• Sonuç bulunamadı

Yaşayan Mahmut Yesari

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Yaşayan Mahmut Yesari"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

/(•% 4

h

KÜLTÜR

-Yaşayan

M ahmut Yesari

Yapıtları Mahmut Yesari’nin hayat

trajedyasmdan gerçek sayfalardır. Mahmut

Yesari, para kazanmak, yaşamım sürdürebilmek

için y o k pahasına yazmıştır... Küçük kazançlar

âdına büyük kayıplardır bunlar.

AFİF YESARİ__________

Gerçekleri hayatın ta içine gi­ rerek yaşamak ve oradan, elleri dopdolu dönmek ve izlenimleri­ nin ürünlerini kalıcı yapıtlarla topluma iletmek. Bu gerçek sa­ natçıya özgü, çok önemli bir iş­ levdir.. Mahmut Yesari, kısacık ömründe bunu başarıyla yap­ mış, bu çok zor işin üstesinden gelmişti.

Mahmut Yesari, 5 Mayıs

1895’te doğar.. İstanbul Lise- si’nde öğrenci iken resme göster­ diği büyük, olağanüstü beceri, öğretmenlerinin ilgisini çeker. Devlet adına, resim öğrenimi için Avrupa’ya gönderilmesi ko­ nusunda girişimlerde bulunulur. Ne var ki, bu sıralarda Birinci Dünya Savaşı patlak verir ve

Mahmut Yesari, resim öğrenimi­

ni sürdürmek için girdiği ve pek az bir süre öğrenim görmek

ola-Mahınut Yesari, 16 Ağustos 1945'te çileli yaşamını noktala­ dı.

nağını bulduğu Sanayii Nefise Mektebi’nden (Güzel Sanatlar Akademisi) yedeksubay olarak Çanakkale’ye gider. Savaş bitin­ ce İstanbul’a döner, karikatür­ ler çizerek basın hayatına atılır ve bir süre bu işi sürdürürse de sözcükleri çizgilere yeğler ve çı­ kardığı “ Kelebek” adlı mizah dergisinde yayınladığı ilk roman denemesi olan “ Bir Namus Me-

selesi”ni yazar. Bunu, ömrünün

sonuna dek sayısı 200’e varacak, (belki de aşacak) yapıtları izleye­ cektir. Yalnız roman değil, öy­ kü, operet, uyarlama oyun, okul oyunları, radyo skeçleri de yazar ve toplumun her kesiminden ki­ şileri, konu ve olayları yapıtla­ rına aktardığı gibi, özyaşamını da yapıtlarında malzeme olarak kullanmaktan çekinmez, yapıt­ larına kendini de katar: ‘Tipi

Dindi' kendi yaşamı, romanda­

ki ‘Macit’, kendisidir. Tek telif oyunu ‘Serseri’deki ‘Macit Ağa­

bey’ gibi. Bu yapıtlar, Mahmut Yesari’nin hayat trajedyasmdan

gerçek sayfalardır.. Mahmut Ye­

sari, para kazanmak, yaşamını

sürdürebilmek için yok pahası­ na da yazmıştır. Bu yazıları, bir açıdan sanat değeri taşıyan ya­ zıları kadar önemlidir. Çünkü, küçük kazançlar adına büyük kayıplardır bunlar!..

15 liraya bir rom an

Para sıkıntısı çektiği günlerde o dönemlerin çok ünlü bir yayın­ cısının elinden, o zamanın para­ sıyla 15 liraya bir romanını al­ ması, uzun bir süre efsane gibi dillerde dolaşmış, basın hayatı­ mızla ilgili acı gerçeklerden biri­ dir.

Yazdıkları birkaç kitapla, üç beş yazıyla övünen, kendilerini büyük sanatçılar, güçlü yazarlar safında gören, işini bilir, her devrin adamı ve kaypak karak­ terleri sayesinde, kendilerine, hatta çevrelerine geniş olanaklar sağlayan bazı kişilerin ve sahte değerlerin çevreyi kuşattığı şu dönemde, bu tiplerin her şeye sa­ hip çıkmaları, kendilerinden ve oluşturdukları kliklere girenler­ den gayrısına hak tanımamala­ rı, değil yalnız dirileri, ölüleri, ölenlerin yapıtlarını ve anılarını bile baltalayıp yok etmeye, unut­ turmaya çalışmaları ise, bu ger­ çeklerden de acı!..

Güçlü yapıtlar

k azandırm ası sanki

suçtu__________________

Yazın tarihimize, hayatı paha­ sına güçlü yapıtlar kazandıran, kendinden sonra gelecekler için güçlü örnekler bırakan Mahmut

Yesari’nin çileli yaşamı, 16

Ağustos 1945’te sona erer. Ve iş­ te o kadar!.. Ölümünü izleyen birkaç yıl, birkaç gazetede kısa­ ca sözü edilir. TV’de adı bile geçmez ve ne doğum, ne de ölüm yıldönümlerinde birkaç dakika­ lık bir süre ayrılmaz ona neden­ se!.. Bu ilgisizlik gerçekten ilgi çekicidir!.. Yapıtları toplu ola­ rak yayınlanmamış, hiçbir ya­ yıncı böyle bir girişimde bulun­ mamıştır. ‘Çulluk’ adlı en başa­ rılı romanlarından biri Latin harfleriyle yayınlanmayı bekle­ mektedir. Yaşamı pahasına, top- lumuna, edebiyatına güçlü yapıt­ lar kazandırmakla Mahmut Ye­

sari, sanki büyük bir suç işlemiş­

tir!..

Yaşamı süresince kalemi elin­ den bırakmayan, iyilikseverliği yüzünden istismar edilen, gaze­ te patronlarının ve yayıncıların beynini kemirdiği Mahmut Ye­

sari, iyi yürekliliği, iyimserliği

nedeniyle kayba uğramış, hakkı yenmiş; tiyatrocular oyunlarını oynamış, telif ücreti ödememiş, yayınevleri yapıtlarını yayınla­ mış, para vermemişlerdir. Ve o tüm bunlara gülüp geçmiş, çev­ resini ve insanları olduğu gibi kabullenmiş ve yine bu nedenler­ le de, yaşamı boyunca para sı­ kıntısı çekmiştir. Mahmut Yesa­ ri’nin bir mezar taşı olsaydı, şu sözleri, bir yazıt olarak ne kadar uygun düşerdi:

“ Ben, kafamdan çektiğimi, dostlarımdan çekmedim.. Gel gör ki, kafasız da yaşanmı­ yor!...”

BİR VARMIŞ B

A nadolı

Halikarnas Balıkçısı,

Anadolu efsanelerinin Batıda Yunan efsaneleri olarak anlatıldığını yazar. Bu niçin böyledir ya da böyle olmuştur tartışmaları yararsız. Bizim olana şimdiden sonra da sahip çıkabiliriz.

Yazı: HİKMET ÇETİNKAYA Fotoğraflar: KADİR CAN

• 4 ■

İşte geldik Troya’ya. Troya’- nm tarihinden söz edecek deği­ liz elbet. Sicim gibi yağan yağ­ murun altında kalıntıları dolaşı­ yoruz.

Referanslar

Benzer Belgeler

Ama yalnız Italyan mutfağının değil, bence bütün mutfakların en güzel tatlıla­ rından biri olan Tiramisu çok güzeldi. Kısacası, sıcak, sade ama zevkli

Hülya Eyigör; Tasarım: Erdem Atalay Çetinkaya, Özer Erdem Gür; Denetleme/Danışmanlık: Ömer Tarık Selçuk, Hülya Eyi- gör; Veri Toplama ve/veya İşleme: Erdem Atalay

According to the Iranian Constitution, the president must be of Iranian origin, Iranian citizen, having the feature of leadership, having a clear account of history,

Tarım arazilerinde görülen bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için sulu tarım alanları genişletilmeli, nadas alanları ve ekilmeyen tarım arazileri

kitabı başarı ödülü kazandı. Deneme-inceleme-araşurma dalında, Mümtaz Idil’in “Ro­. man ve Gerçeklik” kitabı

Gazetelerden: Ankarada, aveılar arasında bir müsabaka yapıldı... Bir meraklı — Yahu Aka, senin atıcılığın

Kestaneciden papaza, keten helvacıdan duvar ustalarına, hamallardan kiracılara kadar geniş tip yelpazesinde, eski deyimle küçük insanın, yerini, ruh halini,

Bölge Araştırma Proje Miidürii Yüksek Ziraat Mühendisi Yaşar Erkenez, Bölge Müdürlüğü holünde bulunan kahve ağaçlarının çiçek açtığını bildirdi..