Ali Kem alin izmitte
linç edilmesi hâdisesi
Kendisinin Polis Müdüriyetine götürüleceğini zanneden Ali Kemal
römorköre
bindirildiğini
görünce,
bitkin
bir
halde:
■ Nereye
gidiyorum ? » diye sormuş ve ■ Ankaraya ! » kelimesini duyunco
donmuş kalmış, beti benzi kül olm uştu!
[Bu yazıların iktibas hakkı tamamen mahfuzdur. 1
- 4 1
—Zannederim bu vak’ayı biz zat a lâk ab olanlar, yâni A li Kemali kaçıranlar birkaç de fa tafsilâtiyle yazdılar, anlat tılar. Ab Kemal ümitsiz, çare siz, kara günlerde, düşmanla
rın memleketimizi işgal edip
j
milletimizi mahvetmek ve dün ya haritasından adımızı dahi silmek istediği o acı felâket günlerimizde milletine, vatanı na o Kadar büyük hiyanetler etmek istemiş bir adamdır ki onun lıain çehresini sırası
düştükçe milletimize hatırlat« mak, yeni yetişenlere tamir mak herkes için millî vazift olmalıdır. Onun için belki ye* ni yetişen ve henüz bu adamı bilmeyen gençlerimiz vars* öğrenmeleri maksadiyle bu IDevamı Sa: 7 Şii- l del
tfi KASIM 1951
(Baştarafı 1 incide)
y»Tc‘aıun hikâyesini şuracık- ı birkaç kelime ile anlatmayı lydasız bulmadım.
Mütarekenin ilk günlerinden beri, Türklüğü her vesile ila şn şeni bir tarzda tahkir va tezyif eden ve millî dâvayj boğmak için düşmanlarla mü| tereken hareket eden ve bir Aralık İstanbul hükümetinin Dahiliye Vekili olarak millet« yapmadığını bırakmayan hain A li Kemal Sabah gazetesinin başm uharriri idi, her gün Millî Mücadelenin aleyhinde sütunlar dolusu makaleler peşrederdi ve nihayet Istan- bulda tevkif edilerek Ankara ya sevkedilirken İzm itte halk tarafından linç edilmek sure tiyle parça parça edildi. L o zan konferansına giden Türk heyeti murahhasasının İzmit- ten geçtiği sabah A li Kemal de orada linçten sonra şaiben idam edilmiş vaziyette ağaca asılımş olarak sallanmakta İdi. A li Kemalin tevkifi ile parça parça edilmesi hâdisesi §öyİe olmuştu:
A li Kemal son zamanda mil lî kuvvetlerin zafeyi ve İstan bul halkının kendisine karşı
K
'"steıdiği iğbirar ve heyecan rşısmda artık sokağa çıka maz hale gelmiş, yalnız hemen Kemen her gün (Serkldor - pan) klübüne giderek âkıbeti- hin ne olabileceği hakkında o- radaki fikir ve mefsedet arka daşları, kendisi gibi vatansız larla bir iki saat görüşür ve sonra yine gizlice evine döner miş.îstanbulda gizli olarak çalı şan millî teşkilâtımız kendi teşebbüsü ile ve zabıta ile miiş tereken A li Kemali yakalamak üzere Klübe girip çıkanları tarassuda başlamış ve klübün »trafmda icap eden tertibatı ıilmış.
Bu sıralarda A li Kemal bir jü n Serkldoryanın altındaki berberde traş olurken vazifeli memurlar kendisine yaklaşa rak Büyük Millet Meclisi hü kümeti namına tevkif edildiği ni tebliğ edince A li Kemal bir denbire pek şaşırmış, kork muş, fakat aynı zamanda ka fa da tutmaya kalkmış. Lâkin kendisini tevkife kalkan va tanperverlerin kararlı vaziye ti karşısında teslim olmaktan başka çare bulamamış. A li Kemal oradan derhal kaldırıl mış nalk arasına girdiği sıra da bağırmak ve etrafın dikka tini ceibetmek ister gibi bir tavır alınca, yanındaki memur derhal mendilini ağzına tıkaya rak bir arabaya ve sahile ge tirip orada hazır bulunan bir römorköre atmış. Kendisini polis müdüriyetine götürecek lerini tahmin eden A li Kemal römorköre bindirildiğini gö rüme bitkin bir halde:
sevkedilirken esasen galeyan ve asabiyet içersinde buluna* halk İzmitln saat kulesi civa rında muhafızların arasına gi rerek Ali Kemale hücum et mişler ve M arksa Kumandanı- nı hattâ muhafızlardan bamla rım da yaralıyarak va göste rilen şiddetli mümanaata n i * men Ali Kemah linç etmişim parçalamışlar va halkın gale yanı yine de teskin ©dileme yince parçalanan cesedini be sefer istasyon civarındaki bir ağara asmışlar!
Bu hâdisenin letanbuldıüd diğer hainler fişeğinde tesiri müthiş oldu.
Ail Kemalin bu suretle fed bir âkıbete uğradığım haber alan ve onun gibi memlekete ihanetleriyle meşhur olan Hür riyet ve İtilâf Fırkası he yeti merkeziye âzasından Şaban Ağa, illpzof TevÖk, Polis müdürü Haşan Tahsin, Şeyhülislâm Hoca Sabri, Alem dar gazetesi sahibi Pehlivan Kadri, eski Ankara Valisi Mu hittin Pasa, Dahiliye Nasm Cemal ve daha btr takım meş hur mel’unlar hemen efendile ri olan Papaz Frou’ya ve İngi liz sefarethanesine iltica ede rek oradan yine İngllizlerin himayeleri altında otomobiller le vapura nakledildiler ve Mi- sıra firar ettiler. Tabii, bu fi rardan sonra dahi, her biri gittikleri yerlerde memleket &- leyhindeki hıyanetlerine dur madan, dinlenmeden devam etmeyi ihmal etmediler.
(Devamı yana)
(Yarın, Gazinin me-
b u s l u k t a n ı s k a t
edilmesi teşebbüsü)
NOT :
Bu yazıların İstanbul ve taş radaki bütün gazeteler vo matbualar için iktibas ve bü tün hakları «Milliyet» adına mahfuzdur. Bu İhtara rağmen «Hâtıralar» ı İktibas edecek olan matbualar hakkında ka nuni takibata başvuracağımı» hatırlatırız.
« — Nereye gidiyorum?» Di ve sormuş ve:
« — Ankaraya!»
Kelimesini duyunca donmuş kalmış, ağzından bir ses çıka- raımvacak kadar mecalsiz düşmüş.
O zaman Dahiliye Vekili olan Fethi Bey römorkörle İzmite çıkarılan A li Kemalin doğruca ve derhal Ankaraya izamı i- çin telgrafla emir vermişti. Fakat biz Ankara da Mecliste, A li Kemali beklerken Fethi Bey geldi, kürsüye çıktı ve o tarihte kendisine ihanetinden dolayı «A rtin Kem al!»adı takı lan A ıi Kemalin îzm itte Halk tarafından parçalanıp cesedi- nin ağaca asılmış olduğunu bildirdi.
Hâdise îzmitte şöyle olmuş tu:
Römorkör ile îzmite getiril diği vakit Ordu Kumandanı Nurettin Paşa kendisini yanı na celbederek bizzat şöyle is ticvap etmiş:
S — Adın ne? C — A li Kemal.
S — Hangi din ve mezhep tensin?
C — Müslüman. S — Müslüman mısın? C — Müslümamm.
S — Artin Kemal denilen vatan haini sen misin?
C — Hayır, tanımam: Bunun üzerine Nurettin Pa şa şu sözleri söylemiş:
« — Onu maatteessüf bütün kâinat ve bütün İslâm âlemi tanır. Sız esasen vatan ve mil leti kurtarmak istiyenlere kar şı yaptığınız lıiyanetlerden do layı ihanet ile malıkûmşunuz. Gıyaben verilen bu hüküm vicahen tetkik edilecektir. Ka nun icabı olarak tekrar mah kemeden geçeceksiniz. O mah kemenin vereceği hükme tâbi olacaksınız. Lâzım gelen hük mü mahkeme verecektir.»
Bu sözlerden sonra Nurettin Paşa A li Kemalin mahkemeye şevki için Merkez Kumanda nına emir vermiş. Bu emir ü- zerîne A li Kemal, Merkez Ku mandanı muavini tarafından «liııgüiü efrat muhafazasında
Taha Toros Arşivi