Disfoni HastalarÖnda Laringostroboskopik Deþerlendirme
Laryngostroboscopic Evaluation Of The Patients With Dysphonia
ĸule Demirci, Arzu Tüzüner, E. Ceren Ersöz Ünlü, Ahmet Yavanoþlu, Necmi Arslan
1 Ankara Eþitim ve AraĀtÖrma Hastanesi KBB Kliniþi
Objective: The aim of this study was to evaluate the organic voice disorders diagnosed by laryngost-roboscopic examination and the distribution of the lesion types occording to age gender and the year in our otolaryngology department .
Material and methods: Laryngostroboscopic records between October 2011-July 2014 were retros-pectively analysed. The patients with organic voice desorders aged between 7-86 were included the study. The age, gender, the type of the lesion and the year of the examination were recorded. The types of the lesions were recorded, and the distribution of lesions according to gerder, age and the year were compared.
Results: Total of 584 patients with organic pathology 41.8% were female, 52.2% were males. The distrubition of the lesions were 25.7% polyps, %17 reinke's edema and15.9 % nodules. The vocal cord nodules were seen in adult females and children. The male patiens had vocal polyps more frequent than females and the difference was statistically significant (%38.9, %18 respectively; p<0.05). The cysts were seen more in adult women than men and the difference was statistically significant (% 7.9, %3.3 respectively; p<0.05) The presbilarynx was found statistically significantly less frequently in adult women than men (%1, %5.3 respectively) (p<0.05). The incidence of laryngeal papillomatosis in adult men (2.5%) were statistically significantly more than women (p <0.05). The vocal cord nodules were found statistically significantly more frequently in patiens under 18 than adults (82.9%, %13.4; p<0.05).
Conclusion: The laryngostroboscopic examination is important in decision of the treatment and the classifying of the cord vocal lesions. There are differences between the distribution of benign vocal cord lesions according to age, gender and the year of the examination.
Key Words: Laryngostroboscopy, dysphonia, vocal cord
Amaç: Kulak burun boþaz polikliniþimizde laringostroboskobik deþerlendirme sonucunda tanÖ konu-lan organik ses bozukluþuna yol açan patolojilerin yaĹa, cinsiyete, yÖllara ve görülme sÖklÖþÖna göre daþÖlÖmlarÖnÖn karĹÖlaĹtÖrÖlmasÖ amaçlanmÖĹtÖr.
Materyal metod: 2011 Haziran- 2014 Temmuz tarihleri arasÖnda yapÖlan 1790 adet stroboskobi kaydÖ retrospektif olarak incelenmiĹtir. YaĹlarÖ 7 ile 86 arasÖnda deþiĹen organik ses bozukluþu tespit edilen 584 vaka çalÖĹmaya dahil edilmiĹtir. VakalarÖn yaĹ, cinsiyetleri lezyonun tipi, görüldüþü yÖl kaydedil-miĹtir. HastalarÖn lezyon tipi ve lezyonlarÖn cinsiyete ve yÖllara göre daþÖlÖmÖ karĹÖlaĹtÖrÖlmÖĹtÖr. Sonuçlar: Organik patolojisi bulunan 584 hastanÖn %52.2 si kadÖn %41.8 i erkekti. Lezyon daþÖlÖmÖ %25.7 polip, %17 reinke %15.9 nodül olarak tespit edilmiĹtir. Kord vokal nodülü yalnÖzca kadÖnlarda ve çocuklarda görülmüĹtür. Polip ise erkeklerde kadÖnlara göre istatiksel olarak anlamlÖ oranda daha fazla görülmüĹtür (SÖrasÖyla %38.9, %18; p<0.05). Kist yetiĹkin kadÖnlarda erkeklere göre daha fazla oranda saptanmÖĹtÖr bu oran istatiksel olarak anlamlÖ bulunmuĹtur (SÖrasÖyla % 7.9, %3.3; p<0.05). Presbilarinks yetiĹkin kadÖnlarda erkeklere göre istatiksel anlamlÖ olarak daha az oranda saptanmÖĹtÖr (sÖrasÖyla %1, %5.3; p<0.05). YetiĹkin erkeklerde laringeal papillomatozis görülme sÖklÖþÖ (%2.5) kadÖn-lara göre istatiksel anlamlÖ okadÖn-larak daha fazla bulunmuĹtur (p<0.05). Kord vokal nodülü 18 yaĹ ve al-tÖndakilerde yetiĹkinlere göre istatiksel anlamlÖ olarak daha fazla oranda saptanmÖĹtÖr (82.9%, %13.4; p<0.05).
Sonuç: Kord vokal patolojilerini uygun klasifiye etmek ve hastalarda tedavi seçimine karar vermede laringostroboskobik deþerlendirme önemlidir. YaĹa, cinsiyete ve yÖllara göre benign kord vokal lez-yonlarÖnÖn daþÖlÖmÖnda farklÖlÖklar görülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Laringostroboskobi, disfoni, vokal kord
Klinik ses bozukluklarÖna yol açan orga-nik patolojiler kulak burun boøaz pra-tiøinde sÖklÖkla rastladÖøÖmÖz hastalÖk-lar olup tanÖ ve takipte en sÖk
kullanÖ-lan muayene yöntemlerinden biri vi-deolaringostroboskopidir (1).
Organik ses bozukluklarÖna yol açan nedenler yapÖsal ve nörojenik
neden-GeliĹ tarihi: 03.03.2015 x Kabul tarihi: 09.04.2015 ĝletiĹim
Uz. Dr. ܇ule Demirci Tel: +90 312 595 30 00 GSM: +90 533 266 70 80 E-posta: suledemirci1@yahoo.com.tr
Ankara Eþitim ve AraĹtÖrma Hastanesi KBB Kliniþi, ĸükriye Mah. Ulucanlar Cad. No:89 AltÖndaþ /Ankara
ler olmak üzere iki baûlÖk altÖnda top-lanabilir. YapÖsal nedenler arasÖnda nodül, polip, reinke ödemi, kist, travma, papilloma, larenjit, hiperkera-toz, lökoplaki ve kontakt ülserler göz-lenebilen patolojilerdir. Nörojenik bozukluklarda ise baûlÖca vokal kord paralizileri görülmekte olup spazmo-dik disfoniler, esansiyel tremor ve parkinson gibi nörolojik hastalÖklar da etken olarak karûÖmÖza çÖkabilmekte-dir.
Vokal kordlara yerleûik benign lezyonla-rÖn stroboskopik olarak tanÖnmasÖnÖn kolaylaûtÖracak özellikleri lokalizas-yon, boyut, simetri, mukozal dalga hareketlerindeki bozulma düzeyi gibi bulgulardÖr. Genel olarak yapÖsal ne-denlerden en sÖk görülen lezyonlar kord vokal nodülleri olup genellikle simetrik, kum saati ûeklinde kapanma paterni gösteren, mukozal dalgalan-mada belirgin bozulmaya yol açma-yan lezyonlar olup tedavide ses tera-pisi ön plandadÖr(2) Vokal kord po-lipleri saplÖ veya sapsÖz mukozal dal-galanmayÖ genellikle orta düzeyde bo-zan genellikle tek taraflÖ lezyonlardÖr. Polipler deøiûik irritanlarÖn (gastrik asit reflü, allerjenler, sigara dumanÖ vs...). vokal kordda meydana getirdik-leri olumsuz ûartlara ek olarak kiûinin sesini yanlÖû kullanmasÖ sonucu olu-ûabilirler. Uygun vakalarda ses terapisi ve mikrolaringeal cerrahi ile tedavi edilirler. Reinke ödemi, artmÖû damar duvar kalÖnlÖøÖyla subepitelyal bazal membran kalÖnlaûmasÖ sonucunda re-inke mesafesinde sÖvÖ birikimiyle
ka-rakterize bir tablodur. Etyolojide si-gara ve laringofaringeal reflü yer al-maktadÖr (3,4). Son yÖllarda sigara kul-lanÖmÖndaki kÖsÖtlamalar ve laringofa-ringeal reflünün tedavisinde ampirik olarak proton pompa kullanÖmÖ çok yaygÖnlaûmÖûtÖr.
Bu araûtÖrmanÖn amacÖ kulak burun bo-øaz polikliniøimizde stroboskobik de-øerlendirme sonucunda tanÖ konulan organik ses bozukluøuna yol açan pa-tolojilerin yaûa, cinsiyete, yÖllara ve görülme sÖklÖøÖna göre daøÖlÖmlarÖnÖn deøerlendirilmesidir.
MATERYAL METOD
2011 Ekim, 2015 úubat tarihleri arasÖnda yapÖlan 1790 adet stroboskobi kaydÖ retrospektif olarak incelenmiûtir. Mu-ayenede 90 derece rijit laringoskop ile xion marka stroboskopi ile hastalara inspiryum ve ekspiryumun habituel görüntüleri ile uzamÖû /i/ sesi çÖkartÖ-larak yapÖlan kayÖtlar kullanÖlmÖû olup mevcut kayÖtlar iki ayrÖ otolaringolo-jist tarafÖndan deøerlendirilmiûtir. Ya-pÖlan deøerlendirmede anterior ko-missürün net izlenemediøi, bandlarÖn veya epiglotun kordlarÖn bütünüyle görünmesini ve hareketlerini kÖsmen de olsa engellediøi, iki otolaringolojis-tin farklÖ ayÖrÖcÖ tanÖ düûündüøü lez-yonlar deøerlendirme dÖûÖ bÖrakÖlmÖû-tÖr. AyrÖca displazik lezyonlar in sutu karsinom ayrÖmÖ histopatolojik olarak yapÖlamadÖøÖndan çalÖûma dÖûÖ bÖra-kÖlmÖûtÖr. YaûlarÖ 7 ile 86 arasÖnda de-øiûen 584 vakada organik ses
bozuk-luøu tespit edildi. HastalarÖn yaû, cin-siyet ve lezyonun tipi kaydedildi. Lez-yonlarÖn cinsiyete, yaû gruplarÖna ve yÖllara göre daøÖlÖmÖ karûÖlaûtÖrÖldÖ.
ĝstatistiksel Yöntem
ùstatistiksel analizler IBM SPSS for Win-dows Version21.0 paket programÖnda yapÖldÖ. SayÖsal deøiûkenler ortala-ma±standart sapma ile kategorik de-øiûkenler ise sayÖ ve yüzde ile özet-lendi. Yaû, cinsiyet ve tarih gruplarÖ arasÖnda lezyon varlÖøÖ bakÖmÖndan farklÖlÖk olup olmadÖøÖ ki kare testi ile incelendi. AnlamlÖlÖk düzeyi p<0.05 olarak alÖndÖ.
BULGULAR
AraûtÖrma kapsamÖnda organik ses bo-zukluøu saptanan 584 vakanÖn yaû or-talamasÖ 43.01±15.0, ortancasÖ 44 (Min-max: 7-86)' idi. ùncelenenlerin %55.2’si (305 kiûi) kadÖn, %41.8’i (244 kiûi) erkek, %1.7’si (10 kiûi) kÖz çocuøu ve %4.3’ü (25 kiûi) erkek ço-cuøuydu. ùncelenenlerin %6’sÖ (35 ki-ûi) 18 yaûÖn altÖnda, %81.8’i 18-60 yaû arasÖnda (478 kiûi), %12.2'si (71 kiûi) 60 yaû üzerindeydi.
Lezyon daøÖlÖmÖ tablo 1 de gösterilmiûtir. Organik lezyonlarÖn daøÖlÖm sÖklÖøÖna göre en sÖk polipler (%25.7) görülür-ken bunu reinke ödemi (%17) ve no-düller (%15.9) izlemektedir.
Tablo 1: Kord vokal benign lezyonlarÕnÕn genel da÷ÕlÕmÕ
Lezyon SSayÖ Yüzde
Nodül 93 15.9 Polip 150 25.7 Reinke 99 17.0 Sulkus 38 6.5 Larenjit 48 8.2 Kist 35 6.0 Kandida 10 1.7 Presbilarinks 16 2.7 Granülom 13 2.2 Papillomatozis 6 1.0
Benign kord vokal lezyonlarÖnÖn cinsiyete göre daøÖlÖmÖ tablo 2 de gösterilmiûtir.
Tablo 2: Cinsiyet gruplarÕnÕn lezyon varlÕ÷Õ bakÕmÕndan karúÕlaútÕrÕlmasÕ
KadÖn
n=305 Erkek n=244 KÖz çocuk n=10 Erkek çocuk n=25 p Nodül 64 (%21) - 9 (%90) 20 (%80) <<0.001 Polip 55 (%18) 95 (%38.9) - - <<0.001 Reinke 59 (%19.3) 37 (%15.2) - 3 (%12) 0.114 Sulkus 16 (%5.2) 22 (%9) - - 0.050 Larenjit 27 (%8.9) 21 (%8.6) - - 0.102 Kist 24 (%7.9) 8 (%3.3) - 3 (%12) 0.045 Kandida 2 (%0.7) 8 (%3.3) - - 0.084 Presbilarinks 3 (%1) 13 (%5.3) - - 00.010 Granülom 6 (%2) 7 (%2.9) - - 0.552 Papillomatozis - 6 (%2.5) - - 00.014
AraûtÖrmaya dahil edilenlerden kadÖnlarÖn %21’inde (64 kiûi), kÖz çocuklarÖnÖn %90’Önda (9 kiûi), erkek çocuklarÖnÖn %80’inde (20 kiûi) nodül mevcuttu. Eriûkin kadÖnlarda erkeklere oranla daha fazla nodül tespit edilmiûtir. Ay-nÖ zamanda çocuklarda yetiûkinlere oranla daha yüksek oranda nodül tes-pit edilmiûtir.
AraûtÖrmaya dahil edilenlerden kadÖnlarÖn %18’inde (55 kiûi), erkeklerin %38.9’unda (95 kiûi) polip saptandÖ. Yetiûkin katÖlÖmcÖlarÖn cinsiyetlerine göre polip varlÖøÖ arasÖnda istatistiksel olarak anlamlÖ bir fark saptanmÖûtÖr (p<0.05). Erkeklerde kadÖnlara göre istatiksel olarak anlamlÖ oranda daha fazla polip varlÖøÖ görülmüûtür.
KadÖnlarÖn %19.3’ünde (59 kiûi), erkekle-rin %15.2’sinde (37 kiûi) reinke ödemi saptanmÖûtÖr. Erkek çocuklarÖnÖn ise %12'sinde reinke ödemi saptandÖ. Gruplar arasÖnda istatiksel olarak an-lamlÖ fark saptanmamÖûtÖr. AraûtÖrmaya dahil edilenlerden kadÖnlarÖn
%7.9’inde (24 kiûi), erkeklerin %3.3’ünde (8 kiûi) kist saptandÖ. Er-kek çocuklarÖnÖn %12’sinde (3 kiûi) kist saptandÖ. KatÖlÖmcÖlardan yetiû-kinlerin cinsiyetlerine göre kist varlÖøÖ arasÖnda istatistiksel olarak anlamÖ bir fark saptanmÖûtÖr (p<0.05). Yetiûkin kadÖnlarda erkeklere göre anlamlÖ de-recede daha fazla kist saptanmÖûtÖr. AraûtÖrmaya dahil edilenlerden kadÖnlarÖn
%1’inde (3 kiûi), erkeklerin
%5.3’ünde (12 kiûi) presbilarinks sap-tandÖ. Yetiûkin kadÖnlarda erkeklere göre anlamlÖ derecede daha az presbi-larinks saptanmÖûtÖr (p<0.05). AraûtÖrmaya dahil edilenlerden erkeklerin
%2.5’inde (6 kiûi) laringeal papillama-tozis saptanmÖûtÖr. Diøer taraftan ka-dÖnlarda, kÖz ve erkek çocuklarÖnda ise hiç laringeal papillamatozis saptan-mamÖûtÖr. KatÖlÖmcÖlardan yetiûkinle-rin cinsiyetleyetiûkinle-rine göre layetiûkinle-ringeal papil-lamatozis varlÖøÖ arasÖnda istatistiksel olarak anlamÖ bir fark saptanmÖûtÖr (p<0.05). Yetiûkin erkeklerde larin-geal papillomatozis görülme sÖklÖøÖ kadÖnlara göre anlamlÖ derecede daha fazladÖr. LezyonlarÖn yaûa göre daøÖ-lÖmÖ tablo 3' de gösterilmiûtir.
Tablo 3: Yaú gruplarÕnÕn lezyon varlÕ÷Õ bakÕmÕndan karúÕlaútÕrÕlmasÕ <18 n=35 n=478 18-60 n=71 >60 P Nodül 29 (%82.9) 64 (%13.4) - <0.001 Polip - 140 (%29.3) 10 (%14.1) <0.001 Reinke 3 (%8.6) 87 (%18.2) 9 (%12.7) 0.202 Sulkus - 31 (%6.5) 7 (%9.9) 0.054 Larenjit - 39 (%8.2) 9 (%12.7) 0.082 Kist 3 (%8.6) 31 (%6.5) 1 (%1.4) 0.114 Kandida - 8 (%1.7) 2 (%2.8) 0.439 Presbilarinks - - 16 (%22.5) <0.001 Granülom - 10 (%2.1) 3 (%4.2) 0.266 Papillomatozis - 4 (%0.8) 2 (%2.8) 0.298
AraûtÖrmaya dahil edilenlerden 18 yaû ve altÖndakilerin %82.9’inde (29 kiûi) nodül saptandÖ. Diøer taraftan 18 ya-ûÖn üzerindekilerin %13.4’ünda (64
kiûi) nodül saptandÖ. KatÖlÖmcÖlarÖn yaû gruplarÖna göre nodül varlÖøÖ kar-ûÖlaûtÖrÖldÖøÖnda çocuklarda yetiûkinle-re göyetiûkinle-re istatiksel anlamlÖ olarak daha
fazla oranda nodül saptanmÖûtÖr (p<0.05).
AraûtÖrmaya dahil edilenlerden 18-60 yaû arasÖndakilerin %29.3'inde polip
sap-tanÖrken 60 yaû üzerindekilerin %14.1’inde polip saptanmÖûtÖr 18 yaû ve altÖndakilerin ise hiçbirinde polip saptanmamÖûtÖr. Gruplar arasÖ fark is-tatiksel olarak anlamlÖ bulunmuûtur (p<0.05).
KatÖlÖmcÖlardan 18 yaû ve altÖndakilerin %8.6’sÖnda (3 hasta) reinke ödemi saptandÖ.18-60 yaû arasÖndakilerin
%18.2'sinde (87 hasta), 60 yaû üze-rindekilerin ise %12.7'sinde (9 hasta) reinke ödemi saptandÖ. Gruplar arasÖ fark istatiksel olarak anlamlÖ bulun-mamÖûtÖr.
AraûtÖrma kapsamÖnda laringostrobosko-pi yapÖlan 584 kiûiden 2011 yÖlÖnda 76’sÖna (%13), 2012 yÖlÖnda 183’üne (
% 31.3), 2013 yÖlÖnda 234’üne (%40.1) ve 2014 yÖlÖnda ise 91’ine (%15.6) herhangi bir tanÖ konmuûtur. Kord vokal benign lezyonlarÖnÖn dört yÖllÖk daøÖlÖm oranlarÖ tablo 4’de.
Tablo 4: YÕllara göre oluúturulan gruplarÕn kord vokal lezyon da÷ÕlÕmÕ bakÕmÕndan karúÕlaútÕrÕlmasÕ
22011 n=76 n=183 2012 n=234 2013 n=91 2014 p Nodül 8 (%10) 33 (%18) 37 (%15.8) 15 (%16.5) 0.515 Polip 23 (%30.3) 45 (%24.6) 47 (%20.1) 35 (%38.5) 00.006 Reinke 9 (%11.8) 28 (%15.3) 48 (%20.5) 14 (%15.4) 0.258 Sulkus 9 (%11.8) 16 (%8.7) 10 (%4.3) 3 (%3.3) 00.036 Larenjit 15 (%19.7) 8 (%4.4) 22 (%9.4) 3 (%3.3) <<0.001 Kist 3 (%3.9) 12 (%6.6) 15 (%6.4) 5 (%5.5) 0.854 Kandida 2 (%2.6) - 5 (%2.1) 3 (%3.3) 00.047 Presbilar 3 (%3.9) 7 (%3.8) 3 (%1.3) 3 (%3.3) 0.320 Granulom 1 (%1.3) 5 (%2.7) 5 (%2.1) 2 (%2.2) 0.908 HPV 1 (%1.3) 1 (%0.5) - 4 (%4.4) 00.012 2011 yÖlÖnda katÖlÖmcÖlarÖn %30.3’ü, 2012 yÖlÖnda %24.6’sÖ, 2013 yÖlÖnda %20.1’i ve 2014 yÖlÖnda %38.5'i polip tanÖsÖ almÖûtÖr. KatÖlÖmcÖlarÖn yÖllara göre po-lip tanÖsÖ alma durumu arasÖnda ista-tistiksel olarak anlamlÖ bir fark sap-tanmÖûtÖr (p<0.05). Saptanan bu fark birden fazla gruptan kaynaklanmak-tadÖr.
2011 yÖlÖnda katÖlÖmcÖlarÖn %11.8’inde, 2012 yÖlÖnda %8.7’sinde ve 2013 yÖ-lÖnda %4.3’ünde sulkus görülürken 2014 yÖlÖnda %3.3’sinde görülmüûtür. KatÖlÖmcÖlarda yÖllara göre sulkus gö-rülme durumu arasÖnda istatistiksel olarak anlamlÖ bir fark saptanmÖûtÖr (p<0.05).
2011 yÖlÖnda katÖlÖmcÖlarÖn %19.7’sinde, 2012 yÖlÖnda %4.4’ünde ve 2013 yÖlÖn-da %9.4’ünde larenjit görülürken 2014 yÖlÖnda %3.3’ünde görülmüûtür. Gruplar arasÖ fark istatiksel olarak an-lamlÖ bulunmuûtur (p<0.05).
2011 yÖlÖnda katÖlÖmcÖlarÖn %1.3’ünde, 2012 yÖlÖnda %0.5’inde ve 2014 yÖlÖn-da %4.4’ünde laringeal papillomatozis görülürken 2013 yÖlÖnda hiç görül-memiûtir. KatÖlÖmcÖlarda yÖllara göre laringeal papillomatozis görülme du-rumu arasÖnda istatistiksel olarak
an-lamlÖ bir fark saptanmÖûtÖr (p<0.05). FarkÖn kaynaøÖnÖ saptamak üzere ya-pÖlan post-hoc karûÖlaûtÖrmalarda far-kÖn 2013 yÖlÖndan kaynaklandÖøÖ gö-rülmüûtür. 2013 yÖlÖnda diøer yÖllara göre anlamlÖ derecede daha az larin-geal papillomatozis görülmüûtür.
TARTIĸMA
Organik ses bozukluklarÖ disfoninin en sÖk nedenlerinden biri olup klinik de-øerlendirme tedavi ûemasÖnÖn oluûtu-rulmasÖnda büyük önem taûÖmaktadÖr. Her ne kadar reinke boûluøunu yerle-ûik lezyonlarÖn cerrahi ekplorasyonu ile elde edilen histopatolojik veriler kesin tanÖda en önemli kriter olsa da lezyonlarÖn büyük kÖsmÖna laringost-roboskopi ile doøru tanÖ konulabil-mektedir. Stroboskopinin vibratuar paterni gösterebilmesi, mukozal dalga hareketinin izlenebilmesi, periyodisite ve vokal kordlarÖn kapanmasÖnÖn farklÖ fonasyon aûamalarÖnda aktif olarak deøerlendirilebilmesi ses tera-pisine yönelik kararÖn verilmesinde ve cerrahi seçeneøinin hangi aûamada uygulanmasÖ gerektiøine ÖûÖk tutabile-cek önemli ipuçlarÖ saølamaktadÖr (5). Organik ses bozukluklarÖnÖn deøer-lendirilmesinde stroboskopi en iyi
ta-nÖmlanmÖû muayene yöntemi olmakla birlikte nomenklatürdeki karÖûÖklÖklar ve sübjektif deøerlendirmeye dayalÖ bir yöntem olduøu unutulmamalÖdÖr. Banjara ve ark. nÖn stroboskopik verilere
dayanarak oluûturduklarÖ çalÖûmada organik lezyonlarÖ daøÖlÖm sÖklÖøÖna göre; vokal kord nodüllerinin birinci sÖrada (%22.3) olup, kanser(%12.5), kist (%8.9), paralizi (%7.1), kronik la-renjit (%6.3), polip(%5.4), bowing (%5.4), sulkus vokalis (%3.6), abdük-tör paralizi (%3.6), akut laren-jit(%2.7), lökoplazi (%1.8), konjesyon (%1.8),skar (%1.8), papillom (%1.8), reflü larenjit (%0.9) ve rinosporodio-sis (%0.9) olmak üzere sÖralamÖûlar-dÖr(6). Bizim çalÖûmamÖzda organik lezyonlarÖn daøÖlÖm sÖklÖøÖna göre en sÖk polipler (%25.7) görülürken bunu reinke ödemi (%17) ve nodüller (%15.9) izlemektedir.
Ülkemizde 1996 yÖlÖnda tütün ve tütün ürünleri satÖûÖnÖn kÖsÖtlanmasÖ, reklam kampanyalarÖnÖn engellenmesi ile baûlayan ve Ocak 2008 tarihinden itibaren kapalÖ alanlarda sigara içilme-sinin yasaklanmasÖ ile tütün kullanÖ-mÖnda istatistiksel olarak son yÖllarda hÖzlÖ bir düûüûe yol açan bir sonuç el-de edilmesini saølamÖûtÖr (7). Bu
du-rumun benign vokal kord lezyonlarÖ-nÖn daøÖlÖmÖnda reinke ödemi baûta olmak son 3 yÖlda (2011-2014) her-hangi bir deøiûiklik yapÖp yapmadÖøÖ-na bakÖldÖøÖnda istatistiksel olarak geçmiû yÖllara göre belirgin bir fark olmadÖøÖnÖ görmekteyiz. Mevcut bul-gularÖmÖzÖn sigara kullanÖmÖndan ba-øÖmsÖz olarak incelenmiû olmasÖna raømen özellikle reinke ödemindeki daøÖlÖmÖn deøiûmemiû olmasÖnÖn te-mel nedenlerinden birinin, sigaraya baølÖ reinke ödemi oluûumunun yÖllar süren bir döngüde oluûtuøunu ve iler-leyen dekadlarda anlamlÖ fark oluûtu-rabilecek bir örnekleme ulaûabilece-øimiz olduøunu düûünmekteyiz. Bu-nunla birlikte laringofaringeal reflü-nün de benign kord vokal lezyonlarÖ-nÖn oluûumunda rol oynadÖøÖ fakat si-garanÖn sinerjistik bir etkiyle deøil kendi baûÖna bir faktör olduøu da lite-ratürde bildirilmiûtir (8).
YapÖlan çalÖûmalarda çocuklarÖn %6-24 ünde ses bozukluøu saptanmÖûtÖr ve bu oran erkek çocuklarÖnda kÖz ço-cuklarÖna göre 2 veya 3 kat daha fazla bulunmuûtur(9,10). Bizim çalÖûma-mÖzda da organik patoloji tespit edi-len çocuk hastalarÖn 10’u kÖz 25’i er-kekti. Erkek çocuklarda literatürle uyumlu olarak 2,5 kat daha fazla or-ganik patoloji tespit edilmiûtir.Bu ça-lÖûmada stroboskobik verilerin lezyon sÖklÖøÖna göre daøÖlÖmÖna bakÖldÖøÖnda literatürden farklÖ olarak en sÖk polip-ler (%25.7) görülürken bunu reinke ödemi (%17) ve nodüller (%15.9) iz-lemektedir.
Vokal nodüller okul çaøÖ çocuklarÖnda ve eriûkin kadÖnlarda daha sÖk görülürler (11-13). Bizim çalÖûmamÖzda da ben-zer ûekilde vokal cord nodülü eriûkin kadÖn ve çocuklarda istatiksel olarak anlamlÖ olarak daha yüksek oranda görülmüûtür (p<0.001).
Reinke ödemine her iki cinsde eûit oran-da rastlanÖlÖr. Özellikle 50 yaû üzeri bayanlarda ses kÖsÖklÖøÖnÖn en yaygÖn sebebi reinke ödemidir (14). Bizim çalÖûmamÖzda da kadÖnlarda (%19.3) ve erkeklerde (%15.2) reinke ödemi görülme sÖklÖøÖ açÖsÖnda istatiksel ola-rak anlamlÖ bir fark görülmemiûtir (p<0.05).
SONUÇ
Benign vokal kord lezyonlarÖ Kulak Bu-run Boøaz pratiøinde sÖk karûÖlaûÖlan sorunlardÖr. Kord vokal patolojilerini uygun klasifiye etmek ve hastalarda tedavi seçimine karar vermede larin-gostroboskobik deøerlendirme önem-lidir. Yaûa, cinsiyete ve yÖllara göre benign kord vokal lezyonlarÖnÖn daøÖ-lÖmÖnda farklÖlÖklar görülmektedir.
KAYNAKLAR
1- G. Keskin, E. Üstündaø, Ö. AydÖn, ve ark. Benign Vokal Kord LezyonlarÖnda Videolaringostroboskopinin Deøeri. Türk Otolaringoloji Arûivi,2001, Feb; 2001; 39: 30-34.
2- Karkos PD, McCormick M. The etiology of vocal fold nodules in adults. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg. 200;17:420-423.
3- Dikkers FG, Nikkels PG. Lamina propria of the mucosa of benign lesions of the vocal folds. Laryngoscope. 1999;109:1684-1689.
4- Kraft M, Lüerssen K, Lubatschowski H, et al. Mucosal lesions in the larynx: predictive value of new imaging modalities for a histological diagnosis]. HNO. 2008;56:609-613.
5- Rosen CA, Gartner-Schmidt J, Hathaway B, et al. A nomenclature paradigm for benign midmembranous vocal fold
lesions. Laryngoscope. 2012;122: 1335-1341.
6- Banjara H1, Mungutwar V, Singh D, et al. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2012;64:150-157.
7- Coskun AS, Goktalay T, Havlucu Y, Dinc G; HAYAT Project Team. Effect of smoke-free legislation on smoking cessation rates in teachers in Manisa, Turkey.J Int Med Res. 2013;41:1622-1631.
8- Beltsis A, Katsinelos P, Kountouras J, et al. Double probe pH-monitoring findings in patients with benign lesions of the true vocal folds: comparison with typical GERD and the effect of smoking. EurArch Otorhinolaryngol. 2011;268: 1169-1174.
9- N.P. Connor, S.B. Cohen, S.M. Theis, et al. Attitudes of children with dysphonia, J. Voice 2008;22:197–209.
10- Trani M, Ghidini A, Bergamini G, et al. Voice therapy in pediatric functional dysphonia: a prospective study. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2007;71: 379-384.
11- Pontes P, De Biase N, Kyrillos L, et al. Importance of glottic configuration in the development of posterior laryngeal granuloma. Ann Otol Rhinol Laryngol. 2001 Aug;110:765-769.
12- Pontes P, Kyrillos L, Behlau M, et al. Vocal nodules and laryngeal morphology. J Voice. 2002;16:408-414.
13- Choi SS, Cotton RT. Surgical management of voice disorders. Pediatr Clin North Am. 1989;36:1535-1549. 14- Scott-Brown Otolaryngology Sixth
