Ankara-Elmadağ-Kalecik Dolayının Temel Jeoloji Özellikleri

Jeoloji Mihendiıliği, s. 28, 51 - 52, 1986 Geological Engineering» n. 2&, 51 - 52, 1986

ANKARA-ELMADAG-KALECİK DOLAYININ TEMEL JEOLOJİ ÖZELLİKLERİ

Basic Geologic®! Factures of Ankara-Elmadağ-Kalecik Region

TARTIŞMA (Discussion)

YAVUZ, OKAN Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Jeoloji. Mühendisliği Bilimi,,, Ankaıa

Akyiirek ve diğerlerinin (1984) çalıştıktan geniş ala-nın orta kesimlerindeki 160 km2'lik bir alanda 1976-1979 yıllarında yaptığım bîr çalışmanın (Okan, 1981 a) bazı sonuçlarını yayınlamıştım (Okan, 1981 b ; Okan, 1982). Akyiirek ve diğerlerinin (1982 ve 1984) Elmadağ For-masyonu olarak adladıkları "kireçtaşı bloklu metadetri-tik seriye" ilk kez bu adın tarafımdan verildiği açıkça görülmektedir. Şöyle ki; Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu tarafından desteklenmiş olan ilk ça-lışma (Okan, 1981 a), 1 Haziran 1981 tarihinde TÜBİTAK1 a verilmiştir ve Elmadağ Formasyonu adı ilk kez orada tarafımdan önerilmiştir. Çalışmanın bazı sonuçları da Okan (1982)'"de yayınlanmıştır. Oysa, gerek Akyürekve diğerleri (1982) de ve gerekse (1984) de, kendi çalışma-larından 1.5 yıl önce tamamlanmış olan, ilk kez be adın önerildiği çalışmadan bahsedilmemiş ve kilometrelerce uzaklıktaki eşdeğerleriyle deneştirildiği halde, orjinal adının verildiği ve tanımının yapıldığı yerdeki ile deneş-tirmekten kaçınılmıştır,

Ayrıca, Elmadağ ilçesinin hemen kuzeydoğusunda Gensırt Tepe'nin de içinde bulunduğu alan ve yine ilçe-nin güneybatısındaki Yerliyurt Tepe'ilçe-nin içinde bulundu-ğu, alanlar Trak simgesi ile Orta Üst Triyas yaşlı, yerli kireç taş lan (Keç ikaya Formasyonu) olarak gösterilmek-tedir (Ak.yu.rek ve diğerleri., 1984; Şekil 3). Oysa geniş alanlarda görülen bu kireçtaşlan, Trael simgesiyle göste-rilen Elmadağ Formasyonunun içersindeki Permiyen kireçtaşı blokları olup, Erkina sp,, Neoschwagerina sp, Verbeekina sp, Sumatrina sp,, Yangchienia sp, Nankinella sp, Rugososchwagerina sp, gibi fusulinleri çok bol olarak kapsamalarıyla, Orta Permiyen1 in üst kesimlerini karakte-rize eden Neoschwagerina-Verbeekina Zonu fosil fona topluluğunu içermektedirler (Okan, 1981 b ve 1982; şekil 2). Do kan aklan açık olarak gösterilen bu kireçtaş-larının hem, yerli ?e hem de Triyas yaşlı olmaları olanak dışıdır.

DEĞİNİLEN' BELGELER

AKYOREK, B., BÎLGİMER, E., AKBAŞ,,, HEPŞEN, N., PEHLİ-VAN, Ş,, SUNU, O.t SOYSAL., Y.,DAĞER Z., ÇATAL, E., SÖ.ZE1İ, B., YILDIRIM, H..., HAKYEMEZ.» Y,.., 1982, Ankara-Elmadağ-Kalecik. Dolayının, jeolojisi: M. T.., A,, Ra-por No: 7298, (Yayımlanmamış).

OKAN, Y., 198.1 a,, Elmadağ (Ankara) çevresi oluşuklarının stratigrafi sorunları (lito ve Myofasiyesleri); TÜBİTAK Araştırma Projesi, No: TBA.G- 31,5,

OKAN, Y,, 1981 b. A new fusulinid genus (Erkina) from Elma-dağ; region, Ankara-Turkey: Türkiye J'eoL Kur. Biat», 24,67-74.

OKAN» Y., 1982, Elmadağ Formasyonunun (Ankara.) yaşı ve alt bölümleri:; Türkiye JeoL Kur. Bül,t., 25.95-104

YANİT (Reply). BEHÇET AKYOREK ERDAL BİLGÎNER NEDİM HEPŞEN ŞÜKRÜ PEHLİVAN ORHAN SUNU YILMAZ SOYSL ZEKÎ DAĞER EROL ÇATAL BİLER SCJZERİ HÜSEYİN YILDIRIM YAVUZ HAKYEMEZ MT. A Genel Müdürlüğü M T» A Genel Müdür lüğü M.T.A Genel Müdürlüğü M.T.A Genel Müdürlüğü. M.T., A Genel Müdürlüğü MT.A Genel Müdürlüğü. MT. A Genel Müdürlüğü MT. A Genel Müdürlüğü MT. A Genel Müdürlüğü MT.A Genel Müdürlüğü MT.A Genel Müdürlüğü Ankara

M.T.A. Genel Mudüriüğü Jeoloji Dairesinde 1979-1981 yıllan arasında Ankara-ELmadağ-Kalecik dolayları-nı içeren çalışma yapılmıştır. Bu çalışmadolayları-nın sonuçları Akyiirek ve diğ. (1982),, Aralık 1982 tarihinde M.T.A. Genel Müdürlüğü arşivine 7298 numara ile Yerilmiş olup ilk kez Elmadağ Formasyonu ismi bu raporda kullanıl-mıştır. Sayın Okan'ın T.J.K. Bülteni sayı 25 de yayınlan-dığım belirttiği yayınının ise yayıma verildiği tarih Ara-lık 1982 olup bu tarihte Yerilen yayın tabiidir ki bu

ta-l i ) AkyQrek, B,s Bllginer, E.,, Akbaş,, B., Hepşent NL, Pehlivan, Ş, Sunu, O., Soysal, Y, Oa#er, Z, 'Çatal,, E, Süzeri, B,,r Yıldırım, H,.,,

Hakyemez, Y.,„ 1984, Ankara-Elmadağ-Kaleclk dolayının tem«! jeoloji Ozeliflclerl: Jeolop Mühendisliği, 20, 31-46.

rihten sonra basılıp dağıtılmıştır (1989 Kurultayı sırasın-da). Gönîldüğîi üzere yazarlar aynı bökede hemen hemen aynı zamanda yapmış oldukları çalışmalarla aynı birime birbirlerinden habersiz olarak aynı adı Yermişlerdir. Âkyiirek ?e dig. (1984) ise, Akyiirek ve dig. (1982) nin sonuçlannın bir bölümünü içerdiği için ona sadık ka-lınarak yapılmıştır. Okan (1982) den yayımda konu edil-memesi öz bölümünde "Ofiyolitli Karmaşık bileşimin-deki Irmak Fomasyonn, Elmadağ Formasyonu üzerine bindirmeüdir...", Irmak Formasyonu bölümünde de 'İrmak Formasyonu, Elmadağ Formasyonu üzerinde bin-dirmelidîr." cümlesi şekil 2 deki inceleme alanının jeo-loji haritası ve enine kesitleri île çelişkili olmasındandır» Sayın Okan'ın Elmadağ ilçesinin hemen kuzeydoğu-sunda Gensırt Tepe ?e ilçenin, güneybatısında Yerliyurt Tepe'nin içinde bulunduğu alanda Trak simgesi ile gös-terilen. Keçikaya Formasyonu içinde tnvolutina gaschei» Troc ham mina almtalensis, Glomospirella sp,,, Involutina eomesozoica, Opthtalmidium sp., Trochoîina sp.

fosil-leri ile Orta,» Orta-üst Triyas yaşı saptanmış olup yazarın. konu ettiği Permiyen fosilleri Trael simgesi ile gösterilen Elmadağ' Formasyonu içindeki değişik boyutlardaki Ki-reçtaşı bloklarından bizim tarafımızdan da bulunmuştur. Bölgede içinde Karbonifer ve Permiyeo. yaşlı Elmadağ Formasyonu üste doğru yine Triyas yaşlı Keçikaya For-masyonuna geçmektedir.

.DEĞİNİLEN BELGELER

AKYOREK, B., BİLGİNER, E., AKBAŞ. B., HEPŞEN, N„ PEHLİVAN, Ş,,f SUNU, O,., SOYSAL, Y.:, DAĞER, Z,,

ÇA-TAL, E„ Sözen, B., YILDIRIM, H, ve HAKYEMEZ Y., 1982» Aiîkara-Elmadağ-İKalccik. Dakymın Jeolojisi M.T,A. Rapor No:: 7298 (Yayımlanmamış)

AKYOREK, B.t BİLGÎNER, E., AKBAŞ, B., HEPŞEN,,, R,

PEHLİVAN, Ş., SUNU, O., SOYSAL., Y., DAĞER, Z., ÇATAL1: E., SÖZERİ, B., YILDIRIM H. ve HAKYEMEZ'

Y,.., 1984 Ankaxa-Elmadag-Kaledk Dolayının Temel Jeoloji özelikleri; Jeoloji Mihendlsiiıği,, 20, 31-46

JEOTEKNİKTE UYGULAMA VE DANIŞMANLIK

ENGINEERING & CONSULTING SERVICES IN GEOTECHNICS

• ENGINEERING GEOLOGY

• SOIL MECHANICS

• ROCK MECHANICS

• FOUNDATION ENGINEERING

• DRILLING

• GROUTING

• LABORATORY

& FIELD

TESTS

• MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ

• ZEMİN MEKANİĞİ

• KAYA MEKANİĞİ

• TEMEL MÜHENDİSLİĞİ

• SONDAJ

• ENJEKSİYON

• LABORATUVAR VE ARAZİ

DENEYLERİ

o Jeolojik ve jeoteknik harita yapımı

o İmar planlamaları için jeolojik ve

jeoteknik étudier

o Baraj, gölet, tünel ve yeraltı

yapı-lan için jeoteknik araştırmalar

o Yamaç ve şev stabilité etüdleri

O' Ağır yapılar, yol, demiryolu,

hava-alanı temel zemin araştırmalı an

o Yapı ve inşaat malzemeleri

araş-tırmaları

o Yeıraltısuyu etüd ve sondajları

o TEMEL SONDAJ/BARAJ VE

TÜ-NELLERDE CUT-OFF PERİDE,

KONSOL İ DASYON, KONTAKT

VE DERZ ENJEKSİYONLARI

o Geological and geotechnical

mapping

o Subsurface exploration

o Geotechnical investigation for

h yd rol îc structures, tunnel and

undergroundl excavation

o Slope stability analysis and

in-vestigation for landslides

° Soil investigations for heavy

struc-ture, highways and airfields

° Exploration of construction

materials

o Groundwater investigation, drilling

and construction of wells,

o CORE BORING / CUT-OFF

CURTAIM, CONSOLIDATION

AND CONTACT GROUTING

FOR DAMS AND TUNNELS,.

Boğaz Sokak 21/B Gaziosmanpaşa-ANKARA-TURKEY

Tel/Phone: (9-41) 26 16 65 - 27 70 00

JEMAS

MÜHENDİSLİK, TAAHHÜT VE TİCARET LTD. ŞTİ.

JIVIO ARAZİ MALZEMELERİ SATIŞINA DEVAM EDİYOR

A L T İ M E T R E : '" ' ' . . . . ; / ' .. Thomman marka önceden sipariş verilmek koşu-luyla.

ÇANTA

BÜYÜK BOY: 35x27x10 cm boyutlarında fıstıki yeşil renkli, çadır bezinden, ayarlanabilir askılı ve üç bölmelidir.

Ederi: 7500 TLw, üyelerimize ?e yayın abone üye-si öğrencilere : 6000 TL,

KÜÇÜK BOY: (Jabon) çanta tipi:

28x32x23x13 crn boyutlarında fıstıki yeşil renkli, parafinli parafinsiz çadır bezinden, ayarlanabilir boyutlarda (28 - 32 cm) iki büyük iki küçük (biri fermuarlı) bir har italik cebi olmak üzere toplam beş bölmesi bulunan, ayarlanabilir askılı ve ke-merede takılarak taşınabilecek özelliklerdedir. Ederi : 7500 TL, üyelerimize ?e yayın abone üye-si öğrencilere 6000 TL.

DEFTER:

17.5x12,5 cm (yan cepte taşınabilir) boyutların-da, 96 sayfa birinci hamur düz beyaz ?e kareli kağıttan oluşan defterin başında; ilk yardım bil-gileri ?e eğim dönüştürme çizelgesi, sonunda ise zaman çizelgesi ye çeşitli pratik mühendislik bilgilerini içeren 12 sayfalık eki bulunmaktadır« Ederi : 1000 TL, üyelerimize ?e yayın abone üye-si öğrencilere : 750 TL.

ÇEKİÇ:

Tamamen elişi olup 33 cm boyunda 1100 gr ağırlığında,, kesme kösele saplıdır., Ederi : 12000 TL« üyelerimize ?e y ay m abone üyesi öğrencilere: 9000 TL.,

ÇEKİÇ BEL ASKISI:

Kalın deri Ederi : 750 TL., üyelerimize ve yayın abone üyesi öğrencilere : 500 TL*

PUSULA:

Hope marka, son model ve ağırlık askılı, önceden sipariş verilmek koşuluyla,

LUP:

Ruper marka 10 x (Japon) önceden sipariş ver-mek koşuluyla,

ROZET:

Çekiç simgeti : Ederi 500 TL.

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası

Konur Sokak 4/3 Kızılay/ANKARA

Adresinden ve diğer I! ve işyeri temsilciliklerimiz-den temin edebilirsiniz.