Bilgi Dünyas› 2004, 5(2): 278-281
278 Öz
Bu makalede Bilkent Üniversitesi kütüphanesi Müzik Odas› ve Görsel-‹flitsel Koleksiyon’un geliflimi, görevleri, verdi¤i hizmetler ve gelece¤e yönelik hedefleri anlat›lmaktad›r.
Anahtar sözcükler: Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Müzik Odas›, Görsel-iflitsel koleksiyon, Üniversite kütüphaneleri, Kütüphane tan›t›m›, Kütüphane hizmetleri.
Abstract
This paper describes the development of the Music Room and Audio-Visual Collection of Bilkent University Library together with the aim, missions and future plans of the mentioned service.
Keywords: Bilkent University Library Music Room, Audio-Visual Collection, University libraries, Library publicity, Library services.
Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Müzik Odas› ve
Görsel-‹flitsel Koleksiyon
Bilkent University Library Music Room and Audio-Visual
Collection
Özden Demircio¤lu* ve Muharrem Y›lmaz**
*Yar› zamanl› Kütüphaneci, Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Görsel-‹flitsel Koleksiyon 06800 Bilkent-Ankara (dozden@bilkent.edu.tr).
Girifl
Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi, üniversite ile ayn› zamanda 1986 y›l›nda bir merkez kütüphane (Merkez Kampus’ta) ve bir flube kütüphanesi ile (Do¤u Kampus’ta) kurulmufltur.
Müzik Odas›
Bilkent Üniversitesi, Müzik ve Sahne Sanatlar› Fakültesi’nde verilen e¤itimi desteklemek amac›yla, ilk olarak 1989 y›l›nda, Müzik Haz›rl›k Okulu içerisin-de bir Müzik Okulu Kütüphanesi oluflturmufltur. Bu kütüphane fiubat 1992’içerisin-de Bilkent Üniversitesi Merkez Kütüphane Binas›’na tafl›nm›fl ve Müzik Odas› olarak hizmet vermeye bafllam›flt›r (P. Erdo¤an, kiflisel iletiflim, 27 Temmuz 2004).
Klasik Bat› Müzi¤i ve Caz Müzi¤inden oluflan Müzik Odas›’n›n, Eylül 2004 itibariyle koleksiyonu 11,498 müzik notas›, 2,445 müzik CD’si ve 2,071 kase-ti içermektedir. Bunlar›n yan› s›ra 295 civar›nda, görme engelliler için piyano notas› ve 1,215 plak koleksiyonu da vard›r. Plaklar d›fl›ndaki materyaller Bilkent Üniversitesi mensuplar›na, özel flartlar alt›nda ödünç verilmektedir. D›fl kullan›c›lar, Müzik Odas› materyallerini sadece Müzik Odas›’nda kullan-maktad›r.
Kullan›c›lar›n Müzik Odas›’nda yer alan 17 Müzik Dinleme Kabini ile, müzik kasetleri ve CD’lerini kütüphane içerisinde dinlemeleri sa¤lanm›flt›r. Ayn› flekil-de Müzik ve Sahne Sanatlar› Fakültesi hocalar› taraf›ndan rezerv olarak b›ra-k›lan CD ve kasetler, d›flar›ya ç›kart›lmadan ö¤rencilere dinletilebilmektedir.
Müzik Odas›’nda, halen gelifltirme aflamas›nda olan “Müzik Arflivi” çal›fl-malar› sürdürülmektedir. Günlük gazeteler (Cumhuriyet, Radikal, Hürriyet,
Sabah ve Milliyet) taran›p ilgili müzik haberleri kesilerek bir Müzik Arflivi
olufl-turulmaya çal›fl›lmaktad›r. Bu haberlerin içeri¤i de, Müzik Odas›’nda yer alan materyallerin konusuyla ayn›d›r. Müzik Arflivi Veri taban› çal›flmalar› tamam-land›ktan sonra, en k›sa zamanda kullan›c› hizmetine sunulacakt›r.
Müzik Odas›’nda bulunan materyallerin büyük bir ço¤unlu¤u, Müzik ve Sahne Sanatlar› Fakültesi akademik personeli taraf›ndan belirlenmektedir. Müzik ve Sahne Sanatlar› Fakültesi ö¤rencileri de materyal talebinde bulun-maktad›rlar. Müzik materyalleri, kütüphanenin Sa¤lama Birimi taraf›ndan
Bilkent Üniversitesi Bilgi Dünyas› 2004, 5(2): 278-281
siparifl edilmekte ve koleksiyona kazand›r›lmaktad›r. Tüm teknik ve di¤er ifllemler Müzik Odas› personelince tamamlanmaktad›r. Müzik materyallerinin siparifli için daha çok Blackwell’s arac› firmas› ile iflbirli¤ine gidilmektedir. Ayr›ca çeflitli firma ve sa¤lay›c›larla da çal›fl›lmaktad›r.
Müzik Odas›’nda yer alan tüm materyallerin kayd› BLISS veri taban›na ak-tar›lm›flt›r. “Müzik” veri taban› kullan›larak müzik materyallerinin kayd›na ula-fl›labilir. Tüm kay›tlara Internet arac›l›¤›yla da uzaktan eriflim sa¤lanabilir. Bir üniversite kütüphanesi içerisinde, zengin bir müzik koleksiyonuna ve müzik ekipmanlar›na sahip bir birimin olmas› kütüphaneyi daha cazip hale getirmek-tedir. Müzik Odas› vas›tas›yla, Bilkent Üniversitesi mensuplar›na eflsiz bir mü-zik kültürü sunulmaktad›r. Ayr›ca d›fl kullan›c›lar›n da Mümü-zik Odas›’ndan yarar-lanabilmesi kütüphaneyi daha da kullan›fll› bir hale getirmektedir.
Görsel-‹flitsel Koleksiyon
Görsel-‹flitsel Koleksiyon, 1999 y›l›n›n Aral›k ay›nda, Bilkent Üniversitesi Mer-kez Kütüphanesi’nde hizmet vermeye bafllam›flt›r (E. Ergin, kiflisel iletiflim, 25 Temmuz 2004). Görsel-iflitsel koleksiyon, video kaset, audio kaset, CD-ROM, DVD, disket, VCD, CD (kitap eki) ve mikroform format›nda olan kay-naklara ve bu materyallerin kullan›m› için gerekli araç ve gereçlere sahiptir. Koleksiyonun, bu kitap d›fl› materyaller ve araç/gereç arac›l›¤›yla ö¤rencilere derslerinde yard›mc› bir unsur oluflturma, göze ve kula¤a hitap eden kaynak-larla edinilen bilgilerin pekifltirilmesini sa¤lama gibi bir amac› vard›r. Ayr›ca, Görsel - ‹flitsel Koleksiyon’da, çeflitli dillerde bulunan video kaset, DVD ve VCD’ler dil ö¤renimini zevkli bir hale getirip ö¤renciler için dersler daha da kolaylaflt›r›c› olmaktad›r.
Görsel-‹flitsel Koleksiyon’da bulunan materyaller, genelde Bilkent Üniver-sitesi akademik personeli taraf›ndan belirlenmektedir. Akademik personelle-rin iste¤iyle siparifl edilen materyaller, Sa¤lama Birimi taraf›ndan kütüphane-ye kazand›r›l›p, tüm teknik ifllemleri ilgili birimlerce tamamland›ktan sonra, rafa kald›r›lmaya haz›r bir flekilde Görsel-‹flitsel Koleksiyon’a gelmektedir.
Koleksiyonda 360 CD, 4,200 CD-ROM, 690 disket, 1,698 video kaset, 3,000 audio kaset, 285 VCD, 430 DVD, 110,00 mikrofifl, 18,000 mikrofilm bulunmaktad›r.
Bilgi Dünyas› 2004, 5(2): 278-281 Özden Demircio¤lu ve Muharrem Y›lmaz
Koleksiyonda Eylül 2004 itibariyle yer alan bu materyaller belli kurallar dahilinde ödünç al›nabildi¤i gibi, birimde yer alan 4 adet tek kiflilik karellerde, 2 adet çift kiflilik video odalar›nda ve 20 kiflilik toplu gösterim odas›nda kul-lan›labilmektedir. Ayr›ca mikroform format›ndaki materyaller için 4 adet maki-na da bulunmaktad›r. Bu makinelerin ikisi mikrofilm için, bir tanesi mikrofifl için ve ayr›ca her iki materyalin ortak kullan›labildi¤i bir makine vard›r. Bu makine arac›l›¤› ile mikroform format›ndaki materyallerin CD’ye aktar›m› gerçeklefltirilebilmektedir.
Türkiye’de sadece bir kaç üniversite kütüphanesinde bulunan, görme engelliler için “Braille Kaynaklar”a, Görsel-‹flitsel Koleksiyon’da özel olarak yer verilmifltir. Birimde görme engelli kullan›c›lar için özel olarak haz›rlanm›fl bir oda ve “Braille Kaynaklar”›n d›fl›nda, kasetçalar, taray›c› ve özel konuflma program› yüklü olan bilgisayar da bulunmaktad›r. Ayn› zamanda, görme engelli kullan›c›lar için 60 önemli kitab›n kasede okunmas›yla oluflan, yakla-fl›k 280 kasetlik bir audio kaset koleksiyonu da mevcuttur.
Görsel–‹flitsel Koleksiyon’da yer alan kaynaklar, 2003 y›l›nda yaklafl›k 3,300 kifli taraf›ndan ödünç al›n›rken, birimde yer alan araçlar arac›l›¤›yla, bi-rim içinde yaklafl›k 3,500 kifli taraf›ndan kullan›lm›flt›r.
Görsel–‹flitsel Koleksiyon’un bünyesinde, e¤itim amaçl› materyallerin yan› s›ra kullan›c›lar›n bofl zamanlar›n› de¤erlendirebilmeleri için güncel film-ler de bulunmaktad›r. Koleksiyon, bu özelli¤i ile kullan›c›lar›n ilgisini çekmek-te ve yo¤un olarak kullan›lmas›n› sa¤lamaktad›r. Bu tür kaynaklar›n kütüpha-nede yer almas›, zihinlerde “kütüphane sadece kitaplardan oluflur” düflünce-sini silmektedir.
Bilkent Üniversitesi Bilgi Dünyas› 2004, 5(2): 278-281
