Model based analysis of the effects of respiration signal parameters on heart rate variability

Solunum

Sinyali Parametrelerinin Kalp Hizi DegiEkenligine

Etkisinin

Model Bazli

Incelenmesi

Model Based

Analysis of

The

Effects of Respiration Signal

Parameters

on

Heart Rate

Variability

Metin

Ylldlz*,

Yuksel

Ozbay

*

*, Y Ziya

Ider

BaUkent

Universitesi, Teknik Bilimler Meslek Yuiksekokulu,

Baglica

Kamp.,

Ankara

**Seluk

Universitesi,

Elektrik-Elektronik

Muih.

B61.,

Kampuis.,

Konya

Bilkent

Universitesi,

Elektrik-Elektronik

Muihendisligi

B6lumui,

Ankara

myi1diz@baskent.edu.tr,

ybay@se1cuk.edu.tr,

ider@ee.bilkent.edu.tr

O etVe Birbirini takip eden kalp peryotlari arasindaki zaman

farklarinin

degi,iminin

analizi olan KHD,

kardivaskuiler

Bu

qali*mada,

Ursinove Magossotarafindan geli,tirilmi, olan, sistemle ilgili ara*tirmalar ve klinik qali*malarda pek,ok solunum etkisini de i,eren kardivaskuiler sistem (KVS) uygulama alanibulmu,tur[1,2,3,4].

modelinin simuilasyonprogrami,Matlab ortaminda

yazilmi*tir.

Ger,ekle,tirilen simuilasyonlarla, solunum frekansi, solunum KHD analizleri i,erisinde onemli bir yer tutan spektral

hacmi ve soluk alip verme suireleri gibi solunum sinyali analizler, PSD (Power Spectral Density) analizleri

parametrelerinin, kalp hizi degi,kenligi (KHD) sinyaline kullanilarak, KHD sinyalinin kendini olu,turan spektral

etkileri incelenmi,tir. Modelin simuilasyonu sonucunda elde bile,enlereve ,iddetlerine ayri*tirilmasi ileger,ekle,tirilebilir. edilen KHD sinyallerinin frekans gu,c spektrumlari, Kisa donem (2 ile 5 dakika) KHD sinyallerinin PSD'si

peryodogram veYule Walkeryontemleri ile bulunmu,tur. Iki

uizerinde,

,ok

dui,isk

frekans ( VLF: < = 0.04 Hz ) ,

dui,isk

yontemle bulunan sonu,lar arasinda onemli bir farklilik frekans ( LF: 0.04Hz-0.15 Hz ) ve yuksek frekans ( gozlenmemi,tir. Solunum frekansi ve hacmi degi,tirilerek HF:0. 1 5HZ-0.4Hz ) olmak

iuzere

3 temel bile,en

yapilan simuilasyon sonu9lari, literatiurdeki deneysel bulunmaktadir. PSD'nin LF ve HF bolgelerinin gui,leri,

qali*malarla

uyumgostermektedir. Fakat modelin, literatiurdeki OSS'nin sempatik ve vagal dallari tarafindan module bazi

qali*malarda

sozu edilen, soluk alipverme suirelerindeki, edildiklerinden, konu ile ilgiliqali*malarin ,ogundakullanilan

degi,ime bagli akciger hacim

arti*

hizinin, KHD tizerindeki parametreler olmu*lardir. Genel olarak, LF bandindaki

etkisiniortaya9ikaranbir mekanizmai,ermedigi goruilmui,tiur. spektral

guicuin

OSS'nin sempatik ve vagal qiki*inin

bile,iminden

olu,tugu,

HF band

spektral

guicuinuin

ise

vagal

Abstract aktivitenin sonucu

olu,tugu

kabul

edilmi,,

LF/HF

gui,

orani

ise sempato-vagal denge olarak

isimlendirilmi,tir[1].

Bu In this study, Ursino and Magosso model that includes konuda yapilan pek ,ok

qali*maya

ragmen KHD'nin

respiration effect on cardiovascular system is implemented PSD'sindeki

I-IF

ve LF'in ortaya

qiki*larinin

fizyolojik

using Matlab. The simulationsareperformedtoinvestigate the mekanizmalari hala

tarti*ma

konusudur[5,6]. LF in ortaya

effects of respiration rate, tidal volume and expiration-

qiki*inda,

baroreseptor

ve

kemoreseptor

geri besleme

inspiration time ratioonHeart RateVariability (HRV) signals. sistemlerinin, beyin

kokUndeki

kontrol merkezinin ve Power Spectral Density (PSD) of HRV signals that are vasomotor faaliyetlerin etkili oldugu

dui,isnuilmektedir[7].

obtained from model simulation was determined by UFin ise temel olarak solunumdan kaynaklandigi konusunda

Periodogram and Yule-Walker methods. There is not a bir

tarti,ma

bulunmamasina ragmen, hangi fizyoloj ik

significant difference between the PSDs, obtained by thetwo mekanizmalar sonucu ortaya9iktigi

tarti*ma

konusudur. Beyin

methods. The simulation results thatareobtainedby changing

kokuindeki

solunum ve

dola*imla

ilgili merkezlerin birbirini

respirationrateand tidalvolume, areconsistent withprevious etkilemesive, solunum hareketlerininolu,turdugukanbasinci

experimental studies reported in the literature. However the degi,imlerinin barorefleks ile algilanip, buna yanit olarak

model does not include a mechanism that accounts for the otonomik

degi,imlerin

ortaya 9ikmasi

,eklinde

iki teori one

effectonHRV of therate ofchange of lung volume. This is

qikmaktadir[5,6].

conjectured to be the reason for why model results and

experimental observations are not in complete conformity Son yillarda,

pzellikle

solunumun

iD

tazerindeki

etkileri

when the effect ofinspiration-expiration time ratioonHRVis konusunda pek ,cok deneysel

,aluuma

yaphlmam

tir.

flu

studied.

soalumalarda;

solunum

frekansi,

solunum hacmi,

solunum-sonu karbon dioksit

kismi basinci,

soluk alma

ye

verme 1. Giris zamanlarinin orani ye_{parametrelerinin KHD} solunum

olui

hacmi gibi solunum

olu,sumundakietkileriara,stirilmi,syebu Son 30 yil i,cerisinde, ,cok sayida makaleye konu olmu,s olan parametrelerin degi,siminin HF yaninda LF olu,sumunu da KalpHizi Degi,skenligi (KHD)analizi,kardivaskuilersistemye etkileyebildigi goruilmu,stuir[8,9,10,11,12,13,14]. flu ,cali,malar kalp atim hizinin kisa donem

duizenlenmesinde

etkili olan

i,siginda,

RI-D analizlerinin solunumla e,s zamanli

otonom sinir sisteminin (OSS) sempatik ye vagal dallari yapilmamasidurumunda LF/HF oraninin otonomik dengedeki hakkinda

muidahalesiz

bir gosterge olarak kabul edilmi,stir. bir degi,simin net bir gostergesi olarak kabul edilemeyecegi

ortayakonmu,stur[14,15].

kullanilip, adim buiyukluigui 0.001sn se,ilerek

yapilmi*tir.

Biz bu

qali*mada,

Ursino ve Magosso [16,17] tarafindan Ursino ve Magosso[16] tarafindan ger,ekle,tirilen duyarlik

geli,tirilmi,, solunumun kardiyovaskuiler sistem uizerine analizleri tekrarlanarak, simuilasyonprograminin

dogru

,ekilde

etkilerini de i,eren kardiyovaskuiler sistem modelini

qali*tigi

goruilmui,tuir.

kullanarak, solunumun parametrelerindeki degi,imlerin KHD

uizerine ne ,ekilde etkisi oldugunu inceledik. Bunun i,in Simuilasyonlar sonucu elde edilen KHD sinyalleri,

dogrusal

solunumsinyali frekansinda, solunum hacmindevesoluk alma enterpolasyon kullamlarak, 2Hz siklikla enterpole edilmi,tir. verme suirelerinin oraninda degi,iklikler yaparak Bu sinyallerin ortalamalari kendilerinden 9ikarilarak, birinci simuilasyonlar ger,ekle,tirip, modelden elde edilen KHD dereceden bir egilim yok etme i,lemi ger,ekle,tirilmi,tir.

sinyallerinin PSD' lerini periodogram ve Yule Walker Sinyallerin gui, spektrumlari, peryodogram ve Yule Walker yontemleri ile bulup, sonu9lari literatiur sonu9lari ile yontemi ile bulunmu,tur. Peryodogram yonteminde herhangi

kari1la*tirarak,

modelin solunum degi,imlerine verdigiyanitin bir pencereleme

yapilmami*

ve 2048 orneklik FFT

dogrulugunu

testettik.

kullanilmi*tir.

Yule Walker yonteminde 16. derece AR

(Autoregressive) parametrelerinden

yararlanilmi*tir.

LFve HF

2. Ursino

ve

Magosso'nun Kardiovaskuler

frekans

bolgelerindeki gui,

degerleri, bu

bolgelerde gui,

Sistem Modeli

spektral yogunlugu

egrisinin

altinda

kalan

alanlarin

(trapezoidal:yamuk) entegrasyonuyla bulunmu,tur.

Cali*malarimizda

kullandigimiz KVS (Kardiyo Vaskuiler

Sistem) modeli, kullanilan turm parametrelerin

literatiurdeki

4. Solunum

Frekansinin

KHD

Uzerine

Etkileri fizyolojik datadan tuiretilmi, olmasi ve buna bagli olarak

ger,cekteki fizyolojik deneylerle uyumlu sonu,clar uiretmesi Literatturde solunumun KHD tuzerine etkisini deneylerle

agersedan,

benzerdiger

deanemalara

gore ones

lkmaktadilr.

incelemi, makalelerle uyumlu olarak, dakikada 8,10,12,15,18

ve20 soluma

i,in,

solunumun%40'i soluk

alma,

%25'itutma,

UrsinoveMagossotarafindangeli,tirilenCVSmodeli[16,17], %35'i verme olacak ,ekilde solunum sinyalleri tiretilip,

hemodinamik ve otonomik kontrol kismi olarak ikiye modele girilerek denemeler yapilmi*tir. ,ekil 1'de

simuilasyon

ayrilabilir. Hemodinamik kismi; pasif kulak9iklar ve aktif sonu9lari, Tablol'de ise peryodogram ve Yule Walker

karinciklardan olu,an, pulsatil kasilma ger,ekle,tiren bir kalp, yontemlerine gore hesaplanmi* LF ve HF bolgesi

gui,leri

ve

diren,, kondansator ve bobinlerle temsil edilen, sistemik ve bunlarin oranlari olan sempoto-vagal denge degeri pulmoneratar vetoplar damarlar, ,evresel pulmoner, splanik gosterilmi,tir.

ve eksrasplanik damarlardan

olu*makatadir.

Ayrica, bu

modelde, hormonal, termal veya vasomotor faaliyetlerden _N1 _{~~~~N N}

kaynaklanabilecegi dui,isnuilen ve hemodinamik degi,imler

olu,turabilecek bir guiruiltui sinyali, 0.12 Hz'in altindaki bir . 0.5 0.5 0.5 frekans bolgesinde etkili olabilecek ,ekilde ekstrasplanik

dirence

uygulanmi*tir.

Otonomik kontrol kismi ise; arterial CO) ClO COc

baroreseptorler, kardiopulmoner reseptorler ve ciger stre 0 02 0 0

reseptorlerinden kaynaklanan refleks ile, sempatik ve vagal freq.(Hz) freq.(Hz) freq.(Hz)

getirgen (efferent) dallari i,ermektedir. Modelde, solunumun mekanik etkisi, solunum etkisi ile ortaya 9ikan intratorasik

basin9

(Pthor) degi,imlerinin

toraks i,erisindeki

organlara,

N N

abdominalbasin9 (Pabd) degi,imleri ise abdominal organlara 0

uygulanmasi ile modellenmi,tir. Solunumun otonom kontrol

sistemi vasitasi ile etkisi

ise,

kardiopulmoner reseptorler

ve

ciger

ste,

reseptorlerinden kaynaklanan

refleksin

etkisiyle

L 0 n 0 n o

modellenmi,tir. Ursino ve Magosso, geli,tirdikleri modeli 0 0.2 0 0.2 0 0.2

kullanarak, KHD olu,umunda etkili olan kontrol freq. (Hz) freq. (Hz) freq. (Hz)

mekanizmasindaki

kazan9lari

degi,tirerek yaptiklari duyarlik

analizleri ile, HF bolgesindeki guicuin temel olarak vagal ,ekil 1 Usttesoldan saga, 8,10,12 soluma/dakikalik solumalar

mekanizmadan etkilendigini, buna

kar*ilik

LF bolgesindeki i,in modelden elde edilen KHD'lerin PSD'leri, Altta soldan

guicuin ise, sempatik kazan,taki

arti*a

bagli olarak arttigini, saga, 15,18,20 soluma/dakikalik solumalar i,in modelden elde

vagal kazan,tajki

arti*a

bagli olarak ise azaldigini edilen

KHD'lerin

PSD'leri,(YuleWalker'la)

gostermi,lerdir. Ayrica LF bolgesinde ortaya 9ikan guicuin

buiyuk oranda, hormonal, termalveya vasomotorfaaliyetlerden ,ekill ve Tablol incelendiginde, 8 soluma/dak.

di*mnda,

kaynaklandigi dui,isnuilerek modele eklenen dui,isk frekansli solunumunhizi artarken HF bolgesindekiguicuin bariz ,ekilde

guiruiltuiye bagli oldugunu gormui,lerdir[16]. azaldigi goruilmektedir. 8 soluma/dak. soluma hizinda solunumun frekansi (0.13 Hz) LF frekans bolgesine girdigi i,in solunumla ili,kili olarak ortayan

9ikan

gui, LF'te buiyuk

3.

Materyal

veMetod bir

arti,a,

HF'te ise azalmaya yol

a9cmmistir.

Solunum hizinin LF Oncelikle, solunumun KHD_' tizerine olan etkilerini_{. . ...g5zlenmi,stir. Bunun di,inda LF gtict yakla,sik olarak ayni}ortaya

..gein

.. l~aidruud Ft irmka r koymadakullanacagimiz kardiyasktiler sistem modeli ile ilgili

aml.Smao-aa

eg eei,yn ouadk

si

..aynlr yamy'aaaa

iliaa rgai

di,sinda,

solunum

hizi

arttik9ca arti,s

gostermi,stir.

Periodogram gerekli

tuireysel

denklemler

9i1karilarak

Matlab altinda il ueWle eolrn 5eyplnhspaaad

degeri solunum hacmi arttik9a

azalmi*tir.

PSD bulma Tablo 1Solunum hizinin KHD'nin PSD'sine etkileri yonteminin sonu9lari arasinda

buiyuk

bir fark

goruilmemi,tir.

|_____________ Peryodogram Tablo 2 Solunumhacminin KHD'ninPSD'sine etkileri

Solunum Hizi 8 10 12 15 18 20

(sol./dak.) Peryodogram

LFGuicui(Ms2) 637 728 690 704 683 696 Solunum

Hacmi

(MI)

400 500

600

(MS2) 4 LFGicu (ms2) 663.42 690.1258 715.4012

EHFGulcu(s2 90O 2289 11544 11156 981 841

|HF

Glcul(MnS2)

|1()03.1

|1544.8

|2197

LF/ HF orani 70 0.318 0.446 0.609 0.696 0.826

LF

/HForani

0.6614

0.4467

0.3256

S2______

ule alker

FLF Gulcul ( 638

T757 1678 1702 1680

697 LF

Gucu

(MS2)

Yule

Walker7

;

HGct(MS2)

10I

HFGtici(MS2) 1009.1 1552.3 2204.3

LFGUlcU ins 10 t25

52_21

12 LF

GHF (insn)

60.554 {07.93967

708.83265

[LF /HF orani

160

10.335

] 0.436] 0.576

10.664

]0.814 LF/ HForan 0.6447 0.4367 0.32163

5.

_{5.Solunum HacmininKUDLJzerine}

_Etkileri

.

.

6.

Soluk Alip Verme

_Etkileri

Surelerinin

KHD

tUzerine

Solunum hacmindeki degi,imin KHD'ye olan etkilerini

inceleyebilmeki,in, dakikada 12 soluma i,in, 400, 500ve600 Soluk alma, verme surelerindeki

farklsligin

KHD

olu,sumuna

ml' lik solunum hacimleri i,in simulasyonlar yaptik. ,ekil etkisini inceleyebilmek i,in, solunum hizi 12 sol/dak olmak 2'de, simuilasyonlar sonucu elde edilen KHD'lerin

PSD'leri,

sizere,alagidaki

ti

farkle

solunum durumu icin solunum

kar*ila*tirma

yapmak uizere ayni ,ekil uizerindegosterilmi,tir. sinyalleri uretilip modelegirilmi,tir.

,ekil 2a'da LF bolgesi, ,ekil2b'de HF bolgesi, daha

iyi

IDurum Soluk alma: 1.8sn verme:3.2sn

gozlem yapabilmek uizere, yatay sikala kui,icltuilerek

2.Durum:

Soluk alma:

2.5

sn verme:

2.5

sn

,izdirilmi,tir. Tablo2' de ise, LF veHF gui,lerinin veLF/HF 3.Durum Soluk alma: 2sn verme:3.8 sn

oranininbu durumdanne,ekilde etkilendigigoruilmektedir. 3.Durum: Soluk alma: 1.2sn verme: 3.8 sn

0.04 0.04 N 0.03 0 N 0.03 I 0.02~ ~ ~ ~~* 0.02-C/)

r)

00 *a 0.01-0.08 0.09 0.1 0.11 0.12 0.08 0.09 0.1 0.11 0.12 freq. (Hz) freq.(Hz)

(a)

(a) 0.8 r' ;0.3 0 N N 0.6

0.2-U,j

0.4 r

0.1

nU

0.2 0 0 ~~~~~~

~~~~~~0.195

0.2 0.205 0.21 0.19 0.195 0.2 0.205 0.21 0.215 freq.(Hz) freq.(Hz) (b) (b)

,ekil 3 Durum 1,2, ve 3 (sirasi ile duiz mavi, noktali siyah,

,ekil2400, 500,600 ml 'lik(sirasiile kesikli kirmizi, noktali kesilkli

kirmizi

,izgi) i,in modelden elde edilen KHD'lerin siyah, duiz mavi ,izgi ) solunum hacimlerii,in modelden elde PSD'sinin ( a ) LFbolgesinde ( b ) HFbolgesindeki

gui,lerin

edilen KHD'lerin PSD'sinin ( a ) LF bolgesinde ( b ) HF karTTilastirlmasi (YuleWalker'la) bolgesindekigu,clerininkar,sila,stirilmasi(YuleWalker'la)

Solunum hacminin azalmasi durumunda LF bolgesindeki Normalsolumayi temsil eden l.Durumagore, uzun soluk alma

guicun

bir miktar azaldigi, artmasi durumunda ise arttigi kisa vermeyi temsil eden 2.Durumda; LF ve HF 'te bir miktar

goruilmektedir.

HFbolgesindede benzer fakat ,cokdahabuiyuk arti,s, kisa soluk alma, uzun vermeyi temsil eden 3.Durumda

interpretation, and clinical use. 1996 Circulation 93: 1043-Tablo 3 Soluk verme-alma suirelerindeki degisimin KHD'nin 1065.

PSD'sine etkileri [2] Gang, Y.and Malik, M., Heart Rate Variability Analysis in General Medicine. Indian Pacing and Electrophysiology Peryodogram Journal.2003; 3:34-40

Solunum Patterni I.Durum 2.Durum 3.Durum [3] Miller, I. F., et all, Heart Rate Variability

Analysis-LF Guicui(Ms2) 762.8583 784.8989 741.7619 Promise andFulfilment,Global Healthcare-Advanced Medical HF Guicui(Ms2) 1111.6 1126.1 1059.3 Technology, 2004

LF/HForani 0.6863 0.6970 0.7002 [4] Kleiger R. E., et al, Heart Rate Variability: Measurement Yule Walker an Clinical Utility, A. N. E., January 2005, vol. 10, No:1 LFGuicui(Ms2) 747.7544 771.2206 727.3296 [5] Cohen, M. A. Taylor J. A. : Short-term cardivascular HFGuicui(Ms2) 1116.3 1130.9 1062.6 oscillations in man: measuring and modelling the

LF/ HF orani 0.6698 0.6820 0.6845

physiologies,

Journal of

Physiology,2002,542.3,

pp,669-683 [6] Malpas, S. C. : Neural infulence on cardivascular variability: possibilities and pitfalls,Am. JPhysiol.Heart Circ.

7.

SonuVIar

ve

Tarti~ma

Physiol.,282:2002;H6-H20

[7] Seydnejad S. R., Kitney R.I. Modeling of Mayer Wawes

Ursino veMagosso'nunCVS modelini kullanarakyaptigimiz Generation Mechanisms, Determiningthe Originof the

Low-simuilasyonlar sonucu; solunum frekansinin LF frekans and Very Low Frequency Components of BPV and HRV,

bolgesine

yakla*masi

veya bu bolgenin icinde olmasi EEE Eng.in Med. and Biol.,March/April2001

durumunda, LF' te

arti*lar

gorulmuistiur, HF'te ise solunum [8] Tripathi.Lt. C. K.:RespirationAnd Heart RateVariability

hizi

arti*ina

bagli olarak azalma oldugu gorulmuistiur. Bu : A Review With Special Reference To Its Application In

durum solunum frekansi degisimininKHDuizerine etkilerini AerospaceMedicine,IndJAerospaceMed48(1), (2004) inceleyen deneysel

qali*malarla

uyum [9] Pitzalis M V, et al. Effect of respiratory rate on the

gostermektedir[9,10,11,13,14]. relationshipsbetween RR interval andsystolicblood pressure

fluctuations: a frequency-dependent phenomenon, Poyhonen ve

arkada*larinin[I

1]

qali*masina

gore, rasgele Cardiovascular Research 38 1998332-339

solumada solunum hacmindeki %20'lik bir

arti*

durumunda [10] SchipkeJD, Pelzer M, Arnold G. Effect ofrespirationrate HF artarken, LF azalmakta, %20 ilk bir azalmada ise HF onshort-term heart ratevariability. J Clin Basic Cardiol 1999;

azalirken LF artmaktadir. Simtilasyonlarimiz sonucunda, 2: 92-4.

yukaridaki

qalima

ileuyumlu olarak,HFb6lgesindeki

gtictin

[11] Poyhonen M, Syvaoja S, Hartikainen J, Ruokonen E,

artip azaldigi goruilmutir. Fakat LF bolgesindeki guicler Takala J. The effect of carbon dioxide, respiratory rate and

solunum hacmindeki

arti*

ve azal1ardan cok fazla tidal volume on human heart rate variability. Acta

etkilenmemistir. Anaesthesiol Scand2004;48: 93-10 1.

[12] Strauss-Blasche G, Moser M, Voica M, McLeod DR, G. Strauss-Blasche ve

arkada*lari[12] qali*malarinda,

kisa Klammer N, Marktl W. Relative timing of inspiration and

soluk almauzun vermedurumunda, LF ve HF'inistatistiksel expiration affects respiratory sinus Arrhythmia. Clin Exp a9idan anlamli sayilabilecek miktarda arttigi rapor edilmis PharmacolPhysiol2000;27: 601-6.

iken, bizim simuilasyonumuzda bu durum gozlenmemis, aksine [13] Saul, J. P., Ronald D. B, Mind H. C., Cohen R. J.,

LFve HF'te cok azda olsa bir azalma gozlenmistir. G. Strauss- Transfer Function Analysis of Autonomic Regulation,.

Blascheve

arkada*lari[12]

qali*malarmnda

soluk almasirasinda II. Respiratory sinus arrhythmia. Am. J. Phyiol. ciger hacminin

arti*

hizinin da geri besleme transfer 256(Heart Circ. Physiol.25):H153-H161,1989

fonksiyonuna katki yaptigi sonucuna

varilmi*tir.

Ursino ve [14] Brown T.

E.,

Larry A.

B,

Koh

J,

and Eckberg D.

L,

Magosso modelinde boyle bir bilesen olmadigi

iqin

elde

Important

influence of

respiration

on Humon R-R

ettigimiz

sonuqlarda qeli*ki

bulunmamaktadir. interval power Spectra is Largly Ignored. J.Appl.

Sonu9 olarak normal solunum durumlarinda literatiurdeki Physiol. 75(5):2310-2317,1993

deneylerle uyumlu sonuclar veren Ursino ve Magosso'nun [15] Bernardi, L., C. Porta, A. Gabutti, L. Spicuzza and KVS modelinin, solunumun kardivaskuiler sistem uizerindeki Sleight, P. Modulatory effect of respiration. Autonomic

mekanik ve otonomik etkilerini iyi bir sekilde modelledigi, Neurocience: Basic and Cliniv 90, 2001; 47-56

fakat ciger

arti*

hizindaki degisimlerin etkisini ihmal ettigi [16] Ursino, M. Magosso, E. : Role of shoert term

soylenebilir. cardiovascular regulation in heart rate variability: a modeling

study,

Am. J.

Physiol.

Heart Circ.

Physiol.

284,

2003;

H1473-Bundan sonraki

qali*malarda,

bu durumda dikkate alinarak 1494

modelde iyilestirmeler yapilabilir. Ayrica, gercek solunum [17] Ursino, M.: Interaction between carotid baroregulation

sinyalleri kaydedilip, modele uygulanmasi durumunda nasil and the pulsating heart: a mathematical model. Am. J. Physiol.

sonuclar alinacagi

ara*tirilarak,

solunumunKHDtizerine olan 275 (Heart Circ.Physiol. 44), 1998;H1733-H1747

etkilerinin fizyolojika9iklamasina katkilarsaglanabilir. 8.

Kaynakva

[1] Task Force of the European Society of Cardiology and the North American Society of Pacing and Electrophysiology. Heart rate variability: standards of measurement, physiological