere bâlâda ismi yazılmış müdir-i adı geçen Hacı Ahmed Efendi’ye teslim olunduğu işbu mahalle şerh verildi.
---
SIRA NO:2
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni nevahisinden Kuzyaka Bucağına tâbi Akçasu Köyü haklındanHafızoğlu Osman oğlu Mustafa meclis-i şer’i şerîf-i enverde Medine-i adı geçene mahallelerinden Çay Mahallesi haklındaniken bundan sonra ölenİzbelizâde el-Hac Mustafa Bey ibn-i Ahmed Ağa’nın sulbî evlatları Hafıza Selma ve Şerife nam suğretâna liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil atama olunan Emvâl-i Eytâm Müdürü Hacı Ahmed Efendi ibn-i Mustafa mahzarında vekil adı geçen yetkili olduğu küçük tân-ı adı geçenetânın babaları müteveffa-i adı geçendan müntakil mâl-i mevrûs larından bana altı adet lira-i Osmanî edâne ve teslim ettiğinde ben bile yedinden istidâne ve akz ve kabz etmemle miktar-i adı geçen ile semeni bu yılden itibaren vesikadan beş yıl boyunca hepsine tecil edilmiş ve mev’ud yine küçük tân-ı adı geçenetânın mallerinden vekil adı geçen yedinden işbu akz ve kabz eylediğim bir adet hilalî saat semeninden dahi dört buçuk adet lira-i Osmanî ki müçtemiîn-i adı geçenteynden müçtemi dokuzbuçuk adet lira zimmetimde küçük tân-ı adtân-ı geçenetâna vacibü’l-eda ve lazimü’l-kaza sahiha-i borcumdur dedikte gtân-ıbbe’t- gıbbe’t-onayi’ş-şer’i mârüz’z-zikr Akçasu Köyü haklındanMüslimoğlu Hüseyin ve Çavuşoğlu Abdullah ve Kozkıran Köyü haklındanKarahüseyinzâde Mustafa Bey oğlu Hasan nam kimseler meclis-ima’kud-i adı geçenda adı geçen Hacı Ahmed Efendi muvacehesinde mukır medyûn adı geçenOsman zimmetinde küçük tân-ı adı geçenetâna edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen dokuzbuçuk adet lira-i
Osmânînin edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminler olup ve hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vaka bi’ttaleb kaldırıldı. Fî’l-yevmi’t-tâsii min Şa’bâni’l-muazzam yılisnâ ve selâse mie ve elfin.
---
SH:5
SIRA NO:3
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Beyçelebi Mahallesi’nde müste’ciren sakin olup Hassa-i Birinci Ordu-i Hümayunu Yirmibirinci Tâli Fırkasının Ellidördüncü Livasından Yüzyedinci Alayının Birinci Kastamoni Taburunun Birinci Bölüğü Yüzbaşılığı memuriyetinde iken bundan sonra ölenRecepoğlu Ahmed Ağa oğlu Recep oğlu Abdullah’ın veraseti eşi menkuha-i metrukesi Dudu Hanım oğluti Abdullah ile sulbî sağir oğlu Abdullah ve kendiye küçük kızı Fevziye Hanım’a özel olduğu bi’l-ihbar inde’ş-şer’il-enver zâhir ve aşikar olan ve tashih-i mes’ele-i mirasları bi’l-farizati’ş-Şer’iye yirmidört sehimden olup sihâm-ı adı geçen üç tamamı eşi adı geçene Dudu Hanım’a ve ondört tamamı ibn-i sağir adı geçenAbdullah’a ve yedi tamamı oğlut-i küçük adı geçen Fevziye’ye isabeti mütehakkik olduktan sonra ibnân-i sağirân-i adı geçenân Abdullah ve Fevziye’nin reşid olduğu zamana ve sedâdlarına değin tesviye-i umûrlarını rü’yete kıbel-i şer’den vekil-i mansubları valideleri eşi adı geçene Dudu Hanım’ın talep ve marifeti ve marifet-i şer’ ile yazılmış ve bey’i beyne’l verese bi’l-farizati’ş-Şer’iye tevzi ve paylaştırılan tereke-i müteveffa-i adı geçendur ki ber veçh-i âti anılır. Fî’l-yevmi’s-sâbii min Şa’bâni’l-muazzam yılisnâ ve selâse mie ve elfin.
Basma koyun saati Kılınç 1, kayış 1 Def’a kılınç 1, kayış 1 Def’a kılınç 1 183 20 kr. 20 pr. 19 17
Tencere maa kapak 6 Tepsi 1 Tepsi 1, sahan maa kapak 6
55 16 40,5
Pembe memlû şilte 1, yorgan 1, yüz yastığı 1 Kundura maa lapçin 1 çift Sefer tası 5 parça
83 60 23
Köhne çizme 1 çift Kundura 1 çift Köhne kundura 1 çift Maşraba 1 Heybe 1
5 30 6 40 22,15
Basma anteri 1, hırka 1 Ceket 1, pantolon 1 Köhne kaput1, pantolon 1 Def’a kaput 1
15 80 31 35,10
Def’a köhne kaput1, gömlek 1 Gömlek ve iç anterisi ve fes 7 parça 15 30
Köhne setri1, çarşab 1, boğça 1 Zenbil 1, Gaz lambası 1 Nakd-i mevcut lira 12 kr.108
24 4,5 15 1296
Doksandokuz yılsi Mart ve Nisan ve ta’yinât bedeli tabur sandığında
terâkim etmiş maaşı toplam: 826
2981 kr. 30 pr.
Minhâ’l --- ihrâcât
Masârif-i teçhiz ve kefenleme, ıskat-i salât ve yemin Deyn-i müsbit Evliya Efendi’ye
ve savm ve tamir-i merkad ve sâir berâi vekilyet-i müsbit
864 20
Deyn-i müsbit Abacıoğlu Hüseyin Ağa’ya Deyn-i müsbit Terzi Yordan’a
24 20
Deyn-i müsbit Sermeye’ye Deyn-i müsbit Bakırcı Hacı Kavas’a Düyûn-i müteferrika
16 18 200
Ber mu’tâd resm-i kısmet Ber mu’tâd kaydiye Dellâliye Hammâliye Farkı Varaka bahâ
45,5 5 17 10 3,10 2
---Yekûn---
---Sahhü’l bâki Li’ttaksim-i beyne’l verese ---
1737
Hisse-i eşi adı geçene Hisse-i sağir-i adı geçen Hisse-i oğlut-i küçük -i adı geçene
Dudu Hanım Abdulah Fevziye
217 kr. 5 para 1014 kr. 20 pr. 506 kr. 25 pr.
Bâlâda murakkam verese-i merkûmûndan eşi adı geçene Dudu Hanım payına düşen 217 kuruş beş parayı tamamen akz ve kabz ettikten sonra eşi adı geçene âher vilayetten olup işbu Medine-i Kastamoni’de mütemekkine olmayup Bosna vilayet-i cânioğlue âzim olduğu cihetle sağirân-i adı geçenân Abdullah ve Fevziye’nin hisse-i irsiyeleri olan an nakit toplam oğlu beşyüz ondokuz kuruş otuzbeş paranın bu yılden itibaren kasamdan itibaren beş yıllik bâ devr-i şer’i mülzem rıbhı olan oğluyüz kırk kuruş ki min haysi’l-mecmu ikioğlu altıyüz elli dokuz kuruş otuzbeş para sağirân-ı merkûmânın vekilyyeleri valideleri eşi adı geçene Dudu Hanım’a eda ve teslim olunduğu işbu mahalle şerh verildi.
---
SIRA NO:4
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni mahallelerinden Topçuoğlu Mahallesi haklındanHacıaklayıphimoğlu el-Hac İbrahim Ağa ibn-i el-Hac Mustafa Ağa meclis-i şer’meclis-i şermeclis-if-meclis-i enverde Medmeclis-ine-meclis-i adı geçene mahallelermeclis-inden Çay Mahallesmeclis-i haklındaniken bundan sonra ölenİzbelizâde el-Hac Mustafa Bey ibn-i Ahmed’in kendiye evlatları Hafıza Selma ve Şerife nam küçük tâna liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil atama olunan Emvâl-i Eytâm Müdürü Bâkizâde el-Hac Ahmed Efendi ibn-i Mustafa mahzarında vekil-i adı geçen el-Hac Ahmed Efendi yetkili olduğu
küçük tân-ı adı geçenetânın babaları müteveffa-i adı geçenden müntakil mâl-i mevrûs larından bana on adet yüzlük lira-i Osmânî edâne ve teslim ettiğinde ben de yedinden istidâne ve akz etmemle miktar-i adı geçen ile semenini bu yılden itibaren kitaptan beş yılboyunca tecil edilmiş ve mev’ud yine küçük tân-ı adı geçenetânın mallarından vekil-i adı geçen yedinden iştira ve akz eylediğim bir adet hilâlî saat semeninden dahi yedibuçuk adet lira-i Osmânî ki toplam onyedibuçuk adet lira-i Osmânî zimmetimde
küçük tân-ı adı geçenetâna vâcibü’l-eda ve lâzimü’l-kaza sahihan borcum ve borcumdur dedikte gıbbe’t-onayi’ş-şer’i Küpciğez Mahallesi ahalilerinden Güllabcızâde Hafız Mehmed ve Abdullah efendiler ebnân-ı Mehmed Ağa nam kimseler meclis-i ma’kud-i adı geçenda adı geçen el-Hac Ahmed Efendi muvacehesinde mukırr-i medyûn adı geçenel-Hac İbrahim Ağa zimmetinde küçük tân-ı adı geçenetân Hafıza Selma ve Şerife’ye edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen onyedibuçuk adet lira-i Osmânînin edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminleriz ve yine hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fî’l-yevmi’l hâmis-i aşer min şehr-i Ramazani’l-mübarek yılselâse mie mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
---
Sayfa 6
SIRA NO:5
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Küpciğez Mahallesi
haklındanHacımahmutzâde Ahmed Rıf’ad oğlu el-Hac Numan meclis-i şer’imizde Medine-i adı geçene mahallelerinden Çay Mahallesi haklındaniken bundan sonra ölenİzbelizâde el-Hac Mustafa Bey ibn-i Ahmed Ağa’nın kendi evlatları Şerife ve Hafıza Selma nam küçük tâna liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil atama olunan
Emvâl-i Eytâm Müdürü el-Hac Ahmed Efendi ibn-i Mustafa mahzarında vekil-i adı geçen el-Hac Ahmed Efendi yetkili olduğu küçük tân-ı adı geçenetânın babaları müteveffa-i adı geçenden müntakil mâl-i mevrûs larından bana beşer adet yüzlük lira-i Osmânî edâne ve teslim ettiğinde ben de yedinden istidâne ve akz ve kabz etmemle miktar-i adı geçen ile semenini bu yılden itibaren vesikadan beş yılboyunca tecil edilmiş ve mev’ud yine küçük tân-ı adı geçenetânın mallarından vekil-i adı geçen yedinden iştira ve akz eylediğim
bir adet hilâlî saat semeninden dahi üç adet yüzlük lira ve üç rubu’ ki toplam sekiz adet ve üç rubu’ lira-i Osmânî zimmetimde küçük tân-ı adı geçenetâna vâcibü’l-eda ve lâzimü’l-kaza sahihan borcum ve borcumdur dedikte mahallât-i adı geçen Beyçelebi Mahallesi haklındanHalilefendizâde Sadık Bey oğlu Kamil Bey Kuzyaka Nahiyesi’ne tabi Sahip Divanı haklındanÖmer kadızâde Mustafa Efendi oğlu el-Hac Ömer nam kimseler meclis-i ma’kud-i adı geçenda vekil adı geçen el-Hac Ahmed Efendi muvacehesinde mukırr-i medyûn adı geçenAhmed Efendi zimmetinde küçük tân-ı adı geçenetâna edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen sekiz adet üç rubu’ lira-i Osmânînin edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminler olup ve hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fî’l-yevmi’s sâbii ve’l-işrîne min Şa’bâni’l-muazzam yılselâse mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
---
SIRA NO:6
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Küpciğez Mahallesi
haklındanŞahinbaşoğlu Mustafa oğlu Mehmed meclis-i şer’i şerif-i enverde Medine-i adı geçene mahallelerinden Musafakih Mahallesi haklındaniken bundan sonra ölenDersiamdan Hacıbıyıkzâde Sadık Efendi ibn-i el-Hac Raşit Efendi’nin kendi evlatları Sadık ve İhsan nam sağirâna liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil-i mansubları Emvâl-i Eytâm Müdürü Abdülbakizâde el-Hac Ahmed Efendi ibn-i Mustafa
mahzarında vekil-i adı geçen el-Hac Ahmed Efendi yetkili olduğu sağirân-ı merkûmânın babaları müteveffa-i adı geçenten müntakil mâl-i mevrûs larından bana yirmi adet yüzlük lira-i Osmânî edâne ve teslim ettiğinde ben de yedinden istidâne ve akz ve kabz etmemle miktar-i adı geçen ile semenini bu yılden itibaren vesikadan beş yılboyunca tecil edilmiş ve mev’ud yine sağirân-ı adı geçenânın mallarından vekil-i adı geçen yedinden iştira ve akz eylediğim bir adet hilâlî saat semeninden dahi onbeş adet yüzlük lira-i Osmânî ki ciheteyn-i adı geçenteynden müçtemi otuzbeş adet yüzlük lira-i Osmânî zimmetimde vâcibü’l-eda ve lâzimü’l-kaza borcumdur dedikte gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mârü’z-zikr Küpciğez Mahallesi haklındanKarakadızâde el-Hac Mehmed Ali Efendi oğlu Ahmed Âli Efendi ve mahallât- adı geçen İbn-i Neccar Mahallesi haklındanEmirhüseyinoğlu Hüseyin Ağa oğlu Hüseyin nam kimseler meclis-i ma’kud-i adı geçenda vekil adı geçen el-Hac Ahmed Efendi muvacehesinde mukırr-i medyûn adı geçenMustafa zimmetinde sağirân-ı merkûmân Sadık ve İhsan’a edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen otuzbeş adet yüzlük lira-i Osmânînin edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminler olup ve hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fî ğurre-i Zilka’deti’ş-şerife yılselâse semane ve mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
---
Sayfa 7-8
SIRA NO:7
Tahakkuk-i inde’ş-şer’a oğluaen husus-i âti’l-beyanın mahallinde ketb ve tahriri ve fasl ve istimaı içün bi’l-iltimas kıbel-i şer’iden irsâl olunan şer’i mahkemeye Başkâtibi Mevlânâ es-Seyyid Hafız Ali Galip Efendi Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni nevahisinden Akkaya Nahiyesi’ne tâbi Elyakut Köyü’nde vâki
Cebecioğulları menziline varup vesika ilan edipda muharrei’l-esâmi müslimîn huzurlarında akd-i meclis-i şer’i âli ettikte karye-i adı geçen haklındanCebecioğlu Mehmed Ağa oğlu Süleyman meclis-i ma’kûd-i adı geçenda liebeveyn ammizâdesi Hüseyin Ağa oğlu Hacı Hüsnü hâzır olduğu halde liebeveyn kızkarındaşı oğlu işbu bâise’l-vesika Osman Ağa oğlu Ahmed mahzarında bi’t-tav’i ve’r-rıza söyleyen ve konuşarak edüp her biri karye-i adı geçende vâki etraf-ı erbaası dere ve bi’r-i mâi ve tarikiâm ile mahdut büyût-i adide ve eklentisi sâire-i ma’lumeyi hâvi ve kırksekiz numara ile murakkam bir bab menzil ve yine etraf-ı erbaası Karamollaoğlu Mehmed oğlu İbrahim menzili ve tarikiâm ile mahdut iki numara ile murakkam bir kıt’a mülk samanhane ve yine etraf-ı erbaası Aliefendioğulları Mehmed ve İbrahim oğlu Hüsnü ve Âşiroğlu Hakkı oğlu Mustafa menzilleri ve samanhane ve tarikiâm ile mahdut kırkdokuz numara ile murakkam bir bab mülk davar ağılı ve yine etraf-ı erbaası Kısaoğlu Mehmed Efendi oğlu Hüsnü harmanı ve dere ve tepe ve tarikiâm ile mahdut bir kıt’a harman arsası üçer sehim itibarıyla bir sehim hisse-i şâyiası ale’l-iştiraki’s-seviyye benimle adı geçenOsman Ağa’nın yine etraf-ı erbaası Ömeroğlu Ömer oğlu Musa menzili ve Hafız Ali Efendi oğlu Ali’nin mülk menzil arsası ve tepe ve tarikiâm ile mahdut büyût-i adide ve eklentisi sâire-i ma’lumeyi hâvi ve elliüçüncü numara ile murakkam bir bab diğer mülk menzil kezalik üç sehim itibarıyla bir sehim hisse-i şâyiası hâzır-i adı geçenHüsnü Ağa’nın ve birer sehimden bâki iki sehim hisse-i şâyiası kezalik ale’l-iştiraki’s-seviyye benimle adı geçenOsman Ağa’nın taht-i temellük ve tasarrufunda … olmağla ben akd-i âti’z-zikrin sudûruna değin emlâk-i mahdûd-i adı geçenda mâlik olduğum sülüs hisse-i şâyiamda her biri yedimde mâlim ve mülküm olup işbu menzil derununda muayene ve müşahede olunan bir re’s camus ve karasığır öküzleri ve doru donlu bir re’s bargir maa semer ve sekiz re’s ğanem ve iki re’s tiftik keçisi ve dört adet yün memlû döşek ve beşer adet yorgan ve altı adet yastık ve bir koyun saati ve on vukıyye edâni-i nühasiye ve altı kile hınta ve iki kile şair ve üç kile siyez ve sekiz kile mısır ve ma’lumü’l-miktar ve’l-adet âlât-i reçnber ve samanhane derûnunda ma’lumü’l-miktar samanı taraflardan icab ve kabulü hâvi şurût-i müfside ve uhûd-i mubattala ve cebr ve kerh ve muvazaadan âri bey’-i bât-i sahih-i şer’i ve müştereklerim ammizâdem hâzirân-i merkûmân Hüsnü Ağa ve Nefise Hatun’un hüsn-i rızalarıyla bisafakatt’el- vâhide onsekiz oğlu kuruşa diğer müşterekim adı geçenOsman Ağa’ya bey’ ve temlik ve teslim ve hepimiz veçh-i lâyıkı üzere teslim almak ve semeni olan miktar-i adı geçen
onoğlu kuruştan beşoğlu kuruşunu zikri câi eda-i düyûna ve vekilyetim içün yed ve zimmetinde ba’de’l-ibka ve Bâki Beşoğlu kuruşunu zimmetinde iken mevâni-i hibeden âri hibe-i sahiha-i Şer’iye ile sıhhat-i hibe-i mevcude olduğu halde adı geçenOsman Ağa’ya hibe ve temlik eylediğimde o dahi berveçhi yazılmış iştira ve temlik ve teslim ve kabul ve ittihab ve kabul ettikten sonra bey’-i adı geçenun takrîr ve ğasoğlua ve hibe-i adı geçennin rücu ve istirdâdına, def’ ve sâiresine müteallik amme davadan adı geçenOsman Ağa’nın kabulünü hâvi zimmetini ibrâ-i âmm-i sahiha-i Şer’iye ile ibrâ ve ıskat eyledim, fîmâ ba’d emlâk ve eşya ve hayvanât ve zahâir-i mütenevvia-i yazılmışe-i adı geçende benim asla ve kat’a ilgi ve medhalim kalmayıp cemi müştemilâtıyla adı geçen Osman Ağa’nın mülk-i müşterası ve miktar-i adı geçenun beşoğlu kuruşu mâl-miktar-i mevhûbu olmuştur. Keyfe mâyeşâ-miktar-i ve yahtâr mâlik ve mutasarrıf olsun ve ba’de’l-yevm bundan sonra ölendiğer zevcem Şerife Hatun’un terekesinden nısıf hisse-i irsiye ve lâbis olduğum libâs-i âdiyemle adı geçenOsman Ağa’nın yedinde ve zimmetinde semen-i miktar-i merkûmeden ibkâ eylediğim miktar-i adı geçen beşoğlu kuruştan maâdâ adı geçenOsman Ağa ve sâir ferden mine’l-efrâd kimse zimmetlerinde habbe-i vâhide bir nesne alacak hakkım olmayup karye-i adı geçende ve bi’l-âriye sâkin olduğum menzil derûnunda mevcut cemi eşya adı geçenOsman Ağa ve adı geçenOsman Ağa’nın zevcesi işbu hâzirât-i bi’l-meclis Dudu ve benim zevcelerim Fatma ve Nefise hatunların malları ve mülkleridir. Vechen mine’l-vücûh benim asla ve kat’a ilgi ve medhalim yoktur. Ve ben biemrillahi teâlâ vefat eylediğimde bilâ veled bundan sonra ölenzevcem adı geçenenin terekesinden nısıf hisse-i irsiyem ve adı geçenOsman Ağa’nın yed ve zimmetinde ibkâ eylediğim beşoğlu kuruşumla lâbis olduğum libâs-i âdiye akz ve kabz olunup evvela veçh-i mesnûn üzere teçhiz ve kefenleme ve levazım-i medfenim görüldükten sonra ve cihet-i deyn-i Şer’iyeden Hacı Bahaeddin Efendi’nin ikiyüz kırkiki ve Hafız Ali Efendi’ye dahi altıyüz ondokuz ve karye-i adı geçende vâki cami-i şerif nukûd-i vakfedilensine oğlu ve Eğrek Köprüsü nukûd-i vakfedilensine dahi yüz ve mehr-i tecil edilmiş olarak yüz kuruştan zevcelerim hâziretân-i adı geçenetân Fatma ve Nefise hatunlara dahi ikiyüz kuruş ki toplam üçoğlu altmışbir kuruş düyûnumu ba’de’l-eda bâki terekemin sülüsü bi’l-ifraz sülüs-i adı geçendan yüz kuruşuyla ıskât-i salât ve ikiyüzelli kuruş hukuk-i ibâd ve ikiyüz yetmiş kuruş kefaret-i yemin ve savm içün harç ve sarf oluna ve yüz kuruşuyla bir kurban iştira olunup vefatım yılsi bir kurban zebh oluna ve ikiyüzelli kuruş kabrim üzerinde kırk
gün Yasin-i şerif ve mahal-i sâirede bir hatm-i şerif tilavet eden kimseye verile ve yüzotuz kuruşuyla merkadim tamir oluna ve sülüs-i adı geçendan bâki kalır ise bâki-i adı geçen fukara-i müslimîne tasadduk oluna. Ve sülüsân terekem zuhur eden veresem beynlerinde alâ mâ farazallah tevzi ve taksim ola deyû vekilyet ve vasâyâ-i yazılmışe-i adı geçennin tenfizine Cozuroğlu Mehmed Cemaleddin Efendi oğlu Mehmed Hulusi Efendi’yi vekil ve üzerine Hafız Ali Efendi oğlu Ali nam kimseyi nâzır atama ve görevlendirdiğimde anlar dahi ber vechi yazılmış vesayet ve nezaret-i merkûmeyi kabul ve hidemât-i gereğini vaktinde edaya taahhüt ve iltizam eylediler dedikte mukırr-i adı geçenMehmed Ağa’nın sâdır olan cemi takârir-i meşruhası adı geçenOsman Ağa ile hâzır-i adı geçenHüseyin Ağa ve Dudu ve Nefise hatunlardan her biri bihüsni rıza vicahen araştırma ve şifahen onay ettiklerini Mevlânâ-i mumaileyh mahallinde ketb ve tahrir ve maan meb’us ümena-i şer’ ile meclis-i şer’a gelüp alâ vukua inhâ ve takrîr etmeğin mâ vakaa bi’t-talep kaldırıldı. Fi’l-yevmi’l-hâmis-i aşere min Zilka’deti’ş-şerife yılselâse mie ve elf.
İbşirzâde Abdi Bey; Tapu Kâtibi Emin Efendi; İçağasıoğlu Emin Ağa; Hamzaoğlu Abdullah Ağa; Hamzaoğlu Ahmed Ağa; Yüzbaşı Osman Efendi; … oğlu Osman Efendi; …oğlu Mehmed Efendi; aliustaoğlu İbrahim Ağa; Toturoğlu İsmail Usta; Toturoğlu Hüseyin; Buğdaycıoğlu Mehmed Ali; … oğlu Molla İbrahim; …Ağaoğlu Osman Ağa …
---
Sayfa 9-10
SIRA NO:8
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Muzaffereddin Mahallesi’nde sâkine ve zâtı tarif-i şer’ ile ma’rufe işbu bâise’l- vesika Pirğâiboğlu Kızı Huriye Hatun ibneti Mehmed meclis-i şer’i şerif-i enverde mahalle-i adı geçen haklındanzevc-i mutallakı Hacıalemdaroğlu Abdullah Ağa oğlu Mustafa mahzarında üzerine dava ve konuşarak edüp adı geçenAbdullah Ağa bu yılden itibaren vesikadan otuz gün mukaddem talâk-i selâse ile beni tatlîk etmişti. Sual olunup iddetim inkızâsına değin
nafaka-i iddet ve maûnet-i süknâm için adı geçenAbdullah Ağa üzerine kader-i ma’rûf miktar farz ve takdir olunmak isteğimdir dedikte adı geçenAbdullah Ağa cevabında müddeiye-i mukırre-i adı geçene eşi medhu’l-bahâsı olup bu yılden itibaren vesikadan bir ay mukaddem talâk-i adı geçen ile tatlik ettiğin ba’de’l-ikrar mürûr eden eyyâm-i adı geçenun nafakası adı geçenAbdullah Ağa üzerinden sâkıt olup müddeiye-i mukırre-i adı geçenenin tasaddi eylediği dava-i meşruhası vâkıa mutabık ve tarafeynin hallerine nazar olunarak zikri âti miktar kader-i ma’ruf olduğu vesika ilan edipda yazılmışi’l-esâmi müslimînin alâ tariki’ş-şehade ihbarlarıyla inde’ş-şer’il-enver mukarrer olmağin müddeiye-i adı geçenenin inkızâ-i iddetine değin taraf-i şer’den adı geçenAbdullah üzerine beher yevm üç kuruş miktar farz ve takdir olunup miktar-i mefrûz-i adı geçenu iddeti zarfında para ve elbise bahâ ve levazım-i zaruriyyesine harç ve sarfa adı geçenAbdullah üzerine rücua müddeiye-i mukırre-i adı geçene Huriye Hatun’a izin verilmiş olmağin mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fi’l-yevmi’l-hâmis-i ve’l-işrîne min Zilka’detî’ş-şerife yılselâse semane ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
Emiroğlu Odacı Mehmed; Diğer Odacı Mehmed Oğlu İbrahim; Dervişoğlu Ali; Palabıyıkoğlu Hacı Ahmed; Gençağazâde Mustafa Ağa ve …
---
SIRA NO:9
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’nin vasatından cereyan eden nehrin Beyçelebi ve Hacıdursun mahallelerinde ve Mevlevî Dergâh-ı Şerifinde vâki Ölü Köprüsü tabir olunan cisrin teamül kaydı umum vatandaşindinde vakfiyet ile müteâref olduğu halde gerek cisr-i adı geçena merbut bulunan musakkfâtın ve gerek nukûd-i ma’lumesinin vâkıfları olduğu gibi sicil-i mahkemede ve defâtir-i evkafta bulunmadıkları ve bi’l-cümle akâr ve nukûd-i vakfedilen-i ma’lumesi berevâtı suret-i sahiha-i meşruada muhafaza ve bâ irade-i seniyye tayin buyurulan meşrûtün-lehâsına sarf olunmayup gayr-i meşru olarak şunun bunun idare ve nezaretlerinde bulunduğu cihetle cisr-i adı geçenun musakkafât ve vâridât-i sâiresinin suret-i meşruada
muhafaza ve idare olunması zımnında usul-i Şer’iyesine tevfikan taraf-i şer’den bir mütevelli atamaı istid’asıyla meclis-i maarif-i vilayetten makam-ı celil-i vilayete takdim olunarak meclis-i idare-i vilayete havale buyurulup meclis-i adı geçendan dahi kaide-i Şer’iyesine tevfikan bir mütevelli-i şer’i atama olunması lüzumu bâoğluda şer’i mahkemeyeye havale buyrulmuş ve suret-i ifade ve hâle nazaran filhakika kıbel-i şer’den bir mütevelli atama ve tayini mühim ve önemli bulunmuş olduğuna oğluaen mârüzzikr Beyçelebi Mahallesi haklındanişbu râfia’l-kitab Esiroğlu Mehmed Ağa oğlu Hasan nam kimse istikamet ile mevsuf ve her veçhile umûr-i tevliyeti hüsn-i edaya muktedir idüği zeyl-i kitapta yazılmışi’l-esâmi müslimînin şehadet ve ihbarlarıyla inde’ş-şer’il-enver zâhir ve ma’lûm olmuş olduğundan ğalle-i vakıftan yılvî ikiyüz kuruş akz eylemek üzere cisr-i adı geçena ve bi’l-cümle musakkafât ve nukûd-i vakfedilensine adı geçenMehmed Ağa taraf-i şer’den mütevelli atama olunup ve elhâlet-i hâzihi vilayet maarif müdürü bulunan Melekzâde Mükerremetlü Zeynelabidin Efendi ve ba’demâ her kim maarif müdürü bulunursa maarif müdürü bulunan zat maarif heyetiyle beraber vakf-i adı geçena müteallik hukuka nâzır atama ve tayin olundukta adı geçenMehmed Ağa dahi berveçhi yazılmış tevliyet-i adı geçenyi kabul ve hidemât-i gereğini ifaya ve sâl be sâl ma’rifet-i şer’i şerif ile muhasebesini vakfına rü’yet ve itmâma taahhüt eylediği gibi nâzır-i mumaileyhim taraflarından dahi nezaret-i mukteziye ve mütemâdiyeye ihtimam olunacağı taahhüt ve iltizam olunmağin olmağin mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fi’l-yevmi’r-râbii ve’l-işrîne min Saferi’l-hayr yılihdâ ve selâse miete ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
Ballıkzâde Mükerremetlü Hafız Mahir Efendi; Abdülbâkizâde Mükerremetlü Hacı Ahmed Efendi; Abdülkadiroğlu Muhtar Hacı Ahmed Ağa; Ayanoğlu Hafız Mehmed Ağa; Arpacıoğlu Ahmed Ağa; Muhzırbaşı Emin Efendi ve gayrühüm
---
SIRA NO:10
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Küpciğez Mahallesi haklındaniken bundan sonra ölenİbikoğlu Hacı Hasan Ağa oğlu Mustafa oğlu Abdullah’ın veraseti eşi menkuha-i metrukesi Hatice Hatun ibneti Hacı Süleyman ile sulbî kebir oğulları Hüseyin ve Mustafa ve Mehmed Ali ve aynı aileden gelen büyük kızlarıkızları diğer Hatice ve Rukiye hatunlara özel olduğu bi’l-ihbar-i inde’ş-şer’il-enver görünür ve aşikar olan ve tashih-i mes’ele-i mirasları bi’l-farizati’ş-Şer’iye altmışdört sehimden olup sihâm-ı adı geçenden sekiz tamamı eşi adı geçene Hatice Hatun ve ondört sehimden toplam kırkiki tamamı benûn-i merkûmûn Hüseyin, Mustafa ve Mehmed Ali ağalara ve yedişer sehimden toplam ondört tamamı oğlutân-i adı geçenetân diğer Hatice ve Rukiye isabeti mütehakkik olduktan sonra verese-i merkûmûndan zâtı tarif-i şer’ ile ma’rufe eşi adı geçene Hatice Hatun tarafından husus-i âti’l-beyanda davaya ve akz ve kabza ve makbuzunu kendüye iysâle vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile vekil-i müseccel-i şer’isi Hasan Tahir Efendi oğlu Ebubekir meclis-i şer’imizde verese-i merkûmûndan zikri âti tereke-i müteveffa-i merkûma elyevm müştereken vaz’ı yedleri veçhi vecih-i şer’ üzere sabit ve mütehakkik olan benûn-i merkûmûn Hüseyin, Mustafa ve Mehmed Ali muvacehelerinde müvekkilem adı geçene Hatice Hatun zevci müteveffa-i adı geçenHacı Hasan Ağa’nın ile’l-vefat yaşamında zimmetinde mütekarrir ve ma’kûd-i aleyh kaldığı verese-i merkûme ikrarıyla şer’i mahkemeye defterinde yazılmış olduğu üzere mehr-i tecil edilmişi beşyüz kuruş alacak hakkını kable’l-akz ve’l-istîfa zevci adı geçenHacı Hasan Ağa vefat etmekle sual olunup miktar-i mehr-i adı geçen beşyüz kuruşu müteveffa-i adı geçen tereke-i vâfiyesinden ve makbuzlarından bana eda ve teslime benûn-i merkûmûn Hüseyin, Mustafa ve Mehmed Ali ağalara söylemek bi’lvekale matlûbumdur deyû lede’d-dava ve gıbbe’s-sual benûn-i merkûmûn Hüseyin, Mustafa ve Mehmed Ali cevaplarında pederleri müteveffa-i adı geçenHacı Hasan Ağa’nın terekesine elyevm müştereken vâzıi’lyed olarak pederleri müteveffa-i adı geçen yaşamında zimmetinde mütekarrir ve ma’kûd-i aleyh olup defterde yazılmış olarak zevcesi üvey validemiz müvekkile-i adı geçene Hatice Hatuna ol miktar kuruş mehr-i adı geçen deyni olup kable’l-vefat eda eylemediğini bitamâmiha tâbian ve kat’an ikrar ve itiraf eylemeleriyle ber muceb-i ikrar miktar-i mehr-i adı geçen beşyüz kuruşu müteveffa-i adı geçen mutasarrıfları olan tereke-i vâfiyesinden müvekkilesi adı geçene Hatice Hatuna izafetle vekil-i adı geçenHasan Tahir Efendi’ye edalarıyla benûn-i merkûmûn Hüseyin, Mustafa ve Mehmed Ali ağalar iltizam olunduğu
bi’l-iltimas Medine-i adı geçen şer’i mahkemeyesinden huzur-i âlilerine i’lâm olundu. Bâkî el-emr limen lehü’l-emrindir. Fî’l-yevmi’t tâsii ve’l-işrîne min Saferi’l Hayr yılihdâ ve selâse mie ve elfin.
---
SIRA NO:11
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Küpciğez Mahallesi’nde sâkine zâtı tarif-i şer’ ile ma’rufe Babucubüyük Kızı Münire Hatun ibneti Halid meclis-i şer’i şerif-i enverde Medine-i adı geçen nevahisinden Akkaya Nahiyesi’ne tâbi Eşen Divanı haklındanzevc-i muhâlii işbu bâise’l-vesika Gülümoğlu Tahir Ağa oğlu Esad mahzarında bitav’ihâ söyleyen ve konuşarak edüp adı geçenTahir Ağa zevc-i dâhilim olup fakat beynimizde hüsn-i muaşeretimiz olmadığı ecilden zimmetinde mütekarrir ve ma’kûd-i aleyh olan ikiyüz kuruş mehr-i tecil edilmiş hakkımla nafaka-i iddet-i muayyene-i ma’lumem ve meunet-i süknâm dahi kendi üzerime olmak ve adı geçenTahir Ağa’nın firaşından hâsıl ve benden mütevellid üç yaşında sağir kızı Zekiye’yi dahi dokuz yaşını tekmil edinceye değin kendi mâlimden infak ve iksâ edüp eğer müddet-i adı geçen tamamından mukaddem küçük -i adı geçene vefat eder ise nafaka-i bâkiyesinden zimmetim berie olmak üzere muhalaa-i sahiha-i Şer’iye ile eşim adı geçenTahir Ağa ile hul’ olduğumda o dahi berveçhi yazılmış hul’-i adı geçenu ba’de’l-kabul hukuk-i zevciyete ve ibtida-i zevciyetimizden bu yılden itibaren vesikaya gelince –ye değin beynimizde cereyan eden sâir bi’lcümle hukuk-i Şer’iyeye müteallik amme deaviden taraflardan hepimiz âherin zimmetini ibrâ-i âmm-i sahiha-i Şer’iye ile aklayıp ve ıskat edüp ve yine hepimiz ahadihimâ âherin ibrâsını berveçhi yazılmış kabul ettik dedikte mukırre-i adı geçene hatunun sâdır olan bi’lcümle kelimat-i meşruhasını adı geçenTahir Ağa vicahen araştırma ve şifahen onay etmeğin mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fi’l-yevmi’l-hâmis-i aşere min Muharremi’l-haram yılihdâ ve selâse mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
Kibaroğlu İbrahim Efendi; Küreli Hüseyin Ağa; Muhzırbaşı Emin Efendi ve gayrühüm
---
SIRA NO:12
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Cebrail Mahallesi
haklındanHacıküçükzâde Hakkı Efendi oğlu Abdullah meclis-i şer’imizde Medine-i adı geçene mahallelerinden İsfendiyar Mahallesi haklındanolup Der’aliyye’de şifahanede bundan sonra ölenYüzbaşı Karakollukçuoğlu Mehmed Ağa oğlu Abdullah’ın kendi oğlu Mehmed nam küçük liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil atama olunan Emvâl-i Eytâm Müdürü Abdülbakizâde el-Hac Ahmed Efendi ibn-i Mustafa mahzarında vekil-i adı geçen vekilsi olduğu sağir-i adı geçen babası müteveffa-i adı geçendan müntakil mâl-i mevrûs undan bana on adet yüzlük lira-i Osmânî edâne ve teslim ettiğinde ben de yedinden istidâne ve akz ve kabz etmemle miktar-i adı geçen ile semenini bu yılden itibaren vesikadan beş yılboyunca tecil edilmiş ve mev’ud yine sağir-i adı geçenun mâlinden vekil-i adı geçen yedinden iştira ve akz ve kabz eylediğim bir adet hilâlî saat semeninden dahi yedibuçuk adet yüzlük lira-i Osmânî ki ciheteyn-i adı geçenteynden müçtemi onyedibuçuk yüzlük lira-i Osmânî zimmetimde vâcibü’l-eda ve lâzimü’l-kaza borcumdur dedikte gıbbe’t-onayi’ş-şer’ medyûn-i adı geçenun babası Abdullah Efendi oğlu Mehmed ve mahallât-i adı geçene Çay Mahallesi haklındanKililizâde Raif Efendi oğlu Abdullah nam kimseler meclis-i ma’kud-i adı geçenda vekil adı geçen el-Hac Ahmed Efendi muvacehesinde mukırr-i medyûn adı geçenHakkı Efendi zimmetinde sağir-i adı geçenMehmed’e edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen onyedibuçuk adet yüzlük lira-i Osmânînin edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminler olup ve hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fi’l-yevmi’l-hâmis ve’l-işrîne min şehr-i Rebiülâhir yılihdâ ve selâse mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
- ---
SIRA NO:13
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni mahallelerinden Cebrail Mahallesi haklındanMükerremetlû Keskinzâde Ahmed Rıza Efendi oğlu Hafız Ahmed Efendi meclis-i şer’i şerif-i enverde mahallât-i adı geçen Çay Mahallesi haklındaniken bundan sonra ölenİzbelizâde el-Hac Mustafa Bey ibn-i Ahmed Ağa’nın kendi evlatları Hafıza Selma ve Şerife nam küçük tâna liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil atama olunan Emvâl-i Eytâm Müdürü Abdülbakizâde el-Hac Ahmed Efendi ibn-i Mustafa mahzarında vekil-i adı geçen yetkili olduğu küçük tân-ı adı geçenetânın babaları müteveffa-i adı geçenden müntakil mâl-i mevrûs larından bana elli adet yüzlük lira-i Osmânî edâne ve teslim ettiğinde ben de yedinden istidâne ve akz ve kabz etmemle miktar-i adı geçen ile semenini bu yılden itibaren vesikadan beş yılboyunca tecil edilmiş ve mev’ud yine küçük tân-ı adı geçenetânın mallarından vekil-i adı geçen yedinden iştira ve akz eylediğim bir adet hilâlî saat semeninden dahi otuzyedibuçuk adet lira-i Osmânî ki ciheteyn-i adı geçenteynden müçtemi seksen yedibuçuk adet yüzlük lira-i Osmânî zimmetimde küçük tân-ı adı geçenetâna vâcibü’l-eda ve lâzimü’l-kaza sahihan borcum ve borcumdur dedikte gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mahalle-i adı geçene haklındanBarutçuzâde el-Hac Mehmed Ağa oğlu Mehmed meclis-i ma’kud-i adı geçenda vekil adı geçen el-Hac Ahmed Efendi muvacehesinde mukırr-i medyûn mumaileyh zimmetinde küçük tân-ı adı geçenetâna edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen seksenyedibuçuk yüzlük lira-i Osmânînin edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminler olup ve hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fi’l-yevmi’l hâdî aşere min şehr-i Rebiülevvel yılihdâ ve selâse mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
---
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Cemaleddin Mahallesi haklındanBacudoğlu Ahmed Ağa oğlu Ahmed meclis-i şer’imizde Medine-i adı geçene mahallelerinden İsfendiyar Mahallesi haklındanolup Der’aliyye’de şifahanede bundan sonra ölenYüzbaşı Karakollukçuoğlu Mehmed Ağa oğlu Abdullah’ın kendi oğlu Mehmed nam küçük liecli’l-edâne kıbel-i şer’den vekil atama olunan Emvâl-i Eytâm Müdürü Abdülbakizâde el-Hac Ahmed Efendi ibn-i Mustafa mahzarında vekil-i adı geçen vekilsi olduğu sağir-i adı geçen babası müteveffa-i adı geçendan müntakil mâl-i mevrûs undan bana beş adet yüzlük lira-i Osmânî edâne ve teslim ettiğinde ben de yedinden istidâne ve akz ve kabz etmemle miktar-i adı geçen ile semenini bu yılden itibaren vesikadan beş yılboyunca tecil edilmiş ve mev’ud yine sağir-i adı geçenun mâlinden vekil-i adı geçen yedinden iştira ve akz ve kabz eylediğim bir adet hilâlî saat semeninden dahi üç lira üç rubu’ ki toplam sekiz adet yüzlük lira-i Osmânî üç rubu’ sağir-i merkûma vâcibü’l-eda borcumdur dedikte gıbbe’t-onayi’ş-şer’ Ecevitlizâde Hüseyin Efendi oğlu Numan ve Uzunağazâde Mehmed Ağa oğlu Hasan nam kimseler meclis-i ma’kud-i adı geçenda vekil adı geçen el-Hac Ahmed Efendi muvacehesinde mukırr-i medyûn adı geçenzimmetinde sağir-i merkûma edası vacib deyni olan miktar-i mecmu adı geçen sekiz adet yüzlük lira-i Osmânî üç rubu’un edasına taraflardan bi’l-emr ve’l-kabul kefalet-i mutlaka-i sahiha-i Şer’iye ile hepimiz türlü türlü kefil-i bi’l-mal ve zâminler olup ve hepimiz kefalet hasebiyle âherin şahsına lazım gelen miktara dahi kezalik bi’l-emr ve’l-kabul kefil ve zâminiz dediklerinde gıbbe’t-onayi’ş-şer’ mâ vakaa bi’ttaleb kaldırıldı. Fi’l-yevmi’l-hâmis ve’l-işrîne min şehr-i Rebiülâhir yılihdâ ve selâse mie ve elfin.
Şühûdü’l-Hâl
---
SIRA NO:15
Merkez-i vilayet olan Medine-i Kastamoni’de Beyçelebi Mahallesi
haklındanÇankıroğlu Hüseyin Ağa oğlu Ali meclis-i şer’imizde Medine-i adı geçene mahallelerinden İsfendiyar Mahallesi haklındanolup Der’aliyye’de şifahanede
