• Sonuç bulunamadı

Farklı Hasta Gruplarında Servikal Biyopsi ve Sürüntü Örneklerinde PCR ile Genital Human Papillomavirus Araştırılması ve Tip Tayini

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Farklı Hasta Gruplarında Servikal Biyopsi ve Sürüntü Örneklerinde PCR ile Genital Human Papillomavirus Araştırılması ve Tip Tayini"

Copied!
5
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Human Papillomavirus (HPV) genital infeksiyonlar› yayg›n olup, virus genç, seksüel aktif insanlarda ve ço¤unlukla asemptomatik olarak bulunmaktad›r.

Ge-nital sistem HPV infeksiyonunun alt geGe-nital sistem malignensileri, özellikle servikal kanserle iliflkisi saptanm›flt›r (1). Yüksek riskli HPV tipleri (özellikle tip 16 ve 18) ile infekte olan kiflilerde viral yükün fazla ve bulafl›n da h›zl› oldu¤u saptanm›flt›r. Tip 16

Farkl› Hasta Gruplar›nda Servikal Biyopsi ve Sürüntü

Örneklerinde PCR ile Genital Human Papillomavirus

Araflt›r›lmas› ve Tip Tayini

Seyyal ROTA(**), Aydan B‹R‹ (***), Gülendam BOZDAYI (**), Bedia D‹NÇ (**), Haldun GÜNER (***)

(*) Bu çal›flma XXX. Türk Mikrobiyoloji Kongresi (2002 Antalya)' de sunulmufltur. (**) Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi T›bbi Mikrobiyoloji Anabilim Dal›,

(***) Gazi Üniversitesi, T›p Fakültesi, Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, Ankara.

ÖZET

Bu çal›flmada gebelik, infertilite, genital papillom ve çeflitli flikayetler ile Kad›n Do¤um poliklini¤ine baflvuran hastalarda servikal sürün-tüden ve papillom olan grupta ise biyopsi materyalinden Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) ile Human Papillomavirus araflt›r›lmas› ve pozitif bulunan hastalarda ayn› yöntem ile tip tayini yap›lmas› amaçlanm›flt›r.

Çal›flmam›za , 92 gebe, 59 infertil, 16 genital papillomlu, 313 çeflitli flikayetleri olan toplam 480 hasta ve hiç bir flikayeti ve fizik muayene bulgusu olmayan 104 kad›n kontrol grubu olarak dahil edilmifltir. Örneklere MY09, MY11 primerleri kullan›larak in-house PCR ve tip 16 ve 18’in tayin edilebilmesi için özgün primerler kullan›larak ikinci tur PCR yap›lm›flt›r.

Gebelerin %3 (3/92)'ünde HPV' ye rastlan›rken, infertil hastalar›n %12 (7/59)'in de, biyopsi örneklerinin %25 (4/16) 'ün de, çeflitli flika-yetlerle baflvuran hastalar›n ise %11 (34/313)'in de HPV'ye rastlanm›flt›r. Pozitiflik oran›n›n bu gruplarda kontrol grubundan anlaml› de-recede daha yüksek oldu¤u saptanm›flt›r Pozitif örneklere yap›lan tip tayini sonucunda gebe ve infertil hastalarda tip 16, 18 ve 16-18 ha-rici tipler, biyopsi örneklerinde ve di¤er hasta grubunda tip16,18 ve 16-18 haha-rici tiplere rastlanm›flt›r. Kontrol grubunda ise bir pozitif bu-lunmufltur, tip 18 olarak belirlenmifltir.

Anahtar Kelimeler: HPV, PCR, genotip, gebelik, infertilite. SUMMARY

Screening and Genotyping of Human Papillomavirus by PCR from Cervical Biopsies and Smears in Different Patient Groups The aim of this study was to investigate the presence of HPV from the cervical smears of patients admitted to Obstetrics and Gynecology Clinic, due to pregnancy, infertility or other gynecologic complaints and from the biopsies of patients with genital papilloma by PCR met-hod and type detection in HPV positive patients.

Ninety-two pregnant women, 59 infertile women, 16 women with genital papillomas, 313 women with other gynecologic complaints and 104 women with no complaints and physical findings as a control group (totally 480 patients) were included in our study. By using MY09 and MY11 primers an in house PCR was performed and HPV positive samples were typed by using by type-specific primers.

Three percent (3/92) of pregnant women, 12 % (7/59) of infertile patients, 25 % (4/16) of biopsy specimens and 11% (34/313) of women with other complaints were found to be positive for HPV. The HPV positivity rates in these groups was significantly higher than that of con-trol groups. Types 16 and 18 were found to be predominant both in pregnant in infertile groups as well as in patients with genital papillo-mas.

Key Words: HPV,PCR, genotype, pregnancy, infertility.

‹letflim : Gülendam Bozday›,

(2)

Türk Mikrobiyol Cem Derg (2004) 34:185-189

ve 18, yüksek derecede intraepitelial neoplasi ve in-vazif kansere yol açmaktad›r (2). Vulva kanserlerinin %50 ‘sinde HPV' un etken oldu¤u ve özellikle de tip 16’n›n rol ald›¤› ileri sürülmüfltür (3). Moleküler yöntemlerin geliflmesi ile in vitro üretilemeyen ve güvenilir bir serolojik testi olmayan HPV' nin tan›s› kolaylaflm›flt›r. Moleküler yöntemlerden polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile hem virüs tan›mlanabil-mekte, hem de pozitif bulunan örneklerden genotip tayini yap›labilmektedir (4).

Bu çal›flman›n amac› laboratuvar›m›za baflvuran farkl› hasta gruplar›nda (gebe, infertil, çeflitli flikayet-leri olan) servikal biyopsi ve sürüntü örnekflikayet-lerinde moleküler yöntemlerden PCR ile genital HPV varl›-¤›n›n saptanmas› ve virus saptanan olgulara tip tayi-ninin yap›lmas›d›r.

GEREÇ VE YÖNTEM

Örnekler. Çal›flmam›za, hastanemiz Kad›n Hastal›k-lar› ve Do¤um Klini¤ine baflvuran, 92' si gebe, 59' u infertil, 16' s› genital papillomlu ve 313 çeflitli flika-yetleri (vajinal ak›nt›, a¤r›, adet düzensizli¤i) olan hasta gruplar› dahil edilmifltir. Çal›flmaya al›nan in-fertil grup, en az bir y›ld›r düzenli cinsel iliflkiye ra¤-men gebe kalamad›¤› için baflvuran primer ve sekon-der infertilite olgular›ndan seçilmifltir.

Kontrol grubu olarak hiç bir flikayeti ve muayene bul-gusu olmayan 104 kad›n al›nm›flt›r. Hastalardan al›-nan servikal sürüntü ve biyopsi örnekleri fosfat tam-ponlu tuzlu su (FTTS) içerisinde laboratuvara ulaflt›-r›lm›flt›r.

Hastalar yap›lacak ifllem hakk›nda bilgilendirilmifl ve izinleri al›nm›flt›r. Çal›flma tamamland›¤›nda test so-nuçlar› hastalara iletilmifl ve dosyalar›na kaydedil-mifltir.

DNA saflaflt›r›lmas›. Örnekler FTTS içerisinden al›nd›ktan sonra 0.1mg/ml proteinaz K içeren lizis so-lüsyonu (20mM Tris-HCl, 10mM EDTA, %0.1 SDS) içinde 1 saat 60°C’de, takiben 1 gün 37°C’de bekle-tilmifltir. Fenol-kloroform-izoamilalkol ile DNA saf-laflt›r›lmas› yap›lm›flt›r (5). Ard›ndan 3M sodyum ase-tat içeren saf etanol eklenip -20°C’de bir gece bekle-tilerek çöktürme ifllemi gerçeklefltirilmifltir. Ertesi gün örnekler bu kez %70’lik etilalkol ile muamele edilmifl, kurutulmufl ve süspanse edilmifltir. Süspanse

edilen örnekler çal›flma zaman›na kadar -20°C’de sak-lanm›flt›r.

DNA’n›n ço¤alt›lmas›. Bu çal›flmada kullan›lan pri-merler çok say›da HPV genotipi için ortak olan genel primerlerdir. HPV genomunun L1 (major viral kapsid proteini yap›m›yla görevli) bölgesinden seçilmifltir. Primerler T›b Mol-biol (Berlin, Almanya)’de sentez ettirilmifltir. HPV primer seti olarak MY09/11 (5' CGTCCMARRGGAWACTGATC 3' ve 5' GCMCAGGGWCATAAYAATGG 3') primer dizi-leri kullan›lm›fl ve 450 bp uzunlu¤unda segmentdizi-leri ço¤alt›lm›flt›r (6). Her ço¤altma ifllemi s›ras›nda mut-laka bir DNA içermeyen negatif kontrol ve DNA içe-ren pozitif kontrol ilave edilmifltir. Ço¤altma ifllemi için 4 mM MgCl2, 50 mM KCl2, 10mM Tris HCl (pH 9) içinde her dNTP’den 100 mM (dATP, dCTP, dGTP ve dTTP), her primerden 100 pmol ve 1ünite Taq DNA polimeraz enzimi (DNA mp ltd., Hants, UK) içeren 45 ml olarak haz›rlanan kar›fl›m içerisine saflaflt›r›lm›fl 5 ml DNA eklenerek gerçeklefltirilmifl-tir. Cihaz olarak MJ Research thermalcycler (USA) kullan›lm›flt›r. Thermalcycler; denatürasyon için 94°C’de 5 dakika, takiben 94°C’de 20 saniye, 55°C’de 45 saniye, 72 °C’de 1 dakika 35 döngü ve en son 72°C’de 7 dakika olacak flekilde programlanm›fl-t›r. Ço¤alt›lan ürünlerden 7.5ml, 2.5ml jel yükleme solüsyonu ile birlikte, etidyum bromid içeren %1.5’luk agaroz jelde yürütüldükten sonra UV transi-luminatör alt›nda HPV için 450 bp büyüklü¤üne denk gelen bant aranm›flt›r (7).

HPV tip tayini. HPV 16 primer seti için MY09/MY14 (sens 5’-CGTCCMARRGGAWACT-GATC-3’ ve antisens 5’CATACACCTCCAGCACC-TAA-3’) ve HPV 18 primer seti için MY11 ve WD74 (sens 5’-CMCAGGGWCATAAYAATGG-3’ ve an-tisens 5’GGATGCTGCACCGGCTGA) kullan›lm›fl-t›r (6,7). Ço¤altt›¤›m›z genel HPV ürününden 5ml al›-n›p, HPV 16 ve 18 primer seti içeren 95ml ’lik reaksi-yon kar›fl›m›na aktar›larak ço¤altma ifllemi gerçeklefl-tirilmifltir. Primer setleri haricindeki di¤er kar›fl›mlar ve thermal cycler program› yukar›da kulland›¤›m›z flekildedir. Ço¤alt›lan ürünler etidyum bromid içeren %1.5’luk agaroz jelde yürütüldükten sonra UV transi-luminatör alt›nda HPV16 için 110 bp, HPV18 için 140 bp büyüklü¤üne denk gelen bantlar aranm›flt›r. ‹statistik. Ki kare testi uygulanm›flt›r.

(3)

BULGULAR

Gebelerin %3 (3/92)' ünde, infertil hastalar›n %12 (7/59)' sinde, biyopsi örneklerinin %25 (4/16)'inde, çeflitli flikayetler ile baflvuran hastalar›n ise %11 (34/313)' inde HPV bulunmufltur.

Pozitif örneklere yap›lan tip tayini sonucunda gelerin biri tip 18, di¤er ikisi 16, infertil hastalar›n be-fli tip 18, ikisi ise 16 ve 18 harici tip, biyopsi örnek-lerinin ikisin de tip 18, birinde tip 16 ve birinde 16 ve 18 harici tip, çeflitli flikayetlerle baflvuran hastala-r›n ise 13'ün de tip 16, 9'unda tip 18 ve 11'in de ise 16 ve 18 harici tip tesbit edilmifltir.

Kontrol grubumuzda ise %1 (1/104) hastada virus pozitifli¤ine rastlanm›fl ve bu hasta tip 18 olarak bu-lunmufltur. Hastalar›n HPV ve tip da¤›l›mlar› Tablo 1' de gösterilmifltir.

Gruplar kendi içlerinde istatistiki olarak de¤erlendi-rildiklerinde anlaml› bir fark bulunmufltur. Bu fark› yaratan gebe grubudur (p=0.026). Kontrol grubu ile gruplar aras›nda ise gebeler hariç, istatistiki olarak an-laml› fark bulunmufltur (p=0.007).

TARTIfiMA

Human Papillomavirus tiplerinin tümü kad›nda ve er-kekte alt genital sistemde skuamoz hücreli kötü huylu ve/veya iyi huylu neoplazilere neden olmaktad›r. Bu iliflki bir çok moleküler, deneysel, epidemiyolojik, morfolojik ve klinik verilerle gösterilmifltir (8). Son za-manlarda özellikle kültürü yap›lamayan mikroorganiz-malar için PCR alt›n standart olma yolunda ilerlemek-tedir. HPV tan›s› içinde PCR teknolojisinin duyarl›l›¤› oldukça yüksektir (9).

Çal›flmam›zda gebelerin %3'ün de HPV pozitifli¤ine

rastlanm›flt›r. Ancak bu konuda yap›lan yurtd›fl›ndaki çok say›da çal›flmada gebelerde hormonal denge ve immun sistemle ilgili de¤iflikliklerden dolay› HPV rülme oran›n›n özellikle de kanserojen tiplerinin gö-rülme oran›n›n artt›¤› gösterilmifltir (10-13). Bizim ça-l›flmam›zda gebelerde yüksek riskli grubu ; bir gebede tip 18, iki gebede tip 16 olmak üzere tesbit edilmifltir. Maternal infeksiyonda lezyonlar vulva'da olmad›¤› sürece ço¤unlukla asemptomatik oldu¤undan tan› ve tedavi yeterince yap›lamamaktad›r (11). Gebelikte HPV infeksiyonu, gebelik esnas›nda genital lezyonun h›zla genifllemesi ve mekanik obstrüksiyon yaratmas›, genelikle servikal intraepitelial neoplazi (CIN) ile bir-likte olmas›, perinatal bulafl sonucu juvenil laringeal papillomun geliflmesi nedeni ile oldukça önemlidir (14,15). Jüvenil laringeal papillom infant ve genç ço-cuklarda larinksin en s›k neoplazmlar›ndand›r. Do-¤umdan sonraki 6. ay itibari ile lezyonlar oluflmaya bafllamakta ve 5 yafl civar›nda genital papillom hika-yesi olan kad›nlar›n çocuklar›n›n %50' sinde laringeal papillom geliflmektedir (16,17). Bizim sonucumuz kontrol grubu ile yak›n bir oranda bulunmufltur. An-cak kendi kontrol grubumuzdan %2' lik bir oranda ar-t›fl görülmüfltür. Gebe kad›nlarda gebe olmayanlara göre yüksek riskli HPV infeksiyonu görülme olas›l›¤›-n›n daha fazla oldu¤u bilinmektedir (10). Gebelerle il-gili bu konuda ülkemizde her hangi bir çal›flma bulun-mamaktad›r. Ancak yurtd›fl›nda yap›lan çal›flmalarda yüksek riskli HPV' yi Armbruster-Moraes ve ark. (10) %48, Schneider ve ark. (14) %28, Fife ve ark. (18) %35.6, Roda Husman ve ark (19) %3.1 olarak bul-mufllard›r. Çal›flmac›lar çok farkl› oranlarda sonuçlar elde etmifllerdir. Ancak çal›flmac›lardan biri ile benzer sonuçlar elde edilmifltir (19). Farkl› bulunan di¤er so-nuçlardan özellikle Armbruster-Moraes ve ark. (10) 'n›n sonucu ortalaman›n çok üzerindedir. Araflt›rmac› bunun nedeni olarak Brezilya'da hijyenik flartlara uyulmamas›n› ve çok partnerli cinsel hayat olmas›na ba¤lamaktad›r . Bizim ise ülkemizde evlilik kurumu-nun düzenli olmas› ve tek efllili¤in halen ço¤unlu¤u oluflturmas›ndan dolay› buldu¤umuz oran›n kontrol grubumuza yak›n olmas› bekledi¤imiz bir sonuçtur. Çal›flmam›zda infertil hastalar ve çeflitli jinekolojik flikayetlerle (kanama, a¤r›, ak›nt› vs.) baflvuran hasta-lar aras›nda istatistiki ohasta-larak anlaml› bir fark buluna-mam›flt›r (p=0.07). ‹nfertil hastalar›n %12 (7/59)'ün

Tablo 1. HPV pozitif olgularda tip da¤›l›m›

HPV tip 18 Tip 16-18 harici HPV tip 16 HPV pozitif Olgular Gebe (n:92) ‹nfertil (n:59) Genital papillom (n:16) Di¤er (n:313) Toplam (n:480) 2 (%2) -1 (%6) 13 (%4) 16 (%3.3) 1 (%1) 5 (%8.5) 2 (%12) 9 (%3) 17(%3.4) -2 (%4) 1 (%6) 12 (%3.5) 15 (%3.3)

(4)

Türk Mikrobiyol Cem Derg (2004) 34:185-189

de, çeflitli flikayetlerle baflvuran hastalar›n ise %11 (34/313)'ün de virüs'e rastlanm›flt›r. Yap›lan çal›flma-larda, infertil ve servikal lezyonu olan ancak servi-kovajinal sitolojik bulgular› negatif olan kad›nlarda HPV' ye spesifik tedavi yap›ld›ktan sonra spontan ge-belik gerçekleflti¤i görülmüfltür. Erkek infertilitesi ile ilgili yap›lan çal›flmalarda ise HPV'nin sperm motili-tesini olumsuz yönde etkiledi¤i tesbit edilmifltir (20-22). Buldu¤umuz oranlar kontrol grubu ve gebelere oranla oldukça yüksek de¤erlerdedir. Ülkemizde in-fertilite ile ilgili yap›lan herhangibir çal›flma bulun-mamaktad›r. Bu yüzden ülkemizdeki infertil hastalar-da HPV pozitiflik oran› hakk›nhastalar-da yorum yapama-maktay›z. Ancak bizim hasta grubumuzda infertilite nedeni olacak etkenler ekarte edilmifl oldu¤undan ve HPV PCR pozitiflik oran›n› kontrol grubuna oranla yüksek olarak buldu¤umuzdan kendi infertil hasta grubumuzda da etken olabilece¤ini düflünmekteyiz . Çeflitli flikayetler ile baflvuran hastalar bakteriyel in-feksiyonlar aç›s›ndan kültür yöntemi, Chlamydia ‹n-feksiyonu aç›s›ndan PCR yöntemi kullan›larak ince-lenmifltir. Herhangi bir patolojik etken üretilememifl ve PCR sonucu da tüm hastalarda negatif olarak bu-lunmufltur. Mikolojik incelemeler sonucunda %28 (32/115) hastada Candida albicans üremifltir. Ancak bu hastalar›n HPV PCR' lar› negatif olup klinisyen aç›s›ndan da HPV ile uyumlu herhangi bir bulguya rastlanmam›flt›r. Bu yüzden ‹nfeksiyon ajanlar›n›n PCR' › inhibe edici etkisi göz ard› edilmifltir. ‹nferti-lite ve herhangi bir etken gösterilemeyen çeflitli ser-vikal lezyonlar›n arkas›nda ço¤unlukla ‹nfeksiyon ajanlar›n›n rol ald›¤›na dair çal›flmalar mevcut olup bu iki grupta HPV pozitifli¤ini yüksek oranda bulma-m›z› bu flekilde aç›klayabiliriz. Ülkemizde yap›lan bir di¤er çal›flmada çeflitli flikayetler ile klini¤e bafl-vuran hastalar›n farkl› bir yöntem (Hybride capture) ile HPV PCR pozitifli¤ini Gökahmeto¤lu ve ark. ( 23 )%11 (11/100) olarak bulmufllard›r . Bizim sonucu-muzda yap›lan bu çal›flmalar ile uyumlu bulunmufl-tur.

Bu çal›flmada biyopsi örneklerinde HPV pozitiflik oran› %25 'lere ç›km›flt›r. Ancak bu oran beklenenin alt›nda ve istatistiki bir anlam tafl›mamaktad›r. Has-talar›n patoloji sonuçlar› incelendi¤inde sadece PCR ile pozitif bulunan örneklerin patoloji raporunun HPV ile uyumlu lezyon olarak geldi¤i görülmüfltür.

Sonuçta biyopsi al›nan lezyonlar›n HPV 'ye ait olma-d›¤›n› düflünmekteyiz. Ancak hasta say›m›z›n az ol-mas›da konuyla ilgili buldu¤umuz yüzdeyi flüpheye sokabilmektedir. HPV ile ilgili çal›flmalarda müm-kün oldu¤unca lezyondan örnek veya direkt biyopsi materyali tercih edilmelidir (24). Yap›lan çal›flmalar-da biyopsi örneklerinde PCR yöntemi ile pozitiflik oran› di¤er örneklere oranla oldukça yüksek oldu¤u gösterilmifltir. (9,25).

Kontrol grubumuzada ise %1 (1/104) kad›nda virus pozitifline rastlanm›fl ve bu hasta tip 18 olarak bu-lunmufltur. Ülkemizde Midilli ve ark. ( 26 )'n›n yap-t›¤› bir çal›flmada sa¤l›kl› Türk kad›nlar›ndaki HPV pozitifli¤i %6.9 olarak bulunmufltur . Kontrol grubu-muzdaki kad›nlar›n tümünün evli ve daha önce cin-sel eflleri olmad›¤› sorguland›¤›ndan, %1 HPV pozi-tiflik oran› için tek efllili¤in anlaml› oldu¤u düflünül-müfltür.

Sonuç olarak, normal do¤um s›ras›nda fetus, serviks ve vagina'da bulunan bir çok mikroorganizma ile karfl›laflmaktad›r. HPV'nun da bu etkenlerden biri ol-du¤u gösterilmifltir. Bu yüzden gebelerde flüpheli du-rumlarda patoloji laboratuvar› taraf›ndan yap›lan in-celeme haricinde mutlaka bir örnek de moleküler mikrobiyoloji laboratuvar› taraf›ndan incelenmelidir. Son zamanlarda infertilite etkenleri aras›nda HPV 'ninde olumsuz rolü oldu¤unu düflündüren çal›flmalar bulunmaktad›r. Bu yüzden hem çeflitli lezyonlar› ol-du¤u için inceleme yap›lan ve hem de infertil hasta-larda di¤er enfeksiyon ajanlar›n›n yan› s›ra HPV'nin de rolü olabilece¤i unutulmamal›d›r.

KAYNAKLAR

1. Tuncer S: ‹nsan Papilloma Viruslar›,. “ Ustaçelebi fi, Mutlu G, ‹mir T, Cengiz TA, Tümbay E, Mete Ö (eds): Te-mel ve Klinik Mikrobiyoloji “ 1. Bask›. s. 801-802, Günefl Kitabevi, Ankara (1999).

2. Brennan MM, Lambkin HA, Sheehan CD, Ryan DD, O'connor TC, Kealy WF: Detection of high-risk subtypes of human papillomavirus in cervical swabs: routine use of the Digene Hybrid Capture™ assay and polymerase chain reaction analysis. British J Biomed Sci 58: 24 (2001). 3. Atasü T, fiahmay S : Jinekoloji , s. 216-25 (1984). 4. Syrjanen SM, Saastamoinen J, Chang F, Ji H, Syrja-nen K: Colposcopy, punch biopsy, in situ DNA

(5)

hybridiza-tion and the PCR in searching for genital HPV infechybridiza-tions in women with normal PAP smears. J Med Virol 31: 259 (2000).

5. Maniatis T, Fritsch EF: Moleculer Cloning: A labora-tory Manual, p. 1334. Third ed. Cold Spring Harbor, New York (1990).

6. Poljak Mario, Seme Katja: Rapid detection and typing of human papillomaviruses by consensus polymerase chain reaction and enzyme-linked immunosorbent assay. J Virol Methods 56: 231 (1996).

7. Baay MFD, Quint WGV, Koudstaal J et al: Compre-hensive study of several general and type-spesific primer pairs for detection of human papillomavirus DNA by PCR in paraffin-embedded cervical carsinomas. J Clin Microbi-ol 34: 745 (1996).

8. Crum CP: Genital papillomaviruses and related neop-lasms: causation, diagnosis and classification. Modern Pat-hol 7: 138 (1994).

9. De Sanjose S, Bosch XF, Munoz N, et al: Screening for Genital Human Papillomavirus: Results from an internatio-nal validation study on Human Papillomavirus sampling techniques. Diag Mol Path 8: 26 (1999).

10. Armbruster-Moraes E, Ioshimoto LM, Leao E, Zu-gaib M: Prevalence of 'high risk' human papillomavirus in the lower genital tract of Brazilian gravidas. Int J Gynecol Obstetric 69:223 (2000).

11. Sethi S, Müller M, Schneider A, et al: Serologic res-ponse to E4, E6 and E7 proteins of HPV type 16 in pregnant women. Am J Obstet Gynecol 178: 360 (1998).

12. Czegledy J, Bugely L, Endiodi J: Detection of human papillomavirus deoxyribonukleik acid by filter in situ hybridization during pregnancy. J Med Virol 28: 250 (1989).

13. Morrison EAB, Gammon MD, Goldberg GL, Ve r-mund SH, Burk RD: Pregnancy and cervikal infection with human papillomaviruses. Int J Gynecol Obstetr 54: 125 (1996).

14. Scheider A, Hotz M, Gissmann L: Increased prevalen-ce of Human Papillomavirus in lower genital tract of preg-nant women. Int J Cancer 40: 198 (1987).

15. Eppel W, Worda C, Frigo P, Ulm M, Kucera E, Czer-wenka K: Human papillomavirus in the cervix and placen-ta. Obstet Gynecol 96: 337 (2000).

16. Wang X, Zhu Q, Rao H: Maternal-fetal transmission

of human papillomavirus. Chin Med J (Engl) 111: 726 (1998).

17. A rena S, Markoni M, Ubertosi M, Frega A, A rena G, Villani C: HPV and pregnancy: diagnostic methods, trans-mission and evolution. Minerva Ginecol 54: 225 (2002). 18. Fife KH, Katz BP, Brizendine EJ, Brown DR : Cervi-cal human papillomavirus deoxyribonucleic acid persists throughout pregnancy and decreases in the postpartum peri-od. Am J Obstet Gynecol 180: 1110 (1999).

19. de Roda Husman AM, Walboomers JM, Hopman E, et al: HPV prevalence in cytomorphologically normal cer-vical scrapes of pregnant women as determined by PCR: the age related pattern. J Med Virol 46: 97 (1995).

20. Alvarez Fernandez J, Bustos Lopez HH, Villanueva Diaz C, Zambrana Castaneda MC, Coria Soto I, Aran-da Flores C: Epidemiologic characterstics in women with sterility and cervical lesions with and without human papil-lomavirus infection. Comparative study. Gynecol Obstet Mex 66: 157(1998).

21. La-i YM, Lee JF, Huang HY, Soong YK, Yang FP, Pao CC: The effect of human papillomavirus infection on sperm cell motility. Fertil Steril 67: 1152(1997).

22. Pakendorf UW, Bornman MS, Du Plessis DJ : Preva-lence of human papillomavirus in men attending the inferti-lity clinic. Andrologia 30 : 11(1998).

23. Gökahmeto¤lu S, Eflel D, Özçelik B, Kütüko¤lu ‹, Özbal Y, Canöz Ö: Servikal örneklerde HPV DNA's›n›n Hibrid Yakalama yöntemi ile araflt›r›lmas› [özet p-72]. 1.Ulusal Viroloji Kongresi Kitab›, s.339 (2003).

24. Bozday› G, Biri A, Rota S: Mikrobiyoloji laboratuvar-lar›nda human papillomavirus’unun genital biyopsi örnekle-rinden PCR ile h›zl› tan›s› ve tip tayini için yap›lan bir ön çal›flma. Türkiye Klin Jinekol Obstet 12: 463 (2002). 25. Chichareon, Herre ro R, Munoz N, et al: Risk factors for cervical cancer in Tailand: a case-control study. J Natl Cancer Inst 90: 50 (1998).

26. Midilli K, Benian A, Ergin S, Kuflkucu MA, Özergil E, Özdamar M, Altafl K: Sa¤l›kl› Türk kad›nlar›nda HPV ve HHV-8 [özet p-71]. 1.Ulusal Viroloji Kongresi Kitab›, s.338 (2003).

G‹R‹fi

Referanslar

Benzer Belgeler

1 (HO-1) protein expression in the presence or absence of LPS and showed time and dose-dependent inhibition of LPS-induced nitric oxide (NO) production and inducible nitric

Osmanlı İmparatorluğunun son padişahlarından Abdül- âziz tarafından bir kere daha onarılan köşk, im­ paratorluğun son günlerine kadar padişahların yazın

Bu roman sadece Türkiye’de değil dünya kitap piyasasında da Forty Rules of Love (Aşkın Kırk Kuralı) başlığıyla satışa çıkmış ve önemli bir

Following figures and graphs shows the maximum total deformation, maximum stress, and maximum strain for all three cases full carbon/epoxy laminated beam, with SMA at Centre, and

MTX uygulamasını takiben 1 hafta sonra β-hCG değeri 2044 mIU/ml ölçülmüş olup başlangıç değerine göre yükselme göstermesi ve servikal yerleşimli gebelik

Olafsson ve arkadaşları 18 , yüksek risk grubun- da yer alan 203 kadının servikal sürüntü örneğinde McCoy hücre kültürü ve PCR yön- temleriyle, aynı hastaların

Çalışmaya, İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsünde servikal kanser tanısı ile tedavi gören opere edil- miş 77 kadın hasta ile kontrol grubu olarak 20 sağlıklı kadın

Bu çalışmada, biri MY09/11 konsensus gerçek zamanlı (real-ti- me) polimeraz zincir reaksiyonu (Rt-PCR) ve diğeri tipe özgül Rt-PCR olmak üzere iki farklı yöntem ile 356