7f&
No.72
Hayatı sefaletle
Y A Ş A R
YEDİGÜN WKW ( $ATof-Z.
Sayfa 7
geçen bir Kadın Şairimiz:
NEZİHE Hanım
“Dünyaya ıstırap içinde gözlerimi açtım... 3u yarım asırlık acı hayatı I
bir küçük iğne,, ile sürükliyerek kazandım. Şair Nedim mi ?... Onu j
hiç sevmem... Saadet ve neşeye boğulmuş şen insanların şairliğine |
aklım ermez... Şiiri elem ve ıstırap doğurur,....
«F e ry atlarım » airi Y aşar Nezihe 'fan ım ı bulm ak o ad ar güç oldu ki.. Kime sordum sa, bilm iyorum dedi. Onu bulm ak için çalım ü ığ ım kapı, sorm a dığım esm aları k a n a m ış t ı.. Hepsi d e: 'b ulu rsan bize d< haber v e r..» d iyo r lardı.
Y azık, dedim , koca «F eryatlarım » şairinin feryatları pek erken unutul m u ş... Bu sesin ıcreden geldiğini b i len bile yo k !
Onun ütedcnb ri m ısraların da yaşı- ysn ıstırap kendi ini de yaşatıyo r.. O, feleğin en zalim illesini yiyen , tabin cn insafsız tekm sile çiğnenen içb bir kadındır..
"S iliv rikap ı» ı m sakin bir m ah alle sinde d ah a doğd ğu gece evlerinde y a k acak r?sız bulunm am ıştı. Ogün bin likler d e " r e n sa hoş ve hissiz babası
Yaşar Nezihe Hanımın gençlik resmi.
Yaşar Nezihe hanım muharririmiz Tah
Y aşar Nezihenin d ü n yaya gelişine hiç te r/evinmemişti. O, fırtınalı h av ad a diz- boyunu geçm iş k arlar üzerinde isteksiz isteksiz yürüyerek b a k k ala gitmişti. B akkal ona sert bir çehre ile cevap v er m işti: Bugün gaz yo k l.
Evde bir taraftan Y aşar Nezihe rah mi m aderden yeni çıkm ış ağlıyo r bir taraftan d a bu felâk etle inliyen zavallı annesinin gözlerindeki d am lalar çoğa lıyordu. Bu azap dolu yaşları gecenin karan lığı em iyor ve kim se görm üyor duk.
Böyle talisiz ve ışıksız bir gecede do ğan bedbaht Nezihe altı yaşın d a anne sini kaybetti. A rtık o, sarhoş bir baba, topal fakat zalim bir am ca, titiz bir tey zenin eline düşmüştü. Z avallının bun ların elinden çekm ediği kalm adı.
Onun yarım asırlık h ayatı daim î bir ıstırap ve m ücadele ile geçti. Bunu şu m ısralar n ekad ar kuvvetle ifad e edi y o r:
Y azan: T a h a A y
Ay beye elemle dolu hayatını anlatıyor, (Foto-Ycdigiin)
«Ben sefalet tahtında şanlı b ir hü küm darım , Binlerce gam nedim im bilsen ne b ah
tiyarını. Sağım da yüz bin elem , solum da yüz bin keder Bana hürm etle bunlar başlarını eğer ler.. H anendelerim mntem, sazendelerim hicran, Hep feryadü figandır sarayım d a duyulan. Silkilerim felâket, zehirdendir şara bım Her an zehir irm ekle hem mestim
hem harabım . Z airlcrim gözyaşı teessür, ıstıraptır.. H ayalım ın her dem i cehennem i a-zap tır...» Y asar Nezihe bir sene k ad ar m ahalle m ektebine devam edebilm işti. Bunu kendisi şöyle an latıyo r:
;
Şayia 8
“Feryatlarım,, ismindeki
— M ah alle m ektebine gizli g id iyo r dum. Birgün babam işitti. «B ab ıâîiye kâtip mi o lac a k sın ?» d iye saçlarım dan sürükledi ve evden kovdu. Ben içim de alevlenen okum ak hırsını yenerr.iyor- dum. O kumak için param d a yoktu. Dere kenarlarından p ap atya, ebegüm e-I ci to p liyarak attarlara satardım . A ld ı ğım paranın kırk parasını hoca hanıma, kırk parasını dâ k alfaya verirdim . Bu bir sene k ad ar devam edebildi ve ben m ektebi terke m ecbur kaldım .
15 yaşım d a iken ilk şiirimi yazdım ve nam ım üstearla «M alûm at» gazete sine gönderdim . On yed i yaşında ev lendim . Zevcim le aram ızda yaş farkı çoktu.. Bir buçuk sene beraber yasıya- bildik. A sıl hayatım ı b ağlad ığım ve darbesiie yıkıldığım , inlediğim ikinci zevcim mühendis Yusuf beydir. Bu ha in, adam ı o kad ar büyük bir m uhabbetle şevdim k i... F akat beş buçuk sene be raber yaşad ık. Üç çocuğum oldu: V e dat, Suat, Sed at.. F akat hain zevç b a na 1910 d e ihanet etti. Ve ben üç ço cuğum la ve gözyaşlarım la başbaşa k a l dım. G ünlerce aç k alarak çocukları mın hıçkırıklarını dinledim . O basık ta- van lı m ağara gibi evim e azgın kış fır
tınaları ninni gibi gelirdi. Bir taraftan yavru larım ağlarken ben de iğnem le onlara ekm ek parası çıkartm ağa ça lı şırdım. A llahım onlar ne azaptı gece
YEDÎGÜN
eserini yazdığı seneler...
lerdi.. Nihayet (S e d a t) la (S u a d ı) mı bakım sızlıktan kaybettim . Bu y a v ruların bütün veb ali babalıarm ındır. Y alnız (V e d a d ) im la kald ım :
«Bahar içinde hayatım hazana dön müştür, Açılmadan heder oldu yazık ki gon-celerim..»
Zevcim den ayrıld ıktan beş sene sonra ansızın bir haber aldım . Beni e- vine çağırm ıştı. Hiç titrem eden gittim . Odusına girer girm ez k aryo lad a uza nan sarı benzile karşılaştım .. O ölüm lıalile yerinden k alk arak elimi öptü; bir yudum su istedi. V erdim . Ç ukurla şan gözleri çoğalan d am lalarla doldu, du d akları titredi v e:
— Nezihe! Beni affet; dedi. Eski h atıralar gözümün önüne geldi. Bir de beş yıllık m uztarip hayatım ın bana v er diği sarsıntı, bir süzgeçten geçen su gibi titriyen kalbim in üzerine serpildi. İstı rabım dan ve ihanetinden ald ığım kuv vetle cevap verdim :
— A sla affedem em !..
Üç saniye sonra elim deki eli buz ol muş v e o ölmüştü)...
Yuşar Nezihe Hanım bunları an la tırken zevcinin duvarda asılı fotoğra fına dalıyordu. Bana öyle geliyordu ki şairin gözyaşları kirpiklerinden ziyade kulbini b esliyordu!.. Ona garip gelecek bir sual sordum :
________
No. 72
— H ay atta hiç gülm ediniz in i?. — H ayatta yaln ız bir defa göğsümü g ererek güldüm ve ıstıraba «s; a i y e n dim » dedim .. O da oğ’.uın V e !ad ı âli m ektepten mezun ederek h a y a 'a v er diğim gündür.
Bakın bugün altı ay lık bir torun sa hibiyim . Şim dilik eski hayatime! m eser yok. Onun içindir ki şiir yazanuyorum artık ... Gece m ütalea ile meşg ıl olu yorum gündüz nakış işliyorum .
— Kimleri okuyorsunuz?.
— Y enilerden F aruk Nafiz, Yusuf Z iya, Orhan Seyfinin şiirlerini pek se verim . H ele Orhan S e y f i... Om n «K a n arya » sı n ek ad ar güzeldir..
— E skilerden?.
--- Koca F u z u lîy i... Onu günl rce o-kusam d o y m a m ...
— N edim i?
— Nedim m i? Hiç hoşuma ı itmez.. D em ek neşe de insanı süyh lirm iş! Gamsız, ıstırapsız onun nasıl ■ ür o l
duğuna şaşıyorum .. «H âm it» i oku dum fakat anlam adım . O herhalde aıı- laşılam ıyacak k ad ar yüksek bir şair..
Şükûfe N ihal’i çok görm ek istiyo rum.. Bilmem bu arzum a ne zarı an na il olacağım ..
* * *
Y aşar Nezihe'nin öldükten sonra y a pılm asını istediği bir arzusu v ı r . B il mem «Şeh ir m eclisi» ne d e r! Y aşar Nezihe S iliv rik ap ıd a «H ünkâr im am ı» sokağında doğmuştur. Y ıllarca ıstırap çektiği bu sokağa öldükten sonra « Y a şar Nezihe» sokağı denilm esini istiyor. — O sokakta öyle hatıralarım var ki bir gece açlıktan fareler Üzerime hücum etti., diyor.
* * *
Y aşar Nezihe, ayrılırken Alm. nyada kendisi h akkında yazılan bir yazıyı gösterdi. (P rofesör doktor M art.ıı Harf- m ann) tarafından 1919 d a yazılan ve
(D ichter der Neuen T ürkei) nam ını ta şıyan bu kitap ta şairem izin san alın a ait bir tahlil ve bir de resmi vardıı Türk edebiyatına alınm ıyan ve kendi köşe sinde ihm al edilen bu ıstırap şairini A lm an lar tan ıyo rlar da biz tanım ıyo ruz. Bu, edebiyatım ız hesabına ne acı bir h akikattir! Y aşar Nezihenin evin den bu acıyı duya duya a y rıld ım ...
Taba A y
Taha Toros Arşivi
