Maden suyu menbaları:Tuzla İçmeleri

Tuzla ve Havalisi içme menbaları Türk Anonim Şirketi

Yerli Tıbbî müstahzarlar

ı. Eleminol

eleminde

.

mî

-de ve bağırsak ağrıları, inkıbazları.

2.

Pürinol-

P U R I N O L . İltihab» mesane, Böbrek ve kara ciğer kumları, Müz­ min mafsal ağrıları.

3.

Sudol - S O U D O L . Mide ağrılaıı.

4.

Sülfosudol

- S U E F O S O U D o L . Kara ciğer, Barsak rahatsızlıkları.

5.

Sinirol

- S İ N İ R O L . Sinir has­ talıkları, Uykusuzluk.

6. Pülm ol- PULMOE . [

Oöğiis

şurubu] . Tederrün rievi, Grip ve ya En- floenzanın Öksürükleri, Bronşit, Boğmaca.

7. Hipotansin-

hypotensine

.

Fartı tevettürii şiryani, Damar sertliği.

8. Fitoferol -

phytoferol

.

Zafiyet umumiye, Kansızlık, Nekahet.

9. Şekerliler ne yemelidir?

: şekerden muztarip olanlara lâzımtır.

ıo. Şeker mikyası -

glyco

-MÈTRE

. Şeker hastalığından muztarip olanlara, şekerin miktarını l-2dakika da gayet kolay olarak, tayin eder.

ıi- Purinol-effervescent •

Lez-ceti gayet güzel ve gazlıdır.

12

. Kola granulée H

oulki-1) Adinamide, 2) Nörastenide, 3) Surmenajda.

III. Tuzla - İçmeler

I Şu küçük üçüncü risalemizle «Tuzla İçmeleri maden suları» M u k a tk lıın e n]n menbaında istimalde elde edilen netayiç hakkında gerek bizzat gördük­ lerimizi, gerek hastaların senelerdenberi bu sulardan ettikleri istifadeyi ve gerek berayi tedavi menbaa hasta gönderen etibbayi kiram­ dan bazılarının müşahede eyledikleri netayiç tıbbiyeyi muhterem vatandaşlarımıza arz ey­ lemeği arzu ediyoruz.

Şunuda ilâve edelim ki senelerdenberi ge­ lişi güzel ve ampirik bir surette istimal edi­ len bu menba sularının kımeti devaiyelerini takdir eden Türk tabiplerinin hastalera tav­ siyeleri seneden seneye artmaktadır.

U Tuzla İçmeleri menbaları İzmit körfezi sahilinde ve Haydarpaşa- M o\ kıı (jan itibaren hattın 32 inci kilo

metrosu üzerindedir. İçme mahalli temamen cenuba nazır ve şimal kısmı dağlarla mahfuz olduğundan havası oldukça mu’t'>dildir.Heman karşısında bulunan ve sakız ağaçlarile bir ormencık haline gelmiş olan adaların hey’eti umumiyesi de pek dilrurba bir manzara teşkil eder. Her iki İçme menbaları kilsi sah- relerden müşekkel birer küçük tepeziğin

-ğinden kaynamektadır.Geçen senenin dahi ku­ raklığına ve civar bostanların bir çoğunda ku­ yu sularının temamen çekilerek kurumasına rağmen bu menbaların suları hiç fark etme­ miş ve her zeman olduğu gibi akmıştır. Sahili bahra yakın olması itibarile deniz tarikile A- dalardan, Karamürsel ve Yalva gibi karşı köy­ lerden gelmek kabil olduğu gibi şümendüfer ile Istanbuldan ve gerek Anadoludan rnenba- lara gelmek de pek kolaydır.

j j j Hali hazlrda biri «Büyük İçme»

M P iıh a la ı* dİgerİ "Kü<i ük *Çme> den ibaret

olmak üzere iki menba vardır. Yekdiğerinden 560 metro buut ve mesafede bulunan bu iki menbaın terkip kimyevileri birbirine yakın isede aşağıda zikr edileceği veçhle aralarında yine bir fark mevcudtur. İşte bu fark her iki menbaın istitbabatı ve sureti istimali hakkında bazı hususiyetler arzediyor. Her iki menbadan çıkan suyun oldukça mü­ him bir miktarı civara irtişah suretile zayi olmaktadır. Buna rağmen menbaların hali ha­ zır te’sisatile yevmi akıttığı' su mıkdarı alelva- sat şundan ibarettir:

Büyük İçme menbaı, günde: 37 ton; Küçük İçme menbaı, günde: 42 ton; İçme maden suları soğuktur. Bu su bir «o- mineral solfaie, klorüre, karbonate sodik^man- yeziyen e kalsik* dir. Lezzeti latif, içilmesi kolaydır. Her iki İçme suyunun litredeki ter­

kip kimyevileri berveçhi atidir:

- 2

-I V İçme maden sularının sureti İç m e s u la r ın ın tesirleri şu suretle telhis edi- fili fiz iy o lo jis ı lebilir.

1. Enbubu hazminin faaliyet ve hareketini tanzim eyler;

2. İfrazatı \ hazmiyeyi ve mülhakatından olaıı vazifei kebediyeyi tenbih eyler;

3. Kolitleri tedavi eder;

4. Tariki bevli faaliyetini tezyit eyler; 5. Binnetice umum bedenin takviyesini temin eder.

Terkibi Büyük_içme Küçük_{içme Oiiyon}Şatel Monte

Katini Karlu-bad Levni Berrak Be-rak Berrak Berrak Berrak Taamülü Mutedil Mutedil Mutedil Hafif_kulvi Hafif_kulvi Rayihası Yoİc Yok Yok Yok Yok Taamı Tuzluca T uzluca Tuzluca Tuzlu Tuzlu Harareti Soğuk Soğuk Soğuk Ilık Sıcak Klor kalsiyom i 1,561 1,1.1 — Karbonat kalsiyom 1,751 1,02 2,175 0,500 0,405 Kibritiyet Kalsiyom i - " 1 —' 0,500 2,100 — K lor magnezvom i 1,530 1,03 1,560 0,700 — Kibritiyet magnezyom 2,125 1,38 , .. — — — Karoonıyet manyezi 1,406 0,825 1,00 — 0,455 Klor sudyonı | 2,559 0,78 1,630 18,500 1,00 Klor potasvom 1 0 146 0,012 ~- — Kibritiyet suclvom 1 2,482 1,639 , — 2,400 Karbonivet suuvoııı — ' O;950. 1,300

Karnoniyet hadit 0,010 _Eser 0 006 f . — i —

Lityonı \ Eser Eser 0 006 — Eser Silis E s e r' * Eser — — 1 ■t —

Yenun 13.66 ■7.776

-1 . İ ç ip o s u la rı enbu bu h a c m in in fa a liy e t ve h a re k e tiu i ta n z im e d e r . — İçme sularındaki magneziyom emlahının en- bub hazmi ve mülhakkatı elyafı melsasıne münebbih gibi tesir eylediği sabittir. Emlahı mezkûrenin bittecrübe sabit olan bu te’siri men- bâdâ' tedaviyi takip eden hastalar üzerinde daha vazih bir surette görülmektedir. Tıbbî ve münasip bir miktarda alındığı takdirde İç­ me suları müshil olmakdan -ziyade enbubu hazmi harekâtını, terkibindeki emlihai muhte­ life te’sirile, latif bir surette tenbih ederler ve mıkdarı istitbap noktai nazarından eyi tanzim edilince enbubu hazminin vehni harekileri ka­ dar' teşennücatını dahi tanzim eder.

2 . İç m e s u la rı ifra z a tı lıa z m iy e y i ,ve m ü lh ak k atım teııbîh e y le r . — İçme sularının enbubu hazminin ve karaciğerin if­ razatını tezyit eylediği mevadı gaitenin tetki- kile sabittir. Esasen hastalar dahi bu hali ıe’ - yülayıi müşahede ederler. «İçme suları safra akıdır» fikri kadîm bir an’ane ve her kesin evelden beri görüp bildiği bir şıydir.

3 . İ ç m e s u la rı k o litle ri, m e m e siz b a s u r la r ı şifa y a p e d e r .— Bu suların en­ bubu hazmi faaliyet ve hareketini tanzim, if­ razatı hazmiye mülhakatını tenbih eylemek suretile kolitlere, memesiz ve kansız kuru ba­ surlara, kalın bağırsakların ruküdetine merbut kabızlarile bunların tevlit ettikleri kolitlere pek eyi geldiği ve netice olarak kalın bağırsak­ ların hareki, ifrazı vazaif fiziyolojiyesini tan- ~ 4

-zim eylemek suretile hüsnü te’sir icra eyledi“i malum ve müsellemdir.

4 . İç m e : s u la r ı tarik i b ev li f a a liy e ­ tin i te z y it e y le r . — İçme suları muhtevi oldukları emlıha ile yalnız faaliyeti cihazı haz- miyi tanzim eylemekle kalmaz. Belki hazmın bu intizamı faaliyeti içilen sudan mühim' bir mıkdarın tezyidini temin eyler. Esasen bu ci­ het içme menbalarından istifade eden binlerce hastaların ifadelerde bittecrübe sabittir.

5 . İç m e s u la r ı b e d e n in u m u m i ta k v i­ y e s in i de te m in e d e r.- - İçme suları demin zikr eylediğimiz dört nevi tesiri şifaisi ilej faa­ liyet hayatiyei umumiyeyi tanzim ederek seyri selimine irca eyleyeceği gibi esnayi tedavide icra edilecek harekâtı bedeniyei münasebe ve bahnsus mevkiin açıklığı ve ciyadeii havası dahi enbubu hazmi ve .tariki bevli vasıtasile uzviyetteki semmiyatın ıttrrahını ve bedenin kuvvetlenmesini temin eden pek mühim âmildir.

Y İçme menba sularının ta-İ ç m e s u la rın ın babette sureti istimali bu s u re ti istim a li v e sFların t® s,n fıziyolojde- m uhtasaı* b ir is- nı?® yam, mıbe ve bağır- ta tistik sakların harekât ve ifraza­

tını tanzim ile ifrazı kil- yeviyi tenbih eylemeleri esasına istinat eder ve bu sular atide zikr edilen hastalıklarda muvaffakiyetle kullanılabilir. Yalnız İçme su­ ları şimdiki halde ancak içmek suretile isti­ mal edilebilir. Halk eskidenberi İçme sularını fazla miktarda içmek itiyadındadır. Fakat em- lahai miiessireyi havi olan bu suları itiyadı

kadim veçhile ulu orta içmek her halde zarar­ lıdır. Esasen terkipçe İçme maden sularına muadil olan Avrupa maden sularında dahi ilk zâmanlarda tedavilere fazla miktarda su içmek suretile başlanıldığı kuyudat ile sabit olup bu kabil suların emrazı mütenevviadaki te’sirati devaiyeleri yavaş yavaş tetkik edildik­ çe hastalara litrelerle su içirilmekten vaz ge­ çilmiş ve eşhasın bünyesine ve eçhizei m'i- nevviasının ahvali maraziyesine ve birinin di­ ğeri üzerine olan te’siratı in’ikâsiyesine naza- ren yevmi içilecek suyun miktarı haddi luzum ve i’tidale irca edilmiştir.İşte Tuzla İçmelerin- da dahi bu tecrübeler ve bu cihet nazarı dik- kata alınarak menbalarda her daim hazır bu­ lunan etibba müracaat eden hastalara, muka­ bilinde hiç bir ücret almaksızın, nasayihi lâ- zimede bulunmakda ve k&ndilerine müracaat edenlere, ehvali bedeniye ve maraziyelerine göre, içebilecekleri miktar ile' bu miktarın ne suretle içileceği hakkında izahatı kâfiye ver­ mektedir. Ba husus İçme tedavisinin te’sirini teşdit ve devamı te’sirini temin için tedbiri ekli ve perhizi devai dahi bu etibba tarafın­ dan alakadarlara mufassalan bildirilmektedir. İşte menbalardaki tabipler üç senedenberi bu ciheti teminen ve kemali ciddiyetle sarfı faali­ yete başladılar.

1928 senesi 15 hazirandan 15 teşrini ev­ vele. kadar İçnelere gelenlerden tıbbi müşahe­ desi kayd edilen [572 kadın -f- 484 erkek = 1056] kişiden:

209 zı evelki seneler bir ve ya müteaddit defalar gelmiş olanlar;

- 6

-262 si doktor tarafından gönderilenlerdir. ( Cildi hastalıkları — 22 müracaat; Bünyevi \ Etler ve mafsallarda ağrılar—35;.

hastalıklarj Şeker hastalığı — 19; ( Şişmanlık — 34;

S

Basur memeleri — 23 Kabız — 204

Amel — 25

Kabız ve ameli" mütenavip (kolu-pati) — 24 Şerid, solucan veya oksiyon — 161 Hazımsızlık ve ya ekşilik—143 Ağrı — 76 Katı — 3 Mide \ hastalıkları j ( Karaciğer büyümesi — 30 Karaciğer \ Sarlllk _ 30

as a ı an / Kulunç kebedi, taş — 141 Rahim \ İltihabı — 8

hastalıkları I Usreti tams ve ya kan — 8 Böbrek Mesane \ İltihabı — 6 . I taş ve ya kum j İltihabı — 10 { taş ve ya kum — 2

« I İçme maden sularının berveçhî âti emrazda nef’i tecrübeten iç m e s u la r ı- sabittir:

n m ıs tıtb a lu j Mide hastalıkları, 2. Bağırsak hastalıkları,

3. Karaciğer hastalıkları,

4. Böbrek ve idrar yolu hastalıkları, 5. Bünye ve cilt hastalıklarile umumi hastalıklar.

1 . M id e h a s ta lık la r ın d a i s t i m a l i .—

-Mide hastalıklarının bir kısmı faaliyeti mide- viyenin çoğalması, bir kısmı da azalması ile müttasıfdır. Noksanı faaliyet ile muttasıf mide hastalıklarında İçme maden suları pek nafidir. Hele noksan vazifei hazmiye ve ba­ husus müzmin ishaller ile teamül kolonii ia’liler tevlit eden usreti hazım meailerde İçme sularının hareki ve ifrazi tesiıatı ten- bihkâranesi pek zahirdir.

Midenin faıtı faaliyetine merbut usreti ha­ zımlarda dahi İçme sularından istifade edilir. Ancak bu fartı faaliyet enbubu hazmi tulünde hat bir karhanın vücuduna merbut ise İçme suyu tedavisinden kafiyen içtinap edilmeli ve bu gibi hastaları İçme menbalarına gelmekten temamile men eylemelidir. Şayet fartı hare- kiyet ve fartı ifrazı midevi, in’ikâsı tabiatta ve diğer bir uzvun hastalığının mide üzerine in’ikâsından ve ezcümle kolonların müzmin bir hal marazisinden ve tariki safravinin bir ta- gayyüründen ileri gelmiş ise, istitbap daire­ sinde hareket edilmek üzere İçme sularından bir nevi mesekkin gibi istifade olunabilir.

2 . K a r a c i ğ e r ve s a f r a y o lu h a s ta ­ lık la rın d a istim a li İçme menbalarının karaciğer hastalıklarında istimali gerek doğ­ rudan doğruya karaciğerin vezaifine ve gerek bağırsak vasıtasile bilvasıta karaciğere te’sir eylemesindendir. Bilvasıta karaciğerin de ihti- kanını azaltır. Şu halde İçme suları karaciğeri tenbih ve anın vezaifini tanzim ve safra ifra­ zını tezyit eylemek suretile intani ve ihtikanı tenkis edilmek icap eden ehvalde muvaffaki­

8

yetle kullanılır. Latif müfrigi safra, tathir e- dici, mukavviî umumi gibi te’sir eylemesi i’ti- barile safra yollerı münten olanlarda, anjiyo- kolesisiitlerde, had devri, miidavatı tıbbiye ile, bertaraf edildikten sonra bakiyyei tedaviyi ke­ mali muvaffakiyetle itmam eder. Bundan başka çok yiyenlerde ve fazla kuul istimal edenlerde görülen fa’al ihtikanatı kebdiyede, içme suları pek büyük muvaffakiyetler te’min eder. Safra kisesi taşlarında safhai serir.iyede intani ihtilât ve ya taşların şiddetli ve gürültülü düşmesi gibi ehvali melhuz olmayınca, İçme sularından pek çok istifade ediyorlar.

ti. B a ğ ır s a k h a s ta lık la rın d a isti­ m a li — . Bağırsakların had emrazı ile teder- • rünii meaisi ve kanseri hariç bırakılınca ge­ riye kalan bağırsak hastalıklarından kısmı a- zamının bir teşevvüşü asabiye merbut olduğu kanaati mevcut idi. Fakat seririyatın da ara sı­ ra meydana çıkardığı bazı vekayi ile mevadı gaitanın nescî ve kimyevî dakik muayenesi radiyoloji, rektoskopi gibi vesaiti istikşafiyei haziranın dahi muaveneti teşhisiyesi tatbik edileliden beri sırf asabı zannedilen bir çok vekayiin yine intan ve tahriş sebebile hasıl ve intanı meainin emrazı mezkûre tekevvü­ nünde pek büyük amil olacağı ve antero nev­ rozlardan bir çoğunun birer anterokolit oldu­ ğu muhakkak tezahür etmiştir.

Şu halde içme tedavisi ile elde edilmesi icap eden netice şü olmalıdır:

E m ’ a n ın m u h te l o la n v a z ife i fiziy o -lo jiy esi a h e n g in i ta n z im e tm e k ve t a ­ h a r r ü ş ü bcı* t a r a f e y le m e k .

-elmiş, berhayat bir birader ve bir hemşiresi mevcut, yedi vilâde, beş çocuğu berhayat.Kü­

çük yaşında kızıl ve kızamık geçirmiştir. 17 yaşındada sağ tarafı sadırde solu zatülcenbe tutulmuş ve o zaman çok zaif olduğundan bedenin kuvvetlendirilmesi için zörle denile­ cek mertebede kuvvetli gıda verilmesi, istira­ hat etmesile bünyesi düzeltilmiş ve gittikçe vezni 85 kiloya kadar çıkarılmıştır. Elyevm 72 kilodur. 1915 tarihinde tam sıhhatta iken ve hiç bir şeyden muztarip değil iken birden­ bire kalp nahiyesinde şiddetli bir ağrı hasıl oldu ve sol kolunun iki son parmaklarına in­ tişar etti. Rengi son derece solgun olması ve kendisini gayp etmek ârâzı üzerine bir hıınnakı sadır teşhisile morfin şırınga edildi ve heman k.*r<^e.. 'stişarei tıbbiye yapıldı. Merhum müder­ ris Süleyman Noman paşa dahi ayni teşhisi kabul etti. Fakat sebep tayin edilemedi ve anjinin ademi tekerrürü için perhizler ve te­ daviler takip edildi. Anjin nöbeti arada pek hafif gelirdi. Bu hal iki sene kadar devam etti ve asabiyete atfedildi. 1917 de bir gece şiddetli bir mide ağrısı hasıl oldu ve âdi, a- saoı bir elemi mide zannedildi; müsekkinat ile tedavi edildi. Bu tarihten itibaren arada bir sadır anjini şeklinde yahut elemi mide şeklinde ârâz ile hasta muztarip olurdu. Müteaddit defalar yapılan idrar muayeneleri ve batın muayeneierinde ele geçecek başka bir şey elde edilemedi. Bir ara elemi midenin bir karhai mide elması ihtimali düşünüldü. Fakat oda tetkikat menfi netice verdi ve hanım bu ıztrapları aıasında hamile kaldıkça bila arıza hamlini itmam ederdi.

1922 de şiddetli bir elemi mide ile

müte-- 12

-rafik sarılık hasıl olmakla beraber safra kise- si şekli tabiisini tamamile izhar etmek üzere sağ gudruf kenarlarının ortasından bir tavuk yumurtasından bir az büyük olarak sarkmış görüldü ve o zeman koledok kanalinin bir safra taşı ile kapandığı ve balâdaki bütün ârâzın bundan tevellüt ettiği kabul edildi ve tedavide bu tarafa tevcih edildi. Flaşta ame­ liyattan çok korkdığından mecburi bir vaz’i- yetin tahassülüııe kadar dahili tedavilere de­ vam edildi.Tabii Karlisoad tuzu hususî perhiz­ ler ve zeytun yağları içirmeler ile bir kaç se­ ne tedavisi takip edildi. Bu güne kadar sarılık bir daha tekerrür etmedi ve safra ki- sesi boşaldı. Fakat hasta azacık yoruisa, in- kibaz olsa, hayat intizamı gayp etse mutlak e- lemi mide şeklinde karaciğer ağrıları, bazen pek şedit ve bazen bir az hafif olarak, hasıl oluyordur. Velhasıl 1926 tarihine kadar ah­ vali hiç şeriri şeklini gayp etmedi.

1 0 2 0 da T u z la İç m e le rin in ş a y a n ı itim a t fen a d a m la rın ın yedi id a r e s i­ ne gcçd û ji ve su y u n tah lili ile kim ye­ vi te rk ip le rin in n e le rd e n ib a re t oldu-fpı anlaşıldıktan sonra berayi tecribe hasta ile birlikte mahalli mezbure gittim. O tarihte hastanın ne miktar su İçmesi lâzım geldiğini bende tayinde aciz idim. Orada bulunan ve berayi tedavi gelen ve bir kaç senedenberi devam edenlerin mütalaalarını dinledim. İçle­ rinde, yirmi bardak 46 bardak içenlere, yir­ mi bardak 30 bardak içenlere rast geldim. Asgari olmak üzere 16-18 bardak içenleride gördüm. Halkde göıdügüm zihniyet şu i.di ki içdigi su gibi esfelden çıkarsa tesir

-dır. Yani Tuzla suyundan istifade etmek için mutlak bemutlak su girdigi gibi çıkmalıdır.

E tib b a b u in d i z ih n iy e tin in d o ğ ru o lm a d ığ ın ı, b e lk i m uzuı* o ld u ğ u n u p e k a ş ik â r s ö y lü y o r la r d ı. Binaenaleyh bende hastama asgari miktar olan 16 bardak içirdim ve ilk beş bardağı heman bir biri üze­ rine içirdikten sonra sekizinci bardağa kadarda bir az fasıla ile içirdim. Sekizinci bardakta te sir göründü ve ara sıra tekrar içerek ve bir taraftanda te’sirini körerek 16 bardao-a

kadar çıkardım. s

B i r i n c i g ü n h a s ta d a m ü şa h e d e m : Heman daf’aten içirilen beş bardak mideyi şişirdi ve anın tazyikile hasta müztarip oldu. Su sekiz on defa pek çok idrarla müterafik te’sirler yaptı ve hasta müztarip olmadı.İkinci gün daha fasılalı olarak ilk beş bardagu içirt­ tim. Altıncı bardakta te’sir göründü ve 12 bardağa kadar çıkarttım. Bu miktarın te’sirini birinci günün ayni gibidir. Yine hasta muz- tarıp oldu.

Ü çü n c ü , d ö rd ü n cü v e b e ş in c i gü nü aynı şekilde tedaviye devam edildi. Hastada hiç bir iztirap vaki olmadı. Suyun her defa te’sirinde pek çok safra aktı. Ve idrarın mık- tarıda tezayül etti. A d eta b e v l c ih a z ı ve h a z im c ih a z ın d a b ü y ü k b ir la v a j o ld u , » a l r a lu s e s ı h a c ın ı ta b iid e k a ld ı ve s ııfra y o lla r ı h a s s a s d eğ ild i. Ahvali umu- mıyede bir yorgunlaktan başka zikre şayan bir şey yok idi. Binaen aleyh tedaviye bir fasıla verildi. B i r b u ç u k a y s o n r a t e k ­ r a r a y n ı şe k ild e b e ş g ü n d e v a m edild i.

- 14

-Tesir aynile vaki oldu. H asta k ış m üdd e­ tin i e v c ic e g e ç ir d iğ i s e n e le r e n isb e - te ıı ç o k e y i g e ç ir d i. O gece ağrılarının şiddetinden senede dört beş ve daha fazla defa morfine müracaat mecburiyeti hasıl olur­ ken bu sene ancak pek büyük fasılalarla iki defa husule gelen ağrılardan morfin yapıldı.

1 9 2 7 de k ö r e t e k r a r b a ş la n d ı. Bu sefer tedavi müddeti 115 gündür Yine beşer gün devam etmek üzere birer ay fasıla ile üç devir yapildı ve suyun miktarı evvela(lO) duble idi. Bu miktar sonlarına doğru (7 ) dub­ leye indirildi. Hastada altıncı bardaktan son­ ra te’sir görüldü ve ie’siri heman ayni halde idi. İ d r a r a r tm a s ile b ir lik t e p e k ç o k m ik ta r d a s a fr a ifr a z e tti. Hasta seneyi çok rahat olarak geçirdi. Ancak bir defa mor­ fine;; müracaat edildi. Yumurta ve kırmızı et perhizi ile bol sebze ve meyva ekline munta­ zaman devam edildi.

1 9 2 8 de y a n i ü çü n c ü s e n e y in e ] te d a v iy e d ev am ed ild i. B u s e fe r te d a ­ v i m üddeti (20) gündür. 15 gün birer ay fasıla ile beşer gün devam etmek üzre İçme­ lere gidildi. Ve en son İçmelerin kapanacağı zaman beş gün kifayet edecek miktarda su beraber getirildi ve hanesinde o suyu alcfc.Bu sefer suyun miktarında şu tadilât tatbik edildi. Duble içerken bunu adî bir bardağa tahvil etmek oldu. Yani yarım duble kadar su isti­ ap eden ufak bir bardak ile su içirildi. Bu bardak ile azamî (14) vasati (10) te’sirin husulüne kâfi geldi. Hatta sonlarına doğru (8 ) ufak bardakla yine birkaç defa te’sir hasıl

-oldu. H a s ta h e r sen ey e n is b e te n b u s e n e y i ço k ]e y i g e ç ir m e k te d ir . B i r d efa iç in o ls u n şid d etli b ir a ğ r ı o lm a d ı. M o rfin y a p ılm a d ı. M ü s e k k in le r k u l l a ­ n ılm a d ı. H a s ta d iğ e r s e n e le r e n is b e ­ ten bu s e n e d a lia z iy a d e h a n e b iz m e -tile y o ru ld u . K ır m ız ı et yid i. R a h a tı e y id ir.

Yalnız ne zaman yumurta yemiş ise rahatsız oldu. B u iiç s e n e z a rfın d a h a s ta la r ı o - d an s a fr a y o lla r ın d a n ın ıız ta rip o la n b ir ç o k h a s t a la r ım ı g ö n d e rd im . A n ­ la r d a h a y a tla r ın d a n m e m n u n d u r la r .

Netice: Tuzla suyu kuvvetli bir safra ifrağ edicidir.

Safra yollarındaki nezle ve iltihabatın izalesine hizmet eder.

Koledok kanatından geçebilecek taşları sürükleyerek safra kisesini tahliye edebilir. Bevil cihazına te’siri ile kanın yikanmasına hizmet eder. Belki hâliblerden geçebilecek taşları def eder. Hazım cihazında bir temizlik yapar. İnkıbazı def eder.

Su mahallinde taze olarak tesir ettiği gibi bu seneki tecrübemle alınan suyun ilk hafta içinde te’siri kayıp olmamıştır. Belki daha fazla müddetlede te’sirini muhafaza edebilir. Bunuda tecrübe etmek lâzımdır.

Haydarpaşa tıp fakültesi müderrislerinden

D o k to r M a h ir - 16 _

Sıhhat-Kuvvet-Güzellik

Hüsnü a n -Z e ra feti endam

Aııcak ve Ancak

F e n n i v e T ıb b î k a r ı n k o r s a l a ı ı , I iiis ık b a ğ la r ı, M ü te n e v v i lü k s ve k a v u ç u k ç o r a p la r , ve O re o k o lo n y a s ı ile te m in o lu n u r .

Tıbbi ve fenni k a sık bağ ci, korm çı ve lastik çorapçı

Zaharya

İstanbul, Emin Önü, İzmir

Sokağı No 18

\

Tuzla içmeleri hakkında

doktorun öğüdü

Tuzla İçmeleri Kara ciğer, Mide ,Barsak, Taş, Kum

İdrar yolu sair cilt ve Bünye hastalıklarına

Şifadır.

L -Ç o k su içmek zannolunduğu gibi faideli değildir.

2

-H astalığına göre suyun miktarını doktor tayin eder.

3 —Suyu azar azar ve gezinerek içmeli.

1 —Su içerken tuzlu şeyler ( çiroz, kabak çekirdeği

v. s. ) yimemeli.

5 -İçm e suyu mutlaka amel suretinde ve çarçabuk

te’sirini yapması lâzım gelmez.îdrar yoluilede çıkar

5 - Çarpıntı, nefes darlığı ve bulantı geldiği taktirde

zorla su içmemelidir.

7 —İçmelere devam esnasında çok Tuzlu, Baharlı,

Biberli, çok yağlı ve kızarmış yemekler bilhassa

fazla et yemekleri yimemelidir.

Her husus için Müessesenin Doktoru meccanen

izahat

vermeğe amadedir.

Tuzla İçmeleri temmuz iptidasından teşrini

evvelin on beşine kadar açıktır.

H

9

M

_m M

m

rvlj

i

İÜ

M

D

m

M

l / T

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi