Fadıl Bey köşkü

(1)

F A D . L B E Y İ O Ş K Ü ^ ^ ^

Kadıyoran caddesinde (Maden) 751

m2’lik bir alanda yer alan 74 numaralı iki

katlı bahçeli ahşap ev, ilk sahibi Fadıl

Bey’dcn(ll3) satış yoluyla önce Hacı Hüse

yin Bey oğlu Mustafa Hilmi Paşa’ya (Ara

lık ¡919), sonra da bugünkü sahipleri

Nevbare Baran (28 Temmuz 1941) üe Fat

ma Şermin Taylan’a (6 Ocak 1950) geç

miştir. Azra Erhat,(114) köşkün üksahibi Fa

dıl Bey’in torunudur.

(2)

(113) 1857 yılında Selanik’te d"ğan Fadıl Bey, ilk ve orta öğrenimini Selanik’te tirdikten sonra İs tanbul’a gelerek Hukuk Mektebi’ni bitirdi. Se- lânik’e dönüp uzun yıllar dava vekilliği yaptı. Mübadele yoluyla Selânik’ten İstanbuİ’a gele rek (1923) Büyükada’da Kadıyoran caddesin deki 74 numaralı eve yerleşti. Daha sonra hu kuk müşavirliği yapan Fadıl Bey, İstanbul da ölümünde (1938), Üsküdar’daki Bülbülderesı mezarlığına gömüldü. Eşi Fatma hanım, kızları Nakibe ve Mukbile hanımlar, Nakibe hanımın kızı da Azra Erhat idi.

(3)

Hukukçu Fadıl Bey

Fadıl'Bey’in eşi Fatma Hanım. (114)1915 yılında İstanbul’da doğan Azra Erhat

Tevfik Bey’in kızıdır, ilk öğrenimini Brüksel

(Belçika)'de yaptı (1927). Brüksel’de Emile Jacqmain Lisesi’nde okudu (1934), Ankara

DTCF’n'ı bitirdi (1939). Aynı fakülteye Klâsik

Filoloji asistanı ve doçenti oldu (1936), YENİ İSTANBUL (1949-54), VATAN (1955-56), İMECE, YENİ UFUKLAR dergi ve gazetele rinde çalıştı. Milletlerarası Çalışma Bürosu Yakın Doğu Faaliyet Merkezi’nde kütüphane cilik yaptı (1956). Belçika (1927-1934), İtalya

(1938), Paris (1949-1950, 1953, 1959), Güney Afrika (1953) ve Yunanistan’a (1956) gitti. Anadolu'da yaptığı gezilerin notlarını iki ciltte topladı.

A. Kadir ile beraber Homeros’tan çevirdik

leri “İliadaYun birinci cildi HABİB EDİP TÖ

RE H A N B İLİM Ö DÜLÜhü (1959), üçüncü ciltli ise TDK ÇEVİRİ ÖDÜLÜ53) (1961) ka zandı. ölümünde (6 Eylül 1982) Üsküdar Bül- bülderesi Mezarlığı’na gömüldü.

Azra Erhat, Türk edebiyatı ve Türk düşün

cesinde Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol gibi yazarlarla birlikte oluşan “hümanist" anla yışın belli başlı temsilcilerindendir. Batılı kay naklardan gelen bu anlayışın temellendirilme- sinde Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kaba-

ağaçlt) ile beraber Batı Anadolu’daki eski me deniyetlerin kültür unsurlarım sas almaya

ça-K iü

S

\ Mı

Kadıvoran Caddesindeki Fadıl Bey Köşkü (1980).

Fadıl Bey’in kızı ve Azra Erhat’ın annesi Nasibe Hanım. lıştı. Böylccc eski Yunan kültürü ve Akdeniz medeniyetinin terkibinde Anadolu'nun varlığı na işaret etmek istedi.

Yazılarında “Akdeniz Uygarlığı"hin kaynak larına eğilen, Anadolu kültürünün temelinde Türk ulusunun yaratıcı gücünün yattığına iç tenlikle inanan Erhat, önce A.Kadir ile birlikte çevirdikleri Homcros’un “İlytıda"s\y\ı\ (4 cilt) dikkati çekti. Hümanist görüşü savundu, yazı larında temiz ve akıcı bir Türkçe’nin güzel ör neklerine raslanır. özellikle “Mavi Anadolu" (1969)’da Anadolu’yu ilkçağ Grek kültürüne bağlayan değerler zincirinin halkalarını birer birer ele alıp Atatürk’ün “Anadolu’daki bütün

kültürler bizimdir" tezine inançla bağlı kalarak hümanist anlayışın yeni bir sentezini vermeye çalışır.

ESERLERİ

Telif: 1- Mavi Anadolu (Gezi notları, 1960; 2.

bas., 1969); 2- Mavi Yolculuk Gezi notları, 1962); 3- Sophokles, Hayatı, Sanatı, Eserleri

(Antoloji, 1954); 4- Aristophanes (Antolojisi,

1946, 2. bas., 1958); 5- Vergilius tefsirlerinin

Yazar ve çevirmen Azra ERHAT

gelişmesi (1944); 6- üslup ilminde yeni bir usul

(ayrı bas., 1937); 1- İşte İnsan-Eccehomo- (dene me, 1969); 8- Mitoloji Sözlüğü (1972); 9- M ek

tuplarıyla Halikarnas Balıkçısı (1976);

10-Homeros (1976); 11- Pir Sultan Abdal (S. Eyü

boğlu ile, 1977); Çeviri: 12- Versaille Tuluatı

(Moliére’den; Orhan Veli Kanık ile, 1944); 13-

llyada (Homeros’tan manzum çeviri; A.

Kadir’le birlikte, 4 cilt, 1958-1962. Birinci cil dinde Erhat’m eski Yunan Destanları üzerine 95 sayfa tutan önsöz-açıklaması vardır); 14- Dişi

Kedi Cicim (Colette’den, 1955); 16- Şölen (Eflâ-

tun’dan, Sabahattin Eyüboğlu ile, 1958; 2. bas. 1961); 17- Türkiye Tarih ve Sanat Memleketi

(Prof. Gabriel’den, 1954); 18- Elektra (Sophok-

les’ten, 1941; 2. bas. 1946); 19- Barış (Aristop

hanes’ten, 1947; 2. bas. 1948); 20- Küçük Prens

(Antoine de Saint-Exupéry’den, Ayşe Nur takma adiyle, 1953, 2. bas. 1955); 21- kadınların Savaşı

(Aristoplıanes’dan oyun, Sabahattin Eyüboğlu ile, 1966); 22- Kuşlar (Aristophanes'dan oyun, Sabahattin Eyüboğlu ile, 1966); 23-' Mektupla

rıyla Halikarnas Balıkçısı (1976); 24- Homeros

(Gül ile Söyleşi) (1976); 25- Sevgi Yönetimi

(1978)'.

m

'H

oüíl

V

İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi