Eðitim / Education FTR Bil Der – J PMR Sci 2006;9(suppl):S7
AFAZÝLERDE SPONTAN DÜZELME VE REHABÝLÝTASYON
SPONTANEOUS RECOVERY AND REHABILITATION IN APHASIA
Oðuz Tanrýdað** Memory Center Ýstanbul ve NP Ýstanbul Nöroloji Servisi Yazýþma Adresi / Correspondence Address:
Dr Oðuz Tanrýdað, Memory Center Ýstanbul ve NP Ýstanbul Nöroloji Servisi Çeþitli beyin hastalýklarý ve etkilenmeleri sonucu
ortaya çýkan dil bozukluklarý sendromlarýna genel olarak afazi denilir. Afazilere en sýk yol açan neden beyin damar hastalýklarýdýr. Bunlar arasýnda afazik sendromlarýn birbirlerinden farklýlaþmasý daha çok iskemik beyin damar hastalýklarýnda olur. Bunun nedeni, serebrovasküler anatominin dominant hem-isferdeki dil alanlarýyla gösterdiði özel yakýnlýktýr. Örneðin, dominant orta serebral arterin üst kortikal dal týkanmalarýnda ortaya çýkan sendrom Broca afazisi olurken, alt kortikal dal týkanmalarýnda Wernicke afazisi ortaya çýkar. Beyin damar hastalýk-larý dýþýnda afazi nedenleri arasýnda tümörler, trav-malar, infeksiyonlar ve daha nadir olarak da MS gibi beyin hastalýklarý yer alýr.
Afazilerin oluþumundan sonra zaman içinde görülen spontan düzelme prognoza etkiyen bir çok unsura baðlýdýr ve hemen hemen her olguda farklý gerçekleþir. Bu unsurlar arasýnda hastanýn yaþý, cinsi,
eðitim düzeyi, el baskýnlýðýnýn yönü, afaziye neden olan hastalýk, lezyonun tarafý, yeri ve geniþliði sayýla-bilir. Yaþlýlarda, erkeklerde, eðitim düzeyi düþük olanlarda, saðlaklarda, dejeneratif hastalýklarda, perisilviyan lezyonlarda ve geniþ lezyonlarda, non-dominant denilen karþý hemisferin elektrofizyolojik ve metabolik yavaþlamasýnda spontan düzelme yavaþ olmaya eðilim gösterir ya da olmaz.
Afazi sadece týbbi deðil, ayný zamanda sosyal, mesleki ve ekonomik boyutlarý olan bir problemdir. A.B.D.'de her yýl 300.000 yeni afazi olgusu tanýmlan-maktadýr. Problemin bu boyutu rehabilitasyon uðraþlarýný gerekli hale getirmektedir.Afazi rehabilita-syonu II.Dünya Savaþý'ndan beri sistemli biçimde gündemdedir.Çok çeþitli yöntemlerin denendiði afazi rehabilitasyonunda baþarý prognostik faktörlerin doðru analizine baðlýdýr.Ülkemizde afazi rehabilita-syonu profesyonel,mülti-disipliner ve prognostik analize baðlý biçimde Anadolu Üniversitesi'nde DÝLKOM'da uygulanmaktadýr.
