P A Z A R
19
Ş U B A T
19
5
0
\rr-rc sr:
Yıl s 10 - Sayı: 3141
cEĞRİYE EĞRİ - DOĞRUYA DOĞRU»
Fiyat.: 10 *
, , H H m » » ı t ı ı ı ı « m n , »n ' , , n , M '
Türk haüplari
imdiye kadar muhtelif mevzularda on dört eser yayınlamış olan Taha Toros’un, bu defa da, hürriyet ve demok rasi tarihimiz bakımından ehem miyetli bir kitap çıkardığını memnuniyetle görüyoruz. Müel lifin bu son eseri «Türk Hatiple ri» adını taşımaktadır.
Siyasî mücadelede, bilhassa bir memlekette hürriyet ve de mokrasinin kurulması ve kökleş tirilmesi uğrunda yapılan müca delede hitabetin oynadığı ve oy nayacağı rol kimse tarafından inkâr edilemez.
Bizde ise hürriyet ve demok rasi mücadelesi yeni bir şey de ğildir; yani son zamanlarda be lirtmeğe alıştığımız gibi 1946 da başlamamıştır. Arasıra fasılalara uğrayan bu mücadele hattâ 1908 inkılâbından da öncedir ve aşağı yukarı Tanzimata dayanır.
«Türk Hatipleri» müellifi de bunun böyle olduğunu itibara tutarak eserine işin kaynağından başlamış ve kitabını «Tanzimat- tan Sonraki Türk Hatipleri», «Birinci Osmanlı Meclisi Hatip leri», «Meşrutiyet Devri Katiple ri», «Meşrutiyetten Bazı Simalar», «Meşhur Mitingler», «Meşhur İh tifaller», «Kadın Hatipler», «Hı ristiyan Katipler», «Birinci Bü yük Millet Meclisi Hatipleri», «Genç Yaşta Kaybettiğimiz Ka tinler», «Bugünkü Hatiplerimiz», «Hatip Avukatlar» bölümlerine ayrılmış bulunmaktadır.
Eser, nutuklarından örnekler de vermek suretiyle aşağı yukarı bir asrı dolduran hatiplerimizi tanıtmak bakımından dikkate lâ yıktır. Bununla beraber, tenkide değer tarafları da vardır. Mese lâ • eğer gözümden kaçmışsa baş ka, fakat zannetmiyorum • Cum huriyet devri hatipleri arasında Celâl Bayarın, Adnan Mendere sin isimlerine rastlıyamadım. Hal buki her ikisinin hitabet kudreti ni herkes bildiği gibi bunu ese rin müellifi de inkâr edemez sa nıyorum. Bu unutulmanın siyasî bir mülâhazadan ileri geldiğini sanmıyorum; zira eserde başka muhalif hatiplerden bahsedildiği gibi aşağı yukarı bir asrın her cins ve meşrepten hatiplerini ta nıtmaya çalışan müellifin böyle bir mülâhazaya kapıldığını san mak da doğru olmaz. Bu eksikli ği, eserde Celâl Bayar ve Adnan Menderesten çok daha az hatip olan bazı isimlere rastladığım için, kayda değer buldum.
Sadun G SAVCI
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
